دوشنبه ۹ شهریور ۱۳۹۴ - ۰۸:۲۶

نگاهی به یک فیلم اجتماعی کمدی در حال اکران

قندون جهیزیه؛ «نمایش هنرمندانه زندگی و حذف زوائد آن»/ تلاشی برای طرح دغدغه‌های مردم

فیلم سینمایی« قندون جهیزیه »

سینماپرس: صابر اله دادیان/ علی ملاقلی پور با فیلم «قندون جهیزیه» نشان داده است که سینما را همچون مرحوم پدرش می شناسد، مردم سرزمینش را می شناسد و اهل شعار و دروغگویی در سینما نیست. او پیش از فیلمساز بودن، سینماگر و هنرمند است.

«قندون جهیزیه» اولین ساخته سینمایی علی ملاقلی پور، به تازگی اکران خود را در سینماهای کشور آغاز کرده است و فروش  امیدوار کننده اش از ابتدای اکران نشان از استقبال خوب مخاطبان دارد.« قندون جهیزیه» فیلمی خوش ساخت است که توانسته بدون توهین، تمسخر و هجو و هزل، درام اجتماعی خود را در ژانر کمدی پیش ببرد و مخاطب را با خود همراه سازد. چه مخاطب جدی و چه عام می توانند با این فیلم ارتباط برقرار کنند، چراکه ملاقلی پور پیش از آنکه داستانی عامیانه و مردمی را در سینما بازگو کند، دارد به زبان سینما سخن می گوید و این همان علتی است که مخاطب جدی سینما و یا منتقد نیز می تواند با آن ارتباط خوبی برقرار کند؛ حال اینکه سینمای امروز جامعه ما در هر ژانری که باشد، اصولا به زبان سینما داستان نمی گوید و حتی در مواردی داستان هم نمی گوید!

چند متر مکعب درام...

بیشتر زمان دراماتیک داستان در محدوده یک آپارتمان روایت می شود و واحد کوچک اجاره ای که متعلق به یک زوج جوان است. اما چیزی که این فیلم موفق را از دیگر آثار مشابه اجتماعی آپارتمانی جدا می کند، قدرتش در پرداخت درست درام است و همچنین جاگذاری درست شخصیت ها در فیلمنامه. هر فیلم خوبی بی شک پیش از هر چیز نیاز مبرمی به فیلمنامه خوب دارد. فیلمنامه ای که از ساختاری منسجم و نه الزاما کلاسیک برخوردار باشد تا بتواند مخاطب را با خود همراه کند. زیرا بهترین فیلم تاریخ هم بدون مخاطب هیچ چیز باارزشی ندارد و تنها به درد پر کردن قفسه فیلم ها می خورد!

قندون جهیزیه، شخصیت هایی به یادماندنی خلق می کند، کاراکترهای خود را حتی با وجود حضور کمرنگ تعدادی از آن ها در چند سکانس، از تیپ خارج کرده و با دادن وجوه چندگانه به آن ها به حیطه شخصیت وارد می کند. دیالوگ های حساب شده، پرداخت ظاهری شخصیت در بازی و عادات رفتاری و خلقی که مطمئنأ در فیلمنامه به همه آن ها فکر شده است، نمی گذارد تا تیپ ها جای شخصیت های فیلم نامه را بگیرند.

مهمترین وجه در فیلمنامه قندون جهیزیه، طراحی موقعیت دراماتیک است، یعنی اولین اصل در امر فیلمنامه نویسی، نیاز دراماتیک شخصیت های اصلی مشخص است و با این نیاز، زمان و شخصیت های دراماتیک سه ستون اصلی فیلمنامه در روایت کلاسیک ساختاری شکل می گیرد. اما در ذیل همین موقعیت نمایشی، کارگردان لحظاتی را خلق می کند که هر کدام نه به عنوان یک سکانس که به عنوان یک فیلم مستقل نیز کشش و قدرت جذب دارند. برای مثال سکانس شاهکار کشیدن کابل برق از راه پله ها و پنهان شدن عوامل فیلم در خانه اجاره ای یک نمونه از خلق موقعیت نمایشی در قالب طنز است که تعلیق، غافلگیری، گره افکنی و گره گشایی را در یک سکانس خوب و نفس گیر گرد هم آورده است.

شخصیت هایی سالم و جذاب

یکی از آسیب های سینمای کمدی این روزهای سینمای کشور، پرداخت شخصیت های کمدی است. عدم شناخت درست فیلمساز از شخصیت شناسی در ژانر کمدی، عدم طراحی درست موقعیت نمایشی و ناتوانی بازیگر در خلق شخصیت، همه و همه از کمبودهای این ژانر در سینماست که منجر به به وجود آمدن شخصیت های کمدی ناسالم و مخدوش در فیلم های کمدی می شود. شخصیت هایی که شاید به نظر برسند که با خنداندن مخاطب نیل به مقصود پیدا کرده اند و گاها مخاطب را هم راضی می کنند، اما در حقیقت رسالت حقیقی خود را ایفا نکرده اند و شاید بتوان گفت در جهت خلاف آن حرکت کرده اند. شخصیت های کمدی که یا گروه و قشر خاصی را به تمسخر می گیرند، یا از الفاظ رکیک و زشت استفاده می کنند که به دلیل علنی شدن آن ها در عموم و در آن موقعیت خنده آور است و یا  لوده بازی و مسخره بازی را از حد می گذرانند که در این حالت بیشتر به یک دلقک سیرک شباهت دارند تا یک بازیگر خلاق سینمایی!

اما در این میان فیلم قندون جهیزیه، با داشتن شخصیت های کمدی که اتفاقا شهرستانی هم هستند و ته لهجه ای نیز دارند، به هیچ وجه به سوی هیچ کدام از آسیب های شخصیت درام های کمدی کشیده نشده اند و در عین سالم بودن، با قرار گرفتن درست در جای خودشان در درام و موقعیت کمدی با تکیه بر خلاقیت بازیگرانشان مخاطب را هم بیش از فیلم های به ظاهر کمدی دیگر می خندانند.

حرف دل مردم

از دیگر نکات برجسته فیلم طرح مضامین اجتماعی و فرهنگی در قالب کمدی است که عینأ حرف مردم جامعه امروز است و نه صرفأ شعار است و نه رویایی دور از دسترس و تخیل صرف فیلمساز! فاصله طبقاتی، گرانی و مشکلات مالی در خانواده ها مسائلی است که با نان و معاش مردم کار دارد و در هر قشری چه مرفه و چه متوسط و فقیر با آن درگیری دارند و برای رفع آن ساعت های بسیاری را در روز تلاش می کنند.

همین امر و نزدیکی مضمون فیلمنامه به مشکلات روز و دغدغه همه اقشار مردمی، از نکات برجسته ای است که مخاطب را با فیلم بسیار نزدیک و آشنا می کند. طوری که در انتها مخاطب با پایان فیلم احساس نمی کند که فیلمی ساختگی را در سینما دیده است، گویی برشی از زندگی خود او و یا نزدیکان و آشنایانش بوده است که با سلیقه ای هنری گزینش شده و با پرداختی ظریف و هنرمندانه نمایش داده شده است. این همان معنایی است که از ابتدای به وجود آمدن سینما و پس از آن ژانرهایی نظیر ژانر اجتماعی و ... در اصول اولیه سینما تبیین شده است، چراکه به قول آلفرد هیچکاک سینما چیزی جز این نیست، «نمایش هنرمندانه زندگی و حذف زوائد آن» .

علی ملاقلی پور با این فیلم نشان داده است که سینما را همچون مرحوم پدرش می شناسد، مردم سرزمینش را می شناسد و اهل شعار و دروغگویی در سینما نیست. او پیش از فیلمساز بودن، سینماگر و هنرمند است. هنرمندی که با زبانی لطیف همچون طنز، تلخ ترین مصائب مردم سرزمینش را در دوران تحریم ها، سختی ها، درویی ها و دروغ گویی ها روایت می کند، بی آنکه کسی را بیازارد و به نفع شخص یا جبهه خاصی شعار دهد.

نظرات

  • میثم ۱۳۹۴/۰۶/۰۹ - ۱۶:۴۴
    0 0
    مرسی

ارسال نظر

شما در حال ارسال پاسخ به نظر « » می‌باشید.