در چند سال اخیر بسیاری از فیلم‌های ایرانی بلافاصله بعد از اکران وارد شبکه نمایش خانگی می شوند. این موضوع اگرچه مزیت هایی از جمله جلوگیری از قاچاق فیلم های روی پرده را دارد اما ممکن است ضرر و زیان نیز برای سینمای ایران به همراه داشته باشد

 همزمان با ورود فیلم‌های سینمایی به شبکه نمایش خانگی بسیاری از شبکه‌های ماهواره ای فارسی زبان و حتی خارجی بدون پرداخت حق کپی رایت آن به تهیه کننده فیلم، به سرعت آن را پخش می کنند و تهیه کنندگان داخلی این موضوع را ناشی از خلاء های قانونی اکران، نقصان های موجود در پخش داخلی و عدم رعایت قانون کپی رایت در داخل کشور می دانند.

سوالی که مطرح می شود این است که آیا ورود زودهنگام فیلم های سینمایی به شبکه نمایش خانگی بیننده ها را برای رفتن به سینما بی رغبت نمی کند؟ آیا خالی ماندن صندلی های سینما و عدم فروش فیلم ها برای سینمای ایران ضرری به وجود نمی آورد؟ آیا اساسأ این اقدام می تواند باعث ارتقای سطح کمی و کیفی سینمای ایران باشد؟ و در نهایت مسئولین برای جلوگیری از این اقدام چه باید انجام دهند؟

سینماپرس برای پاسخ به هر کدام از این سوالات در گفت و گوهایی نظر برخی از تهیه کنندگان را در این باره جویا شده است که از نظرتان می گذرد:

سیدجمال ساداتیان تهیه کننده سینمای ایران در گفت و گو با خبرنگار سینماپرس عنوان می کند: «در خیلی از شهرهای ایران سالن سینمایی وجود ندارد و اگر هم وجود داشته باشد تنها یک یا دو سالن سینمایی است. در مواقعی که همزمان ۵ فیلم سینمایی اکران می شود چطور می توان آن ها را  در یک سالن سینمایی اکران کرد؟ به همین خاطر خیلی از شهرستان‌های ما از دیدن فیلم‌های سینمایی در پرده عریض سینماها محروم هستند و از طرفی با دیدن آنونس فیلم های روی پرده در تلویزیون فیلم‌ها علاقه مندند که هر چه زودتر این فیلم ها ببینند. به همین دلیل باید هر چه سریعتر DVDهای آن در سراسر کشور توزیع شود.»

وی ادامه داد: «در خیلی از شهرهای ایران سالن سینمایی وجود ندارد و اگر هم وجود داشته باشد تنها یک یا دو سالن سینمایی است. زمانیکه همزمان ۵ فیلم سینمایی اکران می شود چطور می توان آن ها را  در یک سالن سینمایی اکران کرد.» (۲۰ فروردین ۱۳۹۳)

حبیب اسماعیلی تهیه کننده سینمای ایران در گفت و گو با خبرنگار سینماپرس در این زمینه عنوان کرد: «تهیه کنندگان برای این که ضرر کمبود فروش اکران خود را جبران کنند خیلی زود فیلم خود را به شبکه نمایش خانگی می فرستند که شاید با این کار بتوانند مبلغی از ضرر خود را جبران کنند«.

وی افزود: «انتشار زودهنگام فیلم های سینمایی در شبکه نمایش خانگی این ذهنیت را در بیننده های سینمای ایران به وجود می آورد که برای دیدن فیلم ها به سینما نروند غافل از اینکه این ذهنیت بزرگترین لطمه را به سینمای ایران وارد می کند گرچه در آیین نامه شورای صنفی سال ۹۳ به این موضوع اشاره شده است که بعد از گذشت ۵ ماه از اکران عمومی، یک فیلم می تواند وارد شبکه نمایش خانگی شود.» (۲۴ فروردین ۱۳۹۳)

پوران درخشنده کارگردان و تهیه کننده سینمای ایران نیز در این خصوص گفت: « درست است که تهیه کننده خودش فیلم را قبل یا به محض پایان اکران در اختیار شبکه های پخش نمایش خانگی قرار می دهد اما این امر به دلیل وجود خلاء های قانونی در زمینه کپی رایت در ایران و پیشگیری از ضررهای بیشتر صورت می گیرد تا مبادا فیلم بطور قاچاق توزیع شود .»

وی در ادامه توضیح داد: « وقتی فیلمی در سینما با استقبال خوبی از سوی مخاطبان مواجه است تهیه کننده از سر اجبار و به دلیل پرهیز از برخی سوء استفاده ها در  ورود سریع و غیر مجاز فیلم به شبکه های قاچاق مجبور است بلافاصله یا هنگام نمایش، فیلم را در اختیار شبکه های رسمی نمایش خانگی قرار دهد که واضح است با این ریسک بازگشت سرمایه اصلی هم به خطر می افتد. »

وی خاطر نشان کرد: از سویی همه تهیه کننده ها در ایران نگران این هستند که فیلمشان قبل از شبکه نمایش خانگی وارد بازار قاچاق شود و از سوی دیگر می دانیم که پخش کنندگان شبکه نمایش خانگی در قراردادهای خود مفادی دارند که فیلم تا پایان زمان مقرر نباید در هیچ تلویزیون یا شبکه دیگری پخش شود و اگر فیلم همزمان با این قرارداد از یک شبکه ماهواره ای به هر دلیل پخش شود یا پولی بابت آن نمی دهند و یا رقم آن را بسیار پایین می آورند، در نتیجه بسیاری از تهیه کنندگان مجبورند قبل از دست بکار شدن قاچاقچیان فیلم، تولید سینمایی خود را کمی قبل از پایان اکران وارد شبکه نمایش خانگی کنند درحالیکه این موضوع کاملا در هر دو حالت به ضرر فیلم است.

پوران درخشنده بیان کرد: « متاسفانه شاهد هیچ گونه حمایت در این بخش از سوی مسئولین نیستیم و باید قوانینی در این مورد اجرا شود تا فیلمسازان مورد حمایت قرار گیرند. بی شک این مورد در نمایش خانگی هیچ کمکی به هنر صنعت سینما نمی کند و به فیلم های پرفروش  سینمای ایران که زیاد هم نیستند آسیب جدی وارد می کند.» ( ۱۸فروردین ۱۳۹۳)