سال ۹۵ در پنج ماه نخست سال فیلمها به رقم فروش ۹۰ میلیارد تومان دست یافتند. این در حالی است که امسال با گذشت ۱۰ روز از پنجمین ماه سال فیلم ها تنها حدود ۸۷ میلیارد فروخته اند. در این صورت اگر تا پایان ماه جاری امیدوار به فروش سه میلیارد دیگر باشیم، در انتها تازه به آمار سال گذشته در مدت زمان مشابه دست یافته ایم. ضمن اینکه باید در نظر داشت امسال شاهد افزایش ۲۰ درصدی نرخ بلیت سینماها بوده ایم که با احتساب این مسئله، در واقع فروش فیلم ها در ماههای گذشته در قیاس با پارسال نه تنها افزایش نداشته، بلکه کاهش نیز یافته است. این مسئله در مقایسه نوروز امسال و پارسال هم مشهود بود؛ به طوری که در هفته دوم اکران نوروز ۲۲۷۴۸۷ نفر کمتر از سال گذشته در همین زمان به سینما رفتند. در مجموع نیز نوروز امسال ۷۴۱۹۴۴ نفر به سینما رفتند که در مقایسه با عید ۹۵، با افت حضور تعداد ۲۲۷۴۸۷ نفری مواجه بودیم. آماری که با وجود رقمهای شگرف چند فیلم در جدول فروش امسال، همچنان نگران کننده به نظر می رسند. این را هم نباید فراموش کرد که سینمای ایران اواخر تابستان پارسال پدیده ای همچون «فروشنده» را رو کرد که در پایان اکران خود حدود ۱۶ میلیارد فروش عاید سینما کرد.

بد نیست بدانید در پنج ماه نخست سال ۹۴ نیز سینماها ۷۵ میلیارد فروش را تجربه کردند که همچنان با نظر به افزایش بیست درصدی قیمت بلیت در سال جاری، آمار ۸۷ میلیارد فروش امسال، بعد از دو سال چندان چشمگیر جلوه نمی کند. اما آیا در نیمه دوم امسال ورق بر خواهد گشت و فروش فیلم ها روند صعودی خواهند یافت. جدول اکران و چینش فیلم های باقیمانده اما حکایت از یک ناامیدی در گیشه دارند. به ویژه اینکه از میان فیلم هایی که تا پیش از اکران جزو امیدهای گیشه محسوب می شدند، آثاری همچون «رگ خواب» و «ساعت پنج عصر» تا امروز چندان که امید می رفت شگفت انگیز ظاهر نشدند. ضمن اینکه دیگر فیلم های شانس دار در گیشه همچون «گشت۲»، «خوب، بد، جلف» کارشان را انجام داده و با گذر از ۱۵ میلیارد فروش، سربلند کنار کشیده اند.

امیدی به فیلم های باقیمانده نیست؟
اگر با توجه به فروش خوب کمدی ها، قرار بر خوش بینی گذاشته شود و گیشه در ماههای باقیمانده سال چشم انتظار رکوردشکنی های تازه به مدد حضور آنها قرار گیرد، محتویات سبد سینمای ایران در این ژانر چندان قابل اعتنا نیست.
سهم بیش از ۶۰ میلیارد در چهار ماه که دو سوم رقم فروش فیلم ها تا این مقطع از سال را شامل می شود در اختیار کمدی ها بوده است. ولی آیا هنوز کمدی هایی مانده اند که بتوانند در استمرار این توفیق اثرگذار ظاهر شوند؟! شاید برای پاسخ به این سوال تنها بتوان به «هزارپا»ی ابوالحسن داودی امید بست که سابقه درخشانی در ارائه کمدی های خوش ساخت و پرمخاطب دارد. البته این در گروی آن است که داودی فیلمش را برای جشنواره نگه ندارد و یا اکران آن را به سال ۹۷ موکول نکند. دیگر فیلمهای کمدی باقیمانده به عنوان ژانر محبوب این روزها هم شانس بالایی برای تغییر این معادله ندارند. کافی است نگاهی به نام این فیلمها داشته باشید تا مطمئن شوید که کمدی های در نوبت اکران چه کم توان به نظر می رسند.
«دم سرخها» و «خالتور» (آرش معیریان)، «خاله قورباغه» (افشین هاشمی)، «ما خیلی باحالیم» (بهمن گودرزی)، «ما شما را دوست داریم خانم یایا» (عبدالرضا کاهانی)، «خرگیوش» (مانی باغبانی)، «پسرعمو دخترعمو» (روح انگیز شمس)، «جوراب شو» (علیرضا محمودزاده)، «عشقولانس» (محسن ماهینی) و… . ضمن آنکه بحث اما و اگرها روی پرده رفتن برخی از فیلم های مذکور هم وجود دارد.

پاییز سوت و کور می شود؟!

پاییز در راه است. سینماها قرار است با گذر از تب و تاب تابستان به عنوان فصلی پررونق برای گیشه، فیلمهایی جدید را پذیرا باشند. این در حالی است که از امروز هم دو فیلم «۲۱ روز بعد» و «گذر موقت» به ترتیب جایگزین «کارگر ساده نیازمندیم» و «کبریت سوخته» خواهند شد. دو فیلمی که توقع رکوردشکنی ویژه از هیچکدام نمی رود. حتی «گذر موقت» با وجود کست کنجکاوی برانگیز و نقاط قوت احتمالی اش مطابق آنچه پیشتر از افشین هاشمی در مقام کارگردان دیده ایم، به دلیل اکران در گروه آزاد، از امکان فروش غیرمنتظره ای برخوردار نیست. از شهریور هم به ترتیب فیلم های «نگار»، «قشنگ و فرنگ»، «خفگی»، «خانه کاغذی»، «فراری»، «فصل نرگس»، «سارا و آیدا»، «زرد» و… روی پرده خواهند رفت که با مروری بر مؤلفه های فروش فیلم ها در یکی- دو سال اخیر و معیارهای تماشاگران امروز، هیچ یک در رده آنها جایی ندارند.
البته شاید برخی برای فیلمهای رامبد جوان، فریدون جیرانی و حتی مازیار میری استثنایی در اینباره قائل باشند، اما با توجه به واکنش های جشنواره ای در قبال این آثار چه از سوی مردم و چه منتقدان و اهالی رسانه، می توان پرونده آنها را در بهترین و ایده آل ترین حالت و شرایط، با سه تا چهار میلیارد بایگانی کرد.
البته فیلم «مَلی و راههای نرفته اش» ساخته تهمینه میلانی هم از اواخر شهریور در کورس اکران قرار خواهد گرفت. فیلمسازی که اغلب ساخته هایش در میان پرفروش ترین های سالهای گذشته سینمای ایران جای داشته اند. با این حال نمی توان با قطعیت درباره این فیلم او هم همین پیش بینی را داشت؛ به ویژه اینکه فیلم های پرفروش او با اتکا به حضور ستاره ها، فروشهای بالا را تجربه کرده اند و بازیگران اصلی «مَلی و راه های نرفته اش» میلاد کیمرام و ماهور الوند در عین ارزشهای هنری شان بازیگران گیشه پسندی نبوده اند.
با این وصف عجیب نیست اگر شش ماه دوم امسال را از هم اکنون دوران رکود سینماها تلقی کنیم.

* بانی فیلم