صبح دیروز خبر استعفای وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حالی در برخی از رسانه‌ها منتشر شد که این روزها فعالان هنری کشور در آستانه برگزاری مهم‌ترین رویداد فرهنگی سال؛ یعنی جشنواره‌های فجر قرار دارند. اسدالله عباسی، عضو هیات‌رئیسه مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌ها، اظهار داشت: «احتمالا رئیس‌جمهور، سعید نمکی، سرپرست فعلی وزارت بهداشت را برای اخذ رای اعتماد به مجلس معرفی می‌کند. زمزمه‌هایی نیز درباره تغییر در یکی از وزارتخانه‌های دیگر وجود دارد که تاکنون دولتی‌ها نام این وزارتخانه را اعلام نکرده‌اند، اما اعلام کردند، احتمالا با معرفی وزیر بهداشت به مجلس، فرد دیگری برای وزارتخانه‌ای که مد نظر است به مجلس معرفی می‌شود.» با انتشار این خبر بود که گمانه‌زنی رسانه‌ای مطرح شد که این فرد به‌احتمال زیاد سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی است. گفته می‌شود او اخیرا استعفای خود را شخصا تحویل روحانی داده است.

بنابر گزارش روزنامه فرهیختگان، بعد از این خبر بود که رسانه‌ها، استعفای سیدعباس صالحی را به فشارهای یک جریان سیاسی مرتبط دانستند. تلاش برای تغییر وزیر نه به دلایل فنی او در سمت وزارت فرهنگ و ارشاد بلکه به خاطر دلایل سیاسی است. اما اهرم‌های تقویت فرضیه فشارهای سیاسی برای تغییر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از کجا شکل گرفت. دوم بهمن ماه بود که خبر استعفای محمد سلطانی‌فر، معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد در رسانه‌ها منتشر شد و از قبول این استعفا توسط وزیر ارشاد خبر داده بودند. اما دلایل این استعفا چه بود؟ یکی از خبرگزاری‌ها به نقل از منابع آگاه دخالت‌های برخی مسئولان وزارتخانه در امور معاونت مطبوعاتی و عدم تخصیص یارانه مطبوعات و بدقولی سازمان برنامه و بودجه را ازجمله دلایل استعفای محمد سلطانی‌فر از سمت معاونت مطبوعاتی ارشاد عنوان کرد. استعفای معاون مطبوعاتی شاهدی بر اختلافات درون وزارت فرهنگ و ارشاد بود و مقدمه‌ای شد تا دیروز خبر دیگری منتشر شود که وزیر ارشاد استعفا داد. یکی از رسانه‌ها گزارش داد که صبح دیروز در دفتر وزیر ارشاد جلسه‌ تندی برگزار شده و سه نماینده مجلس منتسب به جریان اصلاح‌طلب، سیدعباس صالحی را تهدید به استیضاح کرده‌اند. وکیلی، کواکبیان و حضرتی که هر سه از روزنامه‌داران منتسب به جریان اصلاح‌طلب و عضو فراکسیون امید هستند، در دیدار خود با صالحی در مورد انتصاب معاون مطبوعاتی جدید به او اولتیماتوم داده‌اند. آنها که در این سال‌ها از سهم یارانه به روزنامه‌های خود انتقاد داشته‌اند، از موضع نمایندگی مطبوعات یک جریان سیاسی به صالحی گفته‌اند که «فردی اصلاح‌طلب را بر صندلی معاونت مطبوعاتی بنشاند تا حداقل قدر ما را بداند و سهم حمایت‌های ما از دولت را بدهد.»

آنها گفته‌اند گزینه‌های مطرح شده برای معاونت مطبوعاتی را قبول ندارند به‌ویژه علی معزی که صبغه‌ اعتدالی دارد و به ادعای آنها «اصلا توجهی به اصلاح‌طلبان ندارد.» این سه نفر وزیر را به استیضاح تهدید کرده‌اند و گفته‌اند در تصمیم خود تجدیدنظر کند، در حالی که صالحی به آنها گفته معزی با نظر رئیس‌جمهور از شورای اطلاع‌رسانی دولت به وزارت ارشاد می‌آید چراکه روحانی، مشی اعتدالی او را در شورا قبول دارد و برای فضای مطبوعات کشور نیز مفید می‌داند. همه اینها ما را به این نکته می‌رساند که سیدعباس صالحی که همیشه خط‌مشی ثابتی در وزارتخانه‌اش داشته است حالا در این فشارهای سیاسی اصلاح‌طلبان گیر کرده که آنها باید مشخص کنند که صالحی چه کاری باید انجام بدهد.

فشارهای سیاسی و کاغذبازی برای تغییر آقای وزیر

کاغذ گران شده آن هم تا حدی که خیلی از ناشران نمی‌توانند کاغذ مورد نیازشان را تامین کنند، مطمئنا کاغذ تحریر بندی 300 هزار تومان سابقه نداشته است، آن هم در زمانی که اکثر کاغذهای مورد نیاز کشور، کاغذهای وارداتی است. ناشر مجبور است پول زیادی برای کاغذ بدهد. بارها از همین وزارت ارشاد اعلام کرده‌اند که کاغذ با ارز دولتی می‌دهند اما از طرف دیگر ناشر اعلام می‌کرد که ما این کاغذ را نگرفتیم و ندیدیم. همین چند وقت پیش روابط‌عمومی وزارت ارشاد اعلام کرد که ناشران نگران کاغذ مورد نیازشان نباشند و مطمئن باشند که ارشاد کاغذ مورد نیاز آنها را با ارز دولتی در اختیارشان قرار می‌دهد. وقتی این مطلب در یک گروه تلگرامی که ناشران زیادی در آن عضو هستند، پخش شد، اکثریت‌شان اعلام کردند خیلی وقت است که این موضوع در حال گفته شدن است و وعده می‌دهند اما در واقعیت اتفاق دیگری می‌افتد و ما نمی‌توانیم کاغذ مورد نیازمان را تهیه کنیم و همه دچار مشکل هستیم. مشکلاتی که برای وضعیت کاغذ و نشر به‌خصوص در حوزه مطبوعات اتفاق افتاده است بیشتر به شرایط اقتصادی و تصمیماتی باز می‌گردد که توسط مدیران سیاسی طراحی شده است. مسائل مربوط به یارانه کاغذ فقط بخشی از مشکلات حوزه نشر در کتاب و مطبوعات کشور است که وزارت فرهنگ و ارشاد در یکی دو سال اخیر با آن مواجه شده است. موضوع چاپخانه‌ها و ملزومات چاپ، خودش داستان دیگری است که فعالان این حوزه با آن درگیر هستند.

تکذیب یک استعفا

همایون امیرزاده، مدیر روابط‌عمومی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، استعفای وزیر ارشاد را تکذیب کرد و گفت: «وزیر ارشاد هم‌اکنون مشغول انجام وظایف وزارتی خود است و هرگونه ادعایی درباره استعفای ایشان به صورت رسمی تکذیب می‌شود.» البته در دولت دوازدهم این شکل تکذیب‌ها زیاد اعتباری ندارد چون در خبر استعفای قاضی‌زاده هاشمی وزیر بهداشت هم روابط‌عمومی آن وزارتخانه نسبت به شایعات رسانه‌ای اعلام کرد: «این خبر به هیچ‌وجه صحت ندارد و وزیر بهداشت از اساس چنین قصد و نیتی هم نداشته و ندارد.»

با این وجود تکذیبیه‌ای که روابط‌عمومی وزارت فرهنگ و ارشاد در اختیار رسانه‌ها قرار داده است در شرایط برگزاری مهم‌ترین رویدادهای فرهنگی، هنری کشور منطقی به نظر می‌رسد. حال باید دید که سیدعباس صالحی، قرار است تا چه زمانی همچنان بر مسند وزارت ارشاد باقی بماند و آیا بعد از جشنواره‌های فرهنگی، هنری فجر کشور، او به اجبار استعفا خواهد کرد یا نه؟