به گزارش سینماپرس سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر سرشار از حاشیه های فراوان بود. اما در این میان ۱۰ نکته عجیب در این رویداد سینمایی بیش از سایر اتفاقات و حواشی در چشم می آمد که به صورت خلاصه به برخی از آن ها اشاره شده است.

۱- وعده پوچ شفاف سازی، حضور گسترده رسانه های فاقد مجوز و شبه رسانه های تلگرامی و اینستاگرامی در پردیس سینمایی ملت!

یکی از مهمترین اتفاقات این دوره از جشنواره وعده شفاف سازی از سوی مسئولان سازمان سینمایی و جشنواره فیلم فجر بود که به سرانجام نرسید!

حسین انتظامی سرپرست سازمان سینمایی بعد از روی کار آمدنش در توییتی از حرکت قدرتمند به سمت شفاف‌سازی خبر داد. دستیار ارشد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این باره نوشت:‌ «شفافیتی که در معاونت مطبوعاتی دولت یازدهم کلید زده شد با قدرت و جامعیت بیشتری در سازمان سینمایی ادامه می یابد. شفاف‌سازی از رویکردهای نه گانه وزیر است و بزودی خواهیم دید وزارت‌ فرهنگ، سرآمد خواهد شد.»!

وعده شفاف سازی امید بسیاری در دل اهالی رسانه به وجود آورد؛ مسئولان در گام بعدی اعلام کردند که برای اولین بار در جشنواره سی و هفتم به رسانه های فاقد مجوز به هیچ عنوان کارت ورود به سینمای رسانه ها را نخواهند داد و اسامی یکایک متقاضیان و دریافت کنندگان کارت ها را منتشر خواهند کرد.

این وعده دلنشین باعث شد تا ده ها نماینده رسانه های رسمی کشور اعم از خبرگزاری ها، سایت های خبری، روزنامه ها و هفته نامه ها ضمن درخواست از حسین انتظامی مدیر جدید سازمان سینمایی مبنی بر عدم اجازه حضور رسانه های غیررسمی شامل شبه رسانه های تلگرامی و اینستاگرامی در کاخ جشنواره خواستار آن شدند که تمهیدی ازسوی مدیران مربوطه اندیشیده شود تا اعضای برخی سایت‌های مجوزداری که صرفاً به انتشار مطالب کپی می‌پردازند در جایی غیر از کاخ رسانه‌ها به تماشای آثار جشنواره بنشینند.

در بخشی از این بیانیه آمده بود: با توجه به اینکه در سال‌های اخیر رسانه‌هایی بدون ثبت قانونی در قالب وب‌سایت و به‌ویژه کانال‌های تلگرامی و صفحات اینستاگرامی متعدد در فضای سینمایی فعالیت پررنگی را آغاز کرده و بعضاً با مخدوش کردن فضای حرفه‌ای کار رسانه و حتی باج‌خواهی، توهین و تهدید سینماگران و اهالی رسانه، فضای فعالیت سینمایی و رسانه‌ای را آلوده و مسموم کرده‌اند، لذا جا دارد در صدور کارت برای اهالی رسانه به منظور حضور در جشنواره ملی فیلم فجر حساسیت و وسواس بیشتری صورت گیرد. همچنین از آنجا که همزمان با انتصاب دکتر حسین انتظامی به عنوان سرپرست سازمان سینمایی مقرر شده شفافیت عملکردها بیشتر شده و قرار است فهرست متقاضیان دریافت کارت کاخ رسانه‌های جشنواره ملی فیلم فجر منتشر شود، نمایندگان رسانه‌های رسمی کشور نیز خواهان آن هستند که تنها نمایندگانی از رسانه‌های معتبر و قانونی و برخی فعالان برجسته و پیشکسوت حوزه رسانه و منتقدان و بالاخص سینماگران امکان حضور در کاخ جشنواره را داشته باشند.

در همین راستا ما به عنوان جمعی از فعالان رسانه‌های رسمی و دارای مجوز، خواهان آن هستیم که مدیریت سازمان سینمایی و مسئولان برگزارکننده سی و هفتمین جشنواره ملی فیلم فجر اجازه حضور به هیچیک از نمایندگان رسانه‌های غیررسمی را ندهند تا فضای امن‌تری برای اهالی سینما و رسانه فراهم آید. همچنین خواهشمندیم تمهیدی از سوی مدیران مربوطه اندیشیده شود تا اعضای برخی سایت‌های مجوزداری که صرفاً به انتشار مطالب کپی و یا زردنویسی‌های حاشیه‌دار می‌پردازند و یا صرفاً در ایام منتهی به جشنواره شروع به فعالیت می‌کنند و طی سال‌های اخیر نیز به خوبی شناساییشده‌اند، در جایی غیر از کاخ رسانه‌ها به تماشای آثار این رویداد سینمایی بنشینند.

اما در نهایت تعجیب و علیرغم وعده های داده شده از سوی مسئولان سازمان سینمایی و دست اندرکاران جشنواره فیلم فجر نه تنها اسامی هیچ یک از دریافت کنندگان کارت سینمای رسانه ها اعلام نشد بلکه در نهایت بهت و ناباوری بسیاری از رسانه های فاقد مجوز کارت حضور در پردیس سینمایی ملت را دریافت کردند و حضور شبه رسانه های تلگرامی و اینستاگرامی هم بسیار چشمگیر بود!

۲- اضافه شدن یکباره بخش خارج از مسابقه و پنهان سازی فیلم های این بخش از چشم اهالی رسانه!

۳ اثر سینمایی «وکیل مدافع» به کارگردانی سلما بابایی، «آنجا همان ساعت» به کارگردانی سیروس الوند و «مدیترانه» به کارگردانی هادی حاجتمند جزو آثاری بودند که در بخش خارج از مسابقه این دوره از جشنواره حضور داشتند.

نکته قابل تأمل در این باره اضافه شدن یکباره بخش خارج از مسابقه در روز سوم جشنواره توسط ابراهیم داروغه زاده بود! ‌ اتفاقی عجیب که نشان از عدم سیاست گذاری محکم در جشنواره فیلم فجر داشت. مهمتر از همه آنکه فیلم های حاضر در این بخش از چشم اهالی رسانه دور ماندند و علیرغم درخواست مکرر فیلمسازان، اهالی رسانه و منتقدان مسئولان جشنواره به دلیلی نامعلوم امکان نمایش برای این فیلم ها در پردیس سینمایی ملت فراهم نکردند!

۳- واکنش شدید و تند مراجع عظام تقلید و علمای اعلام در رابطه با جشنواره!

از یک روز بعد از افتتاحیه جشنواره فیلم فجر تا روزهای پایانی برگزاری این رویداد سینمایی تعدادی از علما و مراجع تقلید با انتقاد از این رویداد سینمایی تأکید کردند: باید توجه داشته باشیم این انقلاب برای برقراری ارزش‌ها بوده، نه اینکه به نام جشنواره فجر ضدارزش ترویج شود.

آیت الله نوری همدانی از مراجع عظام تقلید یک روز پس از مراسم افتتاحیه جشنواره فیلم فجر اظهار داشتند: در افتتاحیه فیلم فجر به نام جشن انقلاب اسلامی اعمال ضدارزش اتفاق افتاده، آقایان بدانید این انقلاب اسلامی بود، به بهانه جشن انقلاب ارزش‌های اسلامی را زیر پا نگذارید.

آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) نیز چند روز قبل در این باره گفت: در بحث هنر هنرمندان و اصحاب هنر از حوزه مطالبه گر هستند، این در حالی است که جشنواره‌ای را به نام دهه فجر انقلاب می‌گیرند که بدترین محرمات در آن انجام می‌شود و آنگاه می‌گویند حوزه مقصر است!

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسین حسینی قمی کارشناس دینی در برنامه سمت خدا (سه‌شنبه ۱۶ بهمن‌ماه) با انتقاد از برخی حاشیه‌های سی‌وهفتمین جشنواره فیلم فجر و ترویج اشرافی‌گری از سوی سلبریتی‌ها گفت: ما نباید طلبکار همه باشیم، واقعاً عجیب است وقتی جشنواره می‌شود یک عده‌ای در این ایام طلبکار این مردم مظلوم و پابرهنه می‌شوند، من یک سؤال دارم، هیچ کاری به حجاب، رفتار و عقاید و ... این قبیل امور نداریم، ‌ همه این‌ها به کنار! شماها که در این جشنواره رژه ثروت، تجمل و اشرافی‌گری می‌روید، مردم بیچاره الان گوشت در خانه‌هایشان پیدا نمی‌شود. مرغ از سفره‌ها پریده، زیر ۲ میلیون تومان یک بازنشسته حقوق می‌گیرد، با هزار گرفتاری، بدختی، مستاجری که دارد.

نکته قابل تأمل درباره واکنش مراجع عظام تقلید و علمای اعلام این است که این اتفاق جزو اتفاقات نادر در سینمای کشور است و آنقدر وضعیت جشنواره از نظر اجرایی و محتوایی و ساختاری فاجعه بار بوده که منجر به چنین رخدادی شده است.

۴- پارکینگ ۲ طبقه ای که غیب شد!

روابط عمومی سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر چند روز مانده به برگزاری این رویداد سینمایی اعلام کرد: با همکاری قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء (ص)، پارکینگ طبقاتی پردیس سینمایی ملت در دو طبقه همزمان با جشنواره فیلم فجر برای استفاده اهالی رسانه مورد بهره برداری قرار خواهد گرفت.

اما در نهایت بهت و حیرت اهالی رسانه و منتقدان هیچ پارکینگ ۲ طبقه ای افتتاح نشده بود و مانند سال گذشته معضل پارکینگ یکی از معضلات جدی پردیس سینمایی ملت بود که بارها به تنش و حتی درگیری های فیزیکی میان افرادی که دنبال جای پارک می گشتند منجر شد!

طی گفتگوهایی با برخی از کارکنان پردیس سینمایی ملت یکایک آن ها از وجود پارکینگ طبقاتی در این مجموعه ابراز بی اطلاعی می کردند و مشخص شد که این وعده هم یک دروغ بزرگ از سوی دست اندرکاران جشنواره بوده است.

۵- افتتاحیه ای سرشار از حاشیه

تردیدی نیست اگر بگوییم افتتاحیه این دوره از جشنواره فیلم فجر یکی از حاشیه دار ترین مراسم های سینمایی بوده است!

این مراسم که در جوار یک گورستان قدیمی با حال و هوایی سرد برگزار شد دارای حواشی قابل توجهی بود که در جشن چهل سالگی انقلاب هر فردی را متحیر می سازد!  سخنان داروغه زاده نیز در مورد مکان برگزاری افتتاحیه جشنواره به زعم اهالی رسانه فرافکنی محسوب شد.

فاطمه معتمدآریا هنگام بزرگداشتش برخی جملات پر ابهام و حاشیه ای را در رابطه با سینما بیان کرد و به زعم خود از کسانی که او را مورد توقف قرار داده بودند گلایه کرد.  نکته عجیب دیگر سیمین خطاب کردن متوالی فاطمه معتمدآریا در این مراسم رسمی بود که بسیار دون از شأن اجرایی افتتاحیه جشنواره بود و حکایت از برنامه‌ریزی نابجا توسط برگزارکنندگان مراسم و یا هماهنگی حساب شده بین تقدیرشوندگان داشت!  اصولا معلوم نیست با چه تدبیری در این جشن مهم سینمایی در دهه فجر برای بازیگری که به عنوان فردی حاشیه دار در سینما مطرح است و بعضا در جشنواره های خارجی بدون حجاب حاضر شده، بزرگداشت برگزار می شود تا در یک تریبون رسمی شاهد سخنان تند او علیه فضای فرهنگی کشور و دفاع از بیضایی به عنوان کارگردان معلوم الحالی که ترک وطن کرده باشیم!

در ادامه نیز خوانندگی یک زن در بخشی از اجرای یک فیلم-تئاتر به کارگردانی فرد معلوم الحالی همچون محمد رحمانیان، همزمان با ۴۰ سالگی انقلاب تعجب و بهت حاضران در مراسم را به همراه داشت.

در بخش دیگر مراسم با دعوت سوال برانگیز از بهمن فرمان آرا که در فیلم هایش به گونه های مختلف نسبت خود را با انقلاب اسلامی ایران کتمان کرده است از گنجوی تقدیر شد و گنجوی در حین این تقدیر با سیبل قرار دادن اسلام(!) عنوان کرد  «شما راویان ۱۴۰۰ساله چه می کنید که مردم هنوز ترانه ای ایران مرا گوش می دهند ولی نتوانستید تغییری ایجاد کنید؟» جمله ای عوامانه و مغلطه آمیز که بهت و حیرت همه حاضران را دربرداشت!

این افتتاحیه که به زعم بسیاری از اهالی سینما و رسانه بیشتر شبیه به یک سوگواره بود با انتقادات شدید از سوی برخی مراجع تقلید، اهالی رسانه و منتقدان و سینماگران روبرو شد.

۶- وقتی رسانه های وابسته به دولت هم از مشکلات جشنواره به ستوه می آیند!

یکی دیگر از نکات قابل تأمل این دوره از جشنواره انتقاد شدید رسانه های وابسته به دولت بود. نمایندگان این رسانه ها که از بسیاری مشکلات جشنواره به ستوه آمده بودند طی روزهای برگزاری این رویداد سینمایی به کرات مطالبی در رابطه با مشکلات عدیده پردیس سینمایی ملت و کمبودها و کاستی ها منتشر کردند که در نوع خود بسیار جالب توجه بود.

۷- مشکلات دامنه دار پردیس سینمایی ملت

اما پردیس سینمایی ملت که طبق نظرسنجی های قبلی اهالی رسانه ضعف های بی شماری داشت و اکثریت اهالی رسانه آن را مکانی ضعیف برای برگزاری مهمترین رویداد سینمایی کشور برشمرده بودند امسال هم نتوانست سربلند شود و مشکلات دامنه دار آن داد اهالی رسانه را درآورده بود.

از صف های طویل برای سرویس های بهداشتی اندک این سینما گرفته تا گرمای شدید هوا، عدم تهویه مناسب، آنتن دهی به شدت ضعیف موبایل به ویژه خطوط ایرانسل، قطع شدن مکرر اینترنت و... از جمله مشکلاتی بود که اهالی رسانه طی روزهای برگزاری این رویداد با آن در حال دست و پنجه نرم کردن بودند.

۸- فیلم های ضعیف و خنثی در چهل سالگی انقلاب اسلامی

در حالی که مسئولان جشنواره از مدت ها قبل وعده حضور فیلم هایی ارزشمند و مهم را در این دوره داده بودند مانند بسیاری از وعده های دیگران شان این وعده نیز توخالی از آب درآمد! جشنواره سی و هفتم که به دلیل همزمانی اش با چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی انتظار می رفت میزبان حضور فیلم هایی استراتژیک و ارزشمند باشد سرشار از فیلم هایی بی هویت، سیاه نما، تلخ و ضد خانواده بود.

برخی از سینماگران تا جایی که توانسته بودند اوضاع جامعه و کشور را بد نشان داده بودند. از سیاه نمایی و تلخی های فراوان «متری شش و نیم» گرفته تا عادی سادی مثلث هاش عاشقانه و توهین به جایگاه و حرمت خانواده در بسیاری آثار دیگر مانند «بنفشه آفریقایی»، «درخونگاه»، «تیغ و ترمه»، «طلا» و... از تمسخر حدود و احکام الهی در آثاری مانند «قسم» گرفته تا بسیاری فیلم های ضعیف و خنثی دیگر!

۹- تخصیص غرفه به برخی اپلیکیشن ها، کانال های تلگرامی، مجلات و... بدون اطلاع بسیاری از رسانه های قانونی!

اختصاص غرفه در طبقه فوقانی پردیس سینمایی ملت برای برخی رسانه های فاقد مجوز و به ویژه رسانه های غیرقانونی مانند تلگرام که به دستور مقامات قضایی فیلتر شده اند از جمله اتفاقات حیرت آور این دوره از جشنواره بود.

در حالی به برخی نشریات و مجلات زرد و رسانه های غیرقانونی غرفه اختصاص داده شده بود که بسیاری از رسانه های دارای مجوز و به ویژه رسانه های تخصصی سینمایی هیچ اطلاعی از نحوه چگونگی دریافت غرفه نداشتند. این اتفاق شائبه های زیادی به وجود آورد مبنی بر اینکه مسئولان جشنواره تنها با کسانی که بده بستان دارند غرفه داده اند!

این اتفاقات باعث شد بسیاری از اهالی رسانه تأکید کنند که وعده های مسئولان سازمان سینمایی و دست اندرکاران مهمترین رویداد سینمایی کشور به صورت معکوس تحقق پیدا کرده است!

۱۰- باز کردن درهای پردیس سینمایی ملت به روی همه؛ از کودکان گرفته تا مهمانان ویژه و دارندگان کارت پردیس چارسو!

در روزهای میانی و به ویژه روزهای پایانی جشنواره فیلم فجر دیگر از بگیر و ببندهای روزهای ابتدایی خبری نبود به نحوی که در روزهای میانی حضور پرشور برخی کودکان سینمادوست در سینمای رسانه ها موجی از حیرت را به وجود آورد و به خصوص در روز آخر جشنواره رسما درهای پردیس سینمایی ملت به روی همه باز شده بود و حتی برخی دارندگان کارت پردیس سینمایی چارسو نیز به آنجا آمدند.