به گزارش خبرنگار سینماپرس، نقش رسانه تامین نیازها و انگیزه‌های مخاطب است و به هر میزانی که یک رسانه در انجام این عمل موفق تر باشد رضایت مخاطب بیشتر و بیشتر حاصل می شود اما باید دید که یک رسانه به چه قیمتی و با چه ابزاری نظر مخاطب را جلب می کند.

اتحادیه شرکت های ویدئو رسانه ایران کار خود را با حضور تعداد معدودی موسسه ویدئویی و با انتشار فیلم های سینمایی آغاز کرد. در ابتدا تنها فیلم هایی که در سینماها پرفروش بودند این شانس را داشتند که به صورت سی دی به بازار عرضه شوند آن هم نه در همه جا و نه با قیمت امروز! اما این اقدام کم کم با عنوان شبکه نمایش خانگی شناخته شد و موسسه های بیشتری تحت عنوان های گوناگون به این اتحادیه اضافه و فیلم های بیشتری هم به لیست انتشار این موسسه ها افزوده شدند تا جایی که شبکه نمایش خانگی به عنوان یک رسانه مستقل کار خود را آغاز کرد.

با گذشت زمان فیلم هایی که مختص به این شبکه ساخته می شد و یا سریال هایی که به علت محدودیت های مختلف نمی توانستند به تلویزیون راه پیدا کنند بیشتر شد تا جایی که عده ای از کارگردان ها به عنوان سازنده های فیلم ها و سریال های شبکه نمایش خانگی شناخته شدند و فعالیت خود را تنها در این عرصه ادامه دادند.

اما از آن‌جا که پویا بودن در بازار فروش هر محصول یک امتیاز است باعث شده که این نکته در محصولات فرهنگی از اهمیت بیشتری برخوردار باشد. شبکه نمایش خانگی مانند تلویزیون یک رسانه رایگان به حساب نمی آید که بیننده برنامه آن را به صورت مجانی در اختیار داشته باشد بلکه برای تماشای فیلم های آن پول پرداخت می کند و انتظار دارد پولی که پرداخت کرده با خرید یک فیلم در سطح پایین هدر نرفته باشد. با توجه به این که بسیاری از مردم فیلم های شبکه نمایش خانگی را جایگزین سینما کرده اند از این رسانه انتظار بالایی دارند؛ اما متاسفانه باید به این حقیقت اعتراف کرد که سطح فیلم ها و یا حتی سریال های شبکه نمایش خانگی به حدی پایین است که طی سال های گذشته مخاطب خود را از دست داده است.

بسیاری از کارگردان هایی که فیلم های اولیه خود را برای این رسانه تولید می کنند، شبکه نمایش خانگی را به عنوان یک سکوی پرتاب به کارگردانی سینما می بینند. این دیدگاه آن ها باعث می شود که با کمترین هزینه بدترین کار ممکن را تولید کنند! این دیدگاه از اساس اشتباه است زیرا موجب می شود فیلم هایی با درجه کیفی پایین وارد نمایش خانگی شوند و از آن جایی که مخاطب به عنوان یک عامل شناخت، یک گزینشگر آزاد و مختار  در مواجهه با هر رسانه یا محصول رسانه‌ای آنچه را که می پسندد، مورد مصرف قرار می دهد با وجود این فیلم ها و سریال هایی که از هر لحاظ بی کیفیت هستند فروخته نمی شوند و این باعث ضرر این رسانه نیز شده است.

نبود قصه مناسب، ساختار استاندارد، فرهنگی و خانوادگی نبودن برخی از این فیلم ها، استفاده از بازیگران و عوامل درجه چندم سینما برای پایین آوردن هزینه ها و یا حتی به پایان نرساندن بسیاری از سریال های مختص به این شبکه، مخاطب را از آن دلسرد کرده است و باید بپذیریم که وجود این شرایط در شبکه نمایش خانگی باعث شده تا دیگر نتوانیم به این رسانه به عنوان یک چرخه اقتصادی در سینمای ایران تکیه کنیم.

در نهایت با توجه به تمام این گفته ها می خواهیم بدانیم که اساسا فیلم هایی که تنها برای شبکه نمایش خانگی تولید می شوند باید دارای چه ویژگی هایی باشند؟ نظارت در این بخش تا چه حد ضرورت دارد؟ آیا فیلمساز مجاز است در تولید فیلم های این شبکه از خطوط قرمز عبور کند؟ و آیا هر فیلم کم هزینه ای جایگاهش در شبکه نمایش خانگی است؟

سینماپرس در همین خصوص با برخی از کارگردانان این عرصه به گفت و گو پرداخته است که چکیده ای از آن از نظرتان می گذرد:

شبکه نمایش خانگی ابزاری برای نمایش فیلم های پیش پا افتاده شده است

شاهد احمدلو کارگردان سینما و تلویزیون ایران در همین رابطه عنوان کرد: «متاسفانه به علاوه فیلم های کم هزینه، فیلم هایی که در سطح نازلی قرار دارند هم به این شبکه وارد می شوند. رسانه های خانگی ابزاری شده اند که فیلم های هر چه سهل انگارانه تر و پیش پا افتاده تر به ویژه تله فیلم های تلویزیونی را وارد بازار ویدئو کنند.»

کارگردان فیلم سینمایی «چند می‌گیری گریه کنی؟» گفت: «هر موجی که در این سرزمین رسم می شود به ویژه از لحاظ فرهنگی و هنری خیلی زود دستخوش دست اندازها، فراز و نشیب ها و حواشی می شود و کوچک بودن افکار و عقایدی که در راستای تولید و پخش این کارها و به هم ریختگی و عدم امنیت اقتصادی که در تولید و پخش برای تهیه کننده عوامل و پخش کننده وجود دارد همه دست به دست هم می دهند که یک بازار رسانه ای قوی و خوب را نداشته باشیم.»

احمدلو همچنین گفت: «درست است که هر فیلم در هر رسانه‌ و ژانری زمین بازی، ادبیات و جغرافیای خود را برای تولید دارد اما فیلمنامه و کارگردانی خوب در کنار بازی های درخشان بازیگران می تواند مخاطب را برای دیده شدن ترغیب کند.»

وی افزود: «فیلم هایی که برای شبکه نمایش خانگی ساخته می شوند نیز باید دارای ویژگی های نام برده باشند و سطح کیفی این فیلم ها از نظر فیلمنامه و ارائه و اجرا بایستی به سطحی برسد که مخاطب به جای هفته ای یک فیلم هفته ای هفت فیلم خریداری کند تا از لحاظ اقتصادی نیز به این عرصه کمک شود.» (۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۳)

تولیدات شبکه نمایش خانگی نیز مانند سینما و تلویزیون باید قواعد و شئونات نظام جمهوری اسلامی را رعایت کنند

عباس رافعی از دیگر کارگردانان سینمای ایران نیز معتقد است: «اگر از زوایه دید مخاطب به فیلم های شبکه نمایش خانگی نگاه کنیم در می یابیم که فیلم هایی مطلوب نظر بینندگان نمایش خانگی است که تله فیلم تلویزیونی نباشد چرا که اگر بیننده احساس کند فیلمی که برای دیدن آن پول پرداخت کرده مانند همان تله فیلم‌هایی است که از تلویزیون پخش و مناسبات و ملاحظات پخش تلویزیونی را در نظر گرفته است راغب به خریدن آن نیست، در صورتی که شبکه نمایش خانگی به عنوان یک رسانه در چرخه اقتصادی سینمای ایران موثر است و می تواند با تولید فیلم های استاندارد کمکی به اقتصاد سینمای ایران باشد.»

وی ادامه داد: «وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید بر روی این آثار نظارت ویژه ای داشته باشد اما از آن جایی که تولیدات نمایش خانگی تنها از حداقل های یک اثر ایده آل بهره برده اند اینگونه برداشت می شود که ارشاد بر روی این آثار نظارتی که باید و شاید را نداشته است.»

رافعی با اشاره به این مطلب که تولیدات شبکه نمایش خانگی نیز مانند سینما و تلویزیون باید قواعد و شئونات نظام جمهوری اسلامی را رعایت کنند عنوان کرد: «درست است که تولیدات نمایش خانگی براساس قواعد حاکم بر نظام است اما باید این موضوع را هم در نظر گرفت که دست کارگردان به لحاظ داستان، فضا، آزادی انتخاب در موضوع و حجاب و پوشش بازیگران در این رسانه بازتر است.»

وی در همین زمینه اضافه کرد که با این شرایط بیننده دوست دارد که چیزی آزادتر ار تله فیلم های تلویزیونی در شبکه نمایش خانگی ببیند و اگر فیلم های این رسانه هم با سانسورهای تلویزیونی همراه باشد تماشاگر راغب به خریداری آن نیست.

این کارگردان بیان کرد: «اگر اینگونه به محصولات نمایش خانگی بنگریم متوجه می شویم که بسیار کمند آثاری که تنها برای نمایش خانگی تولید شده باشند یا فیلم های سینمای هستند و یا فیلم های ویدئویی که می گویند اول در نمایش خانگی و سپس از تلویزیون پخش شود. فیلمی که دو منظوره و تکلیف آن مشخص نباشد سخت تر به فروش می رسد پس باید تکلیف در این زمینه مشخص شود و آثار ویدئویی با در نظر گرفتن ساختار و قواعد رسانه خود تولید و عرضه شود.» (۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۳)

بی سر و ته بودن فیلم های شبکه نمایش خانگی مخاطب را دلزده کرده است

محسن محسنی نسب کارگردان و تهیه کننده سینما در این باره گفت: «هم اکنون وزرات ارشاد برای صدور مجوز پروانه نمایش فیلم های ویدئویی به تنها چیزی که توجه می کند محتویات است و عقیده دارد اگر فیلمی از نظر محتویات به عنوان مثال رعایت حجاب مشکل نداشته باشد باید مجوز نمایش آن صادر شود.»

کارگردان فیلم سینمایی «کریستال» ادامه داد: «بی سر و ته بودن فیلم هایی که وارد شبکه نمایش خانگی می شوند مردم را برای دیدن آن ها دلزده کرده و کسی حاضر به تهیه آن ها نیست. این دلزدگی فروش فیلم های ویدئوی خانگی را پایین می آورد و نتیجه این می شود که فیلمی که با ۳۰۰ میلیون ساخته شده است تنها ۱۵۰ میلیون حق کپی رایت از سوی نمایش خانگی دریافت می کند در حالی که در اوایل کار شبکه نمایش خانگی اختلافی میان هزینه ساخت و حق کپی رایت وجود نداشت.»

وی با اشاره به اینکه نباید فکر کنیم هر فیلم کم هزینه ای باید وارد شبکه نمایش خانگی شود گفت: «در همه جای دنیا شبکه نمایش خانگی یک رسانه معتبر است که همپای تلویزیون کار می کند اما در کشور ما متاسفانه اینطور نیست. ما باید شبکه نمایش خانگی را به عنوان یک حوزه کاری و یک حرفه جداگانه نگاه کنیم اما اگر بخواهیم به آن با دید به اصطلاح (فیلم های ویدئو کبابی) بنگریم این فضاها باعث می شود که این رسانه در چرخه اقتصادی سینما تاثیری نداشته باشد.» (۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۳)