تغییر شرایط اقتصادی در سال جاری موجب شده است که هنرمندان نیز مانند دیگر اقشار مختلف جامعه در زمینه مسائل مالی نسبت به گذشته دغدغه بیشتری داشته باشند، این موضوع در حوزه تئاتر بیش از دیگر حوزه‌های هنری نمود دارد، چرا که شاهد ریزش زیاد مخاطب در این عرصه هستیم و همین امر می‌تواند تأثیر زیادی بر اقتصاد و چرخه گردش مالی تئاتر کشور بگذارد.

یکی از علل ریزش مخاطب تئاتر این روزها در زمینه کیفی نمایش‌ها قابل تأمل و بررسی است، خیلی از هنرمندان تئاتر معتقد هستند که این روزها به دلیل مشکلات مالی امکان اجرای نمایش‌های با کیفیت کمتر از قبل شده، این در حالی است که در برخی مکان‌های غیرهنری شاهد اجرای نمایش‌های لاکچری هستیم!

لاغر شدن بودجه هنرهای نمایشی و البته تخصیص نیافتن کامل آن باعث شده تئاتر این روزها کم‌جان‌تر از همیشه باشد.

*دریافت ۶ میلیارد تومان از بودجه مصوب سال ۹۷

در صورتی که به رقم بودجه کل تئاتر در سال ۹۸ ـ سال پیش رو نگاهی بیندازیم -که البته بسیار پراکنده در بخش‌های مختلف تخصیص پیدا خواهد کرد- رقمی معادل ۳۳ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان را شاهد هستیم، این درحالی است که بودجه مصوب سال ۹۷، ۲۴ میلیارد تومان بوده و به گفته شهرام کرمی مدیرکل هنرهای نمایشی، فقط ۶ میلیارد تومان آن اختصاص یافته است.

شهرام کرمی درباره بودجه سال جاری به فارس می‌گوید: با وجود اینکه ۱۰ ماه از سال ۹۷ گذشته است اما یک چهارم بودجه مصوب را هم دریافت نکرده‌ایم و از سال گذشته هم دیونی باقی مانده است. تئاتر امروز نیاز به حمایت دولتی دارد و نمی تواند بدون حمایت مستقیم و به امید گیشه گروه ها ادامه دهد. 

وی با بیان اینکه با وضعیت اعتبار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نمی‌توان خوشبین به اعتبار تئاتر هم بود، گفت: تئاتر سال گذشته ۲۴ میلیارد تومان بودجه مصوب داشته و حدود ۶ میلیارد تومان را دریافت کرده است که یک سوم این رقم هم صرف پرداخت دیون سال قبل شده است.

کرمی در حالی درباره وضعیت بودجه تئاتر در سال جاری صحبت کرد که اذعان داشت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال ۹۷ کسری اعتبار ۲۰۰ میلیارد تومانی داشته و این شرایط برای سایر بخش ها هم وجود داشته، منتها در عرصه تئاتر نمود بیشتری پیدا کرده است.

* افزایش ۱۰ درصدی بودجه در سال آینده

در بخش حمایت از برگزاری جشنواره‌ها و همایش‌های مربوط به حوزه نمایش ۱۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شده، این درحالی است که یکی از بخش‌های پر هزینه تئاتر کشور و به واقع پیشانی تئاتر بین‌المللی ایران، تئاتر فجر است و هر سال بخش اعظم بودجه تئاتر به این حوزه تخصیص پیدا می‌کند.

در بخش سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و نظارت بر فعالیت‌های نمایشی یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان و در حوزه صدور مجوز اجرای انواع آثار نمایشی ۹۰۰ میلیون تومان در نظر گرفته شده است.

اما یک بخش ویژه تخصیص اعتبارت مربوط به بنیاد فرهنگی هنری رودکی می‌شود که البته این بنیاد تنها یک بخش از فعالیت‌های خود را مصروف تئاتر و حمایت از هنرمندان و گروه‌ها می‌کند و همیشه هم مورد نقد اصحاب رسانه برای مصارف تئاتری خود قرار دارد، برای این از بخش از بودجه فرهنگی کشور ۷ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان بودجه در نظر گرفته شده است.

چند عرصه دیگر تخصیص بودجه در این زمینه نیز می‌تواند به بخش کمک به شرکت در جشنواره‌ها، مجامع، سمینارها و همایش‌های بین‌المللی یک میلیارد تومان که این هم می‌تواند شامل تئاتر و غیر تئاتر شود، همچنین کمک به موسسات، مراکز، انجمن‌ها، کانون‌ها و تشکل‌های صنفی نمایشی ۸ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان، کمک به فعالیت‌های تئاتر موزه عروسکی یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان و در نهایت حمایت از خانه تئاتر و راه‌اندازی موزه تئاتر ۲ میلیارد تومان است.

با همه این اعداد و ارقام مشخص می‌شود که بودجه سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷ تنها حدود ۱۰ درصد افزایش یافته است در حالی که هزینه‌های اجرای یک نمایش در سال آتی بیش از این میزان افزایش خواهد داشت. در این صورت چالش‌های زیادی دست به گریبان تئاتر و هنرمندان کشور خواهد بود.