تجربه نشان داده، آن‌ها یا همان سلبریتی‌ها چندان هم قابل اعتماد نیستند، البته بلانسبت برخی‌ها که اتفاقا قابل اعتمادند، اما در اینجا روی سخن ما با کسانی است که خوب بلدند نقش مدافعان حقوق مردم را بازی کرده و با ارائه شماره حساب، جامعه را نسبت به مسئولان و تشکل‌های خیریه مردم نهاد بدبین سازند و سرانجام مبالغ جمع آوری شده را بدون اینکه آب از آب تکان بخورد، در حساب‌های شخصی خود نگه دارند.

فرهاد تجری، عضو هیئت رئیسه کمیسیون اصل ۹۰ در این باره عنوان کرده است: «ماندن کمک‌های نقدی مردم در حساب سلبریتی‌ها هیچ توجیهی ندارد و نمی‌دانم که قرار است چه مشکلی را از مردم در آینده حل کند و علی رغم اینکه مرجع دریافت و جذب کمک‌های مردمی باید هلال احمر و نهادهای حمایتی، چون کمیته امداد امام خمینی (ره) باشد، به دلیل ورود سلبریتی‌ها این نهادها نتوانستند پاسخگویی درخور و مناسبی را ارائه دهند».

علی‌اصغر پیوندی، رئیس جمعیت هلال‌احمر هم با اظهار گلایه مندی خود از سلبریتی‌ها مطرح کرد: «موضوع ورود سلبریتی‌ها به جمع آوری کمک‌های مردمی در مواقع وقوع بحران، در بسیاری از کشورهای دنیا وجود دارد و تنها مختص ایران نیست؛ نکته قابل تامل اینجاست که در سایر کشورها چهره‌های مشهور پس از جمع‌آوری کمک‌های مردمی به واسطه نهادهای حمایتی کمک‌های فوق را به مردم حادثه دیده می‌رسانند و این در واقع همان مسئله‌ای است که در کشور ما کمتر به آن توجه می‌شود. »

وی تاکید کرد: «هلال‌احمر از برخی از هنرمندان و چهره‌های مشهور درخواست کرد، نحوه هزینه کمک‌های مردمی جمع‌آوری شده خود را به این سازمان به عنوان مرجع رسمی جمع‌آوری کمک به حادثه دیدگان ارائه کنند که متاسفانه استقبال خوبی از این موضوع از طرف سلبریتی‌ها صورت نگرفت».

اکنون بعد از گذشت یک سال از حادثه زلزله کرمانشاه، موضوع نحوه نظارت قوه قضائیه بر این مسئله مطرح شده است، موضوعی که سبب شد خیلی‌ها بپرسند چرا نظارتی صورت نگرفت؟ آیا مردم اشتباه کردند یا ناظران دچار تعلل و کم کاری شده‌اند؟

جهانگیرالماسی: مافیای فرهنگی پشت واژه سلبریتی است

بازیگر پیشکسوت سینما و تلویزیون گفت: دخالت خارج از تخصص برخی سلبریتی‌ها در حوزه‌هایی مانند سیاست و محیط زیست یا حوزه دیگری اشکال دارد و ممکن است سبب جریان‌های نادرستی شود و تنها بنا بر اینکه طرف مشهور و معروف است نباید وارد حوزه‌های غیر از تخصص خود شود. جهانگیر الماسی در خصوص آسیب شناسی سلبریتی‌ها عنوان کرد: واژه سلبریتی یک سال و نیم تا دو سال است که توسط یک گروه و به منظور بهره برداری‌های خاصی به فرهنگ عامه ما اضافه شده است. وی با بیان اینکه سلبریتی و اشتهار مهم نیست اینکه به چه چیز شهرت داشته باشی اهمیت دارد، افزود: این شهرت و حضور یا عدم حضور سلبریتی‌ها در شرایطی‌ می‌تواند برای تاریخ و فرهنگ این مردم مفید به فایده باشد که با اندیشه، نوآوری، فکرنو، آگاهی، توانایی و تخصص همراه باشد. الماسی با اشاره به برخی تاثیرات ناصواب و تلخ حضور سلبریتی‌ها در ایران گفت: داستان آن موسسه مالی و اعتباری معروفی که پول مردم را پرداخت نمی‌کنند و شخصیت عمومی و ملی این مردم را زیر سوال می‌برند ولی برای برخی بهره برداری‌های تبلیغاتی یک دفعه در اوج این قضایا و بی عدالتی‌ها ۵ میلیارد به فلان چهره معروف که توسط تلویزیون سرمایه گذاری شده تا معروف شود، کمک بلا عوض می‌کند!

وی ادامه داد: اینگونه بهره برداری‌ها تنها به هویت هنرمندان، تلویزیون و دست اندرکاران فرهنگ این مملک و بقیه سلبریتی‌ها لطمه می‌زند و از طرفی بهره برداری لازم و مفیدی که می‌شود از این چهره‌های شاخص کرد سر همین عدم مدیریت‌ها به یک عنصر مخرب و یک بر هم زننده نظم و قانون مبدل گشته و تخریب چهره فرهنگ این مملک را به دنبال داشته و هویت ملی و ملت نیز زیر سوال می‌روند.

این بازیگر پیشکسوت سینما و تلویزیون کشور با اشاره به ورود گنگ واژه سلبریتی به فرهنگ عامه مردم گفت: اصلا اینکه این واژه از کجا وارد فرهنگ شد و چرا معادل فارسی آن به کار برده نمی‌شود وحتی مطبوعات هم اصراری ندارند واژه فارسی آن را به کار ببرند گنگ است و احساس می‌شود با یک جریان مافیایی فرهنگی در پشت پرده ورود این اصطلاح در فرهنگ سر و کار داریم.

وی ادامه داد: باید دید مراد ما از سلبریتی چه شخصیتی است و چقدر توانمندی ذهنی و فکری و مدیریتی دارد و اصلا حضور و عدم حضور وی و نظم فکریش به چه دردی در جامعه می‌خورد حرف هایش به چه دردی می‌خورد و چه بازخوردی در جامعه دارد اصلا چه کسی به آن‌ها اجازه می‌دهد یا سرمایه گذاری می‌کند که سلبریتی شوند؟ گاهی دیده می‌شود که با برخی پوشش‌ها در سطح جامعه برخورد می‌شود و از آن طرف آن آقا یا خانم سلبریتی همان پوشش را در تلویزیون دارد! این خوب نیست و به نوعی پارادوکس فرهنگی در جامعه ایجاد می‌کند. الماسی تاکید کرد: این پارادوکس‌ها از آنجایی ایجاد اشکال می‌کند که عدم اعتماد و بدبینی مردم را به نهادهای دولتی و ملی و نظام مدیریتی به دنبال دارد. الماسی تاکید کرد: ورود در حوزه‌های غیر تخصصی اصلادرست نیست و بنده با آن مخالفم مانند همین حوزه سد سازی که عدم تخصص یک مهندس طراح موجب شده سد کارون در جایی زده شود که کوه نمک هست و آب کارون را شور کند و زندگی مردم به هم بریزد این یعنی یک مهندس طراح آن وسط غیر تخصصی عمل کرده است از این روشن‌تر که افراد حالا سلبریتی و مشهور فرقی نمی‌کند نباید در حوزه‌های غیرتخصص خودشان وارد شده و اظهار نظر کنند! وی با اشاره به تولید برخی فیلم‌های کمدی در راستای اظهار نظر یک مدیر غیر فرهنگی در کشور ابراز کرد: زمانی گفتند مردم نیاز به نشاط دارند پس به سمت تولید فیلم‌های کمدی بروید ولی تعریفی از آن نکردند و عنوان نشد که خنداندن به چه قیمتی؟

پروانه معصومی: حضور سلبریتی‌ها مسئله ساز شده است

بازیگر نام آشنای سینما و تلویزیون کشور گفت: در روزگاری به سر می‌بریم که گسترش فضای مجازی خیلی زود سبب پخش برخی از این ابراز عقیده و صحبت‌های سلبریتی‌ها می‌شود و مردم هم گاهی برداشت‌های خیلی عجیب و غریبی دارند و از منظر خود آن را تجزیه و تحلیل می‌کنند و این قسمت قضیه است که گاهی خیلی آسیب می‌زند.

پروانه معصومی  در خصوص آسیب شناسی حضور سلبریتی‌ها در حوزه‌های مختلف عنوان کرد: مسلما حضور سلبریتی‌ها در برخی حوادث و رخدادها مانند زلزله کرمانشاه برای اینکه مردم هم برای کمک وارد عرصه شوند خیلی مهم است ولی الان می‌بینیم که خود این حضور تا حدودی مسئله ساز شده است.

وی عنوان کرد: من روزنامه‌ها و خبرها را دنبال می‌کنم دقیقا نمی‌دانم برخی موارد چقدر صحت دارد ولی حضور سلبریتی‌ها الان مسئله ساز شده است. به خاطر دارم که یکی از دوستانم به من پیشنهاد کرد که باهم به کرمانشاه بریم ولی قبول نکردم و گفتم تا زمانی که تمام این ماجراها آرام نشده است نمی‌آیم چرا که دلم می‌خواهد با آرامش بیایم و از آن‌ها دیدن کنم. من نه نمی‌توانم کمک مالی کنم و نه کسی هستم که از مردم بخواهم کمک‌های مالیشان را در اختیارم بگذارند تا آنجا خرج کنم.

معصومی با بیان اینکه سلبریتی‌ها شنیده و دیده می‌شوند گفت: چه اشکالی دارد که یک آدمی که سلبریتی است و صدایش شنیده می‌شود اظهار نظری کند شاید هم اظهار نظرش درست باشد، آدم از اظهار نظر دیگران نمی‌تواند صدمه ببیند بلکه می‌تواند از بین آن‌ها خوب‌ها را انتخاب کند و به آن کار عمل کند که اگر اینچنین باشد ایرادی در آن نیست. این بازیگر ابراز کرد: ایرادی که در اینجا مطرح است به این بر می‌گردد که برخی خود را محق می‌دانند که اظهار نظر کنند و خود را در جایگاه آن شخصیت بخصوص بگذارند و در حالی که تخصصش را هم ندارد از جانب او بگویند اگر من بودم این کار را می‌کردم یا این کار را نمی‌کردم یا نظر شخصی خود را مطرح می‌کنند و این سر قضیه است که ناجور بوده و به عبارتی درست نیست.

معصومی با اشاره به برخی آسیب‌هایی که ممکن است از جانب این ابراز عقیده‌های غیر تخصصی جامعه را درگیر کند، عنوان کرد: ضرر این قضیه همین است که ممکن است شرایطی ایجاد شود که دید برخی مردم را نسبت به جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنیم، تغییر دهد.

این بازیگر معتقد است ممکن است گاهی حرف‌هایی که از جانب سلبریتی‌ها زده می‌شود خیلی هم خاص نباشد، اما مردم ما خاص هستند و آن چیزی را باور می‌کنند و در ذهن برای خود می‌سازند که دوست دارند باور کنند. خبر چیز دیگری روایت می‌کند، اما می‌بینید که برخی مردم در جا چیز دیگری که دوست دارند نقل می‌کنند. کسی که در مبحثی مداخله می‌کند واقعیت را که عنوان نمی‌کند چرا که اگر واقعیت را بگوید دیگر مداخله نمی‌کند و مردم هم چیزی را برداشت می‌کنند که آن شخص می‌گوید.

من خودم اصلا در سیاست دخالت نمی‌کنم چرا که اصلا از سیاست سر در نمی‌آورم پس چرا باید دخالت کنم. اما در حوزه‌های دیگر خصوصا محیط زیست اگر کسی از من بپرسد خیلی هم دوست دارم پاسخ بدهم.

رضا رویگری مطرح کرد: برخی «نخود هر آشی بودن» را دوست دارند بازیگر نام آشنا و خواننده آواز ایران ایران گفت: حضور سلبریتی‌ها و اظهار نظرات آن‌ها در حوزه‌های غیر از تخصص شان در منظر اول برای خودشان آسیب زا خواهد بود اینکه یک نفر در حوزه‌ای ورود پیدا کند که اطلاعات کافی در خصوصش ندارد می‌تواند مشکلاتی را به وجود بیاورد.

رضا رویگری در خصوص اظهار نظرات مختلف سلبریتی‌ها در حوزه‌های مختلف و غیر تخصصی عنوان کرد: حضور سلبریتی‌ها و اظهار نظرات آن‌ها در حوزه‌های غیر از تخصص شان در منظر اول برای خودشان آسیب زا خواهد بود اینکه یک نفر در حوزه‌ای ورود پیدا کند که اطلاعات کافی در خصوصش ندارد، می‌تواند مشکلاتی را به وجود بیاورد.

این بازیگر پیشکسوت گفت: بستگی دارد سلبریتی چه کسی باشد اگر کسی باشد که بتوان روی حرفش حساب کرد و مردم هم در آن حوزه‌ای که ورود پیدا می‌کند قبولش داشته باشند ممکن است سبب همراهی مردم در حوزه‌های مختلف از جمع آوری کمک برای محرومان تا تشکیل کمپین‌های حمایتی شود که خیلی هم خوب است. وی ادامه داد:، اما آسیبی که ممکن است از این ناحیه متوجه جامعه شود این است که علاوه بر آسیب زدن به حرفه تخصصی سلبریتی و حرف و حدیث‌هایی که به سبب اظهار نظرات بی جا ممکن است پشت سرش مطرح شود که مثلا فلان بازیگر یا خواننده خود را نخود هر آشی می‌کند و هر جایی عکس می‌گذارد تا شبکه‌هایی مانند من و تو نشانش دهند از نظر ارزیابی مردم و دید و نگاه آن‌ها قشنگ نیست. رویگری گفت: این دخالت‌های بی جا نکته مثبتی در بر ندارد و تنها دیدگاه مردم را نسبت به خودشان و جامعه خراب می‌کنند. یک زمانی هست که قرار است نسبت به یک امری اعتراضی صورت بگیرد یا یک کمپین حمایتی تشکیل شود در آنجا وقتی یک سلبریتی با مردم هماهنگ می‌شود دلگرمی می‌آورد و ممکن است سودی در بر داشته باشد ولی اظهارنظرات بی جا تنها خنده دار است.

وی با اشاره به بهره برداری‌هایی که ممکن است برخی از سلبریتی‌ها از این اظهار نظرات داشته باشند، گفت: مسلما هر کسی کاری انجام می‌دهد اول به دنبال منافع خودش از آن است و ممکن است یک قصد پنهانی برای ورود به آن حوزه داشته باشد و تنها به سبب حمایت از مردم وارد بحث‌های مختلف نمی‌شوند. رویگری به علی دایی اشاره کرد و گفت: علی دایی از معروفیت خود استفاده می‌کند کمک و پول جمع می‌کند تا در جایی دیگر مانند کرمانشاه توانش را برای ساخت ویرانه‌های مردم بگذارد ولی اگر علی دایی بیاید بگوید با آمریکا مذاکره کنید یا نکنید یا چرا فلان سیاستمدار چنین حرفی برای برجام یا آمریکا زده خنده دار است. برخی سلبریتی‌ها نخود هر آش بودن را دوست دارند ولی من خودم اصلا دخالت کردن در هر امری را دوست ندارم.

امان الله قرایی مقدم:سوء رفتارها، اختلاس‌ها و حقوق‌های نجومی باعث بی اعتمادی به مسئولان شده است

امان الله قرایی مقدم از دیگر جامعه شناسانی است که درباره تحلیل رفتار سلبریتی‌ها  گفت و گو کرده است.

وی عنوان می‌کند: دستگاه‌های دولتی سابقه خوبی نداشته‌اند، حقوق‌های نجومی، صندوق توسعه ملی، آقای خاوری و آقازاده‌ها و رشوه گیری و رانت‌ها و سوء استفاده‌ها باعث شد مردم دچار بی اعتمادی شوند، این مسئله بی اعتمادی مردم به دولت‌ها ریشه تاریخی دارد، چون آن‌ها از مردم نبوده و در خدمت مردم هم نبودند.

وی تصریح می‌کند: در زمان حضرت امام و جنگ تحمیلی مردم گوشواره و النگویشان و نان خشک و هرچه داشتند را کمک می‌کردند، اما بعد از آن دوران دیگر ما شاهد این مسئله نبودیم، چون هرکس آمد امارتی نوساخت و رفت و منزل به دیگری پرداخت. در حال حاضر مسئولان ما از صدر تا ذیل سوء استفاده می‌کنند و حالا سلبریتی‌ها هم همین رویه را در پیش گرفته‌اند و مردم دیگر اعتمادشان را به این‌ها هم از دست دادند. این جامعه شناس می‌افزاید: بنیان جامعه بر تقلب و دروغ گویی و سوء استفاده استوار است و طبعا افراد مشهور و کسانی مثل زیباکلام و ... نیز به همین سمت حرکت می‌کنند.

مگر سلبریتی‌ها از کره مریخ آمده‌اند؟

وی با طرح این پرسش که مگر سلبریتی‌ها از کره مریخ آمده‌اند، اظهار می‌کند: این‌ها پرورش یافته و تربیت یافته همین جامعه‌اند و، چون سوء استفاده در جامعه نهادینه شده است، سلبریتی‌ها که باید مورد قبول مردم باشند، رفتار دیگری را از خود بروز می‌دهند.

قرایی مقدم بیان می‌کند: مرحوم تختی برای زلزله گناباد پول جمع آوری و هزینه کرد، اما امروز سلبریتی‌ها خودشان را جلو می‌اندازند و هزینه نمی‌کنند. مردم فکر می‌کردند سلبریتی‌ها جوانمردند و درست هستند، اما این گونه نبود.

محمدعلی الستی، جامعه شناس و استاد دانشگاه تهران نیز بیان می‌کند: نمی‌شود گفت: چرا سلبریتی‌ها از اعتماد مردم سوء استفاده کردند، متاسفانه بحث این است که چرا باید مردم به مسئولین و اداره کنندگان کشور بی اعتماد باشند، عارضه بی اعتمادی عواقب بسیاری دارد که یکی از نمونه‌های آن همین ورود سلبریتی‌ها و نامناسب‌تر کردن وضعیت است. وی درباره ریشه‌های این بی اعتمادی می‌گوید: بخشی از این بی اعتمادی به عدم شفافیت و وعده‌های عملیاتی نشده بازمی گردد و مسئولان برای نماینده مجلس یا رئیس جمهور شدن قول‌هایی داده‌اند که عمل نکرده‌اند.

سوء رفتارها و پدیده‌های مثل اختلاس، حقوق‌های نجومی و درآمدهای آن چنانی نیز باعث شده اعتماد مردم به مسئولانشان کم شود.

*روزنامه رسالت