به گزارش سینماپرس، اگر مخاطب تلویزیون و مجموعه‌های تلویزیونی باشید، قطعا از بعد انقلاب تا الان خانم‌های چادری بسیاری در قالب فیلم و سریال دیده‌اید، خانم‌هایی که خلاف تصور برخی‌ها اغلب از قشر متوسط رو به پایین جامعه هستند. نمونه آنها اغلب کاراکترهایی هستند که سیروس مقدم، سعید نعمت اله، حامد عنقا و سعید سلطانی به عنوان کارگردان، نویسنده و تهیه کننده تلویزیونی در برخی سریال‌های شاخص خود تصویر کردند.

زیبا بروفه در نقش ریحانه، مرحوم پوپک گلدره در نرگس، روناک یونسی در رستگاران، آزیتا حاجیان در تا ثریا و پریوش نظریه در مدینه به کارگردانی سیروس مقدم، گلاره عباسی در شیدایی، ثریا قاسمی در جراحت به نویسندگی سعید نعمت اله و کارگردانی محمدمهدی عسگرپور، نرگس محمدی در ستایش به کارگردانی سعید سلطانی، مینا ساداتی در تنهایی لیلا و لعیا زنگنه در سریال پدر به تهیه کنندگی حامد عنقا از نمونه‌های بارزی بودند که در این سال‌ها در قاب رسانه ملی دیده و در خاطر مخاطبان ماندند. اما اغلب این شخصیت‌های با حجاب، هدفگذاری بلند مدتی در بخش الگوسازی برای مخاطبین نداشتند و این ویژگی یکی از نکات منفی ساخت این سریال‌ها بود که انگار هنوز هم که هنوز است راه به جایی نبرده است.

در میان این سریال‌ها «نفس گرم» شاید در مباحث اعتقادی یک سر و گردن بالاتر بود، اما آن هم در میانه راه دیگر موفق نشد پرداخت خوبی از زندگی یک خانم جلسه‌ای داشته باشد.

موضوع حجاب و عفاف یکی از مسائل مبتلابه جامعه امروزی است و شاید در شرایط فعلی که رسانه‌های معاند نیز در جهت کشف حجاب از هیچ تلاشی فروگذار نمی‌کنند، تنها برخی از الگوها بتوانند نقش مفیدی در این میان داشته باشند. در این بین سلبریتی‌ها و افراد مشهور نیز بخشی از بدنه جامعه هستند که با حضور مثمر ثمر خود می‌توانند تاثیرگذار باشند. این موضوعی است که مخاطبان خبرگزاری فارس نیز آن را با عنوان «صدا وسیما با ساخت فیلم و سریال مناسب عواقب وحشتناک بی‌حجابی را نشان دهد» در سامانه فارس من به ثبت رسانده‌اند. این موضوعی است که به دلیل اهمیت آن در دستور کار خبرگزاری فارس قرار گرفت و بناست طی چند گفت‌وگوی مجزا از مسئولان مرتبط پیگیری شود. اما این موضوع از بعد دیگری نیز حائز اهمیت است و آن این است که سازندگان طی چه پروسه‌ای به موضوع حجاب می‌پردازند و چگونه می‌توانند آن را به صورت اثرگذاری تبدیل به اثر نمایشی کنند. یکی از افرادی که در این باره با وی گفت‌وگو کردیم «محسن علی‌اکبری» است که در حوزه تولید آثار این چنینی ید طولایی دارد. این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:

** تصویر اثرگذاری حجاب تاثیرگذاری بیشتری در جامعه دارد

«محسن علی اکبری» تهیه‌کننده سینما و تلویزیون، در همین زمینه به فارس گفت: بحث حجاب و بدحجابی موضوع‌هایی هستند که باید در قالب تصویر و قصه مطرح شوند و همیشه باید از گفتن مستقیم در این باره پرهیز کرد و اثرات عفیف و محجبه بودن را نشان داد. به این خاطر که اغلب در این دست موارد با بیان مستقیم موضوعی نتیجه عکس نصیب‌مان می‌شود و این به نفع ما نیست. معتقدم حجاب، فقط چادر نیست، بلکه حجاب می‌تواند یک لباس پوشیده باشد و همه اینها را می‌توان در قالب یک داستان نشان داد.

وی در ادامه با اشاره به سریال «مریم مقدس» نیز بیان داشت: وقتی که این سریال از تلویزیون پخش شد، بنا به گزارش‌های حاصله‌ای که آن زمان گرفتیم، تاثیر مستقیمی روی بحث حجاب و عفاف در جامعه داشت و مردم و بالاخص خانم‌ها تحت تاثیر این سریال قرار گرفته بودند.

این تهیه کننده در ادامه نیز بیان داشت: یکی از اصلی‌ترین موضوعاتی که در این سریال بیان و به تصویر کشیده شد، بحث حجاب و عفاف بود و ما تلاش بسیاری کردیم تا آن را در خلال سریال و البته اثرگذار آن را به تصویر بکشیم.

وی درباره عدم نیاز به غلو در اینگونه آثار گفت: وقتی می‌خواهیم به چنین مضامینی بپردازیم، باید حواسمان باشد تا خدای نکرده مطلبی که می‌خواهیم بیانش کنیم با شعارزدگی مواجه نشود. ما در تاریخ‌مان شخصیت‌های خانم بسیاری داریم که با حفظ حجاب و حریم توانستند پله‌های رشد را به خوبی طی کنند و به جایگاه بسیار خوبی برسند، همسران بسیار لایقی برای همسرانشان باشند و مادران خوبی هم باشند و بد نیست که این قصه‌ها را در صدر آثاری که قرار است بسازیم در نظر داشته باشیم.

**‌ عدم شعارزدگی با نشان دادن واقعیت‌ها

تهیه کننده سریال «نفوذ» با اشاره به ساخت سریال از روی قصه‌های زندگی شهدا و خانواده‌هایشان نیز گفت: قصه‌هایی مثل داستان زندگی شهدا و همسرانشان قابلیت تبدیل به سریال و فیلم دارند. خانواده‌ای که چهار فرزند دارد و همه آنها شهید می‌شوند و مادر خانواده همچنان استوار پای عقیده و ایمانش ایستاده است. این قصه‌ها وجود دارد و بهترین قصه‌ها است اما درست استفاده کردن از آنها مهم است. اگر شما واقعیت‌ها را در قالب تصویر دربیاورید کسی نمی‌گوید دارند شعار می‌دهند و غلو می‌کنند.

وی ادامه داد: منظورم پرداخت صرف به زندگی شهدا نیست بلکه قصه‌های فراوانی در این زمینه داریم. هستند افرادی که روی بحث عصمت و حجابشان مصر هستند و پای این اعتقادشان می‌ایستند و به خوبی هم رشد کردند. این قبیل افراد در جامعه ما و حتی در کشورهای اروپایی بسیار زیادند. اگر شخصیت‌های واقعی را نشان دهیم مخاطبان بیشتری هم تحت تاثیر قرار می‌گیرند، همینطور که در سریال «مریم مقدس» ما این تاثیر را روی مردم می‌دیدیم.

** هنرمندی که مسائل اعتقادی را باور ندارد، نتیجه اثر را معکوس جلوه می‌دهد

علی اکبری درباره اینکه چرا در سریال‌های اجتماعی ما خانم‌های با حجاب و چادری را از قشر متوسط رو به پایین مردم نشان می‌دهند، گفت: مشکلی در این بین وجود دارد و آن هم حضور هنرمندان جوان بدون پشتوانه لازم اعتقادی است. اگر یک جوان بدون تجربه و بدون پشتوانه مباحث اعتقادی نقشی را بازی کند قطعا آن نقش نمی‌تواند تاثیرگذاری لازم را داشته باشد و به دلیل اینکه بازیگر نقشش را باور ندارد و به مسائل اعتقادی باوری ندارد، در نهایت نتیجه عکس می‌شود و برخلاف هدف سازندگان این تصویر می‌شود که خانم‌های با حجاب همگی از قشر ضعیف جامعه هستند.

وی ادامه داد: اما کارگردان‌هایی مثل حاتمی‌کیا، شهریار بحرانی و مهدی فخیم زاده و مرحوم سلحشور به این دلیل که خود افرادی معتقد هستند و مسائل دینی را باور دارند، در نتیجه جایگاهی که کاراکترهای آثارشان دارند، به مراتب بالاتر از کارهای دیگر است.

** استفاده از کارگردان‌های پرهزینه بهتر از لطمه زدن به فرهنگ کشور با کارنابلدان است

علی اکبری با بیان پیشنهادی در همین زمینه نیز افزود: ممکن است تلویزیون بگوید اگر بخواهیم فلان کارگردان را بیاوریم باید دستمزد بیشتری بدهیم، ‌ اما اگر تلویزیون دستمزد بیشتری به یک کارگردان کار بلد و با اعتقاد بدهد خیلی بهتر از این است که به فرهنگ و تمدن ملت و مردم‌مان خدشه‌ای وارد شود. با این روش قطعا مخاطب تلویزیون هم بیشتر می‌شود و هم بیشتر تاثیر می‌گیرد.

این تهیه کننده در ادامه ضمن بیان اینکه اگر کارگردان‌های با تجربه روی موضوع حجاب و عفاف کار کنند، بازتاب بهتری دریافت خواهیم کرد، عنوان داشت: جواد افشار هم یکی دیگر از کارگردان‌های معتقدی است که می‌شناسم و سریال کیمیا و کاراکتر زن نقش اول آن شخصیت خوب و تاثیرگذاری بود. مطمئنا تعداد کارگردان‌های بیشتری هم در این زمینه هستند، فقط کافی است که عِرق داشته باشند.

** باید فیلم‌سازان نگاهشان را اصلاح کنند

وی ادامه داد: متاسفانه در حال حاضر تعدادی از سینماگرها به خاطر دریافت گرین کارت سعی می‌کنند ورودی به این مسائل نداشته باشند و نگاهشان نگاه آنور آب‌ است که زودتر پولی جمع کنند و به درآمدی برسند و آن را تبدیل به دلار کرده و از ایران بروند. در واقع شما نمی‌توانید توقعی از فردی داشته باشید که آرمان و اهدافش را آن طرف آب می‌بیند. به نظرم باید فیلم سازها نگاهشان را اصلاح کنند.

این تهیه کننده درباره استفاده خانم‌های بازیگر از چادر در سریال‌های تلویزیونی نیز عنوان داشت: من یک سریال به نام زخم داشتم که مسعود آب پرور کارگردانی آن را به عهده داشت. نقش اول پلیس آن سریال را لیلا اوتادی بازی می‌کرد که پوشش چادر داشت و پوشش او مورد پسند جامعه هم قرار گرفت. این موضوع باز برمی‌گردد به نوع نگاه فیلم‌ساز. اگر آقای آب پرور می‌گفت که شخصیت زن پلیس سریال من باید مانتویی باشد قطعا ناجا نمی‌گفت نه چونکه اغلب پلیس‌ها در کنار چادری‌ها، با مانتو و مقنعه فعالیت می‌کنند. امثال مسعود آب پرور زیادند که به این اصول پای‌بند هستند، اما بخشی از این کارگردان‌ها نیز جوانند و می‌خواهند یک شبه ره صد ساله را بروند و راهی فرنگ شوند.

علی اکبری درباره اینکه آیا این احتمال وجود دارد که کارگردانی نقش یک زن چادری و محجبه را به بازیگری پیشنهاد دهد، اما بازیگر قبول نکند؟ گفت: اصلا چنین چیزی امکان ندارد یعنی اگر کارگردانی به عنوان صاحب اثر تصمیم بگیرد که کاراکتر اصلی زن سریالش را با چادر ببیند بازیگر باید قبول کند چرا که او در ازای بازی‌اش در آن کار حقوق می‌گیرد و سرپیچی از نظر کارگردان به منزله ادامه ندادن آن کار است.

علی اکبری گفت: یک اشتباهی در این بین صورت گرفته است و آن هم این است که هر متهمی که خواستند به دادگاه بیاورند، چادر  پوشاندند. اتفاقی که افتاد این بود که در جامعه اینگونه تلقی شد افرادی که چادری هستند یا دزد هستند یا آدمکش و یا اختلاسگر و قاچاقچی. در وهله اول باید معاونت پیشگیری از جرم در قوه قضائیه فکری به حال این موضوع بکنند که چرا متهمین و مجرمین زن باید حتما با چادر در دادگاه حاضر شوند. خب زمانیکه یک نفر دست به قتل زده و شما او را با پوشش چادر نشان می‌دهید و در بخش خبری پرمخاطب هم پخش می‌کنید، به طور ناخواسته در ضمیر ناخودآگاه مخاطب تاثیر خود را گذاشتید و باعث شدید تا همان مخاطب از فردای آن روز به خانم‌های چادری نگاه بدی داشته باشد.

** وقتی فردی به حجاب اعتقادی ندارد نباید از او توقع کاری در مدح حجاب داشت

وی در ادامه بیان داشت: در مجموع ما فیلم سازها موظفیم در زندگی شخصی نگاهمان را به حجاب و عفاف درست و اصلاح کنیم. وقتی فیلمسازی در خانه‌ و با خانواده‌اش اعتقادی به حجاب ندارد قطعا نباید منتظر باشیم سریالی بسازد که کاراکتر مثبت و آدم حسابی‌اش چادری باشد. فیلمساز باید اعتقاد و باور قلبی به مسائل دینی داشته باشد. همانطور که بارها در دو رو اطرافمان دیدیم که می‌شود با چادر پله‌های ترقی را طی کرد و در زمینه‌های مختلف هم موفق بود و حرفی هم برای گفتن داشت.

علی اکبری در پایان با اشاره به اینکه به راحتی می‌شود طیف جدیدی از بازیگران را وارد تلویزیون کرده و در کارهای مختلف از آنها بهره جست و جایگزین بازیگرهای قبلی کرد، گفت: وقتی ما هنرمندان اعتقادی به برخی مسائل دینی نداریم و ادای اعتقاد را در می‌آوریم همین می‌شود. تلویزیون، رسانه ملی است و بخشی از مردم از این رسانه الگوبرداری می‌کنند و به همین دلیل باید دقت بیشتری داشته باشد و به نظرم کار سختی نیست. به راحتی می‌شود طیف جدیدی از بازیگران را وارد تلویزیون کرد و جایگزین بازیگرهای قبلی کرد. از آنها حمایت کرد و تعهد گرفت و یا اینکه از بچه‌هایی انتخاب شود که به باورهای دینی پای‌بندند و در همان ابتدا روی اعتقادشان حساسیت ویژه‌ای به خرج داد. خیلی مهم است که شما نقش دختر پاک و معصوم را به خانم بازیگری می‌دهید اما چندی بعد عکس‌های او را با  پوشش نامناسبی در خارج از کشور می‌بینید. این نه تنها تاثیری در جامعه ندارد بلکه جواب و نتیجه معکوسی دارد و بیشتر به سمت منفی‌اش توجه می‌شود تا مثبت.