مرتضی اسماعیل دوست/ ماه مبارک رمضان فرصتی برای ظهور سینمای دینی است اما انواع مواجهاتی که از باب تصویرنمایی در این سینما حادث می شود و چندی پیش در گفته های احمدرضا معتمدی؛ سینماگر اهل فلسفه مطرح شد و نیز انواع معضلاتی که برای تولید این نوع سینما وجود دارد نیاز به بحث و تامل دارد. سریال «موسی (ع)» از جمله پروژه های پُرحاشیه ای است که بارها اخباری مبنی بر ساختش در رسانه های مختلف مطرح شد. اما خنثی بودن جنس اخبار و فقدان ارزش خبری در جوهره اطلاعات و تکرار گفته های فیلمساز تنها به درد رسانه هایی می خورد که در فکر پُرکردن صفحه باشند! در گفت و گوی پیش روی سعی کردم با زبان و نگاه دیگری به سراغ جمال شورجه؛ مسئول تولید پروژه عظیم «موسی(ع)» بروم و جریان گفت و گو را به سمتی دیگر از گفته های معمول فیلمساز هدایت کنم و کارگردان «باشگاه سری» این بار گفته های در گلومانده خود را جاری کرد.

جناب شورجه؛ بارها از زبان شما اخباری مبنی بر تولید سریال «حضرت موسی(ع)» مطرح شد اما گشایشی رخ نداد. این بار خیلی واضح و روشن بیان کنید گره رخ داده برای ساخت این سریال چیست؟ و اکنون در چه مرحله ای قرار دارید و اصلا برنامه زمان بندی شده ای را برای تولید این سریال در نظر گرفتید؟

ما هم از بابت وعده های مسئولان خسته شده ایم و منتظر ماندیم ببینیم که چه تصمیمی می گیرند تا تکلیف ما هم مشخص شود. به هر حال این پروژه میراث مرحوم سلحشور است که دست ما افتاده و درباره اش مسئول هستیم و نمی خواهیم در هر شرایطی تن به کار بدهیم. دوستان صدا و سیما این اواخر درگیر پخش برنامه های انتخاباتی بودند و حالا باید دید چه تصمیمی برای این پروژه می گیرند!

به نظر می رسد تنها مشکلات مالی سد راه ساخت این سریال بوده است. بودجه در نظر گرفته شده برای سریال «موسی(ع)» چقدر است و میزان اختلاف رقم پیشنهادی شما با میزان بودجه در نظر گرفته شده توسط صدا و سیما تا چه حد است؟

مشکل این جا است که دوستان صدا و سیما برای تولید سریال «موسی(ع)» همان رقمی را در نظر می گیرند که برای ساخت سریال های الف ویژه در نظر گرفتند. اما ما می گوییم تولید پروژه های تاریخی و دینی نیاز به شرایط خاصی دارد و برای سریال هایی مانند «موسی(ع)» و یا «سلمان فارسی» که جناب میرباقری دنبال ساختش بود باید ارقام بالاتری را در نظر بگیرند. اما استاندارد الف ویژه تلویزیون همین قدر است و ما هم نمی خواهیم با این مبلغ کار کنیم و باید تلویزیون این قابلیت را داشته باشد که برای تولید «موسی (ع)» الف ویژه ویژه در نظر بگیرد! چون کیفیت سریال خیلی مهم است. به نظرم تخصیص بودجه الف ویژه برای سریال «موسی(ع)» یک شوخی است و برای ساخت سریال هایی مانند «کیمیا» مناسب است اما پروژه ای که ما به دنبال تولیدش هستیم بودجه بیشتری می طلبد چرا که ساختار متفاوتی دارد و میزان حساسیت جامعه با توجه به وجود قصص قرآنی در آن بیشتر است. با این شرایط ترجیح می دهیم که با تلویزیون کار نکنیم چرا که آن ها عادت دارند همه چیز را کم کنند. ما هم می گوییم که برآورد بودجه مان به هیچ وجه زیاد نیست و توقع زیادی نداریم و می خواهیم به دور از ریخت و پاش بعضی ها فیلم بسازیم!

البته بودجه سریال «موسی(ع)» رقم کمی نیست و جزو پروژه های سنگین در مقیاس با رقم بودجه آثار ایرانی است! اشاره کردید که اگر خواسته تان برآورده نشود، ترجیح می دهید با تلویزیون کار نکنید. دنبال جذب سرمایه از نهادهای دیگر مانند  سازمان «اوج» هستید؟ مراکزی برای ساخت این سریال به شما قول همکاری داده اند؟

همین الان بودجه ساخت سریال «موسی (ع)» آماده است و همه چیز صحبت شده و توانستیم بودجه اش را از جایی بیرون از صدا و سیما فراهم کنیم. البته جایی که به ما کمک می کند، «اوج» نیست و یک بانک است که با نگاه اقتصادی ورود پیدا کرده و جدا از مساله فرهنگی با هدف درآمدزایی می خواهند در این پروژه سرمایه گذاری کنند.

پس چرا شروع به تولید سریال نمی کنید؟ مشکل چیست؟

ما ترجیح می دادیم که با تلویزیون خودمان این کار را به تولید برسانیم، چون آرزویمان از ابتدا این بود که یک اثر دینی برای مخاطبان رسانه ملی بسازیم و تولید این سریال می تواند برای تلویزیون یک افتخار محسوب شود. همه بودجه اش هم تامین شده و تنها باید پای کار بیایند. مدیران تلویزیون باید از خدایشان هم باشد که ما برایشان این سریال را بسازیم! ما به خاطر اهمیت ساخت یک اثر قرآنی همه تلاش خود را کردیم تا سرمایه تامین کنیم و نباید برخی سنگ اندازی کنند.

من متوجه نمی شوم که با توجه به گفته های شما مشکل عدم تولید این سریال در کجاست!؟ فرمودید بودجه مورد نظرتان تامین شده و فیلمنامه هم که آماده است و شما هم که مدت ها آمادگی خود را برای تولید سریال «موسی(ع)» اعلام کرده اید! مورد دیگری هم مانده است!؟

به نظرم انگیزه های شخصی باعث شده که این سریال ساخته نشود. انگار بعضی ها با من مشکل دارند و اگر غیر از جمال شورجه هر فیلمساز دیگری معرفی می شد و همسو بود همه چیز تا به حال حل می شد. اما من نگاه خاص خودم را دارم و از اصول و تفکر خودم برای ساخت کوتاه نمی آیم. البته امیدوارم مشکل برخی ها با من حل شود!

باز هم می خواهید منتظر بمانید؟ سقفی برای زمان انتظارتان در نظر نگرفته اید تا در صورت عدم توافق با تلویزیون به سراغ گزینه های دیگر مانند شبکه نمایش خانگی و یا شبکه های بین المللی بروید؟

در یکی دو ماه آینده دیگر تکلیف مان را با رسانه ملی مشخص می کنیم. ما شبکه های بین المللی مختلفی در دنیا داریم که می توانند مشارکت کنند و اگر توفیقی حاصل شد که با رسانه ملی کار می کنیم وگرنه دیگر منتظر نمی مانیم و انشاء الله همین امسال کار را کلید می زنیم. سرمایه گذار ما به دنبال اهرم های خاصی برای تولید و عرضه سریال است از جمله این که دوربین و عوامل خود را طوری بچیند که اثر تشخص بین المللی پیدا کند. این پروژه کار سنگینی خواهد بود و ما نمی توانیم از نمایش معجزات پیامبر برای پایین بردن هزینه ها کم کنیم و برای جذابیت سریال نیاز به عوامل مختلفی داریم تا جلوه های ویژه سریال به خوبی نمایان شود.

پیش از این فیلم «محمد رسول الله(ص)» با وجود استفاده از عوامل مطرح بین المللی و به کارگیری مقدار زیادی «جلوه های ویژه»! آن چنان که باید نتوانسته بود تصویرگر نگاه آسمانی دین بر پرده تصویر باشد. شما هم همان مسیر را می خواهید طی کنید؟

این مقایسه غلط است و آقای دکتر میرباقری در تلویزیون هم همین قیاس را با فیلم «محمد رسول الله(ص)» داشت. قرار نیست سریال «موسی(ع)» با فیلم پیامبر جناب مجیدی مقایسه شود. آن ها بیش از ۱۰۰ میلیارد برای ساخت فیلم هزینه کردند و ما با همان بودجه می خواهیم ۶۰ قسمت سریال بسازیم. قرار هم نیست عوامل خارجی بیاوریم و همه عوامل سریال ما ایرانی هستند و از داشته های خودمان استفاده می کنیم اما از بهترین های فیلمبرداری و طراحی صحنه و بازیگری خواهند بود.

بودجه سریال «موسی(ع)» ۱۰۰ میلیارد تومان خواهد بود؟

کمی بیشتر و یا کمتر از همین رقم خواهد بود که برای پروژه به این عظمتی درباره پیامبر و برهه ای تاریخی زیاد نیست. من می گویم مقایسه ۳۰۰۰ دقیقه تولید سریال با یک فیلم اساسا غلط است و ما از بودجه و برنامه خود عقب نشینی نخواهیم کرد و اگر بنا باشد تلویزیون پای کار بیاید که خوشحال می شویم و اگر نشد ما در بیرون می توانیم کار را انجام دهیم.

مانند پروژه «رستاخیز» به دنبال جذب سرمایه گذار خارجی نیستید؟

حتی برای آن جا هم داریم کار می کنیم. اما فکر می کنیم فعلا نیازی برای جذب سرمایه خارجی نداریم و ترجیح می دهیم همه چیز از داخل باشد اگر چه پیش بینی لازم برای جذب سرمایه خارجی هم انجام شده است.

به لحاظ توانایی فنی برای کارگردانی این پروژه عظیم مشکلی نمی بینید؟

ما به اندازه سن برخی از دوستان در کار تصویر هستیم و می دانیم چگونه اثری بسازیم که همچون سریال «یوسف پیامبر» در داخل و خارج از کشور مورد توجه بالای مخاطبان قرار بگیرد. همه حساسیت های ما این بوده است که هر کاری را تولید نکنیم و می دانیم اگر پروژه تولید «موسی (ع) ناموفق باشد دیگر نمی توان پروژه های دیگر دینی را در ایران تولید کرد. ما قرار نیست اعتبار خودمان را خراب کنیم و حتما کاری را تولید می کنیم که نگاه جهانی داشته باشد.

* آینه نیوز