رفتارهای متضاد سازمان سینمایی در مقابل فیلم‌هایی که تیزرهای‌شان از شبکه‌های ماهواره‌ای پخش شده، نشان‌دهنده عدم سیاست واحد سازمان در قبال این پدیده است؛ به طوری که بیانیه رسمی سازمان نه تنها باعث توقف پخش تیزرها نشد بلکه اکنون سازمان به دنبال رفع توقیف فیلمی است که ممنوعیت پخش آگهی را نقض کرده است. 

       

تبلیغ فیلم‌های ایرانی در شبکه‌های فارسی‌زبان ماهواره‌ای، مسئله جدیدی نیست. تا به حال چندین عنوان تیزر فیلم سینمایی همزمان با آغاز اکران در سینماها از شبکه‌های ماهواره‌ای و به خصوص شبکه ماهواره‌ای «GEM» پخش شده‌ است؛ از فیلم‌های هنر و تجربه گرفته تا فیلم‌های تجاری و حتی فیلم‌هایی که جزو آثار ارزشی سینما به شمار می‌روند. 

اگرچه در مواردی مانند تبلیغ فیلم «ایستاده در غبار» سازمان اوج با انتشار بیانیه‌ای عمل شبکه ماهواره‌ای را تقبیح کرد، اما همیشه ردپای عوامل داخلی از سفارش تبلیغ فیلم‌ها از شبکه‌ها دیده شده است؛ عملی غیرقانونی اما متداول که گفته می‌شود باعث بالا رفتن فروش فیلم‌ها می‌شود. قاعده‌ای که همیشه هم جواب نداده و برخی از فیلم‌ها با وجود تبلیغات پرحجم ماهواره‌ای با شکست در گیشه روبه‌رو شده‌اند. 

برخورد قانونی با پخش تیزرهای فیلم‌های سینمایی از شبکه‌های ماهواره‌ای با دعوت چند تهیه‌کننده به دادسرای فرهنگ و رسانه کلید خورد و از آن زمان تا به حال چند بار قوه قضائیه در این زمینه ورود داشته است. در آخرین برخورد قوه قضائیه با پخش آگهی فیلم‌ها، فیلم کمدی «مشکل گیتی» توقیف شد؛ فیلمی که توقیف آن واکنش‌های منفی را در بین تهیه‌کنندگان سینما در پی داشت. با این حال حجت‌الله ایوبی، رئیس سازمان سینمایی می‌گوید که مشکل تقریباً حل شده است!

    

رایزنی‌های سازمان سینمایی باعث رفع توقیف دو دفتر پخش فیلم شد که سفارش پخش آگهی فیلم‌ها را به شبکه‌های ماهواره‌ای می‌دادند. بعد از رفع توقیف این دو دفتر بود که سازمان سینمایی در بیانیه‌ای ضمن تشکر از همکاری قوه قضائیه صراحتاً نسبت به پخش تیزرهای تبلیغاتی فیلم‌های سینمایی از ماهواره هشدار داده و تأکید می‌کند: «در صورت پخش آگهی تبلیغاتی در شبکه‌های معاند از جمله جم‌تی‌وی، سازمان سینمایی با متخلفان به شدت برخورد و ادامه نمایش فیلم را در سینماها و شبکه نمایش خانگی در هر مرحله‌ای که باشد متوقف خواهد کرد.» شاید همین قضیه باعث شد زمانی که قوه قضائیه فیلم «مشکل گیتی» را توقیف کرد، سازمان سینمایی ترجیح دهد سکوت کند. 

در مقابل تهیه‌کنندگان سینما موضع تندی در قبال این توقیف گرفتند. زمانی که فیلم «سه‌بیگانه» با وجود طی همه مراحل به نوبت اکران رسید، در شورای صنفی نمایش اجازه اکران نگرفت و توقیف شد. دلیل توقیف این فیلم نه محتوای آن و نه تبلیغ فیلم در ماهواره بلکه کارگردان فیلم بود. مهدی مظلومی پیش از خروج از کشور و همکاری با شبکه «GEM» این فیلم را ساخته بود. 

با خروج «سه بیگانه» شورای صنفی فیلم «مشکل گیتی» را جایگزین کرد و این فیلم نیز بعد از چند روز به خاطر پخش تیزرهایش از ماهواره توقیف شد. توقیف پیاپی فیلم‌ها باعث شد شورای عالی تهیه‌کنندگان سینما اقدام به صدور بیانیه و اعلام تجمع در مقابل وزارت ارشاد کند که البته قرار تجمع بعد از چند ساعت از انتشار خبر لغو شد و تهیه‌کنندگان همچنان معتقد بودند توقیف فیلم‌ها باعث ظلم به سینمای ایران خواهد شد. جالب اینجاست که مجلس نیز در مورد توقیف فیلم‌ها، با نظر تهیه‌کننده‌ها همراه شده است. 

     

تهیه‌کننده‌ها می‌گویند تبلیغ فیلم‌ها از هر رسانه‌ای باید مجاز باشد، ولی قانون در این باره چیز دیگری می‌گوید. کمیسیون فرهنگی مجلس نیز در این بین تلاش دارد راه‌حل مسالمت‌آمیزی را در پیش بگیرد. در همین رابطه حجت‌الاسلام پژمانفر، پیگیر پخش تیزر فیلم‌ها از شبکه‌های صداوسیماست و دیگر اعضای کمیسیون فرهنگی نیز در مصاحبه‌های‌شان از توقیف فیلم‌ها ابراز نارضایتی کردند، به طوری که علیرضا ابراهیمی، عضو کمیسیون فرهنگی می‌گوید: «بدنه نحیف سینما تاب و توان توقیف فیلم‌ها و شکست‌های پی‌درپی اقتصادی را ندارد، لذا نباید تنها راه برخورد با سینماگرانی که اثر آنها در شبکه‌های ماهواره‌ای تبلیغ شده را توقیف دانست، چراکه این کار علاوه بر از بین بردن انگیزه ادامه کار فرهنگی در فعالان این عرصه، اقتصاد سینما را نیز متضرر می‌کند.»

محمدسعید اسماعیلی، دیگر عضو کمیسیون فرهنگی می‌گوید: مسئولان یا باید با تبلیغ فیلم‌ها در شبکه‌های ماهواره‌ای مخالف نکنند یا آنکه برای تبلیغ این آثار با کیفیت بیشتر در داخل برنامه ارائه دهند تا صاحبان آثار فرهنگی بتوانند به بازده مناسب اقتصادی رسیده و چرخه اقتصادی سینما پویا شود. 

هم‌اکنون توقیف «مشکل گیتی» باعث شده مسئولان به فکر حل ریشه‌ای مشکل تبلیغ فیلم در ماهواره بیفتند. بهرام کاظمی‌، تهیه‌کننده و کارگردان فیلم سینمایی «مشکل گیتی» که همچنان در پی رفع توقیف فیلمش است، می‌گوید: در حال حاضر مدیرعامل خانه‌ سینما، شورای عالی تهیه‌کنندگان و جامعه‌ صنفی پیگیر این ماجرا هستند و مسئولان وزارت ارشاد هم با قوه‌ قضائیه رایزنی می‌کنند. البته نه تنها برای حل مشکل این فیلم بلکه برای پیدا کردن راه‌حلی اساسی برای موضوع تبلیغات ماهواره‌ای؛ به هر حال این مشکل فقط یک فیلم نیست چون «GEM»  فقط این فیلم را تبلیغ نمی‌کند و بسیاری فیلم‌های دیگر هم تاکنون در این شبکه تبلیغ شده‌اند و ممکن است چنین حکمی برای فیلم‌های دیگری هم صادر شود. 

در حال حاضر بدنه سینما و مجلس در این مورد که توقیف نمی‌تواند راه‌حل مناسبی برای توقف پخش تیزرهای فیلم‌ها از شبکه‌های ماهواره‌ای باشد هم‌نظر هستند و باید دید این اتفاق‌نظر به یک راه‌حل قانونی خواهد انجامید یا خیر!

*روزنامه جوان