برای بسیاری از فیلمسازان کشور یکی از بزرگترین اتفاقات و در عین حال خجسته‌ترین‌شان دیدار با مقام معظم رهبری است که به مناسبت های مختلف فرهنگی در تقویم رسمی کشور در طول سال به وقوع می پیوندد، پر واضح است که رهبر انقلاب یکی از فرهنگی‌ترین مقامات طراز اول در جهان است که تا این اندازه به هنر و به طور خاص سینما اهمیت می دهند و شأن آن را نه به عنوان یک صنعت سرگرمی ساز بلکه یکی از مؤثرترین تریبون های فرهنگی در جهان والا می دانند.

کمتر سینماگر و اهل فرهنگی در کشور است که بیانات رهبر معظم انقلاب در رابطه با سینما چه در دوران ریاست جمهوری ایشان و چه در دوران رهبری را نشنیده باشد و از منویات ایشان در جهات مختلف معنوی، ساختاری، اجتماعی و فرهنگی و حتی اقتصادی استفاده نکرده باشد. 

آخرین دیدار مقام معظم رهبری با تعدادی از سینماگران مربوط می شود به مراسم شب خاطره دفاع مقدس که در تاریخ چهارم مهر امسال برگزار شد و در آن تنی چند از سینماگران عرصه انقلاب و دفاع مقدس حضور داشتند.

در این مراسم که چهره های مهم سینمای انقلاب و دفاع مقدس نظیر: ابراهیم حاتمی کیا، ابوالقاسم طالبی، محمدعلی باشه آهنگر، پرویز شیخ طادی، جواد اردکانی، محمدرضا شرف الدین، محمدخزاعی، حبیب الله والی نژاد، سید حامد حسینی و ... حضور داشتند مقام معظم رهبری در میان بیانات شان به چند نکته مهم در رابطه با سینمای دفاع مقدس اشاره کردند که گویی حلقه مفقوده سینمای انقلاب و دفاع مقدس طی این سال هاست که از چندین لحاظ قابل بررسی و تحلیل است. ابتدا به بیان پاره ای از فرمایشات ایشان می پردازیم.

"همین فیلم اخیر آقای حاتمی‌کیا هرجا پخش شد مورد استقبال قرار گرفت؛ چرا در اروپا و آسیا پخش نشود؟"

"جشنواره‌های غربی، فیلم‌های ایرانی‌ای پخش می‌کنند که کیفیتشان به‌مراتب کمتر از فیلم‌های دفاع مقدس است اما یک فیلم دفاع مقدس را نشان نمی‌دهند؛ چون می‌ترسند این فیلمِ افشاگر پخش شود."

"پس این، سلاح کارآمدی است؛ چرا استفاده نمی‌کنیم؟"

"ما باید دست‌به‌کار شویم و برای قهرمان‌هایمان فیلم بسازیم؛ همت، باکری و برخی شخصیت‌های زنده‌ی دفاع مقدس، قهرمانند. دنیا باید عظمت این چهره‌ها را بداند"

بیانات رهبری در چند بخش مهم قابل بررسی و ارزیابی است که در این میان حضور فیلم های دفاع مقدس در جشنواره های غربی و نیز امکان اکران گسترده آن در کشورهای آسیایی و اروپایی بسیار مهم و حائذ اهمیت است.

به وضوح می توان شاهد بود که حضور سینمای ایران در جشنواره های غربی و شرقی تنها محدود به یکسری فیلم های اجتماعی شده است که غالباً وجه انتقادی دارند و به مسائل و آسیب های اجتماعی می پردازند که عمداً عاری از  نگاهی انسانی و فلسفی است به طوری که علت را نه در هستی شناسی و درک موقعیت از انسان معاصر در جامعه مدرن و پسا مدرن که محصول فضای اجتماعی کشور و بیش از آن فضای سیاسی می دانند که شاید سطحی ترین اما پرمنفعت ترین نگاه به لحاظ فرهنگی و جامع شناختی باشد، به خصوص زمانی که صحبت از بیان داستان در سینما می شود و تأثیرات عمیق فرهنگی، اجتماعی و سیاسی آن. با این وجود تا دهه های پیش میشد در میان خیل فیلم های خنثی اجتماعی و سیاه نما چند فیلم سالم، معناگرا و مفهومی را نیز پیدا کرد که به لحاظ اجتماعی انسان ایرانی را تنها محصول سیاست ها و جامعه پس از انقلاب اسلامی نمی‌داند و خوب و بد آن را برای به معرض نمایش گذاشتن فضاهای اجتماعی کشور در محافل غربی به نقد نمی کشد بلکه نگاهی عمیق تر به ساحت انسان، روابط انسانی و جامعه مدرن و میان مدرن ایرانی دارد.

در این فضا و در میان حضور پر تعداد فیلم هایی که مربوط به جنگ های معاصر جهان است که معمولا هم در جشنواره ها مورد استقبال قرار می گیرند، حضور سینمای جنگی یا بهتر بگوییم دفاع مقدس ایران چیزی در حدود صفر است، آن هم در شرایطی که امروز ایران تنها دو دهه با یکی از بزرگترین و طولانی ترین جنگ های تاریخ خود و حتی جهان فاصله دارد و مطمئناً شرایط اجتماعی، سیاسی و فرهنگی اش منتج از بررسی این دوره هشت ساله است و سینما به عنوان یک پدیده هنری و فرهنگی چند وجهی ناگزیر از پرداختن به آن است.

پس می توان نکته مهم را در خاستگاه سینمای دفاع مقدس ایران دانست که به لحاظ مفهومی و کارکرد موضوعی با سینمای جنگی مد نظر کشورهای غربی متفاوت است و آن هم "روشنگر" بودن این سینما در برابر آثار غربی یا غرب پسند است که عموماً در جشنواره ها مورد تقدیر قرار می گیرند.

نکته دیگر در رابطه با امکان اکران گسترده فیلم های عرصه سینمای دفاع مقدس، انقلاب و مقاومت در کشورهای آسیایی و اروپایی است که مد نظر رهبری بوده است، امکانی که اخیراً به واسطه تلاش سازمان فرهنگی رسانه ای اوج در رابطه با فیلم ابراهیم حاتمی کیا یعنی به وقت شام به وجود آمده است. فیلمی که به یکی از مهمترین پدیده های ضدانسانی  چند دهه اخیر در جهان یعنی داعش می پردازد، اما از منظری اسلامی انسانی که سهم انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی در آن بسیار واضح و روشنگر بیان و پرداخت شده و می تواند مؤثر تر از هر تریبون سیاسی در جهان نه مخاطب خاص و اهل سیاست را که مردم کشورهای اروپایی و آسیایی را با حقیقت مسأله داعش و اندیشه و موضع جمهوری اسلامی نسبت به این پدیده بیان کند.

اما در این میان و در انفعالی که از اهالی فرهنگ دیده می شود که تا حدودی نیز نمی توان توقع بالایی از آن ها داشت، روزنه های امیدی دیده می شود، محافلی که به همت یک جشنواره استراتژیک با بودجه اندک در نقاط متنوعی از جهان برپا شده است و در طول این سال ها فیلم های دفاع مقدس، انقلابی و عرصه مقاومت را به اکران درآورده است و با بازخوردهایی که از آن گرفته اکنون در پانزدهمین دوره برگزاری اش این محافل را به بیش از هشتاد نقطه در سراسر جهان توسعه داده است. جشنواره بین المللی فیلم مقاومت، در حال برگزاری هفته های فیلم مقاومت در کشورهای جهان است و توانسته با این حضور بسیاری از فیلم های دفاع مقدس را که گنجینه ای از فرهنگ مقاومت، اندیشه انقلابی و شعور اسلامی است را در جهان به نمایش بگذارد و مردم جهان را که مهمترین مخاطبین پیام انقلاب اسلامی مد نظر رهبر فقید جمهوری اسلامی حضرت امام خمینی (ره) هستند با آنچه مطلوب عرصه فرهنگ مقاومت اسلامی است آشنا سازد. جالب توجه است که با این فعالیت بین المللی و با این درجه از اهمیت در میان انبوه فعالیت های جشنواره های داخلی، این جشنواره اکنون در محاق افتاده است. هفته های فیلم مقاومت به همت پانزدهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت قرار است در این دوره به طور مردمی در ngo ها و نهادهای مردمی و دانشگاهی در سراسر جهان برگزار شود.