داستان حالا دیگر بحث پول است! پول‌هایی که از زمان‌های دور و حالا دیگر نزدیک، از هنر و فرهنگ سر درمی‌آورد؛ گاهی مسیر درستی می‌رود و گاهی هم مسیرش چنان است که داد اهالی هنر را درمی‌آورد. مسیری که گاهی باید مراقبش بود که «پول سیاه» در حلقوم فرهنگ و هنر نریزد و گاهی هم باید تشویقش کرد که چطور با این همه مشقت دارد تلاش می‌کند تا پول سپید و پاک را وارد هنر کند. پول افرادی که می‌خواهند فرهنگ و به‌ویژه هنر را مدیون و مرهون خود کنند. هر چند سوی دیگر ماجرا هم جایی است که می‌خواهد رد پای «پول» را از بین ببرد و فرهنگ و هنر را جای خوبی می‌بیند که می‌شود در آن وادی «مشی» کرد! داستان این فقره پول هست اما جنبه مثبت دارد. داستانی است که از درون یک جشنواره بیرون آمده و شاید اگر دیگر جنبه‌هایش درست باشد، باید کاری کرد که به همه جشنواره‌ها اعم از تئاتر و موسیقی هم سرایت کند.
آغاز ماجرا
همین چندی پیش بود که خبر آمد سی‌وچهارمین دوره‌ جشنواره فیلم کوتاه می‌خواهد برگزار شود. نشست خبری‌اش هم درست، همان کله سحر و سر صبح برگزار شد. آن روز خبرنگارانی که شال‌ و کلاه کرده بودند که بروند نشست خبری، خبر قابل توجهی شنیدند. در همان نشست خبری بود که دبیر جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران اعلام کرد که «صندوق اعتباری هنر» اسپانسر سی‌وچهارمین دوره این جشنواره خواهد بود. دبیر جشنواره این را هم گفت که برآورد شده جشنواره دو میلیارد تومان هزینه داشته باشد و این صندوق نیمی از آن یعنی یک‌میلیارد تومان آن را پرداخت خواهد کرد.
این‌جا دیگر چهره‌های ‌هاج‌وواج خبرنگاران دیدنی است. خبرنگارانی که معمولا اخباری درباره این نوع حمایت ‌مالی را کمتر شنیده‌اند؛ آن هم از جشنواره فیلم کوتاه. اما سیدصادق موسوی خبر دیگری را همچون «آپارگات» توی صورت خبرنگاران فرود آورد! او گفت: در پی هماهنگی میان سازمان سینمایی و صندوق اعتباری هنر قرار است این صندوق اسپانسر تمام جشنواره‌های سازمان سینمایی باشد.
یک پرسش و کمی پاسخ
داستان اسپانسری یک مجموعه که از قضا نامش خیلی هم آشنا نیست برخی حرف‌وحدیث‌ها و سخنان در گوشی را به وجود آورد. این‌که برخی مثلا می‌گفتند منابع مالی این مجموعه از کجا تأمین می‌شود؟ از کجا معلوم باز آن حرف‌وحدیث‌های «پول سیاه» به وجود نیاید؟ و ... اما آن‌طور که جست‌وجوهای خبرنگار «شهروند» و پرسش و پاسخ با اهالی هنر نشان داده ظاهرا جای نگرانی نیست. اگر چه تلاش های ما برای شنیدن پاسخ مستقیم از سیدزاده بی نتیجه ماند، با این حال «صندوق اعتباری هنر» هر چند در متن اساسنامه خود از غیردولتی و غیرانتفاعی‌بودن صحبت به میان آورده اما عملا مدیرعامل آن با موافقت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی انتخاب می‌شود. در دوره جدید هم که مسئولیت به سیدحسین سیدزاده رسیده است؛ او توسط سیدرضا صالحی امیری منصوب شده است. این مجموعه ۹ عضو هیأت ‌امنا دارد که ریاستش با شخص وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی است و معاون امور فرهنگی، معاون امور مطبوعاتی، معاون امور هنری، معاون سینمایی و چند مدیرعامل بانک و مشاور  وزرای دیگر عضو این هیأت‌ امنا هستند. شاید برای همین است که برخی از رسانه‌ها بر دولتی‌بودن این مجموعه تمرکز کرده و برخی هم در گوشه و کنار به مدیرعامل نقد دارند که سابقه‌ای در این زمینه ندارد.
مدیرعامل خبر داد
حمایت مالی از اهالی هنر اما به این سادگی نیست. سیدحسین سیدزاده، مدیرعامل صندوق اعتباری هنر هم تلویحا همین موضوع را بیان کرده است. او گفته: این صندوق قرار نیست به‌ طور مستقیم به‌ عنوان اسپانسر رویدادهای سینمایی فعالیت کند.به گفته او: قرار و برنامه‌ریزی ما بر این است که طی یک تفاهم با سازمان سینمایی که در مراحل نهایی است، صندوق اعتباری هنر مسئولیت جذب و مدیریت حامیان رویدادهای هنری سازمان سینمایی را بر عهده بگیرد؛ یعنی از آن‌جا که صندوق اعتباری هنر با وزارت ارشاد ارتباط شفاف و رسمی دارد و زیرمجموعه آن است، با سازمان سینمایی وارد تفاهم می‌شود تا ساماندهی و پیگیری جذب حامیان مالی را انجام دهد.او با اشاره به این‌که یک‌میلیارد تومان بودجه‌ای که برای جشنواره فیلم کوتاه ذکر شده باید از طریق همین تفاهم و توسط صندوق جذب شود و بعد به جشنواره پرداخت می‌شود، گفت: تلاش ما بر این است که با یک برنامه‌ریزی کمپین جذب اسپانسر و ارایه خدمات تعریف کنیم تا پس از آن اسپانسرها به حامی و همراه رویدادها دربیایند. درواقع قرار بر این است یک دبیرخانه برای رویدادهای فرهنگی‌-‌هنری با عنوان مخفف «حرفه» تشکیل شود که توضیحات تکمیلی را در نخستین فرصت پس از امضای تفاهمنامه بیان خواهم کرد.او با تأکید بر این‌که صندوق اعتباری هنر در موضوع جذب حامیان مالی به ‌عنوان تجمیع‌ و تقسیم‌کننده حضور خواهد داشت به ایسنا گفت: در برنامه‌هایی که امسال در دستور کار صندوق است، دکتر صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، هم تأکید داشتند که بهبود فضای کسب‌وکار در حوزه فرهنگ و هنر جزو رئوس اقدامات باشد و بر همین اساس فعالیت‌ و حمایت از اقدامات انجام‌شده در این حوزه یک بخش ماجرا و بخش دیگر شفاف‌سازی، آسان‌کردن و بهره‌ورکردن فضا برای همکاری است.مدیرعامل صندوق اعتباری هنر در پاسخ به این‌که آیا این حمایت مالی برای جشنواره‌های تئاتر هم اتفاق خواهد افتاد، گفت: در حال حاضر تفاهم ما با سازمان سینمایی برای چند رویداد سینمایی است؛ اما جشنواره‌های تئاتر فجر، موسیقی و به ‌طور کلی معاونت هنری، نمایشگاه‌های کتاب، مطبوعات، قرآن و دیگر رویدادهای فرهنگی‌-‌هنری هم که زیرمجموعه وزارت ارشاد هستند می‌توانند در صورت صلاحدید در این برنامه حضور داشته باشند و البته مشارکت آنها نافی این نیست که حامی مستقلی بخواهد با آنها همکاری داشته باشد.
کمی اطلاعات؛ تغییر ماهیت
صندوق اعتباری حمایت از نویسندگان، روزنامه‌نگاران و هنرمندان با هدف حمایت از اهالی فرهنگ، هنر و رسانه کشور بنا به پیشنهاد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر اساس تکلیف برنامه سوم توسعه و در راستای سیاست انتقال بخشی از تصدی‌های دولتی با تصویب هیأت وزیران در جلسه پنجم اسفند ١٣٨٢ رسما تشکیل شد.این صندوق موسسه‌ای غیردولتی و غیرانتفاعی شخصیت مستقل دارد که زیر نظر هیأت‌ امنا اداره می‌شود و هدف اصلی آن به اعتبار ماده یک اساسنامه‌اش صرفا حمایت از اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه است و مطابق برنامه‌ها هم موضوعات حمایتی ازجمله بیمه هنرمندان، پرداخت‌های طرح تکریم و... را در دستور قرار داده بود؛ اما بنا بر گفته برخی از اهالی فرهنگ و هنر، در چند ‌سال اخیر، طرح‌های حمایتی از هنرمندان و نویسندگان در این مجموعه کمرنگ‌تر شده و این صندوق بیشتر به سمت اسپانسرینگ رفته است. این‌که چرا این اتفاق افتاده، خودش محل سوال است.

* شهروند