به گزارش سینماپرس، در روزهای گذشته فعالان عرصه فرهنگی و کاربران شبکههای اجتماعی در سیستانوبلوچستان از نمایش خانگی سریال «ساخت ایران ۳» به کارگردانی بهمن گودرزی که از لباس زنان بلوچ استفاده ابزاری کرده و تلاش برای احیای نمادسازی معکوس و توهینآمیز در سینما، انتقادهای گستردهای داشتهاند.
این سریال برای شبکه خانگی و به سفارش پلتفرم معروف فیلمو ساخته شده است. ماجرا از این قرار است که «ساخت ایران ۳»در اقدامی خارج از عرف و به دور از فرهنگ و به صورت ناشیانه و غیرحرفهای از لباس زنان بلوچ برای ترانزیت و قاچاق مواد مخدر به کشور ترکیه استفاده کرده است، و همین باعث جنجالهای فراونی شده است.
برخی از رسانهها نوشتند: «لباس زنان بلوچ یک اثر هنری منحصربهفرد است و آمیزهای از هنر بینظیر و ظریف سوزندوزی بلوچی و جلوهای از نقوش ذهنی و تجسم خیال و اندیشه و هویت و فرهنگ بلوچان است. لباس زنان بلوچ در فهرست «میراث ماندگار معنوی و فرهنگی» کشور به ثبت رسیده، مهر اصالت را نیز از سازمان جهانی یونسکو دریافت کرده است. مهمتر از آن نزد مردم بلوچ لباس بلوچی دارای حرمت و جایگاه و ارزشگذاری والایی است، تا جایی که مردم بخشی از هویت فرهنگی خویش را مدیون همین لباس میدانند و حتی در فرهنگ عامه مردم بلوچستان بیاحترامی به لباس زنان بلوچ یک ضد ارزش است و آن را تعرض و توهین به آحاد بلوچان میدانند».
به گفته آقای محمد بلوچزهی لباس زنان بلوچ بخشی از سنت و فرهنگ خاص و انسانی مردم بلوچ است، آنچنان که در بین مردم لباس زنانه بلوچی یک ارزش تلقی میشود، تا جایی که لباسهای کهنه و بلااستفاده آنها هرگز دور ریخته نمیشود، به این گمان که زیر پا لگدمال خواهد شد و همین امر حرمت آن را مخدوش خواهد کرد و به طور معمول البسه مندرس زنانه در مکانی مشخص از سوی خود زنان سوزانده میشود.
موضوعاتی از این دست نشان میدهد که هر هنرمندی چه در سینما و چه در دیگر عرصههای هنری وقتی میخواهد با هر ایده و عنوانی سراغ موضوعات فرهنگی مرتبط با اقوام کشور برود، میبایست در ابتدا تلاش کند پژوهشی اولیه درباب آن موضوع داشته باشد. متاسفانه این سالها چه در موضوعات دینی و مذهبی و چه در موضوعات مرتبط با اقوام، همواره شاهد اشتباهات گوناگونی از سوی سینماگران بودهایم. بیشک هر هنرمندی اگر بدون پژوهش و مطالعه یا بهره بردن از حضور یک مشاور متخصص سراغ موضوعاتی اینچنین برود، امکان اشتباهات جبرانناپذیر را در پیش رو خواهد داشت.
البته لازم به ذکر است سینمای تجاری این روزها نه تنها اعتنایی به پژوهش و مشاوره در موضوعاتی اینچنین ندارد، بلکه به مصرفیترین و سادهانگارانهترین شکل سراغ موضوعات مختلف میرود، آنها آنچنان مخاطب خود را دست کم میگیرند که جز طنزی سخیف و بیمحتوا را پیش نمیکشند. به هر دری میزنند تا بتوانند مخاطبان بیشتری را جذب کنند و بیشتر بفروشند، غافل از اینکه در حال ویرانی یک فرهنگ هستند.
در روزهای گذشته همصدا با فعالان فرهنگی بلوچ، نمایندگان مجلس نیز مبنی بر استفاده از لباس بلوچی در نمایش صحنههای قاچاق در این سریال اعتراض کرده بودند. معینالدین سعیدی در تذکری شفاهی در جریان جلسه علنی مجلس شورای اسلامی با لحنی تند و انتقادی بیان کرد: در سریال ساخت ایران ۳ به زیباترین مولفه فرهنگی بلوچ توهین شده است که موجب خشم مردم سیستان گردیده است از وزیر ارشاد و متولیان امور سیما که توان بسترسازی جهت معرفی شاخصهای فرهنگی بلوچ را ندارند انتظار داریم حداقل اجازه توهین به قوم بلوچ را ندهند.
وی در ادامه اظهار کرد: لباس زن بلوچ نماد پاکدامنی، عفاف و حیای زن بلوچ بوده و از زیباترین مولفههای فرهنگی است.
حالا بعد از این کش و قوسهای فراون و جنجالهای بسیار سید امیر پروین حسینی، تهیهکننده سریال «ساخت ایران ۳» به اعتراض نمایندگان مجلس واکنش نشان داده است:
متن پیام این تهیهکننده به شرح زیر است:
«مردم عزیز سیستان و بلوچستان؛
سلام
من سید امیر پروین حسینی -که سالهای سال برای شادی و خنداندن همه مردم ایران، فیلم و سریال ساختهام- متهم شدهام که در آخرین کارم (یعنی سریال ساخت ایران ۳) به لباس شما توهین کردهایم.
آنهایی که من و عوامل سریال را میشناسند، از عشق و علاقه ما به هموطنان سیستان و بلوچستانی آگاه هستند. اما برای کسانی که ما عاشقان اقوام ایران را کمتر میشناسند این توضیحات را میدهم.
ما در سریال «ساخت ایران ۳» از این لباس استفاده کردیم چون آن را یک اثر هنری میدانیم، از لباس زنان بلوچ بهره بردیم چون آن را اثر با ارزشی میدانیم که قابلیت انتقال به کشورهای دیگر را دارد، قاچاقچیان هم از این لباسها (به بهانه فروش و سوغات) استفاده کردند که پوششی باشد برای کارهایشان.
هدف مشخص ما در سریال «ساخت ایران» همین بوده است.
با احترام و ادب به همه مردم سرزمینم
سید امیر پروین حسینی»
نظرات