با نگاهی اجمالی بر لیست فروش فیلم‌ها در سال‌های اخیر خواهید دید سینمای ایران کاملا در قبضه فیلم‌های کمدی است و صدر لیست پرفروش‌های سینما سال‌هاست به نام این ژانر سند خورده است. واقعیت این است که در اوضاع نه چندان خوب اقتصادی سینما، فروش فیلم ها طبعا باید جای خوشحالی داشته باشد اما نزول سلیقه مخاطب و دست کم گرفتن هوش و ذائقه تماشاگران و دستاویز شدن به هر حربه مبتذل و بی‌مایه برای رسیدن به فروش خوب ابدا جای خوشنودی ندارد.

مردم ایران علاقه بسیاری به طنز کلامی دارند و این علاقه دارای پیشینه تاریخی است و ریشه های آن را می‌توان در نمایش های روحوضی و سیاه بازی جست. مردم ما مزه پرانی را دوست دارند و با حوصله برای هر رویداد اجتماعی، قتصادی و … جملات و مطالب طنزآمیز خلق می کنند. اگر نگاهی به شبکه های اجتماعی و کانال های مختلف بیندازید خواهید دید حجم بالایی از مطالبی که در روز در گوشی های هوشمند بین کاربران رد و بدل می شوند مطالب طنزآمیز و فکاهی هستند. علاوه بر ذوق و علاقه مردم کشورمان به طنز، می توان دلایل دیگری نیز برای این اقبال به طنز و لطیفه را در نیاز جامعه به شادی و داشتن ساعات مفرح دید. واقعیت این است که ما در کشورمان چندان توجهی به این نیاز ذاتی یعنی شاد بودن و ایجاد موقعیت هایی برای شادی نداریم و این موضوع باعث می شود مردم حتی برای باخت روبروی تیم آرژانتین و مساوی مقابل اسپانیا حتی در صورت عدم صعود هم در نیمه‌های شب به خیابان ها ریخته و به شادی و پایکوبی بپردازند. وقتی برای این نیاز هیچ پاسخی در جامعه وجود ندارد مردم در نهایت برای داشتن دقایقی خوش در کنار خانواده و دوستان به گزینه های محدودی که پیش رو دارند اقبال نشان می دهند که یکی از آنها سینمای کمدی است.

تماشای یک فیلم کمدی در کنار خانواده کمترین هزینه را به سبد خانوار تحمیل می کند و در شرایطی که اوضاع اقتصادی و تورم بر خانواده های کم درآمد و آسیب پذیر و حتی خانواده هایی با درآمد متوسط فشار وارد می کند، بهترین گزینه انتخاب تماشای یک فیلم کمدی برای داشتن ساعاتی مفرح است. اما سوال اینجاست که آیا حالا که سالهاست مخاطب به آثار کمدی اقبال نشان داده و سالن های سینما را پر کرده و پول را به جیب سازندگان این آثار سرازیر می کند، سازندگان هم خود را نسبت به این مهر مخاطبان مسئول و متعهد می دانند یا خیر؟

در تمام کشورهای صاحب صنعت سینما و البته، شبکه های تلویزیونی وقتی گونه ای سینمایی با اقبال مواجه می شود سینماگران به تکاپو می افتند که چگونه و با استفاده از چه تدابیری در راه ارتقای هرچه بیشتر آن گونه سینمای گام بردارند تا هم میزان رضایت و سطح سلیقه مخاطب را بالا ببرند و هم گیشه موفقی داشته باشند. مثال واضح در این مورد بالا رفتن سطح سریال های تلویزیونی و شبکه های اینترنتی وابسته به کمپانی های فیلمسازی است. با بالا رفتن تب سریال بینی در دهه اخیر در دنیا شاهد هستیم که سطح کیفی سریال ها به شکل اعجاب انگیزی بالا رفته و گاهی حتی، قسمت های مختلف یک سریال تلویزیونی هم به لحاظ محتوایی و هم از نظر فنی نسبت به فیلم های سینمایی بهتر هستند. به صورتی که در سال های اخیر کارگردانان مطرح و بازیگر درجه یک سینما نیز به صنعت سریال سازی اقبال نشان داده و  هفته ای نیست خبری جدید از حضورشان در سریال ها شنیده یا خوانده نشود.

در کشور ما اما متاسفانه، اقبال مخاطبان به گونه کمدی نه تنها باعث بالا رفتن کیفیت این آثار نشده است که این ژانر سینمایی مدام در حال نزول و افتادن به ورطه لودگی های سطحی و شوخی های جنسی و سبک است. ساخت کمدی هایی که بتوانند مخاطب را به سینما بکشانند بسیار کم خرج است. کافی است تهیه کنندگان یکی دو بازیگر معروف کمدی را به بازی کردن در آثارشان راضی کنند و فیلمنامه ای دم دستی تهیه کرده و به کمک یک کارگردان فیلم را کلید بزنند. این میان تنها چیزی که به آن توجه نمی‌شود کیفیت فیلم و قصه و احترام به شعور مخاطبی است که برای تماشای فیلم به سالن سینما آمده. متاسفانه، تا وقتی آثار کمدی دم دستی و بی خاصیت به فروش های چند میلیاردی دست پیدا می کنند سازندگان شان به فکر بالا بردن کیفیت آثارشان نخواهند بود. تا وقتی حضور چند بازیگر کمدی و گنجاندن سیلی از شوخی های جنسی و متلک های سیاسی دم دستی جوابگو باشد چه نیازی به فیلمنامه خوب و قصه تازه و ساختار مناسب است!

*سوره سینما