هفته گذشته، برنامه «فرمول یک» که از شبکه اول سیما پخش می‌شود، میزبان پدر و پسری بود که به دلیل درگیری فرزند خانواده با بیماری سرطان از نظر مالی با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو شده و با توجه به بالا رفتن قیمت دلار، زندگی آن‌ها نیز با سختی مواجه شده بود. این قسمت از «فرمول یک» که همراه با اشک و آه مهمان و مجری برنامه بود، باعث شد تا مردم خیر‌خواه کشور، بیش از یک میلیارد تومان به حساب مهمان برنامه واریز کنند؛ اقدامی که تشکر و قدردانی علی ضیاء مجری برنامه فرمول یک را به دنبال داشت ولی همه چیز به همین جا ختم نشد. خیلی زود مشخص شد که پسر سرطانی سال ۹۵ تحت پوشش یک بنیاد خیریه درمان شده و دیگر سرطان ندارد و همه هزینه‌های درمان را آن بنیاد خیره متقبل شده و هنوز هم آن کودک تحت مراقبت قرار دارد. پس از آن مشخص شد که پدر خانواده که مدعی بود کلیه‌اش را به خاطر تأمین هزینه‌های درمانی فرزندش فروخته است، سه سال پیش از تولد فرزندش کلیه‌اش را فروخته است! اکنون شماره حسابی که کمک‌های مردمی به آن واریز شده، از سوی مقامات قضایی مسدود شده است.

احتمالاً کمک‌های مردمی پس از تعیین تکلیف در مسیر درستی استفاده شود، ولی در این میان چه کسی پاسخگوی اعتمادی است که یک برنامه پربیننده تلویزیونی از بینندگان سلب کرده است؟ داریوش آرمان مدیر عامل انجمن خیریه حمایت از بیماران کلیوی که درباره چگونگی فروش کلیه مهمان برنامه «فرمول یک» اطلاع رسانی کرده است، می‌گوید:‌ای کاش دست اندرکاران برنامه‌های مختلف تلویزیونی قبل از تولید و انتشار چنین برنامه‌هایی که احساسات مردم را جریحه دار می‌کند، از انجمن‌های مردم نهاد مانند انجمن خیریه حمایت از بیماران کلیوی با ۲۰۰ شعبه و نمایندگی در سطح کشور و ۴۰ سال سابقه فعالیت، صحت و سقم ادعا‌ها را بررسی می‌کردند و‌ای کاش کمک‌های مردمی به گونه‌ای باشد که اطلاعات صحیح و منطقی به مردم ارائه شود و مردم بتوانند امور خیریه خود را در مسیر صحیح و منطقی، انجام دهند.

قطعاً برای برنامه‌هایی از جنس «فرمول یک» که تیم سوژه‌یابی دارند و سعی می‌کنند افرادی را با سرنوشت‌های خاص به برنامه دعوت کنند یا در خبر‌ها به دنبال سوژه ناب برای حضور در برنامه می‌گردند، کمی دقت و جست‌وجو برای تعیین صحت ادعاها، کار سختی نخواهد بود. متأسفانه برخی از برنامه‌های تلویزیونی مانند «فرمول یک» شبکه اول سیما یا «حالا خورشید» شبکه‌۳، برای اینکه مخاطبان خود را در فضای مجازی دنبال می‌کنند و تلاش دارند مانند آنچه در فضای مجازی در جریان است، به اصطلاح «آنلاین» باشند، دقت را فدای سرعت می‌کنند؛ اتفاقی که پیشتر در «حالا خورشید» رخ داد و چند باری رشید پور و تیم همکارش در تله‌های فضای مجازی گیر افتادند.

تنها نکته‌ای که در اینجا تفاوت کرده این است که حداقل برنامه ساز شبکه‌۳ سیما جرئت عذرخواهی داشته است ولی درباره «فرمول یک» مجری برنامه و مدیر گروه اجتماعی شبکه یک سیما به جای قبول اشتباه و به بازی گرفتن احساسات عمومی، سعی در ماله‌کشی دارند! آنچه برنامه ساز، مدیر گروه اجتماعی یا حتی مدیر شبکه، آن را در این نوع برنامه‌سازی نادیده انگاشته‌اند، اعتماد مخاطب به رسانه است؛ اعتمادی که نباید به آن خدشه‌ای وارد شود زیرا مخاطب رسانه‌ای را که به آن بی‌اعتماد باشد پس خواهد زد. نتایج یک تحقیق دانشگاهی در سال ۹۱ نشان می‌دهد، با کاهش اعتماد مخاطب به شبکه‌های داخلی میل به تماشای شبکه‌های ماهواره‌ای افزایش پیدا می‌کند! برنامه‌هایی مانند «فرمول یک» که غالباً ریتم خود را با فضای مجازی هم‌آهنگ می‌کنند، دقیقاً روی لبه تیغ راه می‌روند، مردم شاید به راحتی از همه دروغ‌ها، حاشیه‌ها و حتی کلاهبرداری‌های فضای مجازی عبور کنند، ولی از گاف‌هایی مانند داستان پسر سرطانی و پدرش و گاف بزرگ تلویزیون در ارائه این اطلاعات غلط به همین راحتی عبور نمی‌کنند!