حسین پورقادری/ روز یک شنبه دوم شهریورماه بود که امام خامنه ای در ارتباطی تصویری با جلسه هیئت دولت، باردیگر بر ضرورت توجه به مسئله‌ی فضای مجازی تاکید فرموده و ضمن ابراز گلایه عمیق خود از اهمال متولیان امر در این حوزه مهم، به صراحت بیان داشتند که من میبینم که آن اهتمام لازم به خرج داده نمی شود!

اگر چه خطاب اصلی این فرمایشات به صورت مستقیم وزیر جوان و البته ناکارآمد دولت تدبیر و امید می باشد؛ اما در صورت کلی تمامی عرصه های مختلف اجرایی و بالاخص فرهنگی و هنری کشور می توانند به گونه ای ویژه در رابطه با این فرمایشات مسئول بوده و از این جهت توجه به چند نکته ضرورت ویژه ای دارد:

۱. عصر حاضر را بدون هرگونه تعارفی می بایست عصر فضای مجازی نامید. عصری که در آن عموم انسان ها به صورتی خودآگاه و یا غیرارادی و نا خودآگاه در حال تقسیم ۲۴ ساعت عمُر روزانه خود به تلفیق دو زندگی مجزای از هم می باشند. دو زندگی مجزا و در خیلی از موراد متفاوت که عموم انسان ها در عصر حاضر برای خود به صورتی ارادی و یا غیر ارادی رقم زده اند و عموما در سرگشتگی میان  این دو زندگی به سر می برند. از این جهت زندگی در فضای واقعی (Real life) و زندگی در فضای مجازی یا به تعبیری جامع، زندگی سایبری (Cyber Life) دو قسمت ممزوج شده از ماهیت حیات انسان را در جهان امروز شامل می شود.

۲. بی تردید عموم انسان ها در عصر حاضر، ناگزیر از حضور در فضای مجازی می باشند و حتی اگر خود نخواهند نیز غلبه فضای مجازی بر شقوق مختلف رفتارهای اجتماعی در جوامع مختلف بشری به نحوی گسترده گردیده که اساسا انسان حاضر در این عصر به نوعی از بیچارگی برای حضور در فضای مجازی و زندگی سایبری مبتلا می باشد.

۳. وابستگی روزافزون به شبکه ی اینترنت پدیده ی ملموس عصر حاضر است و اگرچه این وابستگی باعث کاهش اتلاف زمان، هزینه، انرژی و منابع طبیعی برای فرد و جامعه خواهد شد اما در صورت عدم کنترل صحیح آسیب هایی جدی به دنبال خود خواهد داشت، یکی از این آسیب ها عمومی شدن اطلاعات شخصی است. اطلاعاتی که می تواند زمینه سوء استفاده شده و کلاهبرداری های مادی و معنوی ویژه و بعضا عظیم و گسترده ای را در فضای واقعی (Real life) رقم زده و انسان حاضر در فضای مجازی را در واقعیت به بدبختی و فلاکت بکشد!

۴. بحران هویت یکی از آسیب های جدی زندگی سایبری (Cyber Life) و حضور بی قواره در فضای مجازی می باشد چرا که هویّت و یا همان کیستی انسان بر اساس بستر فرهنگی محیطی که شخص در آن زندگی می کند، شکل می گیرد و از این جهت حضور بی قواره در فضای مجازی از یک سو به درهم آمیختگی فرهنگ های متفاوت و متضاد در فضای حاکم بر شبکه های اجتماعی منجر و از این جهت تعریف هویت برای افراد به خصوص نسل جوان و کیستی حقیقی ایشان را مخدوش و با مشکل مواجه می سازد و از سوی دیگر اسباب هویت سازی های کاذب و دروغین را فراهم نموده و در مجموع سبب می شود تا طیف قابل توجهی از حاضران در فضای مجازی، کم کم هویت اصلی خویش را فراموش نمایند و این در حالی است که بحران هویت در شکل بسیار ساده خود منجر به ایجاد عوارض متعددی همچون اضطراب، گوشه گیری، حس تهی بودن و غیره در میان توده های اجتماعی می شود. حال آنکه بحران هویت در سایر اشکال خود حتی منجر به از بین رفتن عرق ملی و سرزمینی شده و مقدمه ای برای پذیرش تجاوز بیگانگان به سرزمین و یا پذیرش استعمار نوین قلمداد می گردد.

۵. عدم شناخت مناسب از مناسبات حاکم بر فضای مجازی سبب شده تا امروزه طیف قابل توجهی از انسان ها در هنگام رویارویی با جهان سایبر به نوعی از ذهنیت «بی انتهایی» نسبت به این عرصه از زندگی بشری نایل شوند و تصور نمایند که با غلبه حداکثری زندگی سایبری بر زندگی در فضای واقعی می توان مشکلات را به حداقل رساند و عدالت اجتماعی را برقرار ساخت و ...؛ حال آنکه اساس فضای مجازی بر دره ای عمیق از بی عدالتی و تبعیض بنا نهاده شده است و حاکمان قُلدر در فضای مجازی بر تمامی شئون و رفتارهای بشری احاطه و اشراف مستقیم و البته ناپیدا دارند.

۶. آژانس امنیت ملی ایالات متحده، ان. اس. ای (National Security Agency - NSA) یگی از حاکمان قُلدر در فضای مجازی است. سازمان اطلاعاتی منحصر به فردی که مشابه آن در هیچ یک از کشورهای دیگر وجود نداشته و بنابر اعتراف رسمی مسئولان این آژانس هر سه ساعت یکبار باید اطلاعاتی به اندازه کل کتابخانه آمریکا را مدیریت کند! . سازمانی که با اشراف کامل خود بر فضای مجازی و مبتنی بر فرمول های اساسی اصل کنترل جمعیت، درباره هر یک از کاربران اینترنتی، سه دسته اطلاعات که شامل هویت شناسی(شناسنامه ای) ، شخصیت شناسی و کشف ارتباطات می باشد را در اختیار داشته و قطعا به عنوان یک سازمان بیومتریک (Biometric) پیشرفته در خدمت اهداف کلان ایالات متحده و به منظور تثبیت ابرقدری آمریکا در فضای واقعی ایفای نقش می نماید.

۷. تمامی شبکه های اجتماعی به عنوان ابزارهای تعاملی رسانه و به شدت تاثیر گذار حاضر در فضای مجازی، علاوه بر کارکردهای اطلاعاتی و جاسوسی، قدرت اثرگذاری و جهت دهی به کاربران را نیز دارا بوده و در قاعده ی مردم چینی (Nation-building) از پتانسیل های ویژه ای برخوردار می باشد. به همین علت تعامل این شبکه ها به مجموعه های امنیتی آمریکا محدود نشده و علاوه بر سازمان های اطلاعاتی با نهادهای حوزه سیاست خارجی اکثر قدرت های موجود در نظام بین الملل و عوامل مسلّط بین‌المللی نیز در ارتباط می باشد.

۸. تصور بستن فضای مجازی امری ناممکن است و بیشتر به طنز می ماند. طنزی نشات گرفته از تخیلاتی که تصور می کند می توان از حضور انسان عصر حاضر در فضای مجازی ممانعت به عمل آورد.

۹. در مقابل تصور بستن فضای مجازی، تصور دیگری با عنوان بیچارگی و انفعال در هنگام رویارویی با جهان سایبر و به نوعی ذهنیت «بی انتهایی» نسبت به این عرصه از زندگی بشری که موجب وِل کردن و رهاسازی فضای مجازی می شود نیز تصوری احمقانه می باشد که در بعضی موارد حتی به واسطه چیرگی برخی عوامل نفوذ بیگانگان بر مدیریت اجرایی کشور مورد توجه قرار گرفته و می گیرد.

۱۰. فضای مجازی نه از قابلیت بسته شدن برخوردار می باشد و نه می بایست با انفعال در برابر آن عمل نمود و آن به سیاق ژنرال های بنفش وِل و رها ساخت. بلکه فضای مجازی را می بایست به واسطه تکنولوژی و با بهره گیری از قدرت نَرم و البته به صورتی کاملا هوشمندانه مدیریت نمود!

۱۱. امروزه فضای مجازی، یک بخش حقیقی از زندگی مردم شده است و این در شرایطی است که فضای مجازی یک چیزی نیست که آدم بتواند مثل یک آب روانی هر جور که می خواهد از آن استفاده بکند؛ دیگران دارند این آب را به یک سمتی که خودشان می خواهند هدایت می کنند؛ آنها دارند مدیریّت می کنند حال اگر در چنین شرایطی اقدام مناسب جهت مدیریت فضای مجازی و صورت نپذیرید و اگر سیستم اجرایی کشوری  بی‌کار بنشیند و مردم خود را که با فضای مجازی ارتباط دارند، بی‌پناه رها سازد؛ قطعا  نشان می دهد که یا خیانتی عظیم و نفوذی سیستمی در بدنه حاکمیتی رقم خورده و یا بلاهت دامنگیر مدیران اجرایی کشور شده است!

۱۲. شرایط کرونایی حاکم بر جهان و به تبع آن درگیری جامعه ایران با ویروس منحوس کرونا سبب شده تا فضای مجازی از گستره بیشتری در زندگی عموم جامعه برخوردار گردد. حال اگر در چنین شرایطی برنامه مشخصی شورای عالی فضای مجازی و مرکز ملّی فضای مجازی همچون گذشته بخواهند در انفعال به سر برده و یا شبکه‌ی ملّی اطّلاعات همچنان با کاهلی مسئولان اجرایی کشور عملیاتی نشود و ... قطعا آسیبی جبران ناپذیر بر آینده تمدنی ایران اسلامی و نظام جمهوری اسلامی وارد خواهد شد که به هیچ عنوان نمی توان در آینده به ترمیم آن پرداخت.

۱۳. ایام محرم است و موعد عاشورای حسینی است. موقعیتی منحصربه فرد برای بازگشت حُر گونه طیف گسترده ای از مدیران اجرایی کشور از جهالت خود! و در این میان قطعا عموم مدیران مرتبط با فضای مجازی کشور می‌توانند با تمرکز و توجه بر فرمایشات نایب حاضر امام زمان خود که مسیر حق و حقیقت را برای ایشان روشن می سازد؛ از جهالت و غفلت خود کاسته و همچون جناب حُر ابن یزید ریاحی ضمن ابراز پشیمانی از اقدامات گذشته خویش مسیر جدیدی برای عاقبت بخیری خود فراهم سازند. این در حالی است که قطعا ولنگاری حال حاضر در عرصه های مختلف اجرایی اعم از سیاسی، اقتصادی و بالاخص فرهنگی می‌تواند با الگوگیری مدیران هریک از این عرصه ها از شخصیت عظیم الشان جناب حُر و ماجرای مضبوط او در واقعه کربلا سامان یابد. پس باید حُر زمان خود بود و توجه داشت که نایب امام زمان از ما چه می‌خواهد.

۱۴. عاشورای حسینی حماسه ای برای همیشه تاریخ است. حماسه ای که می‌بایست انسان در هر عصر جایگاه خود را در آن مشخص نموده و ضمن شناخت حسین زمان خود، مراقبت ویژه نماید تا عامل سپاه یزید نشود و یا امام زمان خود را در بزنگاه های تاریخ تنها نگذارد. حسین علیه السلام کلیدواژه‌ای است برای یادآوری حق و حقیقت. امام معصومی که سرچشمه تمام خوبی ها بود و تنها به این دلیل به شهادت رسید که می خواست سبک زندکی اسلامی را آنچنان که خداوند سبحان به پیامبران مسلمان خویش تشریع نموده بود، پیاده نماید. حسین علیه السلام مظهر تمام خوبی هاست و پیروی از افعال و سکنات او قطعا امام و الگویی کامل و بی نقص برای بِه زیستن است. حال در این عصر زیست حسینی در گرو سامان بخشیدن به عرصه ول شده فضای مجازی است و این مطالبه  ویژه امام خامنه ای از متولیان امر است که امید می رود تا در پرتو بازگشت حُر گونه طیف گسترده ای از مدیران اجرایی کشور به وقوع پیوندد. انشالله.