حمید غفاریان/ با گذشت چهار سال از دولت تدبیر و امید انگار توقع زیادی بود که سینما یکی از دغدغه های ریاست جمهور باشد و تنها باز شدن خانه سینما دستاورد مهم دولتی آن محسوب شود و یا انحلال شورای عالی سینما که وقت زیادی را از رییس جمهور نمی گرفت اما او تصمیم گرفت که این شورا منحل شود و حالا که به انتخابات مهم کشورمان نزدیک می شویم باید منتظر وعده هایی مختلفی از سوی نامزدها باشیم که دلخوش آنها شویم اما در آخر ببینیم که دستهایمان خالیست!

در حالی محمدمهدی حیدریان از اسفندماه سال گذشته به عنوان ریاست سازمان سینمایی منصوب شد که بزرگترین ضعف مدیریت قبلی سینما به شیوه مدیریت موسسه های تابع سازمان و شیوه انتخاب ریاست آنها برمی گشت و انتظار می رفت که برخی موسسه های مهم مانند بنیاد سینمایی فارابی،مرکز گسترش، انجمن سینمای جوانان و … به عنوان شاخص های اصلی اجرایی به سمتی بروند که فعالیتشان شفاف تر شود علی رغم اینکه در این میان بنیاد فارابی با بوجه اندکش حداقل توانسته طی یک سال گذشته به یک انسجام مدیریتی و اجرایی برسد، در حالی که مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی،انجمن سینمای جوان،موسسه رسانه های تصویری در انجام ماموریت های محوله یک نوع مدیریت گذارا را سپری می کنند.

محمدمهدی حیدریان در بازدید از مرکز گسترش نکته مهمی را یادآور شد که طباطبایی نژاد طی این مدت از آن غافل شده بود، وی در این دیدار گفت: ان‌شاءالله در خود آمادگی ایجاد کنید که ماموریت‌های منظم‌تر و سنگین‌تری در پیش است. با توجه به توانایی‌های موجود در این مجموعه باید خیز جدی بردارید تا حلقه کاری که در مرکز انجام می‌شود کامل‌تر شود.منتظر برنامه‌هایی هستم که محمد مهدی طباطبایی‌نژاد با کمک شما تدوین خواهد کرد تا شاهد شکوفایی بیشتری در مرکز گسترش باشیم. این شکوفایی در راستای سهم بیشتر مرکز در برنامه‌های کلان و ملی سینما خواهد بود.

حیدریان در این جلسه طباطبایی نژاد را به داشتن برنامه دعوت کرده است، چراکه حوزه مستند به لحاظ تاثیر گذاری که می تواند داشته باشد باید از این وضعیت محفلی و بودجه دادن به کسانی که خروجی شان جز سیاه نمایی و ساخت مستند های ضعیف، دستاوردی را به دنبال ندارد، بیرون بیاید. جشنواره سینما حقیقت گذشته نشان داد که محافظت از مستندسازها در جهت سیاست های ملی و دستاوردهای آن کاملا به حاشیه رفته است و جایش مستندهایی را گرفته که جز دل بستن به برخی جوایز جشنواره های خارجی، خروجی مهمی را به دنبال نخواهد داشت.

در دوران مدیریت حجت الله ایوبی بر ریاست سازمان سینمایی موضوعی که می توان از آن پاشته آشیل یاد کرد، بحث نوع فعالیت های موسسه تابع به صورت یک جزیره مستقل از هم بود به طوری که حتی مدیران مجموعه ها در جشن های یک دیگر هم شرکت نمی کردند! حیدریان در جلسه با مدیران مرکز گسترش گفت:شما به عنوان یکی از قمرهای سازمان باید ارتباط و وابستگی خود را با دیگران بیش از قبل تعریف کنید. بنیاد سینمایی فارابی، انجمن سینمای جوانان ایران، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی… در یک سازمان دیده شده‌اند و باید رفتار منظومه‌ای داشته باشند.

انجمن سینمای جوانان ایران طی سالهای گذشته و نه فقط در دوران حجت الله ایوبی به عنوان یک خلوت گاه مدیران قلمداد شده است و در آن مدیرانی منصوب شدند که با کمتر با فضا و اتمسفر سینمای جوانان در ارتباط بودند و گاه صندلی مدیریتی آن برای برخی تبدیل به جایگاهی شد برای پرتاب به سمت جایی بالاتر که جولان گاهشان شود! ایوبی در اواخر حضورش با کنار گذاشتن فرخنده کیش و جایگزینی مسئول دفترش به عنوان رییس انجمن سینمای جوانان نشان داد که دایره آدمهای مورد اعتمادش روز به روز تنگ تر می شود به طوری که در واکنشی تصمیم گرفت که خواسته موسوی را هم اجرا کند و به فاصله یک هفته مانده تا آغاز جشنواره فیلم فجر یک سیمرغ فیلم کوتاه وارد جوایز اختتامیه کند! البته بیشتر او با راه اندازی مدرسه ملی سینما به پیکره انجمن سینمای جوانان ضربه وارد کرده بود که ترمیم آن باید دید در دوران اندک حیدریان به چه شکلی خواهد بود؟!

حیدریان بلافاصله با پایان تعطبلات سال نو به محل ساختمان انجمن سینمای جوانان رفت و دلیل حضورش را نگاه مدیریتی بالا به این حوزه اعلام کرد: دلیل انتخاب سینمای جوانان به عنوان اولین مؤسسه برای بازدید این است که نگاه من زیرساختی است و باید از جایی شروع می‌کردم که با زیرساخت‌های سینمای ایران سر و کار دارد. اساسا دلیل تأسیس سینمای جوانان در سال ۶۴ با همه ابعادی که در آن زمان برایش متصور بودیم و توسعه‌ای که الان پیدا کرده همین بوده که به زیر ساخت‌های سینمای ایران کمک کند.

حیدریان ادامه داد: به میزانی که تکنولوژی پیشرفت کرده و فیلم‌سازی تسهیل شده و به میزانی که جوان در کشور ما زیاد شده است، سینمای جوانان هم نیازمند بازنگری بوده و هست. فرهنگ و استفاده از محصولات فرهنگی توسعه پیدا کرده و لاجرم نقش سینمای جوانان هم نیاز به باز تعریف دارد.

وی افزود: سینمای جوانان متولی تولید است و موظف است در طول سال از تولیدات حرفه‌ای حمایت کند. اصل اولیه را باید بر اساس تولید گذاشت و همه چیز در خدمت این اصل باشد. آموزش و مابقی مسائل انجمن همه باید برای رسیدن به تولید باشند. قطعا در این راه نیازمند برگزاری جشنواره، هفته‌های فیلم و عکس و نشست‌های متعدد هستیم اما همه این‌ها باید در نهایت به چرخه تولید کمک کنند.

معاون سینمایی وزیر ارشاد ضمن اشاره به فرهنگ و نقش آن در جامعه و لزوم گسترش فضاهای فرهنگی افزود: مدیریت فرهنگی مدیریت فضای فرهنگی است. انتظاری وجود ندارد که شما با همه سازندگان فیلم‌های کوتاه در طول سال که رقمش گاهی به چهار هزار فیلم هم می‌رسد در اتباط باشید بلکه باید فضای کاری مناسبی را برای این قشر فراهم کنید تا تولید فیلم کوتاه آسان‌تر شود.

در این جلسه حیدریان به بازتعریف اشاره کرده است که لازمه بسیاری از موسسات تابع سازمان سینمایی است اما این باز تعریف باید چطور انجام شود؟!، ضمن اینکه حیدریان در حالی به نگاه بیشتر انجمن به تولید می گوید که یکی از مهم ترین و اصلی ترین ماموریت انجمن بحث آموزش نیروی علاقه مند جوان با حداقل هزینه شهریه است که نیازمند یک انقلاب در شکل و فرم آموزش آن و نوع انتخاب اساتید است که نباید به حاشیه برود، چراکه به لحاظ جامعیت دفاتر انجمن در سراسر کشور می توان نسبت به روند تاثیرگذاری آن امید داشت و به آن از دید یک ظرفیت مهم برای اغنای سینمای ایران نگاه داشت.

ماموریت بنیاد سینمایی فارابی همواره طی سالهای مختلف با تغییر مدیران دستخوش تغییرات بسیار می شود به طوری که گاهی به قدری این ماموریت ها دچار پارادوکس می شود که خود مدیران ارشد آن هم بدان واقف می شوند، به عنوان مثال در دوران ریاست جواد شمقدری این بنیاد به عنوان مرکزی جهت ساخت فیلم های فاخر و توجه جدی به فیلم های کودک و نوجوانان شناخته شد به طوری که همزمان در برخی فیلم های به صورت مشارکتی یا اعطای وام اندک هم دخیل بود و یا در دوران جعفری جلوه به برگزاری جشن رسانه ها محدود شد اما در دوران علیرضا تابش دایره حمایت از فیلم ها با دادن وام ها بیشتر شد و عملا خود فارابی صد در صدی فیلمی را نساخت.

مدیریت یک دست علیرضا تابش در بنیاد سینمایی فارابی باعث شد که از او به عنوان جدی ترین گزینه برای جایگزینی حجت الله ایوبی نام برده شود که البته نسبت فامیلی او با ریاست جمهوری دوران اصلاحات هم در انتخاب وی همواره تاثیر مثبت یا منفی خودش زا داشته است.

حیدریان که نشان داد در این جلسه میزان رضایتش از عملکرد فارابی حد مطلوبی نیست، گفت:تلاش‌های صورت گرفته در مسیر تحول است اما با برنامه‌ریزی و اهداف بلند مدت باید گام‌های تحول بلندتر برداشته شود.

وی ادامه داد: بنیاد سینمایی فارابی به عنوان شخصیت حقوقی از مؤثرترین اجزای ساختار سینما از بدو تأسیس تاکنون بوده و نقش بی‌بدیل و غیر قابل انکاری در سینمای کشور داشته است. کارهایی در فارابی صورت گرفته که می‌توان گفت بدون آنها، سینما در چنین شرایطی نبود، عملکرد بنیاد سینمایی فارابی باعث شد تا در سال‌های آغازین انقلاب صاحب سینما شویم که این یک اصل و اساس است.

حیدریان در این دیدار خواستار عدم تضعیف فارابی در جریان سینمایی ایران شد که البته مخالف اصل ۴۴ قانون اساسی است و گفت:به زعم من بنیاد سینمایی فارابی همچنان نقش حیاتی و جدی را باید ایفا کند و در حرکت رو به جلو و متناسب با حرکت جهانی سینما، تأثیرگذار باشد، به همین دلیل ضروری است با همکاری مدیران بنیاد و هماهنگ با سایر مؤسسات و بخش‌های سازمان سینمایی، مسئولیت بنیاد فارابی باز تعریف شود.

وی با اشاره به ضرورت همگرایی مؤسسات سینمایی افزود: اگر بنیاد فارابی نسبت خودش را با انجمن سینمای جوانان، یا سینماشهر، یا مدرسه ملی سینما یا مؤسسه رسانه‌های تصویری و سایر موسسه‌ها نتوانست تعریف ارگانیک کند پس در می‌یابیم که برنامه‌ریزی انجام شده دارای نقص و اشکال است. ما در این دوره سعی می‌کنیم به این سمت حرکت کنیم که هر برنامه‌ای توسط یکی از مؤسسه و سازمان‌ها ترسیم شد حتماً متناسب با هدف مورد نظر گنجانده شود و بعد نسبت آن با سایر مؤسسات سازمان سینمایی استخراج شود.

حیدریان توانمند سازی بخش خصوصی در سینما را جزو اولویت‌های این سازمان برشمرد و ادامه داد: سازمان سینمایی خود را مکلف می‌داند تا هر زمانی که بخش خصوصی نیازمند است و ضعفی از خود نشان می‌دهد اقدام به برطرف کردن آن کند و بر توانمند کردن آن بخش کوشا باشد؛ چرا که سازمان سینمایی و مؤسسه‌های تابعه متولی برخی امور هستند نه متصدی آن. برای رسیدن به سینمای حرفه‌ای باید ساختار صنفی، حرفه‌ای شود. سینمای حرفه‌ای در دنیا معمولاً توسط مؤسسات و شخصیت‌های حقوقی اداره می‌شود که دارای دو ویژگی توانایی و مسئولیت‌پذیری هستند.

مهندس حیدریان بر جایگاه بنیاد سینمایی فارابی در حمایت و راهبری سینمای حرفه‌ای تأکید کرد و افزود: نقش بنیاد سینمایی فارابی در جهت کمک به استقرار سینمای حرفه‌ای در بخش خصوصی در نسبت با گذشته باید پر رنگ‌تر شود، همچنین بنیاد فارابی در شناسایی بخش خصوصی توانمند و حمایت از آن ایفای نقش می‌کند و نیز برای موفقیت بخش خصوصی سینما تلاش بیشتری خواهد شد.

موسسه رسانه های تصویری همواره در دوران علی جنتی مورد هجوم به حهت انخلال آن قرار گرفت و با مصاحبه های مختلف روز به روز تضعیف شد، در حالی که با پیشرفت تکنولوژی Vod و نمایش خانگی انتظار می روذ که این موسسه روز به روز در این مسیر، روند تکاملی خود را ادامه دهد.

حیدریان در جلسه با مدیران موسسه رسانه های تصویری گفت:سینماهای ما، سالن‌های ما و هر نوع عرضه دیگری که داریم مردم را علاقه‌مند می‌کنند که در این نوع محمل و راه‌های ارتباطی، آنچه که می‌خواهند پیدا و استفاده کنند لذا برنامه برای بخش VOD  بسیار مفصل است و باید با رعایت همه جوانب وایجاد تسهیلات برای کاربر به این مهم توجه ویژه داشت.

رییس سازمان سینمایی تاکید کرد: جلساتی را در هفته های آتی به ترتیب اولویت مسائل از جمله موانع قانونی در بخش VODبرگزار کنیم تا به موضوع حمایت‌ها برسیم و سازکار اجرایی تعیین شود. در جلسات کاری آتی، بسته VODرا نهایی خواهیم کرد  و سیاست های کلی را متناسب با جهت این فعالیت‌ها و کم و کیف آن تدوین کنیم.

الیته سازمان صداوسیما نشان داده است که در صدور مجوز های لازم در این خصوص مقابل سازمان سینمایی قرار گرفته است که نیازمند رسیدگی به آن از سوی مراجع بالاتر است تا سینمای ایران در این بخش هم بتواند رونق خود را داشته باشد.

جیدریان طی این مدت با حضور در موسسات زیرمجموعه سازمان سینمایی نشان داده است که به دنبال یک تحول و بازنگری جدید در عرصه های مرتبط با آنها است اما به راستی با توجه به زمان اندک تا پایان دولت چقدر می توان نسبت به این تغییرات امیدوار بود؟ سینما در دوران دولت تدبیر و امید بسیار دست به عصا جلو رفت و سیاست گذاری اش هم با ترس و به دور از کارشناسی بود و رفتار حیدریان به عنوان مدیر آشنا به امور نشان می دهد که مدیریت سیما بیش از بیش به حضور مدیرانی از جنس او نیاز دارد تا سخنرانی های احساسی و شعر خوانی!

* سینماایران