امسال صداوسیما زودتر از همیشه به استقبال بزرگداشت پیروزی انقلاب اسلامی رفت. با اینکه معمولا ویژه برنامه های رسانه ملی برای این مناسبت در دهه فجر پخش می شدند، اما در سال ۹۷ به خاطر همزمانی با چهلمین سالگرد رخ داد این انقلاب، پخش مجموعه برنامه هایی از چند هفته قبل از ماه بهمن، آغاز شد. البته چند سریال نیز به این مناسبت در حال آماده سازی است، اما زمان روی آنتن رفتن آن ها دهه فجر خواهد بود. در این گزارش، برنامه های ترکیبی، گزارشی و مستند سیما که این روزها از شبکه های مختلف در حال پخش هستند را مرور می‌کنیم:

قهرمانی‌های یک ملت

مجموعه مستند «ملت قهرمان» یکی از ویژه برنامه های سیما به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی است. این برنامه، داستان و موضوع دنباله داری ندارد و هر قسمت از آن، یک فیلم مستند مستقل، با کارگردانی متفاوت و موضوعی جدید است، اما در همه قسمت‌ها، روایت‌هایی درباره قهرمانان گمنامی که در دل انقلاب اسلامی روییدند پرداخته می شود. اغلب در این مجموعه مستند، افرادی معرفی می‌شوند که زندگی خود را وقف حل مشکلات مردم یا پیگیری نیازهای مستضعفین کرده‌اند یا فعالیت‌های دیگری که به خاطرشان می‌توان آنها را قهرمان نامید. «ملت قهرمان» در ۱۰ قسمت ۳۰ دقیقه‌ای تولید شده و سه‌شنبه‌ها بعد از خبر ساعت ۱۹ از شبکه یک سیما پخش می‌شود.

ناگفته‌های انقلاب از نگاه یک نوجوان

اما رسانه ملی امسال برنامه‌ای را جهت معرفی انقلاب به نوجوانان تدارک دیده است. این برنامه «چهل برگ» نام دارد که پنجشنبه‌ها از شبکه دو سیما به نمایش در می‌آید. این برنامه به جای روش‌های معمول و کلیشه‌ای در ساختاری داستانی و دراماتیک به موضوع محوری خود، یعنی کنکاش درباره انقلاب اسلامی توجه کرده است. این مجموعه که در قالب مستند داستانی ساخته شده، ماجراهای نوجوانی است که در پی یافتن پرسش‌های خود درباره انقلاب اسلامی می‌رود و به نتایج شگفت‌انگیزی می‌رسد. «چهل برگ» از زاویه نگاه و از زبان یک نوجوان امروزی، به چرایی بروز و ظهور انقلاب سال ۵۷ و دستاوردها و ثمرات آن در این ۴۰ سال می‌پردازد. در این مجموعه همچنین مهدی امینی‌خواه، بازیگران نوجوان را همراهی می‌کند. مجموعه مستند «چهل برگ» به کارگردانی اسماعیل حسینی پنجشنبه هر هفته ساعت ۱۵:۱۵ از شبکه دو سیما به نمایش در می‌آید.

اولین پیشرفت‌های ایران

«اولین‌ها» عنوان مجموعه میان برنامه‌ای است که پخش آن از حدود یک ماه قبل شروع شد. این کار، در قالب آیتم‌های گزارشی کوتاه یک و نیم دقیقه‌ای ساخته شده و همان طور که از عنوانش پیداست، به اتفاقاتی می‌پردازد که برای اولین بار طی سال‌های پس از انقلاب در کشورمان رخ داده‌اند. مثل اولین پیوند قلب، اولین مدال طلا بانوان در المپیک، ساخت پرسرعت‌ترین اژدر در جهان و ... برای بسیاری دور از ذهن است که بسیاری از پیشرفت ها و افتخارات ملی ما طی ۴۰ سال اخیر به دست آمده‌اند؛ آن هم در شرایط جنگ و تحریم و فشارهای سیاسی و اقتصادی. برنامه «اولین‌ها» از این نظر قابل توجه است که در بسته‌هایی کوتاه و در فرمی گرافیکی، به بخش‌هایی درخشان از تاریخ موفقیت‌های علمی، ورزشی، اقتصادی و صنعتی ایران عزیز می‌پردازد.

ایران، همیشه ۲۰

«ایران ۲۰» نیز دیگر میان برنامه کوتاهی است که به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی هر شب در فواصل مختلف برنامه‌های سیما روی آنتن می‌رود. این برنامه هم از نظر موضوعی به «اولین‌ها» شباهت دارد و به پیشرفت‌های کشورمان در ۴۰ سال اخیر می‌پردازد. با این تفاوت که در «ایران ۲۰» به عرصه‌های مختلف علمی و تکنولوژیک که ایران تا رتبه ۲۰ جهان قرار دارد می‌پردازد. عرصه‌هایی چون سلامت عمومی، توسعه انسانی، قدرت ایران در جهان، پیشرفت علمی و ... اما برنامه «ایران ۲۰» از نظر فرم و ساختار نیز قابل توجه است. این میان برنامه در قالب نوعی انیمیشن که به موشن گرافی مشهور است و شامل تصاویر نقاشی شده دو بعدی است به نمایش افتخارات ملی کشورمان می‌پردازد. «ایران ۲۰» نیز به تهیه کنندگی علی نقویان در ۱۰ قسمت ۴ دقیقه‌ای با مشارکت مرکز مستند سوره حوزه هنری شبکه مستند سیما تولید شده است.

توجه به بخشی مغفول از انقلاب

همچنین برنامه «عقیق» در شبکه قرآن سیما از زاویه‌ای متفاوت به ۴۰ سالگی انقلاب پرداخته است. این برنامه در قالب مجموعه‌ای از مستندهای مستقل، در هر قسمت، زندگی یکی از اساتید برجسته قرآن در کشور که طی سال های پس از انقلاب رشد و ظهور کرده‌اند بررسی کرده است. به طور قطعی، انقلاب اسلامی پیش و بیش از حوزه‌های علمی و اقتصادی و دفاعی و نظامی، در حوزه نرم افزاری و فرهنگی قابل توجه است. اگر پیشرفت های کم‌نظیر و خیره کننده ایران در ۴۰ سال اخیر، سندی برای حقانیت این رستاخیز سیاسی و اجتماعی است، پرورش و ظهور انسان های بزرگ و شاخص در دل این انقلاب نیز، برگ دیگری از افتخارات آن است. برنامه «عقیق» نیز از این نظر حائز اهمیت است که به این بخش از تأثیرات انقلاب اسلامی توجه کرده است. این برنامه، روزهای پنجشنبه ساعت ۲۰:۳۰ از شبکه قرآن و معارف سیما روی آنتن می‌رود و نمایشگر سبک زندگی بخشی از رویش های فرهنگی انقلاب اسلامی است.

هنر در ۴۰ سالگی انقلاب

اما یکی دیگر از ویژه برنامه‌های متفاوت سیما برای چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی «چهل شاهد» نام دارد و محصول شبکه آموزش است. این برنامه از این جهت متفاوت است که به تأثیرات متقابل انقلاب و هنر پرداخته است. «چهل شاهد» یک برنامه گفتگو محور است و در هر قسمت، نزد یکی از هنرمندان برجسته می‌رود و ضمن معرفی فعالیت‌های وی، اتفاقات آن رشته طی ۴۰ سال اخیر را بررسی می‌کند. رشته‌هایی چون نقاشی، داستان، شعر، سینما، تئاتر و ... در سال های بعد از انقلاب در ایران دچار تحولات و افتخارات بسیاری شده‌اند که برنامه «چهل شاهد» در گفتگو با ۴۰ هنرمند طراز اول کشور به آن‌ها می‌پردازد. برنامه «چهل شاهد» هر شب ساعت ۲۳ از شبکه آموزش پخش می‌شود.

سایر برنامه‌ها

شبکه دو سیما برای پرداختن به دستاوردهای چهل ساله انقلاب اسلامی، مجموعه مستندی با عنوان «چله انقلاب» را تدارک دیده است. این مجموعه با ترکیبی از صحبت‌های کارشناسان و تصاویر آرشیوی، به طور مستدل و مستند به طور عینی به نتایج و ثمرات ۴۰ سال فعالیت نظام جمهوری اسلامی می‌پردازد. مجموعه «چله انقلاب» روزهای شنبه و یکشنبه از ساعت ۴۱:۳۰ از شبکه دو سیما پخش می‌شود.

از دیگر ویژه برنامه‌های سیما به مناسبت ۴۰ ساله شدن پیروزی انقلاب که در حال پخش هستند می‌توان به «پیش‌رفته‌ایم» اشاره کرد. این برنامه به صورت آیتم‌های کوتاه کمتر از پنج دقیقه، در قالب مستند گزارشی از شبکه پنج سیما روی آنتن می‌رود. «پیش رفته‌ایم» به طور مستند و با مراجعه به منابع خبری و علمی معتبر روز جهان، جهش ایران در حوزه‌های مختلف علمی، تکنولوژی و صنعتی را در سال های پس از انقلاب اسلامی معرفی می‌کند. به طور مثال، در بخشی از این برنامه، از نشریه معتبر علمی «ساینس» نقل می‌شود که ایران هم اکنون در رتبه ۱۶ تولید علم در جهان قرار گرفته است.

شبکه پنج همچنین در مجموعه مستند ترکیبی دیگری با عنوان «چهل» با گروهی از بزرگان و شخصیت‌های تأثیرگذار انقلاب به گفتگو خواهد پرداخت. پخش این برنامه از دهه فجر آغاز خواهد شد. «چهل چراغ انقلاب» نیز عنوان مجموعه مستندی است که فعالیت‌های جهادی گروهی از بسیجیان در مناطق محروم را نمایش می‌دهد. این برنامه نیز از شبکه دو سیما پخش می‌شود. مجموعه مستند «به توان چهل» نیز درباره پیشرفت‌های انقلاب اسلامی در زمینه‌های مختلف علمی، تکنولوژی، کشاورزی، صنعت، فرهنگ و هنر است. این برنامه نیز هر هفته پنج شنبه و جمعه ساعت ۱۹:۳۰ با روی آنتن شبکه مستند سیما می‌رود.