یه گزارش سینماپرس، روز گذشته عبدالجبار کاکایی در گفت‌وگو با «تسنیم» از پایان ماموریتش در شورای شعر دفتر موسیقی خبر داد. این اولین‌باری نیست که یک شاعر از این دفتر کناره‌گیری می‌کند. شهریور سال گذشته نیز محمدعلی بهمنی با بیان این جمله که «فقط به این دلیل که دیگر مزاحم ترانه‌های ضعیف نباشم» از سمت خود کنار رفت. شورای شعر دفتر موسیقی ز متهم اصلی بروز و ظهور ترانه‌های ضعیف در سال‌های اخیر بوده است؛ ترانه‌هایی که با مجوز رسمی تولید و پخش می‌شوند و اتفاقا از تلویزیون و رادیو هم سر درمی‌آورند. حالا کاکایی هم مثل بهمنی معترض ابتذال موجود در موسیقی است. نکته جالب اینکه نه اللهیاری‌فومنی، مدیرکل اداره موسیقی در این حوزه واکنشی داشته و نه مجتبی حسینی، معاونت هنری ارشاد که بیشتر در عکس‌ها حضور داشته است.
پاسخگو نبودن
«سیستم گذشته پاسخگو بود. ما در مقابل ایرادهای فنی که به هر اثر وارد می‌کردیم پاسخگو بودیم. ترانه‌سرا یا آهنگساز اگر از ما توضیحی می‌خواست به آنها می‌گفتیم که مشکل هر اثر کجاست و کجا را باید اصلاح کنند. الان شنیده‌ام درخواست‌کنندگان فقط پاسخ بله یا خیر می‌گیرند. کسی نیست که به آنها بگوید چرا و به‌کدام علت فنی اثرشان مجوز نگرفته است. وزارت ارشاد باید پاسخگو باشد؛ هم در حوزه محتوایی و هم فنی باید به ارباب‌رجوع پاسخگو باشد. مدتی که من در وزارت ارشاد بودم، به ارباب‌رجوع پاسخگو بودم.» اینها جملاتی است که کاکایی در گفت‌وگو با «تسنیم» گفته است و بوی گلایه از آنها می‌آید. اما این همه داستان نیست. او درباره وضعیت کنونی شورای شعر موسیقی می‌گوید: «الان چیزی به‌نام شورا وجود ندارد. به هرکدام از اعضای شورای شعر یوزر و پسورد مشخصی داده‌اند تا از این طریق نظرشان درباره اشعار مختلف را بیان کنند. بعد معدل‌گیری می‌شود و درنهایت در خود وزارت ارشاد تصمیم‌گیری می‌کنند که این اثر مجوز بگیرد یا خیر. نظارت محتوایی هم برعهده خود کارمندان وزارت ارشاد و افرادی است که خود دفتر موسیقی منصوب کرده است.»
وجود ابتذال و مافیا در موسیقی
کاکایی با بیان اینکه کارهای مبتذل و ضعیف نباید مهر ارشاد بخورد، ادامه می‌دهد: «وقتی اثری مهر وزارت ارشاد را دارد، در کتابخانه ملی ثبت شده و به‌عنوان اثر هنری شناخته می‌شود. این کار ضربه‌زدن به مرجعیت هنری وزارت ارشاد است. برخی می‌خواهند ابتذال بیرون را با ابتذال درونی پاسخ دهند.» «فرهیختگان» در ماه‌های گذشته موضوع مافیای موسیقی را با جدیت پیگیری کرده است و حالا کاکایی در این گفت‌وگو وجود مافیا در موسیقی را تایید می‌کند و می‌گوید: «تعدادی شرکت هستند که در حال جوابگویی ابتذال با ابتذال هستند و از این راه هم درآمد بسیاری دارند. وقتی سلایق به سمت چنین ترانه‌های سخیفی می‌آید، وقتی یک ساسی‌مانکن در آن طرف ظهور می‌کند، برای پاسخگویی به آن ساسی‌مانکن، باید چند خواننده در همین سبک و سیاق در داخل ظهور کند. اگر این شرکت‌ها به چنین فرمولی برای مقابله با ابتذال رسیده‌اند، باید پرسید چه کسی یا چه نهادی آنها را در این راه کمک می‌کند؟ این وسط وزارت ارشاد وظیفه‌اش چیست؟ ارشاد نباید در این بازی دخالت کند. شرکت‌هایی که می‌خواهند ابتذال را با ابتذال پاسخ دهند، همان‌ها باید پاسخگو باشند.» کاکایی در ادامه توضیح بیشتری درخصوص شرکت‌های موسیقی می‌دهد: «گروه‌هایی در جامعه هستند که از بازی ابتذال با ابتذال سود زیادی نصیب‌شان می‌شود. شرکت‌هایی هستند که این مسیرها را تعیین می‌کنند. باید دید چه کسی برج میلاد را در اختیار این شرکت‌ها می‌گذارد. چه کسی تلویزیون و بهترین برنامه‌هایش را در اختیار این شرکت‌ها می‌گذارد. ارشاد هم در این وسط محلل است. ارشاد این وسط به این آثار مجوز می‌دهد. من نمی‌گویم درها را ببندیم، اما حداقل وزارت ارشاد به این آثار مجوز ندهد.»
استعفای بهمنی
شهریور سال گذشته محمدعلی بهمنی، رئیس شورای شعر دفتر موسیقی ارشاد با انتشار پستی در فضای مجازی استعفای خود را اعلام عمومی کرد؛ استعفایی که خیلی‌ها آن را به حواشی آلبوم «ابراهیم» ربط دادند اما در اصل این استعفا، اعتراض به ابتذال موجود در ترانه‌ها بود. او در متنی که منتشر شد این‌گونه نوشت: «دوست ندارم گلایه‌مند شرایط باشم، اما صادقانه اعتراف می‌کنم در جوانی اگر ذات کلام در بیان را به‌درستی نمی‌شناختم، در مسیر تا ٧٦ سالگی اندکی شاید آموخته باشم. متاسفانه روزگاری را می‌گذرانیم که برای‌تخریب «موسیقی» رندانه دارند (ارج باید و نبایدهای) کلمه در ترانه را از باورهایمان می‌ربایند. جهت اطلاع: من با آگاهیِ اشتباهم از قبول (ریاست شورای ترانه) نه به‌دلیل اینکه ٦ ماه است کارشناسانش هم حقوقی دریافت نکرده‌اند، فقط به این دلیل که دیگر مزاحم ترانه‌های ضعیف نباشم، با شرم خداحافظی می‌کنم.» پس از استعفای بهمنی، علی ترابی مدیرکل وقت اداره موسیقی در گفت‌وگویی عنوان کرده بود: «در این نقطه قرار گرفته‌ایم که اشعار ضعیف فراوانی برای اخذ مجوز به دفتر موسیقی ارسال می‌شود. خیلی از دستگاه‌ها مقصر هستند که ذائقه‌ها به این سطح رسیده است و ترانه‌ها به‌لحاظ فنی ضعیف هستند.» واکنشی که شاید می‌شد از سوی هر شهروندی دیده شود. اینکه مدیرمسئول موسیقی در کشور از فراوانی ترانه‌های ضعیف گلایه می‌کند، ضرب‌المثل نمک و گندیدن را به ذهن نزدیک می‌کند. به‌جز این دو شاعر البته مرحوم آهی نیز در این شورا دیگر حضور ندارند و باید پرسید جایگزین این سه نفر چه کسانی هستند و اصلا حضور و عدم حضور شاعران در این شورا تاثیری دارد یا نه؟ از حسینی در معاونت هنری کاملا ناامیدیم و ایشان بیشتر به‌جای پاسخگویی در مراسم حضور فیزیکی دارد و کمتر تسلطی روی هنرهای مختلف دارد و آلبوم عکس‌شان را قطورتر می‌کنند. اما از فومنی که پیش از این در حوزه کتاب خاطرات خوبی داریم، انتظار می‌رود به‌صورت جدی به بحث ابتذال در موسیقی ورود کند. وزیر محترم ارشاد که در چند سال اخیر با تلاش‌های موثر توانست جو مسموم مقابله با لغو کنسرت‌ها را مدیریت کند و بر ضعف‌ها و قوت‌های حوزه موسیقی تا حدودی آشنا هستند باید دست از سکوت غیرمفید بردارد و تصمیمی جدی بگیرد تا سال‌های بعد از او به‌عنوان وزیری که در دورانش به مبتذل‌ترین قطعات مجوز داده است، یاد نشود.
نظرات