در سال های اخیر به دلیل گسترش انواع شبکه های ماهواره ای، شبکه نمایش خانگی، فیلم های روز سینمای جهان، شبکه های مجازی وانواع سایت های خبری، تلویزیون مانند گذشته یکه تاز عرصه خبروسرگرمی نیست و در رقابت با این رسانه ها عقب افتاده است.

 با نگاهی به محبوبیت شبکه های اجتماعی مجازی و شبکه های ماهواره ای به نظر می رسد تلویزیون قافیه را به رسانه های دیگر باخته است و سریال ها و برنامه های ماهواره ای به راحتی مخاطب تلویزیون را جذب کرده اند.

افزایش ساخت سریال در شبکه های ماهواره ای فارسی زبان و نیاز این شبکه ها به پر کردن کنداکتور برنامه، منجر شده است که این شبکه ها به عوامل برنامه ساز از جمله بازیگر و تکنسین های فنی نیاز داشته باشند و ازهنرمندان سینما و تلویزیون ما دعوت به کار کنند.

مهاجرت تعدادی از سازندگان برنامه های تلویزیونی اعم از کارگردان، تکنسین فنی، بازیگر و دوبلورهشداری است برای مدیران صدا و سیما که اگر به آن بی توجهی شود به زودی شاهد اضافه شدن اسامی دیگری به این لیست خواهیم بود.

با این تفاسیر نیاز به آسیب شناسی این موضوع بیش از پیش احساس می شود.

تعداد بیشتر مخاطبان شبکه نمایش خانگی قطعا نشانگر ضعف تلویزیون است

علیرضا افخمی کارگردان سریال های پربیننده تلویزیونی درباره سیر نزولی مخاطب تلویزیونی به خبرنگارموج گفت: کمبود بودجه، ناکارآمدی مدیریت ها و به هم ریختن ناگهانی چارت سازمانی تلویزیون که منجر به تمرکز غلط در مدیریت برنامه های نمایشی شد موجب شده که مخاطب برنامه های داخلی بسیار کاهش یابد.

کارگردان سریال «او یک فرشته بود» ادامه داد: امیدوارم حال که مدیریت صدا و سیما تغییرکرده است مشکلات تلویزیون که مهم ترین بخش آن فشار شدید مالی است کم شود.

افخمی تصریح کرد: اگر هنرمندان ما جذب شبکه های ماهواره ای نشده باشند قطعا در این هرج و مرج جذب بخش خصوصی و شبکه های نمایش خانگی شده اند و تعداد بیشتر مخاطبان شبکه نمایش خانگی قطعا نشانگر ضعف تلویزیون است.

این کارگردان تلویزیون اضافه کرد: من پیوستن هنرمندانمان به شبکه های ماهواره ای را تایید یا رد نمی کنم و معتقدم در شرایط کسادی بازار کار و کسر بودجه تلویزیون هنرمندان نیاز دارند که معاش زندگی خود را تامین کنند.

بسیاری از بازیگران سینما در تلویزیون ممنوع التصویر هستند

امیر حسین شریفی تهیه کننده تلویزیون با اشاره به بالا بودن تعرفه های پخش تیزرهای تبلیغاتی فیلم ها در تلویزیون گفت: شبکه های ماهواره ای با مبلغ بسیار کمی تیزرهای فیلم ها را پخش می کنند و گاهی رایگان اقدام به پخش تیزرها می کنند. تلویزیون باید تبلیغات فیلم ها را آزاد کند و این امکان برای همه تهیه کنندگان وجود داشته باشد که بتوانند فیلمشان را تبلیغ کنند .

امیرحسین شریفی درباره احضار 10 سینماگر به دادسرا برای پخش تیزرهای تبلیغاتی شان از شبکه های ماهواره ای به خبرنگار موج گفت: قاضی پرونده به این نتیجه رسید که قیمت پخش تیزرها در تلویزیون بسیار بالاتر از شبکه های ماهواره ای است و بسیاری از بازیگران سینما در تلویزیون ممنوع التصویر هستند، این سینماگران هیچ عمدی برای سپردن تبلیغات وهمکاری با شبکه های خارجی ندارند و فقط به دلیل مسایل اقتصادی به طرف شبکه های ماهواره ای رفتند.

هر قدر نجابت کردم وضع بدتر شد

سپیده گلچین بازیگر سریال پرمخاطب «تنها در تاریکی» که مدتی است کم کار شده به خبرنگار خبرگزاری موج گفت: سال ها سکوت کردم وهر قدر نجابت کردم وضع بدتر شد. الان در تلویزیون آدم هایی پول پرداخت می کنند و نقش اول بازی می کنند. چرا مدیر شبکه تلویزیونی باید تعیین کند چه کسی بازی کند و چه کسی دعوت به کار نشود؟

گلچین ادامه داد: برای سریال «تنها در تاریکی» که در زمان پخش خود ازپربیننده های تلویزیون بود تست دادم و وارد کار شدم. برای «اعتراض» مسعود کیمیایی تست دادم، اما الان تهیه کننده برای کارگردان تعیین می کند چه کسی بازی کند.

بازیگر سریال «عمارت فرنگی» ادامه داد: در سال های اخیر بازیگران سریال های مناسبتی از قبل مشخص هستند ،قرارداد سریال های ماه رمضان با عده خاصی بسته می شود. من نذر داشتم بدون دریافت دستمزد در یک سریال ماه رمضان بازی کنم. حسرت یک سریال ماه رمضان به دلم مانده است و این سریال ها به تیم ها و گروه های خاصی پیشنهاد می شود. باند بازی ها مانع می شود که همه در شرایط برابر کار کنیم.

بازیگر «سریال بیابان عشق» ادامه داد: من آن قدر دلتنگ و شیفته کار بودم ماشینم را فروختم و فیلم کوتاه ساختم. سال ها در این رشته تحصیل کردم و برای این مهارت تلاش کردم.

گلچین تصریح کرد: در دیداری که با آقای جنتی وزیر ارشاد داشتیم  به ایشان گفتم دیگر نمی توانم شغلم را بازیگرعنوان کنم چون سال ها است که کار نکرده ام. آقای وزیرمی توانید این درد را بفهمید؟

از شبکه های ماهواره ای پیشنهاد کار داشتم، اما در ایران می مانم

بازیگر فیلم «اعتراض» افزود: با وجود اینکه مدت هاست که در فیلم و سریالی بازی نمی کنم و مدام از شبکه های ماهواره ای دعوت به کار شده ام اما من می خواهم در ایران بمانم و اینجا کار کنم چون دل بسته این سرزمین هستم و دوست دارم برای مردم کشور خودم کار کنم. با وجودیکه از طرف این شبکه ها مدام با بازیگران مذاکرات مالی صورت می گیرد در اینجا مانده ایم و می خواهیم در کشور خودمان از مهارتی که داریم استفاده کنیم.

گلایه ها و نقدهای اصحاب تلویزیون از یک سو و نقد مسولان فرهنگی درباره کمبود بودجه کافی صدا سیما موجب شده است که کاهش مخاطب تلویزیون را ناشی از کمبود بودجه و منابع اعتباری ناکافی ذکر کنند. این در حالی است که صدا وسیمای ما با بودجه ای بیشتر از هزار میلیارد تومان از بسیاری از شبکه های ماهواره ای تازه تاسیس کم مخاطب تر است.

سید مرتضی حسینی دبیر اول کمسیون فرهنگی نهمین دوره مجلس شورای اسلامی در خصوص تاثیر کمبود بودجه صدا و سیما و کاهش آمار مخاطبان در گفت و گو با خبرنگار موج اظهار داشت: با نگاهی به افزایش بودجه سایر نهادهای فرهنگی به این نتیجه می رسیم که دولت نخواست از صدا و سیما حمایت کند. افزایش 50 درصدی بودجه کتابخانه ملی و افزایش 40 درصدی بودجه وزارت ارشاد و افزایش بودجه سایر سازمان ها و نهادهای فرهنگی در مقایسه با بودجه زیر 1.5 درصدی صدا و سیما نشان می دهد که دولت عملا مایل است مردم شبکه های ماهواره ای را نگاه کنند. البته با انتصاب آقای عسکری به عنوان مدیریت صدا و سیما دولت اظهار امیدواری کرده که شاهد بهبود عملکرد صدا و سیما باشیم و ما امیدواریم این تغییر مدیریت موجب حمایت دولت از صدا و سیما شود.

اما ابوذر ندیمی عضو کمسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی درباره رقمی که در لایحه بودجه برای صدا و سیما تصویب شده است نظر دیگری دارد، این عضو کمسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی درباره رقم بودجه صدا و سیما در سال 95 اظهار داشت: ما پیشنهادهای کمسیون فرهنگی را مصوب کردیم. صدا و سیما خیلی بیشتر از این رقم نیاز دارد اما در حال حاضر وضعیت اقتصادی کشور پاسخگوی همین مقداراست.

عضو کمسیون اقتصادی مجلس تصریح کرد صدا و سیما امکان استفاده از بودجه فرهنگی دیگر نهادها را نیز دارد و در مجموع بودجه صدا و سیما با احتساب بودجه های تخصیصی و فرهنگی بیشتر از 1 درصد افزایش پیدا کرده است.

طبق اظهارات ندیمی بودجه کشوردرسال 94 رقم 1002 میلیارد و 336 میلیون تومان مقرر شده بود و در سال 1395 این رقم به 1335 میلیارد و 800 میلیون تومان افزایش پیدا کرده است و این تفاوت ارقام افزایش 25 درصدی بودجه را نشان می دهد.

اما متخصصان آسیب های اجتماعی دلیل کاهش مخاطب تلویزیون را مواردی فراتر از بحث بودجه می دانند.

 تلویزیون به واقعیت نمی پردازد/مسوولین باید به مردم جواب بدهند

 دکتر مصطفی اقلیما جامعه شناس و متخصص آسیب های اجتماعی درباره عملکرد تلویزیون در تامین محتوای مورد نیاز جامعه به موج گفت: ما در انجمن علمی مددکاری بررسی هایی داشتیم و آماری که به دست آمده حاکی از آن است که 78درصد مردم تلویزیون ایران را نمی بینند و شبکه های ماهواره ای فارسی زبان را نگاه می کنند، این آمار نشانگر این است که تلویزیون در تامین خواست و نیاز مخاطب درست عمل نکرده است.

اقلیما ادامه داد:چرا فقط تعدادی از کارگردان ها باید برنامه بسازند و آن قدر محتوا تکراری شده که مردم رغبتی به دیدن این برنامه ها ندارند. ما هنرمندان زیادی داریم که از توانایی و استعداد آن ها استفاده نکرده ایم.

این متخصص آسیب های اجتماعی اضافه کرد: تلویزیون ما فقط می خواهد همه چیز را دیکته کند. من به عنوان یک کارشناس آسیب هایی اجتماعی وقتی به تلویزیون دعوت می شوم می خواهند به من دیکته کنند چه بگویم و چه نگویم در حالیکه من یک کارشناس علمی هستم که مطابق با تخصصم باید آسیب های اجتماعی را ببینم ، مطالعه و تحلیل کنم و برای آن راهکار بیایم. اما تلویزیون نمی خواهد به واقعیت بپردازد و به همین دلیل جامعه از آن فاصله گرفته است.

دکتر اقلیما تصریح کرد: بخش مهمی از ضعف عملکرد تلویزیون ناشی از بی تدبیری مدیران است. مقام معظم رهبری دو نکته بسیار مهم را در رهنمودهایشان به مسوولان و مدیران گوشزد کرده اند: شایسته سالاری و پاسخگویی. الان هیچ مدیری پاسخگو نیست. مسوولین باید به مردم جواب بدهند. اگر تنها همین دو اصل مهم در بدنه صدا و سیما رعایت می شد، این سازمان به این وضع دچار نمی شد.