به گزارش خبرنگار سینماپرس برنامه سینمایی «هفت» شب گذشته 13 اردیبهشت ماه به موضوع روحانیت و سینما با حضور حجت الاسلام علی سرلک و همایون اسعدیان کارگردان و تهیه کننده سینما اختصاص داشت. همچنین گفتگو با محمدعلی باشه آهنگر کارگردان و حمیدرضا آذرنگ بازیگر فیلم سینمایی «ملکه» و مهدی ودادی و لیلا اوتادی کارگردان و بازیگر فیلم «مرد، زن، زندگی» از دیگر بخش های برنامه شب گذشته بود.

 

نظرسنجی برنامه  به طرح این سوال اختصاص داشت که به نظر شما چه راهکاری برای تقویت ارتباط روحانیت با سینمای ایران موثر است؟ که در پایان برنامه از میان گزینه‌های استفاده از روحانیت در ارتقای مضمونی آثار، مشارکت روحانیت در فیلمنامه نویسی، حضور روحانیت در عرصه فیلمسازی و فعالیت روحانیت در عرصه نظارت و ارزشیابی گزینه یک بیشترین رای را از ان خود کرد.

 

آمار فروش فیلم‌ها و رویدادهای سینمایی هفته بخش های بعدی برنامه شب گذشته بودند که موضوعاتی چون اختصاص بیمه طلایی به هنرمندان سینما و تئاتر، مراجعه هنرمندان به هیات سامان‌دهی به جای سازمان سینمایی و دیدار وزیر ارشاد با هیات 7 نفره خانه سینما مهم‌ترین قسمت‌های آیتم از هفت تا 7  بود.

 

تبریزی: نمی‌دانستیم نام «مارمولک» آنقدر حساسیت ایجاد می‌کند

 

در بخش دیگری از برنامه در حاشیه همایش روحانی در قاب سینما گفتگوی حجت الاسلام سرلک دبیر جشنواره با کمال تبریزی نیز پخش شد که در این گفتگو تبریزی درباره شایعه اینکه وی در زمان ساخت فیم «مارمولک» گفته پول می گیرد تا نام فیلم را تغییر دهد، توضیح داد: این مسئله صحت ندارد. در آن زمان شورای پروانه نمایش با نام "آدرس خدا" که به جای "مارمولک" پیشنهاد داده بودیم موافقت نکرد.

 

سرلک نیز در این گفتگو عنوان کرد: تصویری که برخی از روحانیت ارایه می دهند و این قشر را مورد هجو و طعنه قرار می دهند درست نیست. ما می خواهیم بین روحانیون و هنرمندان گفتمان فرهنگی در جهت ارایه فرهنگ فاخر ایران زمین شکل بگیرد و هر دو طرف دیدگاه‌هایشان را مطرح کنند.

 

تبریزی نیز ادامه داد: آن موقع هم این دوستان نمی‌دانستند اسم «مارمولک» آنقدر حساسیت‌برانگیز می شود و بعد از نمایش فیلم به این مسئله پی بردند. من فیلم «لیلی با من است» را به مراتب با سختی و مشقت بیشتری ساختم تا فیلم «مارمولک». در آن زمان مخالفت‌ها برای ساخت  «لیلی با من است» بسیار زیاد بود. متاسفانه دیدگاه ها نسبت به ممیزی با نگاه های جامعه بسیار متفاوت است.

 

آیتم سکانس دیروز به پخش پشت صحنه فیلم سینمایی «شبح کژدم» به کارگردانی کیانوش عیاری اختصاص داشت که در سال 1365 ساخته شده است. در برنامه شب گذشته نقد فیلم برگزار نشد و به جای آن کارگردان و بازیگر فیم «ملکه» مهمان برنامه شدند و درباره این فیلم سینمایی که به تازگی اکران عمومی شده است گفتگو کردند.

 

باشه آهنگر: برخی مدعیان سینمای دفاع مقدس، جنگ را از پشت تلویزیون تجربه کرده اند

 

محمد علی باشه آهنگر در ابتدای صحبت‌هایش با اشاره به مشکلاتی که گریبان فیلم را گرفته بود عنوان کرد: علی رغم همه ناملایمتی‌ها و جفاهایی که در حق فیلم شد بالاخره بخت «ملکه» باز شد و این فیلم توانست اکران شود. قرار بود از پا بیفتیم اما با توکل به خدا فیلم بعد از پنج بار که اکرانش به تعویق افتاد توانست نمایش داده شود.

 

وی درباره تحقیقاتی که برای نگارش فیلمنامه کرده است گفت: حدود 11 ماه تحقیقات فیلم به طول انجامید و بیش از یکسال نیز صرف نگارش فیلمنامه اولیه شد که البته ایراداتی به آن گرفتند پس از آن 6 ماه دیگر وقت صرف کردم تا فیلمنامه تکمیل شد که حدود 70 روز آن را در یک منطقه ایزوله در جنوب گذراندم. متاسفانه من در پروسه فیلمسازی‌ام آنقدر درگیر حاشیه می شوم که از مسایل اصلی باز می مانم. البته کل سینمای ما دچار کژاندیشی است اما با نگاهی که در زمینه دفاع مقدس وجود دارد باید در این زمینه جان‌فشانی کرد. مهم طرز تلقی هایی است که به نگاه امثال من وجود دارد و باعث شکل گیری حاشیه ها می شود.

 

کارگردان «بیداری رویاها» گفت: من خودم سند زنده جنگ هستم. اما متاسفانه افرادی می آیند و از جبهه مسائلی غیر واقعی مطرح می کنند. اطلاعات برخی از این دوستان از جبهه اندک است. برخی جنگ را نمی شناسند و فقط شعار جنگ را می‌دهند در واقع بسیاری از این افراد جنگ را فقط از پشت تلویزیون تجربه کرده اند. در حق سینمای واقع گرای جنگ جفا می شود. البته من به صداقت این دوستان شکی ندارم اما همین صداقتشان بلای جان سینمای جنگ شده است. در طول این 30 سال سینمای ایران مخصوصا سینمای دفاع مقدس، تخریب شده است. باید دید چرا خانواده شهدا هیچ رغبتی ندارند که به تماشای برخی آثار سری‌دوزی شده و سطحی دفاع مقدس بنشینند.

 

باشه آهنگر متذکر شد: حرف من این است که بچه های جنگ صداقتی داشتند که نباید به این راحتی به تاراج برود. متاسفانه در حوزه دفاع مقدس سوءتفاهم و عدم درک متقابل بین ما و دوستان مدعی وجود دارد. من چاره ای جز ساخت فیلم های دفاع مقدسی ندارم. این وظیفه من است و کاری جز این نمی توانم انجام دهم.

 

در بخش دیگری از این گفت و گو حمیدرضا آذرنگ بازیگر این فیلم درباره چگونگی حضورش در «ملکه» گفت: من از قدیم دوستی و هکاری با باشه آهنگر داشتم. او تنها کسی بود که به یک تئاتری اعتماد کرد تا در نهایت همکاری مان به بازی در «ملکه» منجر شد. تلاشم این بود که در این فیلم به زحماتی که بچه ها در این کار کشیدند ادای دین کنم. در این فیلم من آنقدر به شخصیت سیف الله نزدیک شده بودم که می ترسیدم او بد شود چون او شخصیتی است که منطق ندارد اما خالصانه عمل می کند.

 

آذرنگ درباره حضور بازیگران تئاتر در سینما گفت: اگر سینماگران از بچه های تئاتر در آثارشان استفاده کنند در واقع به سینمای ایران لطف کرده اند. معتقدم آنقدر این عرصه باز است که هر کس با توجه به استعدادش می تواند دیده و ماندگار شود و هیچ کس جای کس دیگری را تنگ نمی کند. حضور تئاتری ها باعث قوام و قدرت کار می شود. در همه جای دنیا هم ماندگاران سینما پیشینه تئاتری دارند.

 

وی درباره بی مهری هایی که در جشنواره فیلم فجر به این فیلم شده است گفت: آنقدر "ملکه" برای من دوست داشتنی و بزرگ است که نمی خواهم درباره مسائل کوچکی مثل جشنواره صحبت کنم چون این کار دامن زدن به سلیقه افراد کوچکی است که می خواهند بزرگ شوند بنابراین ترجیح می دهم درباره نقشم در فیلم حرف بزنم. با بسیاری از همکاران ما قبل از اختتامیه تماس گرفتند و تبریک گفتند که قرار است سیمرغ بگیرند اما بعد نتیجه چیز دیگری شد.

 

در میانه گفت و گو پژمان بازغی پشت خط آمد و با اشاره به نمایشی که به نویسندگی آذرنگ در آبادان دیده بود درباره لزوم اتحاد بین هنرمندان گفت: نمایش «دو لیتر در دو لیتر جنگ» را دو سال قبل در آبادان دیدم که متن بسیار قوی و بازی های درجه یکی داشت و از این بابت به آذرنگ تبریک می گویم.

 

وی ادامه داد: اما معتقدم که لازم است در این شرایط هنرمندان ما با یکدیگر اتحاد داشته باشند بنابراین نباید تفکیکی بین هنرمندان تئاتر و سینما قائل شویم. همه ما داریم در عرصه نمایش فعالیت می کنیم و نباید تفکیکی بین بازی در تئاتر و سینما به وجود بیاوریم.

 

آذرنگ پاسخ داد: من هم به این اتحاد معتقدم اما متاسفانه افرادی بدون عقبه وارد سینمای ما شده اند و بعد از مدتی در قراردادشان ذکر می کنند که نامشان در تیتراژ باید اول نوشته شود. این افراد سینما را به نابودی می کشانند.

 

آیتم بعدی برنامه به نقل قول های هنرمندانی چون پروانه معصومی، رضا ناجی، بهروز افخمی، مهدی کرم پور، رهبر قنبری، رضا رخشان، سعید راد، علی نصیریان، رامبد جوان، ابوالفضل جلیلی، جمال ساداتیان، داریوش مهرجویی، پیمان معادی و پرویز شیخ طادی اختصاص داشت. مهدی ودادی و لیلا اوتادی کارگردان و بازیگر فیلم سینمایی «مرد، زن، زندگی» مهمانان بعدی برنامه شب گذشته بودند.

 

در ابتدای بحث ودادی درباره دوری چند ساله اش از سینما گفت: من حدود 12 سال از سینما دور بودم و بعد از فیلم «پسران مهتاب» که مجوز نمایش نگرفت جذب تلویزیون شدم. بازگشتم به سینما نیز به این ترتیب بود که دو جوان علاقمند به سینما به من پیشنهاد کردند که حاضرند بودجه شان را در سینما سرمایه گذاری کنند و من نیز با توجه به سرمایه و امکاناتی که داشتیم این فیلمنامه را برای کار انتخاب کردم.

 

اوتادی نیز در ابتدای صحبت‌هایش درباره این شایعه که گران‌ترین بازیگر سینمای ایران است توضیح داد: این موضوع برای خود من هم عجیب است و فکر می کنم غیر از دشمنی چیز دیگری نیست و تنها یک شایعه اینترنتی است. دستمزد من در این فیلم در حد عرف بوده است.

 

وی ادامه داد: بازیگران و ورزشکاران همیشه با حواشی روبرو هستند و این امر ربط زیادی هم به خود ما ندارد. این حواشی بیشتر به مطبوعات و رابطه خوب یا بدشان با آن هنرمند باز می گردد. از دید من بازیگر باید در فروش فیلم سهیم باشد. به این ترتیب که باید درصدی برای بازیگر معین شود که هم در سود و هم در زیان یک فیلم شریک باشد.

 

ودادی نیز در این زمینه گفت: من مطمئنم اگر فیلمنامه کاری خوب باشد قطعا هر بازیگری علاقمند به حضور در کار می شود. در این شرایط اقتصادی من با این شکل تعاونی کار کردن بسیار موافقم و یک بازیگر می تواند هم در سود و هم در زیان یک فیلم شریک باشد.

 

وی درباره فروش فیلم گفت: این فیلم قطعا همه فاکتورهای فروش را دارد و اگر تبلیغات مناسبی برای آن بشود فروشی منطقی خواهد داشت چون یک فیلم خانوادگی است. یکی از واجب ترین فاکتورهای فیلم تبلیغات است و از ابتدا هم باید در هزینه‌های فیلم لحاظ شود. متاسفانه این فیلم از تبلیغات مناسبی برخوردار نیست امیدوارم ارگان‌هایی مثل شهرداری در این زمینه به ما کمک کنند.

 

بخش پایانی برنامه به میزگرد نقش روحانیت در قاب سینما با حضور حجت الاسلام سرلک و همایون اسعدیان اختصاص داشت. اسعدیان در ابتدای این بحث عنوان کرد: وقتی می گوییم روحانیت در قاب سینما باید دید آیا حضور روحانیون و نقششان در آثار سینمایی مد نظر است یا حضور روحانیون در کنار سینماگران را مد نظر قرار می دهیم. همچنین اینکه مثلا وظیفه نگارش فیلمنامه را برای روحانیون قائل باشیم درست نیست.

 

وی ادامه داد: چون روحانیون باید به وظایف خود برسند و می توانند در زمینه سینما مشارکت داشته باشند نه اینکه مجبور به فیلمنامه نویسی شوند. اینکه بخواهیم قواعد تعریف شده را طور دیگری ارائه دهیم و وظایف جدیدی برای سینما تعریف کنیم مناسب نیست.

 

سینماگران نباید از مشورت کردن با روحانیون احساس بی نیازی بکنند

 

سرلک در این زمینه پاسخ داد: البته این درست نیست که قواعد را هر طور که هست بپذیریم چون همه تعاریف قابلیت بازتعریف دارند. می توان با ابزار، تعاریف و تعابیر جدید به اهداف تازه رسید. تسلط سینماگر نسبت به ابزار و اصول سینما نباید باعث شود هنرمندان ما احساس بی نیازی از مشورت کردن با روحانیون داشته باشند و بالعکس روحانی هم اجازه ورود به این مقوله را به خود ندهد.

 

وی افزود: خیلی از پیام ها در ذهن فیلمنامه نویسان و کارگردان ها باقی می ماند و منتقل نمی شود چون هنرمندان ما در این زمینه نیازی به مشورت نمی بینند. ما انتظار داریم یک روحانی واقعی در سینما عرضه شود. آیا روحانی که شما در فیلم "طلا و مس" مطرح می کنید با وجودی که روحانی خوبی هم است روحانی طراز اولی است در جامعه ای که انقلاب کرده است.

 

اسعدیان در پاسخ عنوان کرد: حرف من به این مفهوم نیست که اصول درام خدشه ناپذیر است. هنرها در درون خود زایش دارند و تغییر می کنند اما اینکه بخواهیم باری را بر قواعد تحمیل کنیم و از یک تعریف استفاده ابزاری کنیم درست نیست. حرف من این است که چرا من موظف هستم در سینما روحانی را نشان بدهم که روحانی طراز اولی است. مثلا چرا می توانم یک پزشک غیر طراز را نشان دهم اما نمی توانم با تفکر خودم یک روحانی را به تصویر بکشم.

 

اسعدیان ادامه داد: ما باید روحانی را در فیلممان به تصویر بکشیم که با مخاطب ارتباط برقرار کند. تمام زیبایی فیلم"زیر نور ماه" میرکریمی در نشان دادن تردید یک طلبه در پوشیدن لباس روحانیت است. روحانی فیلم من ممکن است از نظر شما طراز اول نباشد اما بیشترین همدلی و تاثیر مثبت را در تماشگر گذاشته است.

 

سرلک در این باره گفت: من هم معتقدم که دوران روحانی منفعل گذشته است. منظور من نشان دادن واقعیت وجودی روحانی است. باید دید شان عرفی و اجتماعی روحانی در کشور ما کجاست؟ روحانی یک شخص فرازمینی است اما باید جایگاه و حرمتش را حفظ کرد.

 

اسعدیان متذکر شد: وقتی روحانی نمی تواند در فیلمی صدایش را بلند کند و یا دروغ بگوید یعنی روحانی را فرازمینی دیده ایم. اینکه فکر کنیم همه روحانیون ما یک نگاه دارند درست نیست. قطعا روحانیت به عنوان جایگاه یک معلم و بعد از انقلاب هم در جایگاه قدرت دارای شان و منزلت است اما شاید نتواند در زمینه سینما برای هنرمندان قالب تعیین کند چون در تخصصشان نیست. همانطور که در تخصص من نیست که بالای منبر بروم.

 

کارگردان «طلا و مس» گفت: ما فیلم می سازیم که حال مردم را خوب کنیم و حال مردم را خوب کردن صرفا به من خنداندن آنها نیست بلکه باید به مردم امید دهیم و سلیقه شان را یک پله هم که شده ارتقا بدهیم. بخشی از سینما سرگرمی است و ما اگر در سال 10 فیلم هم داشته باشیم که در ارتقا سطح فرهنگی مردم موثر باشند موفق عمل کرده ایم. مهم این است که آثارمان مبتذل نباشند نه اینکه همه فیلم هایمان به اعتلا فرهنگ کمک کنند.

 

سرلک در پایان عنوان کرد: ما با همه بضاعت اندکی که داریم باید سطح فرهنگ جامعه را با سینما بالا ببریم و این مسئله تنها با تعامل و گفتگو عملی خواهد شد.