اصغر فرهادی

شکی نیست که حالا فرهادی را باید پرافتخارترین کارگردان دوران جدید سینمای ایران دانست. مردی که اولین اسکار طلایی تاریخ را برایمان به ارمغان آورده و ستایشگرانی در رسانه‌های سراسر جهان دارد. فرهادی اما از فرزندان تلویزیون و شاخص‌ترین چهره‌هایی است که از رسانه ملی وارد سینما شده. او کارش را در تلویزیون با نگارش مجموعه «ماه مهربان» به کارگردانی بهروز بقایی آغاز کرد و بعدها با نویسندگی داستان‌هایی اجتماعی و بشدت تاثیرگذار در مجموعه‌های «روزگار جوانی» و «داستان شهر 1 و 2» بسیار مورد توجه قرار گرفت. فرهادی تا اوایل دهه 80 همچنان در تلویزیون فعال بود اما نگارش فیلمنامه «ارتفاع پست» ابراهیم حاتمی‌کیا و بعد نویسندگی و کارگردانی ساخته‌های سینمایی خودش، میان او و تلویزیون فاصله انداخت.

مرضیه برومند

پرکارترین کارگردان ژانر کودک در سینمای ایران هم، رگ و ریشه‌هایی تلویزیونی دارد. مرضیه برومند که هم در تئاتر، هم سینما و هم تلویزیون در عناوین گوناگونی از بازیگری تا نویسندگی و کارگردانی فعالیت کرده، مدت‌ها قبل از این‌که «شهرموش‌ها1» را به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین فیلم‌های عروسکی تاریخ سینمای ایران بسازد، نسخه تلویزیونی همین اثر را با نام «مدرسه موش‌ها» از شبکه یک سیما روی آنتن ‌برد. او همچنین مجموعه‌های شیرین دیگری چون «خونه مادربزرگه»، «آرایشگاه زیبا»، «قصه‌های تابه‌تا» و «کارآگاه شمسی و مادام» را کارگردانی کرده و عملا بیش از این‌که با ساخته‌های سینمایی‌اش شناخته شود، مخاطبان، او را با مروری بر این آثار تلویزیونی در خاطر می‌آورند.

رضا عطاران

عطاران کارش را از اوایل دهه 70 در تلویزیون آغاز کرد و از همان زمان علاوه بر بازیگری دستی جدی هم بر نوشتن داشت. با این حال عامل اصلی‌ای که محبوبیت و شناخته شدن وی را برایش رقم زد، ساخت سه مجموعه مناسبتی در ماه رمضان سال‌های 83،84 و 87 بود؛ مجموعه‌های «خانه به‌دوش»، «متهم گریخت» و «بزنگاه» که حتی همین حالا هم در بازپخش بسیار موفق و پربیننده‌ است. عطاران بعدها تصمیم گرفت خود را در زمینه کارگردانی در سینما هم محکی بزند، اما مقایسه آمارهای فروش سه فیلمی که ساخته، نشان می‌دهد او در بهترین حالت هم هنوز به نیمی از مخاطبان خود در تلویزیون دست نیافته و شهرتش را همچنان مدیون رسانه ملی است.

رضا میرکریمی

رضا میرکریمی از جمله کارگردان‌هایی بود که ابتدا فعالیت حرفه‌ای‌اش را با کار در رسانه ملی کلید زد اما بعدها و با ورود جدی‌تر به سینما، رسانه تلویزیون را به کلی به فراموشی سپرد. میرکریمی در اواسط دهه 70 مجموعه‌ای را در ژانر کودک و نوجوان کارگردانی کرد که «بچه‌های مدرسه همت» نام داشت. این مجموعه برای شبکه دو سیما تولید شده بود و معرفی مهران رجبی به تلویزیون هم محسوب می‌شد؛ البته بعدها رجبی همچنان در تلویزیون ماند اما میرکریمی به سینما راه پیدا کرد و دیگر سراغی از تلویزیون نگرفت.

رامبد جوان

رامبد جوان از سال‌ها پیش از شروع به ساخت برنامه «خندوانه» برای مخاطبان سیما آشنا بود و حتی عده زیادی فکر می‌کردند که او نام واقعی‌اش فرید است! فرید جنگل‌برد نام شخصیت جوانی بود که او در مجموعه «خانه سبز» ایفا می‌کرد و بازی‌اش در کنار دیگر عوامل موفقیت این مجموعه بخوبی دیده شد. جوان بعدها اولین مجموعه مناسبتی رمضانی تلویزیون یعنی «گمگشته» را کارگردانی کرد و چند سریال دیگر را هم ساخت اما بعد ناگهان او هم تصمیم گرفت فعالیت در سینما را تجربه کند. از میان سه فیلمش، «ورود آقایان ممنوع» اتفاقا به واسطه حضور سه ضلع مثلث جوان، عطاران و قاسم‌خانی بشدت پرفروش شد. چهره‌هایی که هر سه خاستگاهی تلویزیونی دارند.

حسن فتحی

حسن فتحی، کارگردان و نویسنده شماری از آثار شاخص تلویزیون ایران است. او که سابقه فعالیت تئاتری را هم در اوایل فعالیتش در کارنامه داشت، از اولین سال‌های دهه 70 وارد تلویزیون شد و مجموعه‌های مختلفی را نوشت و کارگردانی کرد. وجه تمایز آثار فتحی، کلمات و جملات شیوا و دیالوگ‌هایی سجع‌وارانه بود که بر زبان بازیگرانش خوش می‌نشست و مخاطبانش را چون سفری به دل همان تاریخ و فضایی که مجموعه‌اش را در آن ساخته بود، رهنمون می‌کرد. «روشن‌تر از خاموشی»، «شب دهم» و «مدار صفر درجه» بهترین مثال‌ها در این زمینه است. فتحی این روزها در شبکه نمایش خانگی مشغول است.

داوود میرباقری

داوود میرباقری سال‌ها قبل از این‌که مجموعه‌های تاریخی ماندگاری چون «امام علی(ع)»، «مسافر ری» و «معصومیت از دست رفته» را بسازد همچنان در تلویزیون مشغول بود و در ساخت مجموعه‌هایی معاصر و اجتماعی چون «گرگ‌ها» و «رعنا» فعالیت داشت. میرباقری در این میانه مدتی را هم به سینما رفت؛ فیلمنامه دو سه کار مختلف را نوشت و فیلم متفاوت «آدم برفی» را خود کارگردانی کرد؛ با این حال دوباره به تلویزیون بازگشت و چند سالی را به ساخت مجموعه تاریخی ـ عاشورایی «مختارنامه» گذراند. به نظر می‌رسد میرباقری خیلی علاقه‌ای به وفاداری به یک عرصه خاص را ندارد و این روزها با ساخت پروژه جدید خود «ماه تی‌تی»، در حال تجربه کردن عرصه رسانه‌های خانگی است.

مهران مدیری

مدیری را به‌طور قطع باید از جریان‌سازان اصلی عرصه طنز در تلویزیون ایران دانست. او جزو نسلی بود که در دهه‌ 70 با ساخت مجموعه‌های اپیزودیکی چون «پرواز 57»، «ساعت‌خوش» و «ببخشید شما؟» شاخصه‌های طنز تلویزیونی را به سطحی جدید ارتقا بخشید و شماری از استعدادهای جوان در عرصه‌های مختلف را به رسانه ملی معرفی کرد. مدیری در این سال‌ها همچنان این موفقیت و محبوبیت را برای خود محفوظ نگه داشته و حتی در حوزه‌های دیگری چون رسانه‌های خانگی هم که وارد شد، باز به‌واسطه همین محبوبیتی که از تلویزیون داشت مورد توجه قرار گرفت. او بتازگی اعلام کرده قصد ساخت فیلمی سینمایی با نام «ساعت پنج عصر» را دارد. باید منتظر ماند و دید آیا این اثر می‌تواند موفقیت سال‌های خوش حضورش در تلویزیون را تکرار کند یا نه.

* جام جم