چهارشنبه ۳ شهریور ۱۳۹۵ - ۱۵:۱۹

چرا مواضع اصلاح‌طلبان در قبال روحانی تندتر شده است؟

جوان: خیابان پاستور را می‌توان سیاسی‌ترین خیابان ایران عنوان کرد؛ جایی که محل استقرار اصلی‌ترین نهادهای حاکمیتی ایران است که همگی در محدوده‌ای کوچک متمرکز است و تا پیش از انتقال ساختمان مجلس شورای اسلامی به بهارستان رکن قانونگذاری هم در این مجموعه قرار داشت.

در کنار ساختمان‌های دولت و قوه قضائیه در جنوب غربی این محدوده ساختمان قدس یا همان کاخ مرمر قرار دارد؛ ساختمانی که ‌پس  از پیروزی انقلاب اسلامی و انقراض خاندان پهلوی سال‌هاست به دفتر اصلی آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی و محل برگزاری جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام تبدیل شده است.  هیچ ذهن کنجکاوی در این نکته شک ندارد که این ساختمان محل برگزاری جلساتی مهم و تأثیرگذار در سیر تاریخ سیاسی ایران بوده است، اما به نظر می‌رسد که کاخ مرمر این سال‌ها میزبان محفلی دیگر بوده است که اتفاقاً شاید تصمیم‌سازی نقشی به مراتب مهم‌تر و پنهانی‌تر از تصمیمات مجمع تشخیص مصلحت نظام در شطرنج سیاسی ایران داشته باشد.

‌     ***

از فتنه تا انتخابات ریاست جمهوری
در اینکه اصلی‌ترین تصمیمات تشکل‌های سیاسی به جای جلسات حزبی در محفل‌ها و گعده‌های سیاسی گرفته می‌شود، شکی نیست. چنین رویه‌ای شاید دهها دلیل مختص به خود را داشته باشد که حتماً نبود یک حزب با فعالیت حرفه‌ای در عرصه سیاسی یکی از آنهاست، اما همین محافل هم به تدریج نقش خود را در بازی‌های سیاسی نشان می‌دهند.
شاید جدی‌ترین اظهارنظری که درباره حضور اتاق اصلی تصمیم‌گیری درباره برخی تحولات سیاسی در کاخ مرمر بیان شده، مربوط به گفت‌وگوی سردار احمدی‌مقدم، فرمانده سابق نیروی انتظامی با هفته‌نامه رمز عبور باشد.

احمدی‌مقدم در بیان برخی خاطرات خود به تشکیل این اتاق در دفتر کار هاشمی‌رفسنجانی اشاره می‌کند که مربوط به پیش از انتخابات ریاست جمهوری است.
 او  می‌گوید: پیش از انتخابات جلساتی در دفتر آقای هاشمی تشکیل می‌شد که بخش راهبردی در آنجا بود. این جلسات در دفتر آقای هاشمی با حضور خاتمی، هاشمی، میرحسین، ناطق و سیدحسن خمینی تشکیل می‌شد و برنامه‌ریزی‌ها در آنجا بود. در آنجا روی یک کاندیدا با هم توافق کردند. البته ابتدا موسوی در جلسات عضو نبود، زمانی که کاندیداتوری او قطعی شد به جمع‌شان اضافه شد. برگزاری جلسات مشخص می‌کرد که آنها در حال سازماندهی هستند تا با تمام ‌قوا در میدان حاضر شوند. ما با این مجموعه‌ اطلاعاتی که در اختیار داشتیم حدس می‌زدیم انتخابات پرچالشی در پیش‌روی داریم.
‌    
حلقه کاخ مرمر از کجا شکل گرفت
احمدی‌مقدم در ادامه سخنان خود به ادامه این جلسات پس از انتخابات ریاست جمهوری سال 88 اشاره نمی‌کند، اما به نظر می‌رسد «حلقه کاخ مرمر» که برنامه‌ریزی برای پیروزی در انتخابات سال 88 را آغاز کرد، همچنان به کار خود ادامه داده است. کما اینکه معرفی اصلی‌ترین کاندیدای اصلاح‌طلبان در انتخابات ریاست جمهوری سال 92 که کارزاری مهم‌تر از انتخابات‌های گذشته محسوب می‌شد، در همین محفل صورت گرفت.
ناطق‌نوری در مصاحبه خود با روزنامه اعتماد همین نکته را ذکر و به برگزاری جلساتی با حضور هاشمی‌رفسنجانی و برخی افراد دیگر بعد از جلسات مجمع اشاره می‌کند که ماحصل آن کاندیداتوری حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری سال 92بود.

ناطق با اشاره به این جلسات می‌گوید: شاید برایتان جالب باشد که بدانید در مجمع تشخیص مصلحت نظام که هستیم بعد از جلسه رسمی، ناهار را نزد آقای هاشمی می‌مانیم. چند نفر هستیم که ناهار را بعد از جلسه مجمع با هم می‌خوریم که عده‌ای هم شوخی می‌کنند و ما را «انجمن اسلامی مجمع» خطاب می‌کنند. در این گروه قبل از انتخابات ٩٢ بحث بر سر این بود که رئیس‌جمهور چه کسی باشد؟ همه این افراد به من اصرار می‌کردند که کاندیدا شوم. یادم هست که یک روزی آقای روحانی همین بحث را مطرح کرد که آقای هاشمی گفت: «خب شما هر دو بیایید.» آقای روحانی گفت: این‌طوری که نمی‌شود و من همیشه نفر دوم فلانی بوده‌ام و ایشان اگر بیاید من حتماً نمی‌آیم.» من گفتم: «بنده چون قطعاً تصمیم دارم نیایم بنابراین شما بیا و اگر آمدی من حمایت می‌کنم.»
موفقیت در انتخابات ریاست جمهوری سال 92 مهم‌ترین دستاورد این حلقه پس از شکست در انتخابات سال 88 بود و حالا هم به دنبال استمرار این موفقیت است.
‌    
یک دست در دست اصولگرایان و یک دست زلف اصلاح‌طلبان
این روزها حلقه کاخ مرمر شخصیتی جدی‌تر پیدا کرده است و شاید عدم دعوت ناطق‌نوری، هاشمی‌رفسنجانی و حسن روحانی به جلسات جامعه روحانیت مبارز همین باشد. زمانی که تصمیمات در جای دیگری گرفته می‌شود چه نیاز به حضور در جلسات دیگر است.
حلقه کاخ مرمر علاوه بر اعضای پیشین، امروز دامنه نفوذ خود را به اصولگرایان نیز رسانده و از سوی دیگر به دنبال مدیریت اصلاح‌طلبان در جریان تحولات سیاسی کشور است.
علی لاریجانی اتحاد خود را با این حلقه محکم‌تر از گذشته کرده و اصلاح‌طلبان نیز در غیاب یک گزینه مناسب برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری چاره‌ای جز حمایت از شخص روحانی ندارند و به نوعی دچار نوعی انسداد سیاسی هستند.
این انسداد سیاسی و عدم توانایی برای تأثیرگذاری در تصمیمات این محفل که حامی اصلی ادامه ریاست جمهوری روحانی است، در انتخابات رئیس مجلس شورای اسلامی نشان داد، زمانی که دولت مستقل از اصلاح‌طلبان تصمیم گرفت از علی لاریجانی برای رسیدن به ریاست مجلس حمایت کند.
حالا نیز علی‌اکبر ناطق تبدیل به ستاره این محفل شده است، کما اینکه روزنامه آرمان روابط عمومی از رایزنی ناطق روحانی در ویلای خود در لواسان با شخصیت‌هایی سخن می‌گوید که انتشار مذاکرات آنها می‌تواند سبب اغتشاش‌آفرینی همین واسطه در عرصه سیاسی کشور شود.
البته آرمان در نهایت بر این نکته تأکید می‌کند که تمام این رایزنی‌ها با این هدف انجام می‌شود که حسن روحانی با دست‌اندازهای کمتری وارد دوره دوم ریاست جمهوری خود شود.
‌   
هراس اصلاح‌طلبان از حذف شدن
اختفا در تصمیم‌گیری مهم‌ترین ویژگی محفل‌های سیاسی است، اما شاید با توجه به مطالب روزنامه آرمان بتوان دلیل بعضی از موضع‌گیری‌های سنگین اصلاح‌طلبان علیه روحانی را توجیه کرد؛ موضع‌گیری‌هایی که روزنامه آفتاب از کشیده شدن آن به خانه رئیس‌جمهور نیز می‌گوید.
اینکه برخی از اصلاح‌طلبان با حضور در خانه روحانی خواستار توجه وی به برخی مطالبات خود شده‌اند، می‌تواند نشانه‌ای باشد از همان نگرانی که به قول روزنامه آرمان واسطه‌ها دارند. البته بماند که این واسطه‌ها به تعبیر روزنامه آرمان بدنه اصلی اصلاح‌طلبان را تشکیل می‌هند.
به طور حتم آب تاج‌زاده، سعید حجاریان یا عبدالله ناصری با کسانی همچون ناطق در یک جوی نمی‌رود. اصلاح‌طلبان شاید بتوانند روحانی را با پایگاه اجتماعی مرعوب کنند، اما می‌دانند که در مقابل بزرگان حلقه کاخ مرمر هیچ حرفی برای گفتن ندارند. این مسئله تا حد زیادی از این مسئله نشئت می‌گیرد که اصلاح‌طلبان گزینه‌ای برای مطرح کردن در انتخابات ریاست جمهوری ندارند.
در چنین اوضاع و احوالی است که می‌توان از هشدارهای مداوم برخی اعضای جبهه اصلاحات به حسن روحانی در خصوص وجود گزینه‌های وی پرده  برداشت. هشدارهایی که بیشتر از سر هراس حذف از اصلی‌ترین تصمیم‌گیری‌های انتخابات سال آینده است.
البته زمان زیادی تا انتخابات سال آینده باقی مانده و سیب سیاست تا به زمین مقصود برسد، هزاران چرخ خواهد ولی نکته اصلی اینجاست که در ماه‌های آینده باز هم باید منتظر تعارضات جدی‌تری باشیم.
 اینکه دامنه این تعارضات تا کجا پیش خواهد رفت نکته‌ای است که شاید همچنان نامکشوف باشد. در هر صورت و با نزدیک شدن به زمان انتخابات می‌توان شاهد نقش‌آفرینی جدی‌ترین حلقه کاخ مرمر بود.

ارسال نظر

شما در حال ارسال پاسخ به نظر « » می‌باشید.