به گزارش سینماپرس، جواد طوسی در ابتداي جلسه، ضمن اشاره به شناخت و آشنایی خود از روحیات و علایق کارگردان مستند «خونه» گفت: با توجه به این شناخت انتخاب موضوع و چنین محلی برای ساخت فیلم مستند کمی براي من سوال برانگیز است! نکته‌ای که بلافاصله پس از تماشای فیلم به ذهن بیننده می‌رسد زمان طولانی اثر است. تلقی من این است که آقای قاقانی نخست لیستی از افراد و آنچه باید تصویربرداری می شده تهیه کرده و محصول آن پس از تدوین تصاوير و صحبت‌های مصاحبه شوندگان به چیزی تبدیل شده که به نظر من طولانی است.

وی ادامه داد: اگر قرار بر این است که ما مستندی درمورد معماری و تاریخچه عمارت قدیمی میرزا حسن مستوفی ببینیم، تعدادی از مصاحبه شوندگان بیش از آنکه در مورد بنا صحبت کنند، به مسير ديگري مي‌افتد و مسائلی طرح می‌شود که ارتباطی با موضوع ندارد.

این منتقد با اشاره به موارد دیگر مورد اشاره خود اظهار داشت: در آثاری از این دست فیلمساز باید شیفتگی خود نسبت به افراد را کنار بگذارد و سعی در تقویت جنبه‌هایی کند که در فیلم بیشتر به آن ها ارجاع داده می‌شود، مثل جنبه‌های کلامی و بصری کار که متاسفانه کارگردان به سادگی از به کارگیری آن‌ها عبور می‌کند.

وی در پايان بخش اول صحبت‌های خود به جنبه‌های مثبت اثر نیز اشاره کرد و گفت: استفاده خوب کارگردان از افکت‌ها و پرسه‌زنی دوربین در قسمت‌های مختلف بنا، به همراه صحبت‌های محمدرضا اصلانی یا اشاره به آثار سینمایی که در این محل ساخته شده‌اند، از نکته‌های مثبت اثر است. البته به نظر من جای فیلم «بازجویی یک جنایت» آقای سجادی هم در میان این تصاویر خالی است، چرا که اتفاقا جریان فیلم به گونه‌ای پیش می‌رود که اشاره خوبی به کارکردهای بنا دارد.

پس از صحبت‌های طوسی، خدایار قاقانی کارگردان مستند «خونه» در توضیح اینکه چطور متقاعد به ساخت فیلمی مستند با چنین موضوعی شده و اینکه انتقادها را تا چه اندازه وارد می‌داند، گفت: ماجرای ساخت فیلم به 9 سال قبل برمی‌گردد، زمانی که به خاطر دغدغه‌های ژورنالیستی، شروع به تحقیق درباره خانه‌های قدیمی و شناسنامه‌دار تهران کردم.

وی ادامه داد: هنگامی که برای اولین بار وارد این بنا شدم و آن را از نزدیک دیدم، تصاویر تمام فیلم‌هایی که در این محل ساخته شده بود به سرعت مقابل چشمهایم به حرکت درآمد. شخصیت ميرزاحسن مستوفي هم برای من جذابیت داشت، چون در کتاب‌ها همه جا به نیکی از او یاد می‌شود.

کارگردان مستند «خونه» ضمن اشاره به حمایت مرکز و شخص شفیع آقامحمدیان از ساخت این اثر، درباره صحبت‌های منتقد جلسه بیان کرد: در مورد تصاویر فیلم‌هایی که در مستند از آن‌ها استفاده شده هم می‌توانم بگویم حتی آثار بیشتری نسبت به آنچه ذکر شد می‌توان نام برد، اما چند نکته وجود داشت که باید درنظر می‌گرفتم؛ اول اینکه تصاویر انتخاب شده به لحاظ مضمونی به مستند کمک کند، دوم اشاره به عدم توجه سینمای ایران به لوکیشن‌ها بود که همیشه درباره این مسئله صحبت کرده‌ام. فیلم‌های دیگری جز «عروسی خوبان» و «دلشدگان» در این بنا ساخته شده‌اند اما به نظر من این دو اثر از ساختمان استفاده بهتری کرده‌اند.

قاقانی همچنین درباره ترکیب و قالب اجرایی اثرش بیان کرد: سعی کردم در طول 30 دقیقه پایانی به سوال‌هایی که طي تماشای فیلم برای مخاطب به وجود مي‌آيد پاسخ دهم، البته می‌پذیرم که در این بین تکثر موضوعی و شخصیتی وجود دارد.

در ادامه این نشست، جواد طوسی در رابطه با دلایل عدم توازن میان کلام و تصاویر در مستند «خونه» گفت: این خانه چنان که در فیلم به نظر می‌آید، امروز دیگر وجود ندارد. از بیرون همچون یک عمارت باشکوه و واقعی به نظر می‌رسد اما از درون چیزی جز دو اتاق در آن باقی نمانده و کاملا نابود شده است. به همین دلیل در فیلم تصاویر اندرونی را کم داریم و امکان پرسه زنی دوربین وجود ندارد.

قاقانی با تاکید بر اینکه خود را در اجرا به فضای داخلی محدود کرده است، بیان کرد: ایده من برای ساخت مستند سه قسمت دارد  دومین اثر تهران بانو نام دارد و سومین مستند درباره ایران خواهد بود. به همین دلیل در شماره یک اثر، خودمان را به فضای داخلی محدود کردیم و بیشتر سعی شد تا از افراد برای معرفی خانه استفاده کنیم.

این مستندساز افزود: بیشتر علاقه دارم در این مورد صحبت شود که وقتی از خانه صحبت می‌کنیم دقیقا در مورد چه چیزی حرف می زنیم! اصولا به چه جایی خانه گفته می‌شود و چه ویژگی هایی دارد. ما امروز طراحی خانه‌ای برای زیست 24ساعته را از دست داده‌ایم، بلکه سعی کنیم بیشتر درباره خانه‌های پدری و آنچه داریم فکر کنیم.

طوسی متذکر شد: اثر تركيبي از جنبه‌هاي مثبت قابل دفاع و بخش‌هايي است كه اعتقاد دارم با مشورت گرفتن مي‌شد جذاب‌تر از اين هم باشد. حداقل بهتر بود كارگردان هنگام تدوين فيلم از فردي كه خودش قبول داشت مشورت مي‌گرفت، البته پايان‌بندي فيلم و بارش قطرات باران روي تصوير خانه كار درست و خوبي بود. ولي اينجا هم كمي با استفاده‌ كارگردان از موسیقی پایانی فیلم مشكل دارم چراكه معتقد هستم ترانه‌ها و تصنيف‌هاي بهتري از آنچه استفاده شده وجود دارد.

کارگردان مستند خونه در پايان، ضمن پاسخ به اين سوال كه چرا در فيلمش به چرايي آنچه بر سر اين بنا آمده پاسخ نمی دهد، اظهار داشت: در رابطه با عمارت ميرزا حسن مستوفي و خانه‌هايي از اين دست فكر مي‌كنم اين خود ما هستيم كه بايد خانه‌هاي پدري را حفظ و حراست كنيم. علي معلم در فيلم جمله خوبي دارد كه مي‌گويد «وقتي در نزديكي ما زمين‌هاي خالي وجود دارد، چرا بايد براي ساخت خانه جديد، خانه‌ پدري را خراب كنيم؟» به هرحال خوشحالم بگويم ساخت اين فيلم موجب شد تا حداقل نسبت به بازسازي اين بنا اقدام شود.

در پايان برنامه نمایش افتتاحیه مستند «خونه» و جلسه نقد و بررسي آن، شفيع آقامحمديان مديرعامل مركز گسترش سينماي مستند و تجربي با اهداي لوح و هديه نقدی، از خدايار قاقاني كارگردان مستند «خونه» تقدير كرد.

انتهای پیام/ع/ن.ف