به گزارش خبرگزاری سینمای ایران معاون علمی همایش رزو جهانی فلسفه و رییس موسسه حکمت و فلسفه ایران در دومین روزهمایش " دین و فلسفه" در قم با ارائه گزارشی از همایش روز جهانی فلسفه به فلسفه دین پرداخت و ایران را مهد فلسفه الهی و اسلامی دانست.

معاون پژوهشی مجمع عالی حکمت اسلامی نیز در این همایش گفت: امروز حکمت اسلامی سبقه دینی و اسلامی بیشتری پیدا کرده و نشان داده که وابسته به معارف و مکاتب اهل‌بیت (ع) است.

حجت‌الاسلام والمسلمین علی عباسی؛ معاون مجمع عالی حکمت اسلامی و دبیر همایش دین و فلسفه از ارسال بیش از 100 مقاله به دبیرخانه همایش دین و فلسفه خبر داد و اظهار داشت: این مقالات پس از ارزیابی، در پنج نشست تخصصی با عناوین انسان‌شناسی و فلسفه اسلامی، فلسفه و اخلاق، فلسفه و سیاست، رابطه دین و فلسفه و فلسفه و معنای زندگی که در روز اول همایش برگزار شد، توسط استادان و صاحبنظران ارائه و بررسی شد.

وی ادامه داد: این همایش مقدمه‌ای بر همایش بین‌المللی فلسفه، نظر و عمل است که در اوایل آذر ماه در تهران برگزار خواهد شد.

معاون پژوهشی مجمع عالی حکمت اسلامی خاطرنشان کرد: دلیل انتخاب ایران به عنوان مکانی برای برگزاری روز جهانی فلسفه شاید روشن‌بودن حکمت در حوزه‌های شیعه بوده است که نمود زیادی در کشورهای خارجی دارد.

وی با بیان اینکه فلسفه اسلامی پس از غزالی در سایر بلاد اسلامی و مراکز علمی رونق خود را از دست داد، اظهار داشت: تنها جایی که چراغ حکمت همچنان فروزان باقی مانده و نسل به نسل استادان و شاگردان این گنجینه ارزشمند را تا امروز منتقل کرده‌اند، حوزه‌های شیعه بوده است.

عباسی تصریح کرد: به ویژه در چند قرن اخیر با شکل‌گرفتن حکمت متعالیه اسلامی با التزام از منابع و معارف ارزشمند اهل‌بیت یک حکمت و فلسفه ارزشمند دینی شکل گرفته است.
امروز در هیچ نقطه دیگر دنیا حکمت آنچنان که به معنی اصلی در ایران شکل گرفته است، شاید وجود نداشته باشد.

معاون پژوهش مجمع عالی حکمت اسلامی گفت: این موضوع ارزش ایران اسلامی و حوزه‌های شیعه در آن را نشان می‌دهد.

وی با تاکید بر اینکه این ارزشمندی ایجاب می‌کند که این حکمت در قالب امروزی به جهان عرضه شود، اظهار داشت: همایش دین و فلسفه فرصتی است برای عرصه حکمت و فلسفه‌ای است که از معارف الهی سیراب شده است و بشر امروز به آن نیاز دارد.

معاون پژوهش مجمع عالی حکمت اسلامی افزود: با این حال باید امروز زمینه‌های شکل‌گیری حکمت دینی در سرزمین بشری ایجاد شود.

آیت الله جوادی آملی با اشاره به اینکه دین جهان‌بینی خاص و فلسفه جهان‌بینی آزاد دارد، گفت: فلسفه در آغاز پیدایش سکولار و شرط است و نه الحادی و نه الهی است در صورتی که گروه دیگر یا ملحدانه‌اند یا موحدانه و تنها علمی که حدوثاً سکولار و بقائاً توحیدی است، فلسفه است.

این مفسر قرآن در ادامه افزود: بسیاری از مبادی و مبانی علوم را فلسفه اثبات کرده است همچون قانون علیت که در دانش فلسفه اثبات می‌شود که اگر این قانون حذف شود راه فکر هم بسته می‌شود و حتی اجازه شک کردن هم وجود ندارد.

اگر قانون علیت به صورت دقیق تبیین شود؛ علوم موحدانه تولید می شسود، چرا که به طبیعت با نگاه مخلوقانه نگریسته می‌شود.

آیت الله جوادی آملی خاطرنشان کرد: موضوع مبادی و مبانی بسیاری از علوم در فلسفه اثبات می‌شود بنابراین فلسفه رئیس علوم و فیلسوف شیخ‌الرئیس است و فلسفه همه علوم را اسلامی و الهی کرده است.

آیت الله جوادی آملی با بیان اینکه فیلسوف علوم را اسلامی می‌کند، خاطرنشان کرد: گاهی نگاه به اشیاء نگاه به آیات خداوندی است که این نگاه فیلسوفانه است و به دنبالش علمی به نام طبیعت‌شناسی نداریم بلکه مخلوق‌شناسی است که رابطه اشیاء و خداوند را تبیین می‌کند.
 
همانگونه در تفسیر قرآن گفته می‌شود خدا چنین گفت در دانشگاه هم گفته می‌شود خدا چنین خلق کرد؛ پس علم سکولار نداریم و ریاست همه علوم در الهی و ملحدانه کردن به عهده فلسفه است.
 
آیت الله جوادی آملی با تاکید بر تحکیم رابطه فلسفه و دین گفت:هر گاه رابطه فلسفه و دین کمرنگ شده برخی از فقها همچون علامه حلی، شهید اول در تشیع و ابن رشد از برادران اهل سنت به تحکیم فلسفه برخاستند.

آیت‌الله محمد تقی مصباح یزدی نیز در این همایش به تعریف دو واژه دین و فلسفه پرداخت و گفت: بیش از نیمی از اختلافات در مسایل علمی انتزاعی به دلیل مغالطه در اشتراک لفظی است بنابراین مراد از واژه دین و فلسفه حائز اهمیت است تا بتوان از مغالطه جلوگیری کرد.

آیت الله مصباح یزدی در تعریف فلسفه گفت: فلسفه تلاشی است که فیلسوفان انجام می‌دهند تا به حقایقی برسند؛ که گاهی به حقایقی می‌رسند و گاهی نمی‌رسند!؟ و این تلاش عقلانی هم در زمینه عمل و هم در زمینه نظر است. برای فیلسوف بودن هم دو معیار وجود دارد؛ یا اینکه فلسفه به مطلق علوم برهانی گفته می‌شود که در این صورت ریاضیدان، اخلاق‌دان و شیمی‌دان و ... همه فیلسوف هستند یا اینکه فلسفه به مطلق فلسفه اولی و متافیزیک گفته می‌‌شود که در این صورت دایره فیلسوف بودن بسیار کوچک است.

آیت الله مصباح یزدی خاطرنشان کرد: در دو قرن گذشته گرایش‌های تجربی فلسفی بسیار قدرتمند شد بنابراین آزمایش‌‌پذیر بودن معیار علمی بودن قرار گرفت و در آن زمان فلسفه در مقابل علم قرار گرفته و فلسفه به علوم ضعیف تبدیل شده است چرا که تجربه‌بردار نیست.

آیت الله مصباح یزدی با بیان اینکه آنچه امروز به فلسفه اطلاق می‌شود هیچ‌کدام از این سه اصطلاح نیست خاطرنشان کرد: امروزه بیشتر به فلسفه‌های مضاف، فلسفه گفته می‌‌شود که گاهی به روش عقلی و تحلیلی گزاره‌های یک علم همچون روان‌شناسی را بررسی می‌کند و گاه به بررسی موضوع آن علم، تاریخ، تاریخچه،روش و متد آن علم و ... پرداخته می‌شود.
 
رئیس مؤسسه پژوهشی امام خمینی (ره) با اشاره به تعریف دین گفت: دین کاربردهای متعدد و متفاوتی دارد هم در لغت و هم در اصطلاح، برخی در تعریف دین گفته‌اند که دین مجموعه‌ای از عقاید است که همراه با وجود باورهاست؛ که در این تعریف اصطلاحی حتی اعتماد به وجود خدا و رستاخیز در تعریف دین گنجانده نشده است.
 
بنابراین بودیسم که در آن خدا به معنای ابراهیمی وجود ندارد جزء دین قرار می‌گیرد و حتی دین‌هایی که معبودش انسان‌ها هستند همچون مکتب اگوست کنت در دایره دین قرار گرفته است.

آیت الله مصباح یزدی به رابطه دین و فلسفه در جهان اسلام پرداخت و گفت: از دیرباز در تاریخ دین و فلسفه کسانی بوده‌اند که بین دین و فلسفه تباین قائل شده‌اند و معتقد بودند که نمی‌شود هم فلیسوف و هم دیندار بود و برخی از فقها فیلسوف‌ها را طرد کرده‌اند.

در این نشست‌های تخصصی هفت مقاله ارائه شد که علامه طباطبایی نسبیت یا اطلاق، نقش آیات و روایات شیعی در شناخت عقل، هندسه اختیار و فعل ارادی و ... از آن جمله است.

یادآور می شود همایش فلسفه و دین به عنوان پیش همایش روز جهانی فلسفه از سوی مجمع عال حکمت اسلامی 14و15مهرماه در قم برگزار شد.


انتهای پبام/ن.ف/ج