به گزارش رجانیوز، بحث پیرامون چالش‌های شبکه‌ی نمایش خانگی تقریباً قدمتی به اندازه‌ی این مجموعه و فعالیت شرکت‌های خصوصی رسانه‌ای در ایران دارد. چنانکه روند سیاست‌گزاری و نحوه‌ی عملکرد شرکت‌های پخش فیلم در شبکه‌ی نمایش خانگی، در همه‌ی دولت‌ها با انتقادات فراوانی روبرو بوده است. فی‌المثل در سال‌های گذشته، مجموعه‌ای از فیلم‌های معروف به شانه تخم مرغی با نازل‌ترین کیفیت و تنها بر مبنای بازگشت سرمایه، ظرف مدت کوتاهی با سرمایه‌گذاری شرکت‌های پخش کننده روانه‌ی سوپرمارکت‌ها ‌شدند و انتقادات بسیاری را برانگیختند. اما در برابر این انتقادات از کیفیت پایین و داستان‌های تکراری فیلم‌ها، پاسخ این موسسات چیزی نبود جز آنکه خرید کپی رایت فیلم‌های سینمایی به تنهایی صرفه‌ی اقتصادی ندارد و سود تولید این محصولات نازل ارزان قیمت، بالاتر از سایر محصولات سینمای ایران است.

اما حالا مدتی است که شبکه‌ی نمایش خانگی در کنار مشکل عرضه‌ی فیلم‌های شانه‌تخم‌مرغی بی‌محتوا، بحران جدیدی به نام توزیع گسترده‌ی فیلم‌های «میجر» را پیش روی خود می‌بیند که سلامت اخلاقی و اعتماد خانواده‌ی ایرانی به مسئولان شبکه‌ی نمایش خانگی را کاملاً زیر سوال برده است. به وِیژه اینکه این روزها عرضه‌ی این فیلم‌ها به شدت افزایش یافته است.

«میجر» در اصطلاح به فیلم‌هایی گفته می‌شود که از چند کمپانی آمریکایی توسط موسسات رسانه‌ای، شبانه دانلود و بدون پرداخت حق کپی‌رایت، ظرف مدت کوتاهی دوبله و روانه‌ی سوپرمارکت‌ها و مراکز رسمی فروش محصولات فرهنگی می‌شوند و در سبد خرید مخاطب ایرانی قرار می‌گیرند. در این میان، بر اساس همین قانون، برخی فیلم‌های هالیوودی که حتی در کشورمبدأ نیز با حاشیه‌هایی روبرو بوده‌اند و مورد انتقاد واقع شده‌اند، در کمال تعجب و در کمترین زمان و بدون هیچگونه نظارت اثرگزار و جدی در سطح جامعه توزیع می‌شوند.

به طور مثال، چندی پیش فیلم «افسونگر شرور» یا «مالیفیسنت» (Maleficent) با بازی «آنجلینا جولی» که مملو از نشانه‌های شیطان‌پرستانه است، با پوسترهای بزرگ و تبلیغات فراوان، بدون هر گونه محدودیت سنی راهی بازار شد؛ فیلمی به کارگردانی «رابرت استرومبرگ» و متعلق به شرکت والت دیزنی که متولیان ریتینگ در آمریکا، آن را در رده‌ی «PG»(تماشا به همراه والدین) دسته‌بندی کرده‌اند.

عرضه‌ی این فیلم در شبکه‌ی نمایش خانگی در حالی رخ داد که پیش‌تر «سید صادق موسوی» -مدیر کل اداره‌ی نمایش خانگی سازمان سینمایی- در تاریخ ۷/۸/۹۳ در مصاحبه با رسانه‌ها از توقف واگذاری مجوز فیلم‌های «میجر» سخن گفته بود: «متاسفانه در سال‌های گذشته بر خلاف مقررات صریح و آئین نامه‌های وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی مانند آئین نامه‌ی صدور پروانه نمایش برنامه‌های ویدئویی بهره‌برداری از فیلم‌های میجر (بدون ارائه‌ی اصل رایت) به برخی موسسات ویدئو رسانه واگذار شده است که این امر علاوه بر ایجاد رانت، موجب اعتراض نهادهای صنفی مانند اتحادیه ویدئو رسانه هم بوده است» وی در ادامه اضافه کرده بود: «به موجب دستور رئیس محترم سازمان سینمایی از تاریخ ۳۰/۷/۹۳ واگذاری عناوین میجر ممنوع است.»

جالب اینکه این گفتگوی رسانه‌ای به خوبی نشان می‌دهد که توجه اصلی مسئولان سینمایی برای جلوگیری از ارائه‌ی مجوز میجر به موسسات رسانه‌ای، نه حقوق مخاطبان و دغدغه‌ی سلامت اخلاقی مورد نظر خانواده‌ها که دغدغه‌های حقوقی و کپی رایت غیر قانونی از کمپانی‌های خارجی است.

اما پس از انتشار «مالیفیسنت» و فیلم‌های نظیرآن، «سید صادق موسوی» در تاریخ ۱۳/۹/۹۳ در برنامه‌ی «سینمامعیار» رادیو گفتگو به صراحت از جلوگیری ورود این فیلم‌ها به جامعه خبر داد و گفت: «از زمانی که من به اداره‌ی نمایش خانگی آمده‌ام، جلوی این فیلم‌ها گرفته شده است».

البته در‌‌ همان برنامه بحث فیلم «میجر» دیگری به نام «روبوکاپ» مطرح شد که قرار بود در شبکه‌ی نمایش خانگی عرضه گردد. «روبوکاپ» یک فیلم ضد ایرانی است که دقایق ابتدایی آن در حال و هوای حمله به تهران می‌گذرد. در ابتدای این فیلم، آمریکایی‌ها با حمله‌ی نظامی ربات‌های خود به ایران و فتح خیابان‌های شهر تهران و نیز هدایت هواپیماهای جنگی‌شان بر فراز آسمان پایتخت، فواید ساخت و نگهداری ربات‌ها را نشان می‌دهند. البته فیلم برخلاف نسخه‌های قبلی خود، در اکران توفیق چندانی نداشت.

نکته‌ی‌ قابل توجه این است که موسوی پیش از عرضه‌ی این فیلم در گفتگو با رسانه‌ها گفته بود: «فیلم روبوکاپ پس از حذف سه دقیقه‌ی ابتدایی که صراحتاً به ایران و خصومت با آن می‌پردازد، به شورای کار‌شناسی ما ارائه شده و به علت عدم اشراف کار‌شناسان شورا و پخش قسمت‌های قبلی آن از صداوسیما، متاسفانه در این مسئله سهل‌انگاری صورت پذیرفته است!»

آنچه پس از خواندن این اظهارات، بالافاصله به ذهن خطور می‌کند این است که کار‌شناسان ناظر فیلم‌ها در اداره‌ی نمایش خانگی سازمان سینمایی چه کسانی هستند که با وجود حجم گسترده‌ی پرداخت رسانه‌ای پیرامون فیلم ضد ایرانی «روبوکاپ»، هیچ اطلاعی از وجود این آثار ندارند؟ چگونه افرادی که اطلاعاتی در مورد فیلم‌های روز دنیا ندارند، در این اداره مشغول بازبینی و ارائه‌ی مجوز به فیلم‌های «میجر» هستند؟ چگونه وقتی با یک جستجوی ساده‌ی اینترنتی به زبان فارسی، صفحات متعددی پیرامون اطلاعات فیلم‌ها از زمان تولید تا اکران، قابل دسترسی است، کار‌شناسان مسئول اقدام به تائید فیلم برای عرضه در شبکه‌ی نمایش خانگی کرده‌اند؟

عجیب‌تر اینکه این سخنان زمانی مطرح شد که هنوز فیلم «روبوکاپ» به شبکه‌ی نمایش خانگی نیامده بود و تنها تیزر فیلم توسط موسسه‌ی «قرن جدید» در حال پخش بود، اما با این وجود پس از آگاهی کامل مسئولان ذی‌ربط و اقرار به اشتباه آن‌ها در ارائه‌ی مجوز به فیلم مذکور، بازهم اتفاق موثری در جهت جلوگیری از پخش این فیلم صورت نگرفت.

در چنین شرایطی، حالا این روزها خبر رسیده است که فیلم غیر اخلاقی «گرگ وال استریت» (The Wolf of Wall Street) در شمارگانی گسترده و تبلیغات فراوان در شبکه‌ی نمایش خانگی توزیع شده است.

«گرگ وال استریت» به کارگردانی «مارتین اسکورسیزی» بیش از هر چیز، یک فیلم رکیک جنسی وقاحت‌بار است که حاوی بیش از ۵۰۰ مورد کلمات بسیار رکیک، سکانس‌های غیراخلاقی، هرزگی، عیاشی و فحاشی است. حجم صحنه‌های غیراخلاقی این فیلم به قدری بالاست که «لئوناردو دی کاپریو» -بازیگر نقش اول آن- در زمان اکران این فیلم در امریکا در پاسخ به هجمه‌ها مجبور به ارائه‌ی توضیحاتی پیرامون صحنه‌های غیراخلاقی فیلم شد: «شاید بعضی‌ها در مورد این فیلم قضاوت اشتباهی بکنند. من امیدوارم که مردم متوجه شوند که ما این اعمال غیراخلاقی و نادرست را تایید نمی‌کنیم، بلکه در فیلم سعی کرده‌ایم عمق آن را نشان داده و محکوم کنیم.»

بد نیست بدانید که نهاد متولی ریتینگ در امریکا، این فیلم را ابتدا با اعطای درجه‌ی «NC17» (بالاترین درجه‌ی ریتینگ) در رده‌ی فیلم‌هایی قرار داد که تماشای آنها برای افراد زیر 17 سال حتی با خانواده هم ممنوع است. البته کمی بعد، «اسکورسیزی» برای آنکه مخاطبان کمتری را از دست دهد، زیر بار حذف برخی دیالوگ‌ها و سکانس‌های غیراخلاقی فیلمش رفت و موفق به گرفتن درجه‌ی «R» شد.

اما هیچ یک از این دلایل باعث نشد تا تاجران حاضر در موسسات رسانه‌ای از توزیع این فیلم غیرقابل اصلاح چشم‌پوشی کنند و حتی شرکت پخش کننده‌ی فیلم، زحمت طراحی پوستر و قاب DVDجدید را نیز متحمل نشده و به سانسور ناشیانه‌ یا عمدی آن بسنده نموده است. در چنین شرایطی، آیا نباید پرسید که در شبکه‌ی نمایش خانگی چه می‌گذرد و فیلمی با این وضعیت اخلاقی که هیچ سانسوری قابل به اصلاح آن نیست، چرا باید راهی خانه‌های مردم شود؟

البته «گرگ وال استریت» در حالی در روزهای اول و دوم بهمن ماه وارد شبکه‌ی نمایش خانگی شد که درست در‌‌ همان ایام، «حجت‌الله ایوبی» به صراحت از نظارت محکم و دقیق بر شبکه‌ی نمایش خانگی سخن به میان آورده و گفته بود: «مطمئن باشید نظارت حاکمیتی را به شدت اعمال می‌کنیم و درمقابل تخلفات و اقدامات غیرقانونی هم می‌ایستیم». ایوبی همچنین درباره‌ی انتقاد مدیران شبکه‌ی نمایش خانگی از حذف ارائه‌ی مجوز «میجر» نیز گفته بود: «همه می‌دانند که ارائه‌ی میجر یک اقدام نادرست و خلاف قانون بود و اینکه ما به انجام اقدامات نادرست عادت کرده باشیم، دلیلی بر درستی آن کار نمی‌شود و کار درست را نادرست نمی‌کند.»

اما در نهایت، هیچ یک از این توضیحات کارگر نیفتاده و ظاهراً همچنان به نظر می‌رسد که میان سیاست‌های اعمالی و سیاست‌های اعلامی، فاصله‌ی بعیدی در این دولت شکل گرفته است و هیچ یک از مدیران سازمان سینمایی، قصد ایستادن و دفاع کردن از تصمیمات خود را ندارد. گرچه حتی اگر «میجر» هم قطع شود، نه به دلیل احترام به امنیت اخلاقی و حقوق مخاطب ایرانی که به دلیل نادیده گرفته شدن حقوق کمپانی‌های خارجی است. شاید وقت آن رسیده باشد که رسانه‌ها مطالبه‌ی حقوق از دست رفته‌ی مخاطب در شبکه‌ی نمایش خانگی را در اولویت خود قرار دهند...