به گزارش سینماپرس، کارگروه اکران سینمای ایران پس از خلق یک دوقطبی در اکران نوروزی میان دو فیلم «متری شیش‌ونیم» و «رحمان ۱۴۰۰»، تنها به فاصله دو ماه، دومین دوقطبی امسال گیشه سینمایی را میان دو فیلم «شبی که ماه کامل شد» و «ما همه با هم هستیم» برای اکران عید فطر رقم زد تا گیشه طلایی‌ترین فرصت‌های اکران یک سال سینمای ایران، با فروش‌هایی سرشکن مواجه شود.

در مورد دوقطبی اکران نوروز، سازوکار تقریبا همان‌گونه که مورد انتظار بود رقم خورد؛ «رحمان ۱۴۰۰» به دلیل سازه فیلمنامه و بازیگران و البته حمایت‌ برخی پردیس‌های پرمخاطب، سودای شکستن رکورد «هزارپا» را در سر می‌پروراند و اگر توقیف نمی‌شد، چه‌بسا به این مهم نائل می‌آمد و «متری شیش‌ونیم» هم با فروش حدودا ۲۸ میلیاردی خود در مقام یک فیلم اجتماعی، بسیار فراتر از انتظار ظاهر شد.

اما در مورد دوقطبی اکران فطر، قضیه تا حدود زیادی فرق می‌کند. «ما همه با هم هستیم» سرسام‌آور آغاز کرد و توانست چند رکورد را به نام خود جابه‌جا کند. فروش حدودا ۶۸۰ میلیون تومانی فیلم طی یک بعدازظهر تا شب و البته گیشه حدودا دو میلیاردی طی سه روز نخست اکران که به معنای شکستن رکورد فروش سه روز نخست و تعداد مخاطبان «هزارپا» بود، این نوید را می‌داد که ساخته جدید «کمال تبریزی» می‌تواند فروش ۴۰ میلیاردی فیلم «ابوالحسن داوودی» را به‌راحتی بشکند. در ادامه نه‌تنها این اتفاق محقق نشد، بلکه پس از تنها دو هفته، «شبی که ماه کامل شد»، ترمز توقف فروش رویایی فیلم تبریزی را شکست تا این فیلم در حال حاضر، نه‌تنها طلایه‌دار اکران فطر نباشد بلکه حتی به نزدیکی‌های فروش «هزارپا» هم نرسد.

فیلم «کمال تبریزی» طی دو روز نخست اکران، بیش از یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان فروخت و فیلم آبیار، ۸۸۰ میلیون تومان؛ این یعنی حدود ۲۲ هزار مخاطب بیشتر. در سه روز نخست، این آمار برای «ما همه با هم هستیم»، به حدود دو میلیارد تومان و برای «شبی که ماه کامل شد» به حدود یک میلیاردونیم رسید؛ این یعنی اختلاف مخاطب دو فیلم به بیش از ۳۰ هزار نفر رسیده است. در هفته نخست اکران دو فیلم، تفاوت گیشه و مخاطب، فاحش‌تر شد. «ما همه با هم هستیم»

طی هفت روز سه میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان فروخت و «شبی که ماه کامل شد» هم سه میلیارد. این رقم، اختلاف مخاطبان دو فیلم را در حدود ۴۰ هزار نفر نشان می‌دهد. اما در پایان هفته دوم، ورق تا حدودی برمی‌گردد و اختلاف ریالی دو فیلم به ۲۰۰ میلیون تومان می‌رسد. سقوط آزاد «ما همه با هم هستیم» از نخستین روز هفته سوم اکران این فیلم آغاز می‌شود؛ روزی که طی آن فیلم تبریزی ۱۱ هزار مخاطب دارد و ۱۲۵ میلیون تومان می‌فروشد، اما فیلم نرگس آبیار با بیش از ۱۳ هزار مخاطب، گیشه ۱۶۰ میلیونی را برای خود اندوخته می‌کند. از سوم تیرماه، مجموع فروش «شبی که ماه کامل شد»، ۱۰۰ میلیون بیشتر از «ما همه با هم هستیم» می‌شود و این اختلاف فروش و مخاطب تا امروز که ۲۶ روز از اکران هر دو فیلم می‌گذرد، همچنان ادامه دارد. تا ابتدای دیروز، فیلم آبیار هشت میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان فروخت و فیلم تبریزی هم هفت میلیارد و ۵۵۰ میلیون تومان. اختلاف مخاطبان فیلم هم ۵۰ هزار نفر است.

نکته جالب آنکه هر دو فیلم در شرایطی برابر به این میزان فروش و مخاطب دست یافته‌اند. در بازه ۲۶ روزه اکران این دو فیلم، سقف سالن هر دو فیلم در سراسر کشور حدود ۱۵۰ سالن بوده و بیشترین تعداد سانس روزانه هر یک از فیلم‌ها نیز حدود ۸۴۰ سانس بوده است.   اما چه شد که «ما همه با هم هستیم» که تنها طی دو روز نخست اکران خود، بیش از ۲۰۰ میلیون، بیشتر از «شبی که ماه کامل شد» فروخت، امروز حدود یک میلیارد از این فیلم عقب افتاده است.

در ادامه به ۹ دلیلی خواهیم پرداخت که این وارونگی فروش را در گیشه اکران فطر رقم زده‌اند:

۱- قطعا نخستین عرض‌اندام فیلم آبیار در جشنواره سال گذشته فجر رقم خورد؛ جایی که این فیلم توانست با سانس‌های فوق‌العاده بسیاری طی ۱۰ روز نمایش فیلم‌ها مواجه شده و در ۱۳ رشته نامزد دریافت سیمرغ شده و درنهایت، ۶ سیمرغ را از آن خود کند. این فیلم همچنین در یک رقابت نفسگیر میان چند فیلم‌ خوب جشنواره سال گذشته، رتبه چهارم بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را از آن خود کرد. هیچ‌یک از این موارد برای «ما همه با هم هستیم» رخ نداد. سیمرغ‌های «شبی که ماه کامل شد» که سه مورد آن در بخش بازیگری بود و دو مورد هم برای بهترین فیلم و بهترین کارگردانی، تاثیر بسزایی در شناخته شدن فیلم نزد اذهان عمومی و البته عطش بیشتر مردم برای تماشای این فیلم داشت.

۲- «شبی که ماه کامل شد» در حرکتی حرفه‌ای، به موفقیت‌های جشنواره‌ای خود بسنده نکرد و از همان روزهای پس از پایان جشنواره، تبلیغات هدفمند خود را آغاز کرد. عمده این تبلیغات شامل فضای مجازی و سایت‌های تخصصی سینمایی بود. به موازات این هیاهوی «شبی که ماه کامل شد»، «ما همه با هم هستیم» چراغ خاموش حرکت کرد. تیزر فیلم به‌عنوان اولین داده‌های بصری فیلم، تنها هفت روز قبل از اکران فیلم منتشر شد. فیلم تبریزی در این مورد بیش از اندازه محتاط ظاهر شد. البته این رویکرد با توجه به محدودیت‌هایی که برای فیلم‌های قبلی کارگردان رقم خورده بود، تا حدودی منطقی می‌نمود، اما با این حال، در زمینه تبلیغات، این «شبی که ماه کامل شد» بود که گوی رقابت را از فیلم تبریزی ربود. آنها حتی در حرکتی هوشمندانه، با اینکه یکی از گزینه‌های جدی اکران نوروزی بودند، به دلیل سرشکن نشدن فروش خود، از نمایش در این بازه طلایی انصراف دادند تا بتوانند با اکران فطر، به فروش چابک‌تری دست پیدا کنند؛ اتفاقی که تا امروز برای این درام اجتماعی رقم خورده است.

۳- حالا که ۲۶ روز از اکران این دو فیلم گذشته، متوجه می‌شویم که روند دو روز نخست فیلم «ما همه با هستیم» تا حدود زیادی «هیجانی» بوده است. انتشار رکوردهای پی‌درپی فیلم در روزهای نخست و البته تیم بازیگران چهره فیلم که درواقع رکورد پربازیگرترین فیلم تاریخ سینما را به خود اختصاص داده، تاریخ مصرف همان دو هفته را داشت. پس از دو هفته، آن فضای تبلیغاتی حاشیه‌ای نشست کرد و فیلم‌ها به فروش‌های واقعی رسیدند.

۴- آنچه سبب واقعی‌تر شدن فروش فیلم‌ها شد، تا حدود زیادی به کامنت‌ها و نظرات مخاطبان فیلم «ما همه با هم هستیم» برمی‌گشت؛ مخاطبان عمدتا ناراضی که در فضای مجازی علیه فیلم خبر نوشتند و آن را در معرض دید عموم قرار دادند. فارغ از کیفیت پایین فیلم، مخاطبان از این ناراضی بودند که دست‌اندرکاران با این حجم از بازیگران شناخته‌شده، به نوعی مخاطبان خود را گول زده‌اند. این استفاده ابزاری از بازیگران، سروصدای بسیاری در فضای مجازی به‌عنوان اصلی‌ترین محل تبلیغ یک فیلم به راه انداخت و زمینه‌های کاهشی شدن گیشه آن فیلم را فراهم آورد.

۵- قطعا یکی از دلایل حساسیت مخاطب برای تماشای «شبی که ماه کامل شد»، پیوند خوردن نام این فیلم با نام «عبدالمالک ریگی» است. اینکه فیلم، داستان برادر این فرد را به تصویر می‌کشد، قطعا برای هر مخاطبی وسوسه‌کننده است؛ هرچند فیلم تا امروز در سینماهای استان سیستان‌وبلوچستان اکران نشده و تصور اولیه بر آن است که استقبال قابل‌توجهی از این فیلم در این استان به عمل خواهد آمد. با توجه به اینکه آبیار در همان زمان جشنواره فجر اعلام کرده بود فیلم را به مردم این استان تقدیم می‌کند، اما در کمال تعجب فیلم تا امروز در سینماهای این استان روی پرده نرفته است.

۶- در همان روزهایی که «ما همه با هم هستیم» جلوی دوربین رفته بود، بحثی در مورد هزینه ۲۰ میلیاردی این فیلم درگرفته بود. در روزگاری که دلار چهار هزار تومان بود و هزینه ساخت یک کمدی به دو میلیارد تومان هم نمی‌رسید، این میزان هزینه‌کرد برای یک اثر کمدی، سرسام‌آور محسوب می‌شد. هرچند رضا میرکریمی این رقم را تکذیب و درگفت‌وگو با کانال تلگرامی «ویکی سینما» کل هزینه‌کرد فیلم را کمتر از هفت میلیارد تومان اعلام کرد. اما فارغ از این ۲۰ میلیارد یا آن هفت میلیارد، تاثیر بد این اتفاق روی فیلم از همان روز رخ داد. بحث پول‌های مشکوک و کثیف که در آن روزگار تازه محلی از اعراب پیدا کرده بود، در مورد این فیلم نیز مطرح شد و یک گارد عمومی نسبت به این فیلم به وجود آمد. اینکه تبریزی و میرکریمی فیلم را یک سال پس از فیلمبرداری روی پرده فرستادند، شاید به همین دلیل باشد تا آب‌های این شائبه سنگین علیه فیلم از آسیاب بیفتد و خللی در راه اکران به وجود نیاورد. به هر حال اما سایه این هزینه‌کرد تا همین امروز هم روی نام فیلم سنگینی می‌کند؛ اتفاقی که فراتر از این عنوان هم رقم خورد، تا جایی که از این فیلم به‌عنوان اثری که دستمزد بازیگران را در سینمای ایران افزایش داده نیز نام برده شد. تبریزی در گفت‌وگویی اعلام کرد خانه سینما در این مورد بخصوص از وی توضیح خواسته است.

۷- قطعا یکی از عوامل استقبال مخاطب از «شبی که ماه کامل شد»، عطش مخاطب برای دیدن بازیگران آن است. فیلم آبیار، دو بازیگر اصلی دارد که از بین آنها، تنها «الناز شاکردوست» آن گیشه‌ای و بفروش است. این تنها بازیگر را قرار دهید در کنار نام بازیگران شناخته‌شده و البته بفروش «ما همه با هم هستیم». آنچه اما سبب می‌شود شاکردوست به تنهایی بتواند گیشه را از جمع مهران مدیری، محمدرضا گلزار، جواد عزتی، جواد رضویان، لیلا حاتمی، پژمان جمشیدی و یک دوجین بازیگر معروف دیگر برباید، فقط مربوط به غیبت دوساله وی از پرده سینما نیست. شاکردوست پس از مهر ۹۶ که با «خفه‌گی» به روی پرده آمد، تا امروز جایی در بیلبورد سینماها نداشت و «شبی که ماه کامل شد»، نخستین فیلم اکران‌شده این بازیگر پس از این دو سال است؛ نقشی که به خاطر آن سیمرغ گرفته و می‌توانست نشانی از تغییر رویه این بازیگر در کارنامه سینمایی وی باشد. شاکردوست در بازیگری پشت‌پا به رویه‌ای زده است که حالا بازیگران «ما همه باهم هستیم» آن را دنبال می‌کنند. هوتن شکیبا هم به همین ترتیب؛ چهره محبوب تلویزیونی به‌واسطه دریافت سیمرغ برای این بازی و تعاریفی که رسانه‌ها و جمعی از منتقدان از بازی وی ارائه دادند، در حکم غافلگیری بزرگ بازیگری این فیلم ظاهر شد.

در مقابل شاکردوست و شکیبا، بازیگرانی در فیلم تبریزی حضور داشتند که مخاطب آنها را به کرات در طول سال می‌بیند؛ از تلویزیون و سینما بگیرید تا محصولات شبکه نمایش خانگی. زوج گلزار و مدیری به‌عنوان برگ برنده بازیگران فیلم، تا چند هفته پیش کمدی «رحمان ۱۴۰۰» را به روی پرده داشتند. لیلا حاتمی هم به‌عنوان مهم‌ترین بازیگر زن فیلم تا یک ماه قبل با «نهنگ آبی» در شبکه نمایش خانگی ظاهر شده بود که کم‌مخاطب‌ترین اثر این روزهای این شبکه است. در زمینه کارگردانی هم کمال تبریزی پرکار، آذرماه «مارموز» را به روی پرده داشت و در مقابل «نرگس آبیار»، «نفس» را آبان سال ۹۵ اکران کرد. قطعا همین گزیده‌کاری عوامل «شبی که ماه کامل شد»، در بیشتر شدن کنجکاوی تماشاگران سینما موثر بوده است.

۸- یکی از دلایل اصلی فروش قابل‌توجه «شبی که ماه کامل شد»، کمبود درام‌ در گیشه است. در حال حاضر تنها دو درام «شبی که ماه کامل شد» و «سرخ‌پوست» روی پرده هستند که هر دو فیلم با استقبال قابل‌توجهی مواجه شده‌اند. در مقابل چندین فیلم کمدی در حال رقابت با یکدیگر هستند؛ ایکس لارج، زهرمار، ما همه با هم هستیم، سامورایی در برلین و تگزاس ۲ قطعا سبب سرشکن شدن فروش آثار کمدی است؛ اتفاقی که کارگروه اکران رقم زده و سبب شده تا فیلم تبریزی پس از صبر یک‌ساله، از سویی با دوقطبی فیلم آبیار به رقابت بپردازد و از سوی دیگر با چهار فیلم کمدی همزمان دیگر.

۹- اینکه کمدی تبریزی با بازیگران شناخته‌شده خود نتوانست حریف درام اجتماعی آبیار شود، فارغ از بحث گیشه و تصمیم‌گیری‌های صنفی و مدیریتی برای آن، تابع یک الگوریتم بزرگ‌تری نیز هست؛ اینکه مردم ما در تمایلات سینمایی خود، سخت‌پسندتر شده‌اند و دیگر به فیلمی که صرفا عنوان کمدی را یدک می‌کشد، اعتنایی نمی‌کنند. این حقیقت همین الان که تنها ۱۰۰ روز از سال ۹۸ می‌گذرد، برای دومین بار ثابت شده است و نخستین آن نیز در اکران نوروز که درام اجتماعی «متری شیش‌ونیم» توانست به‌راحتی چندین برابر کمدی‌های به‌ظاهر بفروشی مانند «ژن خوک» و «چهار انگشت» بفروشد. این فیلم حتی بسیار بالاتر از دیگر کمدی‌های امسال نظیر «تگزاس ۲»، «سامورایی در برلین» و حتی «ما همه با هم هستیم» فروش داشته است. فیلم تبریزی اگر ۲۰ میلیارد دیگر فروش کند، تازه به فروش امروز فیلم سعید روستایی خواهد رسید.

پشت‌پا زدن مردم به کمدی‌های نازل در اکران فطر نیز رقم خورده است، به‌گونه‌ای که فیلم آبیار، بالاتر از تمام کمدی‌هایی که نام آنها برده شد، قرار دارد. حالا این نشانه واضح تا چه زمانی قرار است از جانب مدیران سینمایی نادیده گرفته شود، مشخص نیست.

*فرهیختگان