یکشنبه ۳۰ مهر ۱۳۹۶ - ۱۲:۱۵

سعید الهی:

فرهنگ و سینما مقوله ای فراتر از یک وزارتخانه دولتی است/ وزیر ارشاد تکلیف سازمان سینمایی را مشخص کند

سعید الهی

سینماپرس: سعید الهی در گفتگویی تفصیلی اظهار داشت: باید بپذیریم که فرهنگ و سینما مقوله ای فراتر از یک وزارتخانه دولتی است و در کلیت نظام باید برای آن سازمانی وسیع تر و ارتباطاتی گسترده تر تعریف و اجرایی شود تا شاهد برخی دوگانگی ها در تصمیمات نباشیم.

سعید الهی کارشناس فرهنگی و مدیرعامل سابق خبرگزاری سینماپرس، در گفتگویی مفصل با هفته نامه مثلث به نحوه مدیریت سینمای کشور و انتصابات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت دوازدهم پرداخته است که در ذیل می خوانید:

آقای الهی شما به عنوان یکی از کارشناسان حوزه سینما که طی این سالها سابقه مدیریت در این بخش را نیز عهده دار بوده اید عملکرد ریاست فعلی سازمان سینمایی را در چه سطح ارزیابی کرده و به نظر شما ایشان تا چه حد در همین مدت کوتاه انتصاب خود تاکنون موفق بوده است؟

سینمای ایران پیچیدگی های خاص خود را دارد. برای پاسخ به این سوال ابتدا باید چند مولفه را مدنظر قرار داد. اول اینکه با وجود محدودیت ها و کاستی های بسیار در حوزه سخت افزاری عرصه فرهنگ و هنر در کشور اعم از سالن های سینما، تحهیزات مدرن فیلمسازی، مراکز نوین آموزشی و...بطور طبیعی هر مدیر فرهنگی در طول استقرار کوتاه مدت خود در این جایگاه نمی تواند شرایط کاملاً ایده آلی را برای مخاطبان خود که شامل جامعه سینمایی کشور، علاقمندان به سینما که همان اقشار عام مردم تلقی میشوند و نیز حاکمیت به عنوان ناظر عالی عملکرد مسئولین هستند فراهم کند. در بخش دوم هم برای ارزیابی فعالیتهای فرهنگی یک جامعه در قرن بیست و یکم نمیشود از محیط جهانی و مناسبات موجود در آن در حوزه های مختلف غافل بود و بالطبع مدیریت سینمای ایران نیز متناسب با شرایط سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و...حاکم بر جهان قابل آسیب شناسی و بررسی است.

آقای حیدریان در مقطعی یکبار مدیریت سینمای کشور را در ابتدای دهه هشتاد عهده دار بوده و این به معنای شناخت و تسلط کامل ایشان بر تهدیدها و فرصت ها و انواع نارسایی های حوزه سینماست. به تعبیر دیگر ایشان بر خلاف مدیریت گذشته نیاز به زمانی طولانی برای مطالعه و آسیب شناسی وضعیت سینما و مشکلات فعالان آن نداشته و در عوض میتوانند این زمان را صرف برنامه ریزی و خدمت رسانی بیشتر و عملی به اهالی سینما کنند. هر چند که از همین چند ماهی که ایشان کلید سینمای کشور را در دست گرفتند بخش عمده ای از آن را مانند سایر مدیران درگیر بحث های انتخابات ریاست جمهوری و انفعالات مرسوم در دستگاههای دولتی بوده اند و ازین باب نیز باید تحلیل دقیق برنامه های جناب حیدریان را شاید به بعد از جشنواره فیلم فجر امسال موکول کرد.

اما آنچه که کمی در طول همین مدت کوتاه موجب نگرانیست برخوردهای چندگانه با موضوعات است. فراموش نکنیم که اهالی سینما به واسطه ماهیت سینما یه عنوان یک رسانه نوین انتظار شفافیت مضاعف به نسبت سایر حوزه ها از مدیران مرتبط با خود دارند و تبعیت تز برخی روش های کهنه و شاید تاریخ مصرف گذشته، نفعی برای مسئولین این حوزه نخواهد داشت. حوزه فرهنگ بارها و بارها از نگاههای غیرشفاف و یا به زعم بنده محافظه کارانه دچار آسیب های جدی شده است و سینما نیز از این موضوع مستثنی نبوده؛ لذا صراحت و شجاعت در طرح مشکلات چه در درون و چه در فضای بیرون از سازمان بیشتر یک برگ موفقیت برای تیم جدید مدیران سینمایی ست تا در جهت تضعیف آنان. ضمن اینکه این شفافیت نافی تدبیر و یا روشهای مدیریتی نیست و در نگاهی عمیق تر حاکی از مخاطب شناسی و بهر گیری مفید از مشارکت آنان در تصمیم گیری هاست.

تصور بنده این است که ریاست فعلی سازمان سینمایی در انتصابات خود می بایست دایره اعتماد خود را وسیع تر نموده و از مشاوره طیف های مختلف بهره مند  شود؛ اتفاقی که متاسفانه در دولت قبل نیفتاد و شاهد نگاههای بسته و تصمیمات مطالعه نشده و سطحی بودیم. برای جبران آن دسته از تصمیماتی که هیچگاه رضایت آحاد سینماگران را به خود جلب نکرد قطعا نیازمند اعتمادسازی بیشتر و جلب مشارکت همه اندیشه ها و دیدگاهها هستیم.

آیا شما شاهد چشم انداز روشنی از مدیران جدید سینمایی در دولت دوازدهم هستید؟

ترسیم یک چشم انداز منوط به ارائه یک برنامه مدون و مکتوب از سوی مدیران بخش های مختلف است، به این معنا که قرار است از چه نقطه ای به کدام نقطه برتر دست پیدا کنیم. در مرحله اول انتظار میرود این برنامه هر چه زودتر مانند سنوات گذشته در اختیار عموم به ویژه رسانه و اهالی سینما و منتقدان و کارشناسان قرا بگیرد و در مرحله دوم نیز باید در مدت زمان بیشتری در انتظار تحقق چشم انداز بنشینیم. متاسفانه هنوز وزیر ارشاد در خصوص ابقا و یا جابجایی جناب حیدریان تصمیم خود را اعلام نکرده اند و اگر هم مذاکره ای بوده علنی نشده است. این خود مانع از نظارت و ارزیابی عملکرد یک مدیر میشود.

 سازمان سینمایی کشور دارای سازمانهای تابعه ای همچون مرکز گسترش سینمای مستند و انجمن سینمای جوان نیز هست و اینها هر یک جمع انبوهی از مخاطبان سینما را در بخش های مختلف از سراسر کشور در بر میگیرند. چطور می شود تنها با زمزمه ها در مورد ماندن مدیر ارشد یک سازمان برنامه ریزی باانگیزه و با پشتوانه ای را طراحی و حمایت و هدایت کرد. این مهم خود مانع از رسیدن به یک چشم انداز آرمانی خواهد شد. شاید بهتر باشد سطح توقع خود را پایین آوریم و بیشتر منتظر اجرایی شدن برخی برنامه های به اصطلاح دم دستی در همین سال اول ۹۶ باشیم. اگرچه ناگفته نماند جناب حیدریان در گفتگوهای خود بارها تاکید کرده اند که طرح جامعی را با محوریت ساماندهی سینمای کشور آماده کرده و برای تصمیم گیری در اختیار مدیران ارشد نظام قرار داده اند، لیکن به نظر میرسد بطور موازی باید رویه های سازمانی اعم از برنامه نویسی و ارائه آن به افکار عمومی حوزه سینما نیز در اولویت ایشان قرار گیرد تا بتوان بر اساس شرایط موجود و شرایط مطلوب فعالیت سینمایی مورد بررسی کارشناسی قرار گیرد ...

به نظر شما شخص آقای محمد مهدی حیدریان گزینه مناسبی برای سینمای جمهوری اسلامی ایران است؟

اگرچه پرسش شما بسیار صریح است اما پاسخ آن نمیتواند به این صراحت باشد. اساساً در حوزه علوم انسانی و ذیل آن مقوله فرهنگ و متولیان آن نمیتوان به این صراحت سخن گفت و کسی را کامل تایید و یا رد کرد مگر اینکه اندیشه ها و رفتار مدیریتی ایشان با منافع ملی کشور در تضاد باشد. خب وقتی که دولت آقای روحانی و به تبع آن مدیران ایشان بر اساس خواست یک اکثریتی از مردم جامعه اختیار دولت را برای ۴ سال در دست میگیرند قطعاً اگر راهبرد و راهکاری خلاف موازین آن اکثریت و حتی اقلیت موجود اتخاذ شود، همان مردم اولین معترضان خواهند بود و اگر نباشند به مسئولیت اجتماعی خود عمل نکرده اند.

آقای حیدریان تا آنجا که من از ایشان شناخت دارم فردی مدیر، مدبر، مسلط به حوزه سینما و تلویزیون و سلیم النفس و معتقد به موازین تثبیت شده نظام جمهوری اسلامی ست اما اینکه دیدگاههای فرهنگی ایشان به خصوص در حوزه سینما با سلیقه و نظرات شخصی حقیر مطابقت یا منافات دارد یا خیر، قطعاً این تفاوت نمیتواند موجب اظهارنظری از سوی بنده خلاف مصلحت سینما باشد. باید بپذیریم که فرهنگ و سینما مقوله ای فراتر از یک وزارتخانه دولتی است و در کلیت نظام باید برای آن سازمانی وسیع تر و ارتباطاتی گسترده تر تعریف و اجرایی شود تا شاهد برخی دوگانگی ها در تصمیمات نباشیم. به نظرم رییس فعلی سازمان سینمایی با مدیران قبلی خود غیر از دو سه بزرگواری که نسبت چندانی با سینما نداشتند تفاوت عمده ای ندارد و بنده اطمینان دارم در صورت حرکت در مسیر گفتمان انقلاب و پرهیز از افراطی گری و رعایت منافع ملی کشور و در عین حال تلاش برای تقریب نظرات حاکمیت و انتظارات سینماگران، شرایط خوبی برای سینمای ایران در داخل و خارج از کشور فراهم خواهد آمد.

البته برخی معتقدند جشنواره فیلم فجر همواره رویدادی برای ارزیابی و به نوعی ماندن یا رفتن مدیر سینمایی محسوب میشود. آیا شما فکر نمی کنید وزیر ارشاد دولت دوازدهم منتظر اتمام جشنواره در بهمن ماه است تا درباره آقای حیدریان تصمیم بگیرد؟

به نظرم این اوج بی انصافی یک وزیر آنهم در راس مهمترین دستگاه فرهنگی کشور است که بخواهد با نگاه به برگزاری یک جشنواره درباره مدیر زیرمجوعه خود که اتفاقا حوزه مهمی را در اختیار دارد تصمیم بگیرد. درست است که جشنواره فیلم فجر محصول عملکرد تولیدات سینمایی یکسال کشور به نوعی بحساب می آید اما مگر سینما فقط در تولید خلاصه میشود؟ سازمان سینمایی وظیفه هدایت، حمایت و نظارت بر هرگونه فعالیت سینمایی را بر عهده دارد و در این مسیر باید تمام ظرفیتهای موجود خود در حوزه سخت افزاری و نرم افزاری را بکار بگیرد تا بتواند به سرمنزل مقصود برسد. جشنواره ها بر فرض مثال که در ریل اولیه و اهداف آرامانی خود حرکت کنند که متاسفانه سالهای متمادیست ازین فضاها فاصله گرفته اند تنها یک فرصت هستند برای ارزیابی مجموعه محصولات تولید شده در سال جاری؛ حال اینکه مقوله فرهنگ و سینما نیازمند مدت زمان طولانی تریست تا در محل مداقه و واکاوی قرار گیرد. آقای حیدریان هم مانند مدیران قبلی سازمان سینمایی قطعا اهداف بلندی را برای خود طراحی کرده که نیاز به زمان دارد؛ منتهی دلواپسی هایی که گهگاه مطرح میشود بیشتر به عقبه مدیریتی ایشان در دولت اصلاحات بازمیگردد که به جهات مختلف انتظارات حاکمیت و قشر وسیعی از طیف مذهبی و انقلابی جامعه در آن زمان تامین نشد. خب، ایشان در طول این سالها شاید دچار تحولاتی در روشها و سیاستگذاری های خود شده باشد که عقل سلیم و دیگاه منصف حکم می کند اجازه دهیم به ایشان فرصت دهیم دیکته اش را بنویسد انشالله که غلط نخواهد داشت!

به هر حال بودن دغدغه ها در میان خبرگان و کارشناسان امری طبیعی و حتی ضروریست و نمیتوان آنها را انکار کرد. به نظر شما رییس سازمان سینمایی چگونه میتواند در سریعترین زمان ممکن برنامه های خود را اجرا کند؟

اتفاقاً سوال بجایی ست. محدودیت زمان در اجرای برنامه ها همیشه از مشکلات اساسی مدیران فرهنگی و سینمایی بوده و هست. بیاد دارم در دولت دهم زمان مدیریت آقای شمقدری وقتی که ایشان و گروه مدیریتی شان خدمت مقام معظم رهبری مشرف شدند و از برنامه هایشان سخن گفتند حضرت آقا با تایید بسیاری از روشهای کاربردی آنها نقل به مضمون بر زمان استقرار ای آقایان در طول ۴ سال خیلی تاکید داشتند و چه بسا که خیلی از ایده ها در همین مدت کوتاه عملی نشد. خب جناب حیدریان هم نمیتوانند همه طرحها و برنامه های خود را منوط به تصویب طرح جامع سینمایی که تهیه شده است کنند و زمان را از دست دهند. به نظرم ایشان می بایست هر آنچه که به نظرشان میرسد در حال حاضر برای سینمای ملی مفید هست را تقویت و یا اگر مضر تشخیص میدهند بالفور حذف کنند. مانند نگاهی که به ایشان درباره گروه هنر و تجربه، مدرسه ملی، اکران فیلمهای خارجی و...دارند

به عنوان آخرین سوال یک مدیر سینمایی باید دارای چه ویژگیهایی باشد تا منجر به پیشرفت سینمای کشور در ابعاد مختلف شود؟

سینما یک حوزه کاملاً تخصصی است و صرف بکارگیری یک مدیر اجرایی در این مسئولیت، اگرچه ممکن است در یک مقطع کوتاه برخی برنامه ها به ظاهر با کیفیت خوب اجرا شود اما هیچگاه از طریق ابزار سینما گام مفید و نهادینه شده ای برداشته نمیشود. سینما اگرچه صنعت نیز هست و باید مدیر مربوطه به قواعد و جزییات کار در یک حوزه صنعتی و تجاری با در نظرگرفتن کالایی چون فیلم و یا هر محصول تصویری دیگر آشنا باشد و از متخصصان این حوزه استفاده کند اما قبل از همه اینها سینما رسانه ایست برای انتقال انواع پیامهای اخلاقی، انسانی، دینی، اجتماعی، آموزشی و در یک کلام ابزار بسیار موثری در بین سطوح مختلفی از مردم جهان است برای اطلاع رسانی و فرهنگ سازی پیرامون موضوعات مختلف و مورد نیاز بشر امروز. پس یک مدیر سینمایی باید مانند یک کارگردان سینما، یک صاحبنظر و دغدغه مند فرهنگی باشد و نیز یک متخصص و کارشناس سینما. من به شدت معتقدم فراتر ازین دو مقوله بهترین مدیر سینمایی در جامعه فعلی ایران اسلامی کسی است که بتواند با درایت و هوشمندی و البته وقوف بر اصول ارتباطی با تولیدات وزین و در عین حال متکی بر قواعد زیباشناسانه، علاوه بر جذب مخاطب، ابهامات بسیاری از طیف های فکری و بخش های مرتبط با حوزه فرهنگ را برطرف کرده و در کنار آن آزادی عمل لازم را برای بروز خلاقیتهای هنرمندانه برای اهالی سینما مهیا کند. این امر میسر نمیشود مگر افزایش ظرفیت در نقدپذیری و متقابلاً درک شرایط استراتژیک کشور از طریق همدلی و تعامل میان سه قطب اصلی مخاطبان سینما با یکدیگر: مردم، سینماگران و حاکمیت...یا حق

ارسال نظر

شما در حال ارسال پاسخ به نظر « » می‌باشید.