شنبه ۱۰ آبان ۱۴۰۴ - ۱۴:۱۶

مراسم اختتامیه نخستین جشنواره موسیقی «دستگاهی ایرانیِ مکتب تبریز،شهریار» برگزار شد؛

رضایی: بزرگداشت یک «مکتب» تنها از راه نگاه به «گذشته» و تفاخر به آن ممکن نیست/ باید با نگاهی به «آینده» به ساز و کارهای حفظ و ادامه‌ی پویای آن اندیشید

بابک رضایی

سینماپرس: بابک رضایی مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم اختتامیه نخستین جشنواره موسیقی «دستگاهی ایرانیِ مکتب تبریز، شهریار» پیشنهاد داد خانه ی مکتب تبریز راه اندازی شود.

به گزارش سینماپرس، بابک رضایی مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم اختتامیه نخستین جشنواره موسیقی «دستگاهی ایرانیِ مکتب تبریز، شهریار» که شامگاه جمعه ۹ آبان‌ماه در شهر تبریز برگزار شد، گفت: این رویداد به افتخار مکتب تبریز و گنجینه‌ی کم نظیر هنری‌اش، از نگارگری تا خوشنویسی و صد البته موسیقی، در این خطه‌ی کهن، برگزار می‌شود. مکتبی که از صفی الدّین اورمَوی و عبدالقادر مراغه‌ای تا ابوالحسن ِ اقبال آذر و غلامحسین بیگچه‌خانی و نوابغ بسیار ِ دیگر، فَرّ و اعتبار گرفته است.

وی ادامه داد: «اولین جشنواره‌ی ملّی موسیقی دستگاهی ایران»، با تاکید بر مکتب تبریز، بهانه‌ای منحصر به نواختن و شنیدن ِ ردیف‌ها و مقام‌ها نیست بلکه فرصتی مغتنم برای بازشناسی، معرفی و تجلیل از یک رویکرد و مکتب است. مکتبی اصیل و ارجمند که تنها یک سبک ِ اجرایی ِ محلّی نیست، بلکه یک جهان‌بینی ِ هنری و در بردارنده‌ی فلسفه‌ای‌ست که ریشه در تاریخ کهن آذربایجان دارد و آمیخته با هویّت ِ بلند ایرانی است.

وی افزود: مکتبی که همواره پل ارتباطی تمدّن‌ها بوده و بر سه پایه استوار شده است؛ اولین پایه اتّکا به نفس ِ ردیف، یعنی حفظ و تداوم ردیف موسیقی ِ دستگاهی ایران، بسانِ گنجینه‌ای مقدّس اما اجرای ‌ِ آن با حال و هوای ِ عاطفی و حماسی ِ مکتب تبریز و البته اجرایی نه در حصار ِ تقلید بلکه بازخوانی ِ خلّاقانه‌ی میراث موسیقایی ایران است. دومین پایه تاکید بر بیان در آواز است چرا که در مکتب ِ تبریز، ”آواز ”، شاه بیت ِ موسیقی است و در آن، تحریرهای ِ پرشور و توانمند، اوج‌های ِ محکم و فرودهای استادانه، برای بیان ِ حسی به کار می‌روند که در عواطف ِ صادقانه‌ی مردم این خطّه، ریشه دارد. و سومین پایه نیز تلفیق ِ جانساز ساز و آواز است چرا که در این مکتب، “ساز”، تنها، همراه ِ آواز نیست بلکه راوی ِ دیگر ِ همان داستانی‌ست که شعر می‌گوید و روایتگر ِ تاریخی ِ وقایعی است که در تک‌نوازی‌ها و بداهه پردازی‌ها، جلوه می‌کند.

رضایی همچنین گفت: در پناه این سه مولّفه‌ی اساسی، پیام روشن این جشنواره این است که موسیقی دستگاهی ایران، کالبدی “تک صدایی” نیست؛ درختی کهن اما پُرشاخ و برگ و زنده‌ایست که در گذر از جغرافیا و تاریخ، رنگ‌ها و شاخسارهای گوناگون به خود می‌گیرد. شاخسارهایی همچون مکتب تبریز، مکتب اصفهان و مکتب تهران که در واقع هر یک، گویشی متفاوت از یک زبان ِ واحد اند. زبان موسیقی مردم ایران!

مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: بزرگداشت ِ یک مکتب، تنها از راه نگاه ِ به گذشته و تفاخر به آن، ممکن نیست بلکه باید با نگاهی به آینده، به ساز و کارهای ِ حفظ و ادامه‌ی پویای آن اندیشید و در سایه‌ی این نگاه، فرصت‌های پیش روی این مکتب را مورد توجه قرار داد. از جمله‌ی این فرصت‌ها، “ظهور نسل جدید” و برآمدن ِ جوانان ِ مستعدّی است که مشتاق ِ شنیدن صداهای اصیل و ریشه دارند و دیگری، “ابزارهای جدید”، یعنی فضای دیجیتال شبکه‌های اجتماعی‌اند که یقیناً با شرایط ِ سده‌های پیش و حتی دهه‌های پیش، تفاوتی بی‌سابقه و ناگزیر دارند برای معرفی این مکتب به مخاطبان داخلی و بین‌المللی است. فرصت طلایی همین جشنواره برای شبکه سازی ِ هنرمندان ِ این حوزه، به منظور ِ تبادل نظر با یکدیگر، الهام بخشی و هم افزایی‌های پیش برنده است.

او تاکید کرد: البته این مکتب در مسیر خود با چالش‌هایی هم روبرو خواهد بود، از جمله افت کیفی محتواهای آموزشی، به دلیل ِ فاصله‌گیری این مکتب ِ ظریف و مبتنی بر بیان، از سنّت اصیل و موثّر ِ انتقال سینه به سینه و یا کم توجهی به انجام ِ تحقیق ِ آکادمیک و مستندسازی نظام‌مند در خصوص این مکتب، امّا جای خوش‌وقتی آن است که با بهره‌گیری از راهکارهایی که بر خواهم شمرد، می‌توان بر حفظ، تداوم و پویایی این مکتب، امید فراوان داشت :مستندسازی(ضبط با کیفیت، نُت نویسی) و آرشیو صوتی_ تصویری ِ آثار باقی مانده از استادان پیشین و پیشکسوتان ِ حاضر این مکتب، و ارائه‌ی آن در یک پلتفرم آنلاین ِ قابل دسترس برای هنرجویان و پژوهشگران، خلق آثار جدید و تولید محتواهای خلّاقانه‌ی موسیقایی برای نسل جوان، به منظور ایجاد گفت و گو بین نسل‌های گذشته و امروز این مکتب، معرفی مکتب تبریز، در قالب بخشی از برنامه‌ریزی درسی هنرستان‌ها و دانشکده‌های موسیقی کشور، تاسیس “خانه‌ی مکتب تبریز”، به منظور ایجاد کانونی تخصّصی، برای ساماندهی کلاس‌های استاد_ شاگردی، برگزاری مستمر ِ اجراهای صحنه‌ای و همایش‌های تخصّصی، تولید مجموعه مستند تلویزیونی، با روایت ِ جذّاب ِ داستان زندگی، سبک هنری و آثار استادان بزرگ مکتب تبریز به نسل جوان، انتشار “کتاب سال مکتب تبریز”، مشتمل برمقالات پژوهشی جدید، گفت و گو با هنرمندان، نُت‌نگاری ِ آثار کمیاب و همچنین تحلیل اجراهای شاخص.

ارسال نظر

شما در حال ارسال پاسخ به نظر « » می‌باشید.