به گزارش سینماپرس، تقریبا نیمه‌های آذر ماه حدود ۲۰۰ نفر از سینماگران در نامه‌ای خطاب به رئیس جمهور، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس سازمان سینمایی خواستار لغو الزام برای دریافت «پروانه ساخت» شدند.

البته که در آن لیست نام‌هایی به چشم می‌خورد که زیاد رابطه‌شان با شورای پروانه ساخت واضح نبود و اصلاً در سینماگر بودنشان ابهام وجود داشت، تا چه رسد بخواهند درباره چنین مسئله مهمی اظهار نظر کنند. اعم از سلبریتی‌هایی که شاید حتی ندانند اعضای شورای پروانه ساخت چه کسانی هستند، یا فیلمسازانی که تاکنون هرچه خواستند ساختند ولی نق‌نق‌شان مثل همیشه پابرجاست و...

اما در پی این درخواست واکنش موافقِ بسیاری از اهالی سینما نشان از نگرانی‌ای همگانی بود، چراکه ایشان الزام دریافت پروانه ساخت را ممیزی و مانعی برای تولید بسیاری از آثار می‌دانستند. اما در جناح مقابل از طرف آنانیکه مخالف با این لغو بودند و وجود دریافت پروانه ساخت را واجب می‌دانستند، کمتر اظهار نظری صورت گرفت، حتی از جانب مسئولین! یعنی بسیاری از آقایان از قانونی که خودشان وضع کرده بودند دفاع نکردند.

«جمال شورجه» نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده سینما که از دیگر اعضای شورای پروانه ساخت است در گفت‌وگویی  گفت: من بخاطر ساخت فیلم أخیر با عنوان «أحمدبای» مدتی ایران نبودم و بالطبع در جلسات شوری هم شرکت نکردم، از این مسئله و این درخواست و واکنش‌ها هم اطلاع نداشتم؛ لکن تا آنجا که خاطرم هست ظاهراً قانونی برای شورای «پروانه ساخت» در آیین‌نامه‌های سینمایی تعریف نشده بود و چنین چیزی به این معنایی که الان مرسوم شده، وجود نداشت.

وی افزود: البته در قوانین، شوراهای مشورتی‌ای داریم که وظیفه‌شان کمک و مشورت به فیلمسازان است؛ از طرف کسانی که خودشان در قسمت‌های مختلف سینما مشغول هستند و نظرشان می‌تواند کمک‌کننده به یک اثر و صاحبانش باشد. حتی مثلاً بنیاد فارابی هم به همین منظور ارائه کمک و تسهیلات در روند تولید فیلم به سینماگران و ارتقای سطح فرهنگی سینما، تأسیس شد و نظارت‌ بر تولید فیلم و فیلمنامه و تسهیلات و غیره از ‌طرف همین بنیاد صورت می‌گیرد.

تهیه‌کننده فیلم «نفوذی» همچنین مطرح کرد: اما درباره حذف یا بقای این کارگروه، از گذشته هم اختلافات و صحبت‌هایی وجود داشت، عده‌ای بخاطر آنکه در آیین‌نامه چنین شورایی و قوانینش تعریف نشده بود با آن مخالف بودند، البته شورای «پروانه نمایش» در قانون و آیین‌نامه وجود دارد، که نهادی و سازمانی بر آثاری که قرار است به نمایش در بیاید نظارت کند. اما عده دیگری شورای پروانه ساخت را سوپاپ اطمینان می‌دانستند در نتیجه با آن موافق بودند.

 وی افزود: این اختلاف نظر هم در بین مسئولین دولت و وزارت ارشاد وجود داشت و هم بین سینماگران، چراکه عده‌ای حذف پروانه ساخت را ریسک می‌دانستند و معتقد بودند اگر قرار است فیلمی تولید شود، برای آن هزینه‌های کلان انسانی و مالی صرف شود و در آخر اجازه اکران داده نشود، به نفع تهیه‌کننده و فیلمساز است که از ابتدا بداند فیلمش بنا به قوانین کشور نمی‌تواند نمایش داده شود، یا تولید نکند، یا اصلاح کند یا برنامه دیگری برای آن در نظر بگیرد. طبیعی که بود برخی سرمایه گذاران و تهیه‌کنندگان هم با حذف آن مخالف باشند، چراکه بار اصلی تولید و سرمایه بر دوش آنان است و از فرجام فیلم‌شان ترس و نگرانی داشتند.

کارگردان «شب دهم» عنوان کرد: البته در سالهای دور مثل دهه ۶۰ شورای پروانه ساخت خیلی جزئی‌تر ورود می‌کرد، انتخاب بازیگران، گریم، لباس و... را مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌داد، اما به مرور زمان تصمیم گرفتند این امور جزئی را به گروه تولید بسپارند و به تهیه‌کننده و کارگردان اعتماد کنند.

شورجه نظر خودش را مخالف با حذف پروانه ساخت اعلام می‌کند و معتقد است این شورا با توجه به تخصص‌هایی که در آن وجود دارد، با راهنمایی، کمک و پیشنهاد می‌تواند به فیلمسازان برای ارتقای فیلم کمک کند. اگر اثر خوب است تسهیلات ویژه‌ای برای آن در نظر بگیرند تا ساخته شود و امکانات ویژه ای برای آن  داده شود، اگر مشکلی دارد تصمیم دیگری گرفته شود؛ در واقع همان سوپاپ اطمینان است که به نظر من لازم است این شورا و کارگروه باقی بماند.

عضو شورای پروانه ساخت در جمع‌بندی صحبت‌هایش گفت: وجود چنین شورایی در صورتی که بتواند جامع تخصص‌ها و گرایش‌ها باشد، به نفع سینمای کشور است. می تواند جلوگیری کند از صرف هزینه‌های سنگین مالی و نیروهای انسانی، که به اشتباه دارند جایی هزینه می شوند. در واقع سوپاپ اطمینانی است که علاوه بر نظارت به تولیدات سینمایی که می تواند جریان فکری ایجاد کند، به چرخه‌ی اقتصادی سینما هم نظارت و کمک می‌کند.

*تسنیم