به گزارش سینماپرس، افزایش مهارت های شناختی در کودکان مانند مهارت دیداری فضایی یکی از ابعاد تاثیرگذار مثبت انیمیشن است اما تاثیر انیمیشن ها می تواند منفی نیز باشد. البته تاثیرات مثبت و منفی انیمیشن ها روی کودکان بیشتر از نوجوانان است چون در این دوره از زندگی کودک در حال آموزش اصول و شیوه های زندگی کردن است و قسمت عمده شخصیت او در حال شکل گیری است، به همین دلیل همانندسازی و الگوبرداری در این سنین باعث می شود که انیمیشن تاثیر بیشتری روی کودکان داشته باشد.

یکی از کارهایی که والدین به عنوان نظارت کننده باید انجام دهند این است که بعد از نمایش انیمیشن در مورد موضوع آن با کودک بحث و گفتگو کنند و از او بپرسند چه معنا و مفهومی از تماشای انیمیشن درک کرده است؟

والدین می توانند با کمک بند آشنایی زدایی توضیحاتی را درخصوص انیمیشن به فرزندشان بدهند و او را برای درک آنچه که تماشا کرده است کمک کنند از این طریق کودک می تواند بین دنیای خیالی و واقعیت تفاوت قائل شود و آن دو را از یکدیگر تشخیص دهد.

برای مثال یک کودک ۳ یا ۴ ساله وقتی بن تن را در حال پرش از یک ارتفاع بلند می بیند، قادر به درک دنیای خیالی از واقعیت نیست و تماشای این صحنه ممکن است باعث الگوبرداری غلط و در نتیجه آسیب و خطر جدی برایش شود؛ به همین دلیل اگر کودک چنین صحنه هایی را دید، والدین باید او را توجیه کنند.

با توجه به مشغله های امروزی شاید چنین فرصتی دست ندهد تا والدین بنشینند و درباره ی یک انیمیشن و موضوعات اخلاقی آن برای کودک توضیح دهند به همین خاطر شبکه هفت سیما به دنبال پخش مجموعه انیمشن های خاطره انگیز و قدیمی، متناسب با داستان و موضوع، نکات اخلاقی و آموزشی را به صورت زیرنویس درج می‌کند.

**آموزش راهی برای انتقال مهارت

در همین راستا مجموعه «آخ جون کارتون» هر روز ساعت ۱۰:۳۰ و ۱۵ از شبکه هفت سیما پخش می شود. در این باره و اینکه آیا این زیرنویس ها بر کودکان تاثیرگذار هستند؟ دکتر سیما فردوسی روانشناس و استاد یار گروه روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی در گفت و گو با خبرنگار رادیو و تلویزیون خبرگزاری فارس گفت: امروزه یکی از عوامل موثر موفقیت در جنبه های مختلف زندگی مجهز بودن به مهارت هایی است بنام مهارت های زندگی این مهارتها انسان را در مواجهه با انسان های دیگر در اتفاقات و رویا رویی با مشکلات مقتدرتر می نماید.

وی افزود:در این میان مهارت های اخلاقی و اجتماعی اهمیت زیادی دارد البته این مهارت ها به مراحل رشد اخلاقی و اجتماعی نیز مربوط می شود خوشبختانه این مهارتها را می توان کسب نمود زیرا آنها اکتسابی است.

فردوسی خاطرنشان کرد:خانواده در درجه اول و نهاد های اجتماعی در درجه بعدی مسئولیت خطیری در آموزش این مهارتها به کودکان و نوجوانان دارند. آموزش مستقیم والدین و همچنین الگوپذیری کودکان و نوجوانان از والدین و نهادهای اجتماعی، عامل مهمی در یادگیری این مهارتها می باشند. رسانه ها نیز می توانند نقش مهمی در این زمینه ایفا نمایند.

او همچنین گفت: شبکه آموزش سیما با زیرنویس کردن این پیام های اخلاقی و اجتماعی در برنامه های انیمیشن (آخ جون کارتون) توانسته به نحو موثری در رشد مهارتهای اخلاقی، اجتماعی کودکان و نوجوانان کار آمد باشد.

وی ادامه داد: کودکان و نوجوانان نه تنها خود این پیام ها را دریافت می نمایند بلکه می توانند آن را به دوستان خود نیز انتقال داده و به این ترتیب اشاعه دهنده ی این پیام ها در جهت رشد مهارت های اخلاقی و اجتماعی درجامعه باشند.

**کارکردانتقال دانش و مهارت در هزاره سوم

مهدی اسماعیل تبار روانشناس فرهنگی نیز در این خصوص به فارس گفت: کار کرد شبکه آموزش انتقال دانش و مهارت های متناسب با کیفیت زندگی درهزاره سوم است. استفاده از خاطره های مردم با کارتون های قدیمی و تلفیق آن با نکته های آموزشی و پیام های اخلاقی به صورت زیر نویس، فضایی را ایجاد می کند که مخاطب، یادگیری با لذت را تجربه می کند.

وی افزود:برخلاف درس خواندن اجباری در مدرسه این بار شبکه هفت سیما، با استفاده از خاطره بازی با کارتون سعی می کند محتوای جدیدی را به مخاطب خود منتقل کند.

**نظر مجری برنامه های کودک دهه ۶۰

گیتی خامنه مجری و کارشناس کودک شبکه هفت سیما، نیز در این رابطه به فارس گفت: شبکه هفت سیما با پخش کارتون های قدیمی همراه با پیام های آموزشی و اخلاقی به صورت زیر نویس، قدم دیگری برای تحقق اهداف آموزشی برداشته است.

وی افزود: پخش کارتون هایی که آموزش دهنده مهارت های زندگی به کودکان دهه های شصت و هفتاد بود و واقعیت های زندگی را با ارزش های اخلاقی می آمیخت، نه گفتن به بدی ها، ارزشمندی تلاش صادقانه و آمادگی برای مقابله با مشکلات و بسیاری از درس های دیگر خوب زیستن را به آن ها می آموخت. تاکید بر پیام های مستتر در داستان های این کارتون ها هم، منجر به کسب توفیق شبکه آموزش در ایفا نقش اصلی اش در رسانه شده است.

**زمینه ای مساعد برای پرداختن بیشتر به تربیت کودکان

مونا قدسی کارشناس امور کودک و نوجوان می گوید:  ارائه ی محتوایی یکسان در دو قالب زیرنویس (یادگیری آشکار) و کارتون (یادگیری پنهان) تجربه ای خوشایند و لذتبخش است، که باعث توجه و تمرکزبیشترکودک می شود  و به تثبیت نکته اخلاقی و فهم بیشتر و بهتر آنها به صورت مجزا کمک می کند. چنین فعالیت هایی می تواند زمینه ای مساعد برای رشد و توسعه شخصیتی کودکان باشد.

**فرهنگ سازی به زبان کودکان صورت گیرد

بهرام عظیمی کاریکاتوریست عنوان داشت: نفس کار خوب است و شبکه هفت سیما با این کار دارد فرهنگ سازی می کند و این کار جذاب و تاثیر گذار است و باید تاثیر نهایی اش در چند سال آینده مشخص بشود ولی این کار دو مشکل دارد یکی اینکه انیمیشن های قدیمی که پخش می شود برای بزرگتر ها و پدر و مادر ها حالت نوستالژِی دارد و خوششان می آید اما برای کودکان امروز زیاد جذابیت ندارد. برای کودکان باید انیمیشن های امروزی پخش کرد ومشکل دیگر اینکه چیزی که شبکه هفت سیما به صورت زیرنویس پخش می کند خیلی حرف سنگینی است وبرای کودکان قابل هضم نیست، اگر دارید برای بچه ها می نویسید باید به زبان خودشان بنویسید.

وی تاکید کرد: من اگر جای طراحان این کار بودم می نوشتم بچه ها وقتی که کارتون تمام شد بدوید بروید دست پدر و مادر تان را ببوسید. پسرم برو موهای خواهر کوچولوت رو شانه بزن، برو لامپ اضافه رو خاموش کن، برو کتاب های مدرسه را مرتب کن، کارهایی که بچه ها همان لحظه انجام دهند این جوری باید فرهنگ سازی کرد، سیستم فرهنگ سازی شما خوب است ولی برای بزرگسالان است.

**مکملی برای یادآوری نکات آموزشی و تربیتی

ماهرو یوسفی، مشاور مدیر شبکه جهانی الکوثر در راه اندازی کانال اینترنتی کودک و نوجوان نیز در این باره به فارس گفت: تماشای انیمیشن همیشه برای هر گروه سنی و در همه جای دنیا امری خوشایند و لذت بخش است. سازندگان انیمیشن ها به واسطه  کمک گرفتن از تکنولوژی  باعث ساختن  فضاهایی شاد، خوش رنگ و فانتزی شده و برای مدتی ذهن انسان رو از دغدغه های روزمره جدا کرده و به فضای جذاب تخیل  وارد می کنند. حتی آن دسته از انیمیشن هایی هم که برگرفته از داستانهای واقعی و زندگی شخصیت های بزرگ ایرانی و جهانی هستند باز هم با توجه به داشتن فضایی خوش رنگ و جذاب در کنار جلوه های ویژه بصری  باز می توانند مدتها باعث ایجاد لحظات زیبا برای مخاطب شوند.

وی افزود: انیمیشن ها تاثیر زیادی در روند رشد شخصیتی کودکان و نوجوانان دارند. حتی می توان گفت برخی از انیمیشن ها که در قالب بازی به کودکان ارائه می شود، تاثیر خوبی بر روند یادگیری آنها می گذارد. افزایش مهارت های شناختی در کودکان مانند مهارت دیداری فضایی یکی از ابعاد تاثیرگذار مثبت انیمیشن است همچنین تاثیر پذیری اخلاقی و رفتاری کودکان ونوجوانان از شخصیت های  مثبت و منفی موجود در انیمیشن ها هم می تواند در روند شکل گیری شخصیتی کودک و نوجوان تاثیر بسیاری داشته باشد به نوعی که حتی در بسیاری از موارد شاهد همزاد پنداری مخاطب کودک ونوجوان با شخصیت های داستان های انیمیشنی هستیم.

وی اظهارداشت: فرقی هم نمی کند که این انیمیشن ها زاییده تخل تیم سازنده آن یا بر گرفته از یک داستان واقعی باشد  زیرا در این دوره از زندگی کودک در حال آموزش اصول و شیوه زندگی کردن است و قسمت عمده شخصیت او در حال شکل گیری است، به همین دلیل همانندسازی و الگوبرداری در این سنین باعث می شود که انیمیشن ها تاثیر بیشتری روی کودکان داشته باشد.

وی اظهارداشت: بنابراین انیمیشن ها می توانند باعث فرهنگ سازی شوند و روی نگرش ها و ارزش های افرادی که نسل آینده را می سازند، تاثیر بگذارند و در شکل گیری شخصیت کودکان نقش عمده ای را ایفا کنند. شبکه آموزش در حرکتی زیبا با ساخت برنامه «آخ جون کارتون» سعی در ایجاد فضایی خاطره انگیز برای مخاطبان خود نموده است. مخاطبانی از کوچکترین تا بزرگترین سن، بیننده این برنده هستند. تا کنون دراین برنامه شاهد پخش انیمیشنهای بی خانمان (پرین)، مهاجران، آن شرلی دختری با موهای قرمز و ... بودیم. یکی از محاسن انیمیشن هایی که در گذشته از شبکه های سیما پخش می شد، داشتن بار محتوایی آن بود که عمدتا در این انیمیشن ها آموزش همکاری و مسئولیت پذیری در خانواده، اتحاد داشتن، مبازره با مشکلات و سختی های پیش رو در زندگی، احترام به والدین، مهربانی با همنوعان، شکر گزاری از نعمت های خداوند و ... چیزی هایی که متاسفانه امروزه در انیمیشن های جدید کمپانی های تولید کننده انیمیشن خارجی شاهد آن نیستیم و یا اینکه این فضایل اخلاقی بسیار کم رنگ شده اند و جای خود را به جنگ، خشونت، قلدری و یا آموزش نکات منفی اخلاقی داده است.

وی ادامه داد: پخش انیمیشن های قدیمی در برنامه «آخ جون کارتون» فرصت مغتنمی است هم برای بزرگسالان که یاد آور خاطرات شیرین دوران کودکی آنهاست و هم به نسل جدید و کودک و نوجوان امروزی فرصت تماشای انیمیشن هایی با محتوا، زیبا و حتی آرامش بخش را بدور از فضای خشونت و پر استرس انیمیشن های امروزی، هدیه می دهد. در کنار پخش انیمیشن های قدیمی، زیر نویس نکات اخلاقی و آموزنده در آن هم می تواند مکمل خوبی برای یاد آوری نکات آموزشی و تربیتی باشد اما پخش این انیمیشن ها بدون زیر نویس هم می تواند بار محتوایی خود را به مخاطب برساند و از آنجائیکه قطعا بخشی از مخاطبان این برنامه کودکان هستند که یا فاقد سواد خواندن بوده و یا در دوران آموزش ابتدائی هستند، خواندن زیر نویس ها جذاب نبوده و امکان پذیر نیست و حتی ممکن هست که حواس مخاطب را از اصل موضوع منحرف نماید. اما در کل ساخت و پخش برنامه هایی از این دست ارزشمند و قابل توجه هستند که خود می تواند به عنوان نوعی کلاس آموزشی نیز برای مخاطب کودک ونوجوان در نظر گرفته شود.

*فارس