به گزارش سینماپرس، ماه مبارک رمضان، ماه خودسازی و رسیدن به کمال است. ماه پُربرکتی که نشانه های بسیاری مبنی بر ارزش و اعتبارش به گواه سخنان بزرگان دین وجود دارد. ارزش ماه مبارک رمضان همین بس که ماه خدا است و پیامبر گرانقدر اسلام(ص) آرزو می کرد که تمام سال، ماه مهمانی خدا باشد. در چنین ماه عزیزی که برای ما مسلمانان ارزش والایی دارد، لحظات پرباری را باید در نظر گرفت و نقش رسانه ها و به خصوص تلویزیون به عنوان فراگیرترین رسانه حائز اهمیت بسیاری است.

هر ساله رسانه ملی اقدام به تولید برنامه هایی در قالب های مختلف برای پخش در ایام مبارک رمضان میکند و در این میان برنامه هایی با محوریت سخنرانی و با زمینه احکام اسلامی و سریالهای تلویزیونی از همه بیشتر مورد توجه قرار می گیرد. امسال نیز به روال سالهای گذشته سریالهای تولیدی از شبکه های یک، دو و سه در حال پخش است و برخی از سریالهای پرمخاطب قدیمی که در قالب دینی و تاریخی هستند همانند سریالهای امام علی (ع) و یوسف پیامبر به بازپخش رسیده اند. درباره سریالهای تولیدی تلویزیون که در شروع پخش خود قرار دارند، میتوان در زمان مناسب بیشتر صحبت کرد.

یکی از مهمترین اتفاقات رسانه ملی در آستانه ماه مبارک رمضان، حاشیه ایجاد شده درباره چند برنامه گفت و گو محور بوده است. انتخاب «بنیامین بهادری» برای اجرای برنامه ای جایگزین ماه عسل و ورود معاونت سیما برای جلوگیری از اجرای این خواننده و بازیگر که از او به عنوان سلبریتی یاد میشود، اولین اتفاق پرحاشیه تلویزیون در رمضان امسال بود. رویه حضور سلبریتی ها در قالب مجری که جزو سیاست جدید شبکه سه می باشد و پیش از این از طریق محمدرضا گلزار تجربه شده بود، در شرایطی به بنیامین رسید که مهمترین ساعت ملکوتی این ماه را در برمی گرفت و خوشبختانه با ورود یک مقام مسئول از انجام آن جلوگیری شد. همانگونه که خبر حضور بنیامین در ویژه برنامه افطار این شبکه نقدهای بسیاری را به دنبال داشت، بحث مخاطب سنجی و رسیدن به خواسته مخاطبان را هم دربرمی گرفت. رویه ای که چندی است بطور کل نادیده گرفته است. همانگونه که هیچ عقل سلیمی با شنیدن آهنگ لکنت بنیامین و ترانه دنیا دیگه مثل تو نداره! به وصال نمیرسد و هیچ کسی انتظار ندارد که یکی از افراد زحمتکش در حرفه های مختلف کاری سر از خوانندگی یا بازیگری دربیاورد، این انتظار هم وجود ندارد که هر کسی تحت عنوان سلبریتی در قالبهای مختلفی جهت جذب مخاطب و البته جذب اسپانسر مشغول به کار شود.

اگر برنامه زنده «جشن رمضان» در شبکه پنج سیما را در این چند شب دیده باشید، حضور جواد رضویان و شهره سلطانی به عنوان مجریان برنامه اثبات کننده این حرف است که هر کسی را برای کاری ساخته اند و هر چهره ای نمیتواند در مقابل دوربین نقش مجری را بازی کند. عدم تسلط شهره سلطانی در لحن و عدم تسلطش در اجرا و شوخی های خارج از محدوده ی برنامه ای در فضای ماه رمضان در کنار عدم وجود هرگونه متن برای پیشبرد برنامه، این برنامه را تبدیل به یک برنامه سردرگم به جای سرگرم کننده کرده است. برنامه ای که در ابتدا قرار بود از وجود رضویان و سلطانی در قالبهایی خارج از شخصیت واقعی خودشان و به عنوان بازیگر استفاده کند و به همین دلیل نامهای دیگری غیر از نام اصلی در ابتدای برنامه برایشان انتخاب شد تا آنها به عنوان زن و شوهر در آیتم های مختلف جلوی دوربین حرف بزنند اما ناگهان در روزی دیگر و لحظه ای دیگر رضویان باز هم تبدیل به «جواد» میشود. جدا از این گروه تولید این برنامه همانند خیلی از برنامه های دیگر گمان کرده است که حضور چند چهره که اقبال مردمی هم دارند، تنها راه موفقیت میتواند باشد و نیاز به هیچ طرح و نوشته ای جهت اجرای آنها نیست. برای نمونه شب گذشته که موضوع لباس برای برنامه جشن رمضان انتخاب شد، تنها حرفی که اصلا زده نشد درباره همین موضوع بود و یکسری حرفهای تکراری و پیش پاافتاده که هر کودکی میداند، بین دو مجری تازه وارد رد و بدل شد و جالب اینکه میهمان برنامه هم علی مشهدی معروف برنامه های کمدی بود تا باز هم خاطره پیژامه را مطرح کند و در آنسو هم شهره سلطانی از مهمان برنامه بخواهد به او هم توجه کند! از طرفی در نبود هرگونه طرح در این برنامه، آیتم ثابتی از گفتگوی نمایشی رضویان با یک فرد معتاد هم جدا از بدآموزی اش هیچ نکته ای ندارد. این برنامه همانند بسیاری از برنامه های دیگری که در حال اجرا است، نمونه ای از نبود استراتژیک مشخص می باشد.

از سویی مدل ماه عسل که پس از چند سال از فرط کهنگی به پایان رسید، در سالهای اخیر به عنوان تنها طرح پیشنهادی تهیه کنندگان برای در اختیار گرفتن آنتن به کار میرود. کافی است این شبها شبکه های مختلف تلویزیون را مرور کنید تا یک مجری را در مقابل چند فرد مصیبت زده ببینید و این برنامه های تکراری نه تنها باری از دوش آن عزیزان کم نمیکند، بلکه تنها جنبه شعاری با یکسری حرفهای تکراری و حتی سوء استفاده از افراد حادثه دیده دارد. نمونه ای از اینگونه برنامه ها، «اختیاریه» ویژه ماه مبارک رمضان در شبکه پنج سیما است که با تهیه و اجرای سیدمرتضی فاطمی از همان الگوی ماه عسل استفاده میکند، غافل از اینکه احسان علیخانی خود فهمید که دیگر آن مدل برنامه سازی در عصر جدید جواب نمیدهد، همانگونه که دیگر جیغ و سوت و هورای برنامه خندوانه هم تاثیری نخواهد گذاشت.

از اتفاق رخ داده برای برنامه قدیمی «هزار راه نرفته» که در روزهای اخیر فضای صفحات مجازی را اشغال کرده هم که دیگر جایی برای گفتن باقی نمی ماند، وقتی یک تهیه کننده به دور از کوچکترین تحقیقی از زوج جوانی تحت عنوان توبه کنندگان استفاده میکند و لحظاتی بعد از پخش برنامه، بدترین تصویر ممکن از آنها در فضای مجازی می چرخد. حالا آن فیلم مربوط به چند ماه گذشته بوده یا نه و دقیقا در چه زمانی آنها توبه کردند، مهم نیست و فقط توجیه مشترک آن زوج و تهیه کننده برنامه می باشد. مساله اصلی رویکرد نامناسب برنامه ای است که مهمترین نیاز یک رسانه یعنی اعتماد را از بین می برد، فارغ از اینکه در این دوره و زمانه که جولان شبکه های اجتماعی است، طرح های کهنه شده ای مثل «هزار راه نرفته» و دیدن پشیمانی افراد خیلی دور از باورپذیری است. از این رو عدم تحقیق در خلق طراحی و انتخاب مهمانان موجب اتفاقات نامناسبی مثل «هزار راه نرفته» میشود و سابقه عدم دانش و تبحر گروه نویسندگان همان اتفاق مشابه با مسابقه «برنده باش» را رقم میزند که یا سوالات پیش پاافتاده مطرح میشد و یا گزینه های اشتباه پیش روی شرکت کنندگان قرار می گرفت!

مساله مهمی که به برنامه سازان و تهیه کنندگان و به خصوص مدیران تلویزیون توصیه میشود، توجه به طرح های جدید و حمایت از برنامه هایی است که از مسیری دور از تکراری بودن و کپی کاری از برنامه های داخلی و خارجی و دورماندن از تقلید، میخواهند حرف تازه ای برای مردم بزنند. حرفی که هم جذاب و هم همراه با شرم و حیا برای مخاطب ایرانی باشد. به خصوص در ایام ماه مبارک رمضان که باید فضای معنوی در کنار سرگرمی همراه با لحظات نورانی روزه داران باشد.

* آوینی فیلم