چهارشنبه ۲۴ آذر ۱۳۹۵ - ۱۲:۰۱

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت دهم عنوان کرد:

بررسی تاثیر نگاه لیبرالی در عملکرد دولت تدبیر و امید/ چرا ما این همه سینما گر داریم که بیکار هستند؟

سیدمحمد حسینی

سینماپرس: دکتر سید محمد حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت دهم در گفتگویی که با یکی از پایگاه های خبری انجام داده به مسایلی از دوران مدیریت خود پاسخ گفته است.

متن این مصاحبه در ذیل آمده است:


چرا مقام معظم رهبری در خصوص مسئله فرهنگ تأکید زیادی دارند؟
یکی از اولویت های مقام معظم رهبری از اول انقلاب همواره بحث فرهنگ بود و از قبل انقلاب هم ایشان با گروه های متعدد فرهنگی و هنری، شعر و ادب شرکت داشتند و تأثیر فرهنگ کاملا برای ایشان مشخص است برخلاف برخی مسئولین که چندان به آثار محصولات و رویدادها و پدیده های فرهنگی واقف نیستند. لذا ازاوایل اتقلاب ایشان همیشه مراقبت می کردند به ویژه بعد از دوران جنگ که فضای جهادی و روحیه اتقلابی در کشور بود، عده ای سعی کردند این روحیه را آرام کنند و کنار بگذارند و بگویند که دوره غرب گرایی است. باید از کسانی استفاده کنیم که بتوانند کشور را اداره کنند و تخصص داشته باشند. به عناوین مختلف سعی می کردند نیروهای انقلابی و روحیه و فرهنگ انقلابی را کنار بزنند. وقتی که فرهنگ انقلاب در یک جامعه ای به حاشیه برود قطعا فرهنگ دیگری جایگزین می شود لذا دیدیم که بلافاصله بحث تهاجم فرهنگی مطرح شد که غربی ها سعی کردند که آن اعتقاد و ایمان و اراده ما و جوانان ما را تحت تأثیر قرار دهند و متأسفانه در داخل کشور هم یک زمینه سازی برای آنها انجام می شد و همکاری صورت می گرفت حتی از سوی دولت ها. در دوران مهاجرانی اصلا شعارشان تساهل و تسامح بود.

علت اینکه مقام معظم رهبری بحث ولنگاری فرهنگی را مطرح فرمودند چیست؟

در این دولت چون برخی تصمیمات در حوزه به خصوص فرهنگی با ارزش ها مغایرت داشت و همچنین اقدامات متعددی نز رخ داد و به هشدارهای رهبری هم توجه نشد. بحث رخنه و نفوذ فرهنگی مطرح شد تا اینکه بعد از مدتی فرمودند من یک ولنگاری را احساس می کنم. ولنگاری همان رهاکردن است یعنی اینکه افرادی که مدیر و مسئول هستند باید وظیفه قانونی خودشان را در کنار وظیفه شرعی خودشان انجام دهند. این ها کم توجهی کردند. مثلا در بحث کتاب، ضوابط نشر کتاب داریم که هر کتابی که می خواهد منتشر شود باید مرزهای اعتقادی، اخلاقی و منافع ملی را رعایت کند ولی می بینیم که ده ها کتاب منتشر شده در نمایشگاه کتاب وکتاب فروشی ها که این ها تحت عنوان رمان و قصه مروج بی بندوباری تخلاقی در جامعه هستند. رهبری بحث ولنگاری فرهنگی را مطرح کردند یک بخشی از آن به مدیریت برمی گردد. مدیریتی که وظیفه نطارت را برای اعطای مجوزها برعهده دارد که این ها معمولا در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هست دستگاه های دیگر ممکن است خودشان تولید کننده آثار فرهنگی و هنری باشند اما آنها نیستند که می گویند این فیلم اکران بشود یا نشود، این جشنواره برگزار بشود یا نشود، همه را دستگاه فرهنگی دولت دنبال می کند.

تا این که ما رسیدیم به هفته دولت امسال. در هفته دولت روال بر این است که مقام معظم رهبری اجازه می دهند و دستگاه ها و وزرا و مسئولین در حضورشان گزارش می دهند و تأکید هم بر کارهای مثبت و دستاوردهای دولت است. در هفته ای که باید دستاوردهای دولت گفته بشود، دیدیم در همان جلسه رهبری با صراحت فرمودند که ما در حوزه فرهنگی در عملیات پافندی و پدافندی ضعیف هستیم یعنی ما اقدامی انجام ندادیم، نه اقدامات پدافندی برای سیانت از فرهنگ اصیل انقلابی و اسلامی خودمان در برابر این هجمه ای که هست و شبهاتی که وجود دارد و شبکه های تلویزیونی و فضای مجازی که وجود دارد این را ما سیانت نمی کنیم و دوم اینکه ما اقدامات ایجابی انجام نمی دهیم یعنی ما باید از نیروها و آثار ارزشی حمایت کنیم تا این ها فضا را در دست بگیرند یعنی مثلا اگر در سال صد فیلم ساخته می شود اگر بیست یا سی فیلم خوب وارد میدان شود دیگر آن فیلم های مسئله دار و حاشیه دار به کنار می رود به این توجهی نمی شود. یا در زمینه تئاتر، شعر، موسیقی، هنرهای تجسمی، بازی های رایانه در همه حوزه ها. یعنی وقتی در این زمینه ها یک وقفه ای باشد وقتی کار ارزشمندی ارائه نشود دیگران می آیند و میدان را در دست می گیرند و افراد را تحت تأثیر خودشان قرار می دهند. لذا به نظر می رسد در حال حاضر امید رهبری بیشتر به نیروهای انقلابی و خودجوش و نهادها است و کمتر از دستگاه های رسمی انتظار دارند چون بارها گفته اند و اینان اگرچه به ظاهرا می گویند سمعا و طاعتا اما در عمل کار جدی انجام نمی دهند.

اقدامات دولت تدبیر وامید پیرامون مسائل فرهنگی را چگونه ارزیابی می فرمایید؟
گاهی اوقات هم برخی از حامیان دولت اعلام می کنند که ما لیبرال هستیم. کسانی که لیبرال هستند در زمینه فرهنگ هم همین تفکر و دیدگاه را دارند. لذا مثلا مطرح می شود که فیلترینگ، نظارت و ... معنا ندارد، دولت نمی تواند مردم را به بهشت ببرد و مسئولیتی در این باره ندارد یعنی اینکه باید رها کند، معنایش رها سازی فرهنگی می شود. می گویند تولیدات فرهنگی و هنری توسط بخش های مختلف ارائه می شود مردم هم انتخاب می کنند، یعنی مردم خود نظارت می کنند نیازی نیست ما نظارت و کنترل داشته باشیم. اگرهم بخواهیم حمایت بکنیم ما باید از همه حمایت کنیم. اگر به این شعار هم عمل می کردند خوب بود ولی در واقع دارند ازطیفی حمایت می کنند که که تمایل به غرب دارند و اعتقاد راسخ به انقلاب و نظام اسلامی ندارند. بارها رهبری انتقاد کردند که چرا شما از افرادی تجلیل می کنید که اینها دلبستگی ای به نظام ندارند. نه تنها دلبستگی ندارند بلکه در مواردی مخالفت هایشان هم شفاف و روشن بین شده است، ولی در کنار اینها می بینیم از افرادی چون شهید آوینی یا مرحوم سلحشور که رهبری به عنوان نماد هنرمندان متعهد و دینی یاد می کنند، می بینیم که به اینها توجهی نمی کنند. در این دوره چون این نگاه وجود داشت اقدامات متعددی رخ داد و به هشدارهای رهبری هم توجه نشد. بحث رخنه و نفوذ فرهنگی مطرح شد تا اینکه بعد از مدتی فرمودند من یک ولنگاری را احساس می کنم. ولنگاری همان رهاکردن است یعنی اینکه افرادی که مدیر و مسئول هستند باید وظیفه قانونی خودشان را در کنار وظیفه شرعی خودشان انجام دهند. این ها کم توجهی کردند. مثلا در بحث کتاب، ضوابط نشر کتاب داریم که هر کتابی که می خواهد منتشر شود باید مرزهای اعتقادی، اخلاقی و منافع ملی را رعایت کند ولی می بینیم که ده ها کتاب منتشر شده در نمایشگاه کتاب وکتاب فروشی ها که این ها تحت عنوان رمان و قصه مروج بی بندوباری تخلاقی در جامعه هستند.
 

چه اقدماتی در دولت نهم و دهم برای حفظ فرهنگ اصیل اسلامی انجام شد؟

خوشبختانه در دوره دولت نهم و دهم اقداماتی مثبت فرهنگی از سوی دولت انجام شد که ما بتوانیم فرهنگ اصیل اسلامی را ترویج کنیم. ممکن است که در برخی موارد این توفیقات کامل نبوده است و ضعف هایی وجود داشته است ولی در مجموع رویکرد دولت نهم و دهم در این مسیر بود که نیروهای متعهد، آثار ارزشی و ... مورد حمایت قرار بگیرند و به آنچه که اولویت هست توجه بشود نه آنچه که اولویت غربی هاست.

به هرحال ما وارث یک مجموعه ای بودیم که از اول انقلاب افرادی مثل رئیس دولت اصلاحات و مهاجرانی که در آن حوزه مشغول بوده اند لذا کسانی در این زمان ها تقویت شدند که با آن نگاه تساهل و تسامح تربیت شدند و رشد کردند. شما نمی توانید انتظار داشته باشید یک مدیرانقلابی هم یک شبه بخواهد تغییر و تحول بنیانی و اساسی ایجاد کند. رویکردها تغییر می کند، حمایت می شود.

وقتی جهت گیری درست باشد شما به آثاری اولویت می دهید که اولویت شما است فیلم هایی که درباره دفاع مقدس، تحکیم خانواده، فیلم های ارزشی است، بحث مسائل منطقه، مقاومت و موضوع افغانستان، عراق، لبنان، فلسطین. ما در همین دوره داشتیم چنین فیلم هایی مثلا فیلم ۳۳ روز، شکارچی شنبه در مورد فلسطین، قلاده های طلا در بحث مسائل روز جامعه یعنی می خواهم بگویم آن اهتمام و تمرکز روی اینها بود ولی در کنار این ها ممکن بود مثلا دو فیلم هم باشد که بحث انگیز باشد و مشکل ایجاد می کرد که آن هم گاهی اختلاف سلیقه و برداشت بود که آیا این فیلم مضر هست یا منفعت دارد؟ یا مثلا نفعش بیش از ضررش است؟ مثلا در مورد کتاب قانون این متوقف شد ولی وقتی با چند تن از کارشناسان مشورت کردیم گفتند که فیلم خوبی است یا مثلا فیلم به رنگ ارغوان ابتدا متوقف شده بود اما بعد گفتند که لطمه ای وارد نمی کند و جهات مثبتی هم در آن است. لذا می خواهم بگویم نباید یک یا مورد را ملاک و معیار قرار داد. اگرچه ما در همان زمان هم احترام می گذاشتیم به نظرات افراد. اما در آن دوره توقعات، انتظارات و حساسیت ها خیلی بالا بود یعنی می گفتند شما در یک دولتی هستید که نیروهای ارزشی و انقلابی هستند هیچ موردی نباید اتفاق بیفتد ولی اکنون که به مراتب بیش از آن زمان کم توجهی می شود و نظارت جدی صورت نمی گیرد.

در زمان تصدی جنابعالی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چه اقدامات وتصمیمات مهم مدیریتی در حوزه حفظ دستاورهای ارزش های فرهنگی انجام شد؟

ما برنامه های متنوع و فراوانی را در حوزه های مختلف شروع کردیم. مثلا معاونت سینمایی را به سازمان سینمایی ارتقا دادیم، مرکز قرآنی را به معاونت قرآنی ارتقا دادیم و دنبال می کردیم که و مضامین قرآنی در تولید فیلم، سریال، مستند، تئاتر، آثار تجسمی و همه زمینه های هنری داشته باشند یا مثلا در بخش تئاتر و بازی های رایانه کارهای فراوانی را شروع کردیم یا در تجلیل و تکریم از مفاخر و مشاهیر ایران حتی کسانی که در قید حیات بودند. جشنواره های جدیدی که راه اندازی کردیم مثل جشنواره خلیج فارس یا مثلا جشنواره امام رضا که این را توسعه دادیم و به عنوان یک بنیاد با اساسنامه خاص خودش به ثبت رساندیم قطعا این کارها را ادامه می دادیم. برخی از اقداماتی که ما می بایست انجام دهیم به دلیل برخی محدودیت های مثلا مالی که پیش می آمد یا اینکه توانمندی لازم نیروی انسانی وجود نداشت. یا اینکه ما کارهایی را با حزب الله لبنان شروع کردیم یعنی کارهای فرهنگی مشترکی در لبنان. آنحا یک مرکزی داشتند و ما تجهیزش کردیم و داشتیم کار می کریدم. ما بنا داشتیم این مطلب را با عراق، یمن، بحرین، مصرو... مثلا هیئت های مختلف بعد از بیداری اسلامی هنرمندان زیادی از آن کشورها به ایران می آمدند و ما با این ها مراودات و گفتگوهایی داشتیم ما در صدد بودیم از تجربه های خودمان در اختیار اینان قرار بدهیم و فیلم های مشترکی را تولید کنیم. زمان و فرصت و مجالی نبود. بالاخره فردی که در کارهای فرهنگی باشد آنقدر کار زمین مانده و همچنین رهنمودهای رهبری هست که می توانست دنبال شود. می خواهم بگویم زمینه فراوان بود که متأسفانه همان کاریهایی هم که ما انجام می دادیم تعداد زیادی از آنها متوقف شد.


در زمان وزارت جنابعالی شاهد تعطیلی سازمان سینمایی بودیم. علت آن چه بود؟

آن اقدام فردی نبود آن بحثی بود. ابتدا موضوع در شورای فرهنگ عمومی کشور مطرح شده بود، چون مرجعی که اساس نامه خانه سینما را تصویب کرده بود شورای فرهنگ عمومی کشور بود، یکی از شوراهای اقماری شورای عالی اتقلاب فرهنگی است. دلیل این بود که خانه سینما بعد از تصویب اساسنامه در چند مرحله اساسنامه را تغییر داده است. اگر اساسنامه بخواهد تغییر کند مرجعی که آن را تصویب کرده باید در جریان باشد.

احزاب سیاسی را فرض کنید. این احزاب در وزارت کشور به ثبت می رسند اساسنامه ای هم دارند اگر حزبی که در وزارت تصویب شده و اساسنامه آن تأیید شده بعدا اساسنامه را تغییر بدهد که اشکال دارد! باید اطلاع بدهد و آنها با ضوابط بررسی کنند و اگر مطابقت داشت تأیید کنند. بحث خانه سینما هم همین بود یعنی می گفتند که این ها جهات قانونی را در نظر نگرفتند ولی این ها موضوع را به یک دعوای سیاسی و مناقشه ژورنالیستی تبدیل کردند و لشکرکشی خیابانی و هیاهو و جنجال، در حالی که کسی با کار صنفی مخالف نبود، کارهای صنفی باید انجام می شد. کسی با حمایت از سینما مخالف نبود، اصلا ما سازمان سینمایی درست کردیم که حمایت بیشتری از سینما صورت بگیرد. شورای عالی سینمایی را تأسیس کردیم که رئیس جمهور در رأس آن باشد تا مستقیم به سینمای ایران کمک شود و اعتبارات سینما را افزایش دهیم. تعداد اعضای صندوق حمایت از هنرمندان را افزایش دادیم که همین سینماگران یکی از قشرهای فعالی بودند که برای این صندوق باشد. یعنی ما همه در این جهت بودیم ولی اینها آمدند یک مغلطه ای راه انداختند که عده ای با اساس خانه سینما مخالفند و شروع کردند به مظلوم نمایی و جایی برای استدلال منطقی باقی نگذاشتند. در حالی که ما می گفتیم شما بیایید اساس نامه تان را مشخص کنید و به ثبت برسانید ولی آنها در جواب می گفتند ما ۲۹ صنف داریم. و باید تک تک این صنف ها مشخص شود مثلا صنف بازیگر، صنف کارگردان، صنف تهیه کننده و... و. این ها تک تک اساسنامه داشته باشند و به ثبت برسند و نحوه انتخاباتشان معلوم باشد و نظارت شود.

این ها در آن زمان توقع داشتند که ما فقط حمایت مالی بکنیم اما هیچ گونه نظارتی انجام ندهیم که این موضوع کاملاً مغایرت داشتند. بعدا این ها کارشان را شروع کردند به نظر نمی رسد که آن روال را طی کرده باشند چون در اینکه کجا به ثبت برسانند بین خودشان اختلاف بود. آیا این ها یک تشکل صنفی هستند؟ آیا یک تشکل فرهنگی هستند؟ چه ماهیتی دارند؟ چون این ها باید معلوم باشد. من شنیدم که مدتی با وزارت کار همکاری داشتند که در آنجا به ثبت برسانند. من می گویم تمام تأکید ما بر این بود که روند قانونی طی شود ولی آن را به یک سوژه سیاسی تبدیل کردند. مانند انتخابات سال ۸۸ و در فتنه ۸۸ که متأسفانه ما دیدیم که از عواطف و احساسات برخی از هنرمندان استفاده ابزاری کردند.

چرا ما این همه سینما گر داریم که بیکار هستند؟ چقدر به خارج از کشور و شبکه های خارجی رفتند و چرا الان نارضایتی وجود دارد؟ هنوز هم که خیلی از بازیگران و هنرمندان سینما ما را می بینند می گویند ما در آن دوره حمایت هایی می شدیم و کمک هایی صورت می گرفت، رونق فعالیت های سینمایی بود.

ارسال نظر

شما در حال ارسال پاسخ به نظر « » می‌باشید.