«ناگهان درخت» عنوان اثر سینمایی به شدت ضعیف و تولید شده در سال ۱۳۹۷ هجری­شمسی است که در فحوای نمادین خود اگر چه به نوعی می خواهد درخت نظام جمهوری اسلامی را در چهل سالگی انقلاب روایت نماید؛ اما این روایت به جهت نقص در کارگردانی و همچنین فیلمنامه بی نهایت خسته کننده و ... چنین دستاوردی را برای فیلم رقم نزده و تهیه کننده را در عرضه این اثر برای طرح و دریافت پاداش از جشنواره های بین المللی، با ناکامی ویژه  مواجه ساخت.

فیلم سینمایی «ناگهان درخت» در جشن چهل سالگی انقلاب اسلامی تولید شد و در ژانر اجتماعی اقدام به تعریف داستانی غیر جذاب از زندگی انسان ترسو و بی ارداه ای به نام فرهاد ­نمود. اثری که دوران کودکی تا میانسالی شخصیت محوری خود یعنی فرهاد را به روایت نشسته و به تصویرسازی از انسان ایرانی ترسو، بی اراده و بهانه تراشی می­پردازد که دوران خوش کودکی او در زمان پهلوی و در مدرسه­ای مختلط سپری شده است و در این دوران به دختری به نام سوزان به دلیل عقل و تدبیری که او داشته علاقمند شده است. اما در دوران جوانی با دختری بنام مهتاب ازدواج می کند و صاحب فرزند می شود و...

اگر مخاطب سینمایی در فیلم سینمایی «ناگهان درخت» تصویری از گذشته شهر رَشت را می‌دید، حداقل امتیاز ویژه‌ای برای روایت فیلم قائل می‌شد و دنیای قدیم را به دنیای مدرن پیوند می‌داد و به‌نوعی گذشته به حال پیوند می‌خورد!

از قابل دسترس­ترین فیلم‌هایی که جغرافیای بومی را مدنظر داستان قرار می‌دهد می‌توان به فیلم سینمایی نیمه‌شب در پاریس (Midnight in Paris) اشاره نمود. اثری که نه تنها فضا  (space)  و مکان (place) ترسیم شده در آن تحت اختیار سوژه کارگردان است؛ بلکه پلان­های کاملا هویت یافته بوده و مخاطب تمام مناسبات انسانی و عاطفی آن شهر را مشاهده می­‌نماید.

در تولیدات سال­‌های اخیر صنعت سینمای ایران که جغرافیای بومی را مدنظر داستان قرار می‌دهد نیز شاید بتوان به صورت مشخص از فیلم سینمایی «جامه‌دران» به کارگردانی حمیدرضا قطبی نام برد و این اثر را مثالی خوب در این زمینه دانست. اثری که در کنار برخی تولیدات شاخص دهه ۱۳۸۰ هجری­شمسی، همچون فیلم‌های مرحوم ایرج کریمی قرار می­گیرد و همانند فیلم سینمایی «باغ‌های کندلوس» و یا فیلم سینمایی «از کنار هم می‌گذریم» که علاوه بر بازنمایی بومی شهرهای شمالی، نقبی به نقد تفکر روشنفکری و سبک طعنه آمیز زندگی این طایفه می‌زند!

پس اگر داریوش مهرجویی در فیلم سینمایی هامون خلاقیت، شخصیت‌های روشنفکرنما را در پَس حاکمیت نظام جمهوری اسلامی دست می‌انداخت و...؛ پیمان معادی و صفی یزدانیان به سراغ مردانگی و اقتدار زیستی آنان رفته و این حسث از زیست وجودی ایشان را در این دوران به چالش می‌کشند.

فیلم سینمایی «ناگهان درخت» به نوعی شبیه فیلم سینمایی صدسال به این سال‌ها به کارگردانی سامان مقدم است که در مقام نوعی مقایسه بین فضای قبل و بعد انقلاب قرار می‌گیرد و آن دوران را دورانی خوش‌رنگ و حسرب برانگیز به تصویر می­‌کشد و در مقابل دوران بعد انقلاب را دورانی سراسر تلخی و سیاهی نشان می‌­دهد

فیلم سینمایی «ناگهان درخت» حدیث نفسی است که پدیدآورنده از زبان فرهاد و به شکل مونولوگ و در تعامل با یک روانشناس بیان می‌ساز. داستان سه مقطع از زندگی فرهاد منوالفکر است؛ انسانی که عقده‌هایی شبیه یک بچه لوس و دست‌وپا چلفتی دارد که میان زنان بزرگ شده، طوری که از مردانگی بیزار شده است. او بعد از انقلاب به جرم حمل نوار و کتاب شعر فدریکو گارسیا لورکا (Federico García Lorca) و نمایشنامه برتولت برشت (Bertolt Brecht)  و آثار روشنفکری دستگیر می‌شود و به زندان می­افتد و بعد از آزاد شدن و در دوران جوانی با دختری بنام مهتاب ازدواج می‌کند و صاحب فرزند می‌شود. حال آنکه روشنفکرانی نظیر فرهاد که توانایی اداره خودشان و همسرشان را نداشتند و ناکام در همه دوره‌های تاریخی بودند، با ایجاد تمایز میان حال و گذشته، در پی نادیده گرفته شدن ناتوانی‌های خودشان هستند.

اساسا شخصیت پردازی فرهاد توسط کارگردان فیلم سینمایی «ناگهان درخت» دچار اختلال می­باشد. زیرا مرور سابقه فیلم قبلی او یعنی فیلم سینمایی «در دنیای تو ساعت چند است» نشان می­دهد که اساسا فرهادهای قبلی خلق شده توسط ایشان نیز همین مشکلات را دارند و از این جهت در آن قصه نیز فرهاد که علی مصفا نقش او را ایفا می­کند نیز همچون فرهاد در «ناگهان درخت» مردی است که در گذشته نتوانسته عشق خود را به زنی که دوستش دارد، ابراز و اعلام کند درنتیجه همیشه ناکام مانده است. فرهادهایی با شکل و شمایل منوالفکرانه که چون شجاعت ابراز عشق ندارند؛ از ترس خود فانتزی می‌سازند و شاید به این دلیل است که در نیمی از آثار روشنفکری فانتزی مسلط است! زیرا روشنفکران و مریدان و نوچه های آنها، اراده محکمی ندارند به همین دلیل به سرزمین فانتزی‌های اروتیک، عاطفی و آرتیسمی خود پناه می‌برند و این همه در حالی است که می­توان ماحصل فیلم سینمایی «ناگهان درخت» را نوید به تولید روشنفکری نوین و بری از این ایراد در پس جامعه ایران قلمداد نمود.