به گزارش سینماپرس، «متری شش‌ونیم»، «تگزاس ۲»، «رحمان ۱۴۰۰»، «شبی که ماه کامل شد» و «سرخپوست» پنج فیلم پرفروش سال تا اینجای کار هستند. تمام این پنج فیلم بالای ۱۲ میلیارد تومان فروش داشته‌اند. اینکه از پنج فیلم پرفروش سال (تا امروز) سه‌تای آن‌ها غیرکمدی است جای خوشحالی دارد. به‌طور سنتی معمولاً صدر گیشه سینمای ایران در سیطره کمدی‌هاست. این موضوع را می‌توان از جهات مختلف بررسی کرد. تنزل سطح کیفی کمدی‌ها، تنوع سوژه فیلم‌های غیرکمدی، بالارفتن سطح سلیقه هنری مخاطبان و... از جمله مواردی است که می‌توان در این‌باره مطرح کرد. البته قطعاً همچنان توازن ایده‌آلی دراین زمینه به وجود نیامده است. هنوز هم با بررسی جدول گیشه به این نتیجه می‌رسیم که سهم عمده فروش مربوط به کمدی‌هاست؛ کمدی‌هایی که متاسفانه بعضاً فاقد ارزش‌های استاندارد هنری و حتی اخلاقی هستند. برای تحلیل بهتر وضعیت اکران سینمای ایران، فروش فیلم‌ها و آثاری که به چرخه اضافه شده، در ادامه فیلم‌های روی پرده را بررسی می‌کنیم. این بررسی براساس دو دسته کمدی و غیرکمدی صورت می‌گیرد تا بتوانیم به تحلیل دقیق‌تری درباره سوژه گزارش دست‌یابیم.
اجتماعی‌ها
وقتی از ژانر اجتماعی در سینما حرف می‌زنیم، برخلاف ژانر کمدی محدود به یک فضای خاص -لااقل در سینمای ایران- نیستیم. شاید دلیلش این است که می‌خواهیم کار خودمان را راحت کنیم. هرچه که هست، بهترین روشی که می‌توانیم دسته‌ای از فیلم‌ها که کمدی، سیاسی، دفاع مقدسی، کودک و نوجوان، ترسناک و علمی-تخیلی نیستند را در یک پکیج جای دهیم، همین عنوان ژانر اجتماعی است. البته برای اینکه شبهه‌ای پیش نیاید و کسی از نگارنده ایرادی نگیرد، می‌شود از عنوان ساده‌تر «غیرکمدی‌ها» هم استفاده کنیم؛ به هرحال! این روزها و در زمان تقابل کمدی‌ها با سینمای اجتماعی، دل شیر می‌خواهد که به سمت ساخت فیلم‌هایی در این ژانر بروید. پیدا کردن سرمایه‌گذار، دریافت پروانه ساخت و سپس موفقیت در گیشه، مسائلی است که ورود به این حیطه را سخت می‌کند. در طرف مقابل این مشکلات بسیار کمتر وجود دارد. سرمایه‌گذاران خودشان به سراغ ساخت کمدی می‌روند و حتی به فیلمنامه‌نویسان سفارش کار می‌دهند. تقریباً برای دریافت مجوز ساخت مشکل خاصی ندارند و اگر یک‌سری مؤلفه امتحان‌شده را رعایت کنند در گیشه هم موفق خواهند بود. حالا و با این توضیحات باید ببینیم غیرکمدی‌ها تا اینجای کار چه وضعیتی در جدول فروش سینمای ایران در سال جاری دارند. صدرنشین گیشه همچنان «متری شش‌ونیم» سعید روستایی است. روستایی پس از کارگردانی «ابد و یک روز» و البته نگارش فیلمنامه «سد معبر»، یک‌بار دیگر به سینماها بازگشت. فیلم او دوم او شاید به لحاظ سوژه بازهم در فضای اعتیاد و مواد مخدر سیر می‌کرد اما پرداخت، قصه و شخصیت‌های فیلم دوم با «ابد و یک روز» کاملاً متفاوت بود. روستایی سراغ یک فیلم حادثه‌ای رفته که در عین نمایش برخی ناهنجاری‌های زیرپوست شهر، به دام سیاه‌نمایی نیفتاده و توانسته مخاطب را با خودش همراه کند. «متری شش‌ونیم» در روزهای آخر اکران در مرز فروش ۲۸ میلیارد تومان است. «شبی که ماه کامل شد» فیلم جدید نرگس آبیار است که در جشنواره فجر بیشترین جوایز را مال خود کرد. این فیلم به گوشه‌ای از ماجرای تروریست معدوم عبدالمالک ریگی و برادرش می‌پردازد. فیلم آبیار موافقان و منتقدانی جدی دارد. فیلم این فیلمساز زن با گذشت هشت هفته از اکران تاکنون حدود ۱۶ میلیارد تومان فروخته و در فروش هفتگی صدرنشین گیشه است. دیگر فیلم موفق جشنواره «سرخپوست» نیما جاویدی است. نیما جاویدی در جشنواره فیلم فجر مخاطبان و منتقدان زیادی را راضی کرد و توانست در کنار فیلمسازان نامی دیگر این رویداد سینمایی، عرض‌اندامی درست و حسابی داشته باشد. فضای دهه ۴۰، قصه متفاوت از یک فراری و چند عامل دیگر باعث موفقیت سرخپوست نیما جاویدی شد. این فیلم تا به امروز بیش از ۱۲ میلیارد تومان فروخته است. رتبه سیزدهم جدول فروش سال تا به این لحظه متعلق به «تختی» بهرام توکلی است. توکلی پس از فیلم بیگ پروداکشن «تنگه ابوقریب» این‌بار هم سراغ سوژه سختی رفت. انگار توکلی سرش برای تجربه‌های جدید و سخت فنی درد می‌کند. تختی در کنار نواقصی که داشت، فیلم قابل احترامی بود، هرچند در گیشه به فروشی بهتر از حدود دو میلیارد دست نیافت. درکنار فیلم‌های فوق و یکی دو فیلم کم‌فروش دیگر، کار کثیف از خسرو معصومی، سرکوب به کارگردانی رضا گوران، قسم ساخته محسن تنابنده و قصرشیرین به کارگردانی رضا میرکریمی هم به تازگی وارد چرخه اکران شده‌اند. «قسم» و «قصرشیرین» از جمله فیلم‌های جدی جشنواره بودند که احتمالاً در اکران هم مخاطب قابل توجهی داشته باشند.
کمدی‌ها
هرچقدر در هالیوود بلاک‌باسترها حاکم گیشه هستند، در ایران به‌طور سنتی کمدی‌ها رکورددار فروش‌اند. همان‌طور که گفته شد، هرچند بین پنج فیلم اول گیشه، سه فیلم غیرکمدی است اما اگر مجموع جدول اکران را بررسی کنیم به راحتی متوجه حکومت کمدی‌ها خواهیم شد. مسعود اطیابی که در دو سال اخیر تکلیفش در سینما را مشخص کرده، پس از موفقیت «تگزاس» در گیشه بلافاصله سراغ قسمت دوم این فیلم رفت. تگزاس ۲ تا این لحظه در مجموع بیش از ۲۲ میلیارد تومان فروخته و در رده دوم جدول فروش سال قرار دارد. منوچهر هادی از آن دسته از فیلمسازانی است که نشان داده گاهی فیلم‌هایی خوب و قابل تأمل می‌سازد اما الان برایش نان در کمدی است! او پس از موفقیت «آینه بغل» در گیشه به سراغ «رحمان ۱۴۰۰» رفت اما به‌دلیل حواشی‌ای که برای آن پیش آمد، فیلمش از چرخه اکران دیپورت شد. با این حال فیلم هادی به فروش بیش از ۲۲ میلیارد تومان دست یافت و تا این لحظه در رتبه سوم گیشه قرار دارد. کمدی بعدی پرفروش سال که در رتبه ششم قرار دارد، «چهارانگشت» حامد محمدی است. محمدی پس از موفقیت نسبی فیلم‌های اول و دومش بازهم ترجیح داد، ترکیب موفق امیرجعفری و جواد عزتی را این‌بار با تزریق مؤلفه تایلند(!) امتحان کند. خروجی کارش بسیار ضعیف‌تر از فیلم‌های قبلی بود اما با این حال موارد فوق کار خودش را کرد و چهارانگشت بیش از ۱۰ میلیارد تومان فروش کرد. به سختی می‌توان نامش را سینما گذاشت! «ما همه با هم هستیم» ساخته کمال تبریزی که چند سالی است فیلمساز بساز بفروش شده، از کمترین استانداردهای معمول سینما هم پایین‌تر است. این فیلم به جز ترکیب بازیگران مشهور هیچ چیز دیگری ندارد. فیلم تبریزی توانست از فروش ۱۰ میلیارد عبور کند ولی همه می‌دانیم که با این حال هم نتوانسته هزینه خودش را تأمین کند. مهدی نادری پس از ساخت «بدرود بغداد» این‌بار در چرخشی غیرمنتظره سراغ یک کمدی رفت. «سامورایی در برلین» با بازی حمید فرخ‌نژاد مخاطبان حرفه‌ای سینما را غافلگیر کرد. شاید چون آن‌ها دنبال چیزی غیر از این فیلم از نادری بودند. سامورایی در برلین حدود ۶ میلیارد تومان فروش داشته است. «زندانی‌ها» مسعود ده‌نمکی دیگر فیلم جدول فروش سال است. ده‌نمکی آدم پیچیده‌ای است که احوالش را به سختی می‌توان فهمید. او پس از سروصدای زیادی «اخراجی‌ها» و چند فیلم دیگرش این‌بار فیلمی بدون بازیگرانی ستاره رفت و به فروش زیر پنج‌میلیارد تومان دست یافت. «زهرمار» نخستین فیلم جواد رضویان در مقام کارگردان است که زمان زیادی از اکرانش نمی‌گذرد. آن‌هایی که فیلم را دیده‌اند، می‌دانند «زهرمار» شروع ناموفقی برای رضویان است. این فیلم با اکران در ۶ هفته بیش از چهار میلیارد فروش داشته است. درکنار چند فیلم کمدی دیگر امسال باید بازنده شاخص این ژانر را سعید سهیلی با «ژن خوک» دانست. سهیلی که چند سالی بود به فروش بالای فیلم‌هایش عادت کرده بود، این‌بار با فروش زیر چهار میلیارد تومان شکست سنگینی را تجربه کرد.
*صبح نو
ارسال نظر