چهارشنبه ۱۰ آذر ۱۳۸۹ - ۱۱:۲۹

به بهانه 14 آذر؛ سالمرگ شاعر سینما

هزاران چشم شانزده پاییز به اندیشه آثارت نشستند؛ علی حاتمی

انتخاب واژه برای گفتن از مردی که اگر نبود بدون شک نیمی از هنر ایران در قرن معاصر ناقص بود کاری است بس مشکل؛گفتن از هنرمندی که با خلق آثار متفاوت در حوزه های مختلف، برای همیشه در هنر ایران نامش جاودان ماند.

علی حاتمی ...
در 23 مرداد سال 1323 در فصل تابستان در جایی متولد شد شبیه همان جایی که" رضا خوشنویس" در "هزار دستان" به "مفتش" آدرس می دهد ، خیابان شاپور ،خیابان مختاری،کوچه اردیبهشت در یک خانواده ساده ایرانی ،پدرش کارگر بود . حاتمی کار هنری خود را با تئاتر در زمینه نویسندگی آغاز کرد و نمایشنامه‌های "ساتن"، "قصه حریر"، "ماهیگیر"، "حسن کچل"، "چهل گیس" و "شهرآفتاب و مهتاب" را برای تئاتر نوشت.علی حاتمی در کلاس‌های نمایشنامه نویسی اداره هنرهای دراماتیک آن دوران (واقع درآب سردار) شرکت کرد و بعدها که این اداره به نام دانشکده هنرهای دراماتیک تغییر نام داد او در رشته ادبیات نمایشی تحصیلات خود را ادامه داد.

وی در سال 1344 نمایش دیب (دیو) را که از اولین نوشته‌های خود بود در تالار دانشکده و با کودکان موسسه آموزشی فرهنگ آرزو به اجرا در آورد و پس از آن نمایش "حسن کچل" را در تماشاخانه سنگلج به روی صحنه برد .

او 15 فیلم بلند سینمایی و مجموعه تلویزیونی ساخته است، در اوایل دهه 40 برای نخستین بار مجموعه"گربه حریص" را برای تلویزیون ساخت و با فیلم سینمایی "حسن کچل"در سال 1348 که پیش تر نمایش آن را بروی صحنه برده بود برای اولین بار به سینما قدم گذاشت و این تازه شروع راهی بلند بود برای این استاد اما چه حیف که خیلی زودتر از آنچه تصور می شد هنر را برای هیشه ترک نمود. او در سال 1373برای آخرین بار به کارگردانی فیلم"جهان پهلوان تختی" پرداخت که اجل مجالش نداد و این فیلم نیمه تمام ماند که بعد ها تا سال 1375 توسط بهروز افخمی کامل شد،این اثر یکی از بزرگترین پروژه های سینمایی او بعد از مجموعه "هزار دستان" بود که به علت مرگ، آن هم ناشی از بیماری سرطان نافرجام ماند ...

بعد از حاتمی برخی از کارگردان ها با تأثیر مستقیم از مجموعه"هزار دستان" به ساخت اثر پرداختند ،واروژ کریم مسیحی دو فیلم "کمیته مجازات"و "طهران ،روزگارنو" را با تأثیر مستقیم و براساس "هزار دستان" ساخت.

از آثار این استاد مسلم تئاتر،سینما و تلویزیون می توان به "حسن کچل" (1348)، "طوقی" (1349)، "باباشمل"(1350)، "قلندر "(1351)، "خواستگار" (1352)، "ستارخان "(1353)، مجموعه ی تلویزیونی "مثنوی مولوی" (1354)، "سلطان صاحبقران" (مجموعه تلویزیونی) (1354)، "سوته‌دلان" (1356)، "هزاردستان" (1358)، "حاجی واشنگتن" (1361)، "کمال‌الملک" (1363)، "جعفر خان از فرنگ برگشته" (1366)، "مادر" (1368)، "دلشدگان" (1371)، "جهان پهلوان تختی " (1373 - 1375)، اشاره کرد که تنها گوشه ای از هنر این استاد مسلم است که غروب نابهنگامش غم همیشگی را بردل هنردوستان ایران زمین گذاشت و تنها یادگارش، لیلا حاتمی، ادامه دهنده راه او در بازیگری شد .