چهارشنبه ۴ مرداد ۱۳۹۶ - ۱۶:۳۱

درجه‌بندی سنی یا یک حرکت نمایشی

آیا درجه بندی شتابزده فیلم های هنجارشکن ایجاد سوپاپ اطمینان کاذب نیست؟

فیلم های +18

سینماپرس: اقدام شتابزده ابلاغ درجه بندی سنی به برخی فیلم های مسئله دار و هنجارشکن از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جای تامل دارد.

به نظر می رسد مسئولان ذیربط در زمینه درجه بندی یک فیلم نیز مانند بسیاری از موقعیت ها و موارد حساس عرصه فرهنگ سعی کردند به صورت باسمه ای و فرمایشی عبور کنند  و قابل تامل تر اینکه این حرکت شتابزده نشان می دهد که تصمیم گیری ها و تصمیم سازی ها در این حوزه فاقد پشتوانه های مطالعاتی و زمینه های پژوهشی است و بیشتر به نوعی پز ژورنالیستی و «شو» شبیه است.

جا دارد بپرسیم چه کسی نظارت بر رعایت درجه بندی سنی در سینماهای کشور را بر عهده دارد؟ سازمان سینمایی وزارت ارشاد؟ شورای صنفی اکران؟ انجمن سینماداران؟ خانه سینما؟  و چه سازوکاری برای نظارت و «رویه‌مندسازی» این تصمیم وجود دارد؟

در سال های گذشته هم شاهد بوده‌ایم که برای بعضی از  فیلم ها این درجه بندی صورت گرفته بود. ولی تا کی قرار است که بی تفاوت از کنار مصوبات توخالی و تصمیم گیری های بی هویت و صرفا، خبرساز عبور نماییم؟

 آیا این ترفندی برای فریب مردم و تشویق جوانان نیست؟  در صورت عدم رعایت این درجه بندی چه برخوردی با سینمادار صورت می گیرد؟ آیا اساسا، ایده درجه بندی به صورت شتابزده نوعی ایجاد سوپاپ اطمینان کاذب نیست؟ و ....

شکی نیست که نبود نظام درجه‌بندی سنی برای مخاطبان و تماشاگران حلقه مفقوده سینماست که با وجود اهمیت آن، مورد غفلت مدیران و مسئولان فرهنگی واقع شده است. متاسفانه، هیچ شورا و یا نهادی به صورت مستقل یا وابسته به سازمان های دولتی ذیربط، کارگروه ارزیابی برای توزیع مخاطبان این‌گونه فیلم‌ها در ایران وجود ندارد.

به نظر می رسد اداره کل نظارت و ارزشیابی به مثابه دکترهای عمومی عمل می کند. علامه گی می کند و به تعبیری حکم آچار فرانسه را دارد. پروانه ساخت می دهد، پروانه نمایش می دهد؟ بند، بخیه و اصلاحیه می زند، درجه بندی می کند و ...

برخورد کارمندی و اداری و تبصره ای با یک جریان مهم اجتماعی و نگاه رفع تکلیفی خطرناک است. شاید بخش عمده ای از مصائب و چالش های حوزه  فرهنگ و سینما از همین نگاه بی ثبات و فاقد استراتژی و ذائقه سازی های مقطعی ناشی شده است.

مطالبات کمپرس شده در حوزه فرهنگ و ناتوانی و ناکارآمدی مدیران سینمایی ارشاد در حل و فصل اصولی و ریشه ای معضلات دلیل موجهی نیست تا از کنار جدی ترین مشکلات سینما، تابوشکنی ها، هنجار شکنی ها و خیانت به فرهنگ عمومی با ابلاغ «یک بند بی کیفیت» بگذریم.

آقای وزیر محترم و رئیس سازمان سینمایی اش باید پاسخ گو باشند. وقتی برای فیلمی درجه سنی +18 تعیین می شود این درجه بندی در سینمای جهان به دسته خاصی از فیلم ها اطلاق می شود. واقعا با کدام ابزار و سازو کار نظارتی و اجرایی قرار است این قاعده در سالن های سینمایی رعایت شود؟

مسئله رده‌بندی سنی محصولات فرهنگی، در جوامع جدید به یک امر مهم و جدی بدل شده و بسیاری از برنامه‌ها با محوریت رشد، آموزش، بهداشت و حمایت از کودکان و نوجوانان در برنامه‌ریزی‌های کلان ملی تعریف می‌گردند و این نقش دولت‌ها را در تأمین حقوق اساسی کودکان و خانواده‌ها؛ و سلامت اطلاع‌رسانی درست به کودکان نشان می‌دهد.

درجه بندی سنی برای پخش فیلم و تئاتردر سینماها و تلویزیون پدیده جدیدی نیست. از اوایل قرن بیستم و در بازه زمانی نزدیک به عمر خود سینما، این قانون بوجود آمد و با شدت و حدت اجرا می‌شود و سازمان‌ها و گروه‌های مختلف اجتماعی نگران تاثیرات مخرب بسیاری از فیلمهای تولیدی هالیوود و کمپانی‌های فیلم سازیشان بودند و به مقابله و وضع قوانین برای صیانت از کودکان و نوجوانانشان در قبال فیلم‌هایی پرداختند که باعث ترویج مسائل غیر اخلاقی و رشد ضد ارزش‌ها در اجتماع بوده. فیلم‌هایی که در آن کلمات زشت، صحنه‌های خشونت‌بار، نمایش عریان خشونت و نمایش صحنه یا کلام خشونت‌آمیز یا غیراخلاقی و... آمده باشد.

از این رو آمدند فیلم‌ها را در گروه‌های مختلف سنی تقسیم کردند. این گروه‌ها شامل «G» (برای همه سنین)،«M» (با نظارت والدین) و «R» (مختص گروه سنی بالای 17 سال) بود و گروه «X»  هم به طور کلی فیلم‌های غیراخلاقی را در بر می‌گرفت و برای رده سنی بالای 18 سال در نظر گرفته شده بود. در سال M 1969 تبدیل به PG گردید و این قانون همچنان در حال احراست.

در این میان، نهادهای صاحب سینما و یا سینماداران هم این حق را ندارند در مواجهه با اثری که برخی از شاخصه‌های فرهنگی، اجتماعی، اخلاقی و ضرورت‌های خانواده‌ها و نوجوانان و جوانان را رعایت نکرده از اکرانشان حذف کنند. چرا که به مذاق عده‌ای خوش نمی‌آید و با استفاده از انواع فشارهای رسانه‌ای و جنگ‌های روانی این‌گونه اقدامات را «فراقانونی» تعبیر می‌کنند و با شلتاق، سفسطه و هیاهو آن نهاد را تخریب و تخطئه می‌کنند.

به‌هرحال درجه‌بندی فیلم‌ها با توجه به مضمون و نوع آثار، یک ضرورت انکار نشدنی است. در شرایطی که دستگاه‌های مسئول فاقد ابزارهای کارآمد و موثر در این عرصه باشند و قادر به وضع قوانین محکم و پیش بینی تمهیدات موثر نباشند ایا وظیفه صیانت از اصول اخلاقی و سلامت نوجوانان و جوانان؛ و امنیت و آرامش خانواده‌ها در سینماها از مراکز فرهنگی دلسوز و وظیفه‌مند سلب می‌شود؟

به نظر می رسد دادن ویژگی درجه بندی سنی به برخی فیلم ها از جمله: پا تو کفش من نکن ساخته محمدحسین فرحبخش بیش تر شبیه یک پز نمایشی و شو هست و هیچ گونه مبنای اجرایی ندارد، چرا که اقدامی چنین عجولانه و شتابزده بدون شک، فاقد مکانیسم های اجرایی و ابزارهای نظارتی است.

* تسنیم

ارسال نظر

شما در حال ارسال پاسخ به نظر « » می‌باشید.