بهروز سبط‌ رسول؛ نویسنده، فیلمساز، تهیه‌کننده و کارگردان است. وی به شیوه خودش دست به تجربه‌های تازه می‌زند و البته در جشنواره‌های خارجی هم مورد توجه قرار می‌گیرد. «هویت» اولین فیلم بلند او، جایزه بهترین فیلم انجمن صنفی فیلمسازان را دریافت کرد و نامزد بهترین کارگردانی و بهترین فیلم در جشنواره یاس بود. جدیدترین ساخته او «راه پنهان» است که در جشنواره‌های بین‌المللی راه خود را باز کرده اما تاکنون موفق به اکران در سینماهای کشور نشده است. سبط رسول به‌تازگی نوشتن فیلمنامه‌ای را به پایان رسانده است. وی قصد داشت این طرح را با عباس کیارستمی مطرح کند و حتی نامه‌ای هم به او فرستاد اما با مرگ ناگهانی کیارستمی این نامه هیچ‌گاه به‌دست مخاطبش نرسید. با وی درباره فعالیت‌های اخیرش در حوزه تولید و فیلمنامه گفت‌وگو کرده ایم که از نظر می‌گذرانید.

شما پروانه ساخت «سکوت یک پروانه» را دریافت کرده بودید اما به ناگهان تصمیمتان را عوض کردید و دست به ساخت «راه پنهان» زدید. چه شد که این تصمیم را گرفتید؟

در پیش‌تولید فیلم «سکوت یک ترانه» بودم که جوانی به دفترآمد و داستانی از خودش را برایم تعریف کرد و این داستان، جرقه‌ای شد تا «راه پنهان» را بسازم.

یعنی پیش‌تولید «سکوت یک ترانه» را رها کردید؟

بله؛ دیدم ذهنم آشفته‌شده است و در ضمن جرقه‌ای در ذهنم زده شد که کمی با جسارت بیشتر، ساختار فیلم قبلی‌ام را دستکاری کنم تا شاید به درد فیلم بعدی هم بخورد.

در این فیلم هم به‌مانند سایر آثارتان به واقعیات وفادار هستید؟

داستان فیلم خطی است اما شکست‌هایی در زمان اتفاق می‌افتد که دور از واقع‌گرایی نیست. این شکست زمانی در فیلم، در قالب بازبینی یک فیلم اتفاق می‌افتد. در واقع بخشی که دو نفر مشغول بازبینی یک فیلم هستند همان روایت خطی دنبال می‌شود؛ در هنگام بازبینی خط روایی دچار شکست‌شده که فیلم داستان جوانی است که به عشق مدل‌شدن به تهران می آید و در نهایت با سختی‌های فراوان به تجربه‌های بالایی می‌رسد.

درباره حضور در جشنواره‌های بین‌المللی برای فیلم «راه پنهان» توضیح دهید. چه اتفاقاتی برای فیلم افتاده و چه اتفاقاتی قرار است بیفتد؟

فیلم در چهار جشنواره آمریکا که اولین زمان اعلام منتخبان را داشتند انتخاب، در هالیوود اینترنشنال در ماه گذشته فیلم برنده اعلام شد و در جشنوارهای دیگر هم شرکت داده شده که نتیجه داوری طی هفته‌های آتی اعلام خواهد شد. اتفاقی که قرار است بیفتد این است که من یک‌بار دیگر تجربه خود را به نمایش گذاشتم تا بازخورد آن را ببینم. این فیلم بر اساس شعری از مولانا ساخته‌شده و افتخاری است برای من تا اسم مولانا در اول فیلم باشد.

شما تجربه ساختن فیلم‌های کوتاه و مستند را داشته‌اید. ساخت فیلم بلند چه مشکلاتی دارد؟

من هنوز در حال ساخت فیلم کوتاه و مستند هستم و به‌نظرم در فیلم بلند مسئله اصلی بودجه است و داستانی که کشش دراماتیک خود را حفظ کند.

فیلم «هویت» اولین تجربه شما در زمینه ساخت فیلم بلند است. برای دریافت پروانه ساخت آن با چه مشکلاتی مواجه بودید؟ آیا فیلم‌اولی‌ها از سوی سازمان سینمایی با کم‌لطفی مسولان مواجه می‌شود؟ تجربه شما چگونه بود؟

بله؛ برای اخذ پروانه ساخت مشکلی نداشتم چون از کسی کمک نخواستم با سازمانی هم مشکل پیدا نکردم ولی جالب‌ترین مسئله‌ای که برایم پیش آمد، عدم نمایش در هنر و تجربه بود که هنوز مفهوم آن برایم روشن نیست. فیلم دارای درجه کیفی ب بوده است و برایش اتفاقات خوبی در جشنواره می‌افتد که البته جاداشت که بهترین اتفاق برایش بیفتد. برای این فیلم از سوی مسئولان ارشاد هم تشویق شدم. از همه مهم‌تر این‌که فیلم دارای مفهومی انسانی است که به نداشتن شناسنامه یک پسر ١٣ ساله می‌پردازد و درست در زمانی که می‌بایست هنر و تجربه حداقل به‌خاطر حمایت از بچه‌هایی که هویتی ندارند وارد می‌شد با پافشاری آنها برای عدم نمایش در هنر و تجربه مواجه شدیم. انجمن صنفی به هنر و تجربه نامه نوشت که این فیلم باارزش است اما برای بار سوم حتی جواب کتبی از سوی هنر و تجربه به نامه‌ها داده نشد -نه به نامه‌های من و نه به نامه انجمن صنفی- و جواب به‌صورت شفاهی داده شد.

در مورد بازیگران و کار با آنها توضیح دهید. استفاده از نابازیگر در فیلم به چه دلایلی بوده است؟

من بازی گرفتن از نابازیگر را هم دوست دارم و هم به شکلی خودم را تجربه می‌کنم. در ضمن بکربودن شخصیت آنها را دوست دارم و می توانم به باورپذیربودن داستان کمک کنم. در این فیلم از همان جوانی که به دفترم آمده بود برای نقش اول استفاده کردم. در واقع داستان بر اساس شخصیت او نوشته شده بود.

او از عهده ایفای نقش خودش برآمد؟

در واقع این مشکل من بود چون ما نباید از نابازیگر انتظار کاری داشته باشیم. در جایی می‌خواندم که کسی نوشته بود درفلان فیلم نابازیگرها از بازیگرها هم بهتربازی کردند. این جمله درستی نیست چرا که نابازیگر اگرخوب بازی کند که بازیگر می‌شود. این کارگردان است که باید از او بازی بگیرد. اگر بتواند او را نزدیک به کاراکتری که دارد بکند موفق شده است. ما درفیلم‌ها به تکرار دیده‌ایم که نابازیگری که در فیلم اول خود درخشیده است دیگر نمی‌تواند به همان خوبی بدرخشد چراکه کارگردان وقتی ظرف او خالی‌بوده توانسته آنچه را که می‌خواهد درآن ظرف بنشاند.

درباره «سکوت یک ترانه» توضیح بدهید. مشخص نیست چه زمانی آن را می‌سازید؟

این فیلم را فعلا نمی سازم تا فیلمنامه‌ای که در دست دارم به اتمام برسد.

در حال حاضر مشغول چه کاری هستید؟

جدیدترین نوشته‌ام فیلمنامه‌ای است که هنوز تمام نشده تا به یقین چیزی بگویم اما مدام مشغول تجربه‌کردن هستم. من در روزهای پایانی عمر عباس کیارستمی از این بیمارستان به آن بیمارستان رفتم تا هم او را ببینم و هم طرح مسئله‌ای کنم اما کیارستمی مرخص شده بود و من دیگر خجالت کشیدم که مزاحمش بشوم. نامه‌ای نوشتم و نزد یکی از دوستان صمیمی او رفتم که نامه را به وی برساند اما باز دلم می‌خواست حضوری عباس کیارستمی را ببینم. از طرفی از سمت جشنواره به آمریکا دعوت شده بودم که برای گرفتن ویزا به اتریش رفتم. دوستان زنگ زدند که کیارستمی را برای معالجه به فرانسه فرستاده‌اند. من هم شال و کلاه کردم که به فرانسه بروم اما خبر بعدی که حاکی از پرواز او بود من را به اتریش برگرداند. دوست داشتم تجربه تازه‌ام را با او درمیان بگذارم اما متاسفانه این امکان فراهم نشد.