چند روز پیش یکی از خانمهایی که چند سالی است به اسلام مشرف شده معترضانه در اینستاگرامش نوشت: برای من سؤال شده مگر ماه رمضان ماه مهمانی خدا و شادمانی مسلمانان نیست پس چرا درحالی که باید در ماه دعا و ارتباط نزدیک با خدا سرور و خوشحالی کرد، بیشتر برنامههای تلویزیون در ایران با غم و گریه همراه است؟! زیر پست او تازه مسلمان دیگری که او هم اخیراً مسلمان شده و در لندن سکونت دارد با تأیید حرف وی نوشته بود بله دقیقاً همین طور است اینجا در لندن ماه رمضان که میرسد اهل سنت در مساجدشان جشن و سرور به پا میکنند و حس شادی در ماه رمضان به خوبی حس میشود. مردم خوشحال هستند به خصوص بچهها بیشتر ذوق و هیجان دارند و از مدتها قبل روز شماری میکنند تا زودتر ماه شادمانی آنها شروع شود چون برایشان خاطره انگیز است...
در پاسخ به این دوستان باید گفت آیا واقعاً ماه رمضان با غم و اندوه شناخته میشود؟! دوستی برای آنها نوشته بود: «این بحث که شما مطرح میکنید درباره ماه رمضان و فضای غمگین آن فقط به بحث ضربت و شهادت امام علی (ع) برمیگردد که واقعه بسیار تلخی است، البته مصادف با شبهای قدر نیز است برای همین چون دو مناسک مذهبی بسیار مهم همزمان رخ میدهد این دید پررنگتر میشود که ماه رمضان ماه غمگینی است اما حقیقت امر آن است که در ایران هم ماه رمضان با جشن و سرور برگزار میشود و مهمترین نشانه آن برنامههای تلویزیونی است که تا همین چند سال قبل گل سریالهای طنز صداوسیمای ایران در ماه رمضان پخش میشد.»
وقتی خوب نگاه میکنیم میبینیم حق با آنهاست تا همین چند سال پیش سریالهای ماه رمضانی عموماً مجموعههای شاد و طنز بودند و اصلاً رضا عطاران بازیگر مشهور طنز سینمای ایران با همین سریالهای ماه رمضانیاش به عنوان بازیگر اثرگذار طنز شناخته شد، البته امسال هم برنامههای ترکیبیای مانند «دورهمی» و «خندوانه» درماه رمضان سعی دارند فضای این ماه را در قاب رسانه ملی شاد کنند اما حقیقت آن است که این برنامهها با تمام تواناییهایی که دارند جای سریالهای طنز ماه رمضانی را نمیگیرند. اصلاً یک نوستالژی ایجاد شده بود که سرسفره افطار، خانوادهها با دیدن یک مجموعه کمیک روزه خود را باز میکردند که این موضوع برای روزهداران اولی یا کوچکترها فضای شاد و خاطره انگیز ایجاد میکرد اما حداقل برای امسال هم که شده تلویزیون را خالی از این برنامهها میبینیم و فضای عمومی سریالها غمگینانه و سرد است.
شاید بتوان گفت اولین سریالی که توانست این فضا را بشکند و ماه رمضان را با سریالهای طنز دینی همراه کند سریال «گمگشته» به کارگردانی رامبد جوان بود که در اوایل دهه 80 هنگام افطار روی آنتن رفت و جای سریالهای عربی هنگام افطار را گرفت. سال گذشته هم سریال «پایتخت» در ماه رمضان پخش شد اما امسال دیگر هیچ اثری از مجموعههای طنز مرتبط با ماه رمضان نیست، در حالی که سریالهای طنزماه رمضانی تقریباً سال به سال درحال پیشرفت بودند به شکلی که مسئله توبه و اهمیت روزه گرفتن بازیگران در فضای مجموعهها به راحتی قابل لمس بود. فضاسازی در برخی از این سریالها به گونهای پیش میرفت که در ایام شهادت امام علی و شبهای قدر، طنز آنها به فضای معنوی تبدیل میشد و سریال روند خود را با مناسبتهای ماه رمضانی داشت.
امسال اما این خلأ به شدت دیده میشود؛ علاوه بر سریالها برنامه «ماه عسل» هنگام افطار هم به احساسات مخاطبان چنگ میزند و فضای کلیشهای و غمگینی را به خود گرفته است که در جای خود نیاز به نقد و واکاوی دارد. قبل از این به سریالها و برنامههای ماه رمضان انتقادهای زیادی هم وارد شده بود که مثلاً تعدد این برنامهها مانع از شرکت در مراسم عبادی میشود و این نیز مسئله درستی است اما حداقل جای یک مجموعه طنز با همه فاکتورهایی که گفتیم در ماه جشن مسلمانان خالی است تا هم فضا را برای روزهداران در طول یک روز بلند و گرم روزهداری مفرح کند و هم در قالب طنز جنبه آموزشی داشته باشد. همچنین برای نوجوانانی که تازه روزه گرفتن را شروع کردهاند این ماه برایشان خاطره انگیز شود به خصوص اینکه این موقع سال با روزهایی بلند و گرم روبهروهستیم که روزه داری را سخت میکند و این برای نوجوانان و جوانان که فصل امتحاناتشان هم است روزهای سختی به حساب میآید.
ارسال نظر