به گزارش سینماپرس، نشست «هم‌اندیشی هنرمندان تئاتر و نمایندگان مجلس» پیرامون مسائل روز هنرهای نمایشی همچون بودجه تئاتر، معافیت مالیاتی، مشکلات این حوزه بعد از ظهر امروز (سه‌شنبه ۱۲ آذر) برگزار شد.
قطب‌الدین صادقی، مسعود دلخواه، محمودرضا رحیمی، مهدی میامی، شهرام گیل‌آبادی، مریم معترف، هادی مرزبان، سعید اسدی، پیان فروتن، امیرکاوه آهنین جان، مریم کاظمی، فریبا متخصص، مصطفی کوشکی، شاهین چگینی، داود فتحعلی‌بیگی، ساسان پیروز، و همچنین احمد مازنی، طیبه سیاوشی و فاطمه ذوالقدر (از نمایندگان مجلس) و همچنین ملکی مدیرکل امور مجلس وزارت ارشاد از جمله حاضران در این جلسه بودند.
شهرام کرمی (مدیرکل هنرهای نمایشی) در ابتدای این نشست گفت: هدف از تشکیل این جلسه برگزاری محفلی است تا بتوانیم رابطه‌ای ایجاد کنیم برای انعکاس مسائل تئاتر به نمایندگان منتخب مجلس. از چند هفته پیش نیاز چنین جلسه‌ای را در راستای معافیت مالیاتی که قرار بود در مجلس مطرح شود حس کرده بودیم.
کرمی ادامه داد: خوشبختانه در ۲۴ ساعت گذشته مقرر شد برای سال آینده معافیت مالیاتی هنر لحاظ شود اما در سال‌های آتی دوباره لحاظ خواهد شد و این نگرانی بزرگ کماکان بین خانواده فرهنگ و هنر وجود دارد و تمامی ارکان وزارتخانه ارشاد تاکید کردند که معافیت باید وجود داشته و مورد حمایت قرار بگیرد.
مدیرکل هنرهای نمایشی تصریح کرد: این جلسه برای اینکه رابطه‌ای بین مجلس و هنرمندان برقرار شود تشکیل شده و امیدوارم بتوانیم مسائل و نگرانی‌مان را به منتخبان مجلسی انتقال دهیم که اتفاقا جزو گروهی بوده‌اند که همیشه در فضای تئاتر حضور داشتند.
کرمی با بیان اینکه اول هدف‌مان این بود که با حضور ۱۰ نفر از نمایندگان مجلس این جلسه را برپا کنیم اما برخی دعوت ما را لبیک نگفتند و این امکان ایجاد نشد. اما در نهایت، موارد مطروحه در این نشست صورت جلسه شده و در قالب سند مکتوب به عنوان مطالبات اهالی هنر از دولت و مجلس ارائه خواهد شد.
او با تاکید بر اینکه محور موضوعات در این جلسه محدودیت ندارد اما اعتبار حوزه تئاتر مدنظر ماست که به شکل نگاه سنتی در مقایسه با سایر هنرها در وضعیت ناعادلانه‌ای قرار گرفته و از گذشته هم تداوم داشته است، گفت: نمی‌گوییم چرا انقدر تفاوت در اعتبار تئاتر با سینما هست چون سینما با ما هم‌خانواده است اما همیشه نگرانیم که چرا یک‌دهم بودجه سینما به ما اختصاص می‌یابد؟ ما محور بحث‌مان در حوزه اعتبار، قوانین و ساختار و برنامه تئاتر است که مجلس می‌تواند حامی موثر بوده و نقش جدی در حوزه هنرهای نمایشی داشته باشد.
کرمی تصریح کرد: چندباری در کمیسیون فرهنگی حاضر شده‌ام و آقای مازنی بر نکته‌ای تاکید داشتند مبنی بر اینکه برخی سازمان‌ها به شدت ارتباط می‌گیرند با مجلس و می‌توانند در جذب اعتبار اثر داشته و حتی ساختار و قوانین حمایت مجلس را داشته باشند و اعتراض می‌کردند که چرا در حوزه هنر به خصوص تئاتر این ارتباط‌گیری رخ نمی‌دهد. و امروز بنده به عینه این تفاوت را دیده و حس کرده‌ام.
قطب‌الدین صادقی (نویسنده و کارگردان تئاتر) پس از صحبت‌های شهرام کرمی گفت: ما اینجا برای سهم خواهی نیامدیم ما آمدیم اینجا مسائلی را مطرح کنم که در برگیرنده همه اهالی تئاتر است. ما به قول نیچه بسیار کم یاد می‌گیریم و این موضوع سرمنشا تمام سوتفاهم هاست. به هر ترتیب من اعتقاد دارم هیچ گاه هیچ جامعه بدون مدیر و متخصص نمی‌چرخد. این موضوع در همه دوران پرشکوه فرهنگ و هنر جهان وجود داشته است.
پس از صادقی، که تعدادی از هنرمنمدان حاضر در جلسه از فرصت زمان پنج دقیقه‌ای خود به نفع او گذشتند تا بتواند در زمانی بیشتر به طرح خواسته‌ها و مطلبات جامعه هنرمندان به نمایندگان مجلس بپردازد و مشروح سخنانش منتشر می‌شود، هادی مرزبان به ایراد سخن پرداخت.
هادی مرزبان کارگردان پیشکسوت تئاتر کشورمان نیز در این دیدار با بیان اینکه «من از آن دسته هنرمندانی هستم که در اتاق وزیر و نماینده‌ای به صورت اختصاصی نرفته‌ام.» گفت: فقط یکی دوبار این اتفاق افتاده که نزد آقای حسینی وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی رفتم و در همان چند بار هم فهمیدم که منِ هادی مرزبان زیر خط فقر به سر می‌برم اما ما عاشقیم و به کار خود هم ادامه می‌دهیم؛ عشقی که متاسفانه کم‌کم به بلاهت می‌کشد و دیگر نمی‌توانیم کار نکنیم.
این هنرمند پیشکسوت افزود: البته شرایط اداره کل هنرهای نمایشی را هم می‌دانم که شهرام کرمی در چه شرایط بدی قرار دارد. این خیلی درد است که وقتی می‌خواستم درکار قبلی پول بازیگرانم را بدهم ماشینم را فروختم و این اصلا اتفاق خوبی نیست.
مریم معترف کارگردان و بازیگر پیشکسوت تئاتر هم در این نشست در سخنانی کوتاه گفت: مساله ما اخذ مالیات نیست. بلکه مساله ما درصدی از مالیات است که باید برای آن فکر اساسی کرد. اتفاقا می‌گویم چرا کسی که سالی یک میلیارد درآمد دارد باید همپای منی که به طور مثال ۱۰ میلیون درآمد دارم سنجیده شود؟ بلکه به میزان درآمد مالیات بگیرند هم هنرمند راضی هم انقد ان‌قلت پشت سرشان نباشد. آن وقت دیگر کسی شکایت نمی‌کند که چرا هنرمندان نباید مالیات بدهند و هم شرایط متعادل‌تری برای ماجرای مالیات باقی می‌ماند.
شاهین چگینی (مدیر تماشاخانه مشایخی و رییس صنف تماشاخانه‌های ایران) هم در این نشست بیان کرد: امروز حضور تماشاخانه‌ها، مناسبت جدیدی را برای تئاتر ایران فراهم کرده و امروز می‌بینیم که به شدت گسترده‌تر شده است. مساله ما ایجاد مناسبات در این فضاست که باید در این فضا طراحی درستی کرد.
چگینی با بیان اینکه ما امروز شاهد آسیب‌هایی هستیم که در حوزه تماشاخانه‌های خصوصی نیز دیده می‌شود، گفت: در بحث مالیات نیز باید گفت که وقتی شرایط مالیات جدیدی رقم بخورد قطعا باید از تماشاگر این مالیات را جبران کرد. اینها مسائلی است که وقتی موجب انتقال سرمایه می‌شود قطعا جریان فعلی تئاتر را معیوب می‌کند.
او خاطرنشان کرد: دولت باید حمایت‌های گسترده‌تری را از حوزه تئاتر انجام دهد. ما در حوزه تماشاخانه‌های خصوصی و ماجرای مالیاتی دچار چالش‌هایی هستیم که مخاطبان را با شرایط جدیدی روبه رو می‌کند و اگر حمایتی از این تماشاخانه‌ها در همه زمینه‌ها نباشد قطعا دچار چالش‌هایی می‌شویم که آقای صادقی به آن اشاره کردند.
سعید اسدی (رئیس مجموعه تئاترشهر) نیز در این نشست گفت: حال هنرمندان خراب است چون به لحظه پشیمانی نزدیک‌اند و فکر می‌کنند هرچه زمان صرف کردند خطا بوده است؛ این پول مداری و سرمایه مداری و هدایت تئاتر به سمت اقتصاد، آسیب‌های زیادی به این حوزه وارد کرده است. یعنی نسبت اقتصاد سیاسی در کشور ما با صنایع خلاق ما بسیار دارای چالش است که باید روی آن تمرکز بیشتری کرد.
او یادآور شد: گرفتاری تاریخی ما مشخص نبودن رویکرد تئاترمان است؛ اینکه قرار است بر اساس بازار آزاد و متکی بر سرمایه در گردش و تولید کار کنیم یا سوسیالیسم. یک زمانی رویکرد تئاتر شبه سوسیالیسمی بود که دولت از تئاتر حمایت می‌کرد و مولد بود و سرمایه تولید ایجاد می‌کرد اما رفته رفته گفتند به سمت عرصه خصوصی سازی برویم اما شکل بی‌قواره‌ای شد که به اعتقاد من به مثابه یک سکته شدید شد.
اسدی تاکید کرد: چالش و تناقضی که در حوزه اقتصاد سیاسی وجود دارد به انضمام نقصی که در حوزه دولتی وجود دارد شرایطی را ایجاد کرده که موجب هدر رفت بسیاری مسائل تولیدی در حوزه وزارت ارشاد شده است. متاسفانه در این چارچوب ما فضا را به گونه‌ای هدایت کرده‌ایم که اصلا هم مرتبط به تئاتر تهران نمی‌شود و حتی در حوزه تئاتر استان‌ها نیز دچار این بحران هستیم.
او خاطرنشان کرد: پس وقتی قانون مالیات مستقیم هنر را در نظر می‌گیریم باید به این مساله توجه کنیم که تغییری در حوزه اقتصاد سیاسی و دگرگونی ساختاری و البته تعریف جدیدی از تئاتر حرفه‌ای به وجود بیاید.
ساسان پیروز (منتقد تئاتر) هم در این برنامه گفت: انجمن منتقدان و نویسندگان خانه تئاتر دو ماه قبل بیانیه‌ای خطاب به وزیر منتشر کرد و گفت تئاتر به سمت ورشکستگی پیش می‌رود و دلایل زیادی در این عامل موثر است اما بخش عمده آن اقتصاد است. بررسی‌های ما نشان می‌دهد که ۹۵ درصد اجراها با ورشکستگی کامل روبرو هستند.
پیروز ادامه داد: وقتی پولی در اداره کل هنرهای نمایشی وجود نداشته باشد قطعا کاری نمی‌توان در این عرصه انتظار داشت. ما در این حوزه وارد تئاتر خصوصی شدیم و دائم از مسئولیت دولت کم کردیم که در عمل باعث ناتوان سازی تئاتر شد. این وضعیت اکنون نیز ادامه دارد و ما در زمانی که شاهد افزایش تورم در تمامی ارکان جامعه هستیم شاهد به وجود امدن شرایطی هستیم که تمام درآمدهای تئاتر را به فروش بلیت متمرکز کرده است.
این منتقد و پژوهشگر تئاتر بیان کرد: اتفاقی که امروز از آن به عنوان بحران حرف می‌زنیم نتیجه عوارض بلند مدتی است که باید به آن توجه کنیم. جایگاه تئاتر ایران در نظام جمهوری اسلامی ایران جایگاه بسیار ارزشمندی بود اما امروز شرایط به گونه‌ای است که روزی باید به تاریخ درباره این اتفاقات پاسخ بدهیم.
مسعود دلخواه هم در این نشست گفت: ما دو رویکرد درباره فرهنگ و هنر می‌توانیم داشته باشیم؛ برخورد ریشه‌ای یا مسکن دادن برای دردهای بحرانی. الان دنبال مسکن‌ها هستیم؛ ولی برای بررسی ریشه‌ای باید از قوه قضاییه وزارت ارشاد وزارت علوم اینجا باشند. در نگاه کلان همه این نهادهای درگیر فرهنگ‌اند اینکه چقدر مسئولیت‌شان را ایفا کنند آینده قضاوت می‌کند.
دلخواه با تاکید بر اینکه تئاتر در مرز ورشکستگی است و گروه‌های تئاتر و مدیران تماشاخانه امکان ورشکستگی‌شان زیاد است، گفت: در ۱۹۳۰ امریکا که دچار دپرشن اقتصادی معروفی شد تئاترهای برادوی به تدریج بسته شدند اما دولت که در وضع اقتصادی بدی بود اجازه نداد یک تئاتر آن هم تعطیل شود و حمایت کرد.
او با تاکید بر اینکه ما اینجا نمی‌دانیم مسائل مختلف‌مان را به چه کسی بگوییم؟ گفت: در حال حاضر تماشاگران تئاتر بسیار افت پیدا کرده است. شاید بعد از کاری که الان روی صحنه دارم دیگر توبه کنم و کاری نکنم. وقتی ۱۵۰ میلیون هزینه می‌کنی و تنها ۸۰ میلیون می‌فروشی حتی سر به سر هم نمی‌شود.
این کارگردان و مدرس دانشگاه یادآور شد: دولت باید به تئاتر سوبسید بدهد و مساله‌ای که کمیسیون فرهنگی مجلس می‌تواند کمک رسان اهالی تئاتر باشد بالابردن بودجه تئاتر و موظف کردن دولت برای پرداخت یارانه به هنرمندان است. این یارانه باید اتفاق بیفتد. اصلا در هیچ جای دنیا از تئاتر دولتی به تئاتر خصوصی یک دفعه‌ای نمی‌پرند. موضوعی که در تئاتر ما اتفاق افتاد. همین الان هم دیر نشده و می‌بایست در این زمینه کار جدیدی کرد.
شهرام گیل‌آبادی (مدیرعامل خانه تئاتر) نیز پس از صحبت‌های دلخواه در توضیحاتی گفت: یک سری اتفاقات خنده‌دار در حوزه کارشناسی می‌افتد که تصورمان بر این است که یک فضای تحقیق میدانی و دیداری پشتیبانی هم ندارند.
گیل‌آبادی ادامه داد: متاسفانه باید گفت خانه از پای بست ویران است. ما اصلا نمی‌دانیم باید از کجا حرف بزنیم و چه حرفی بزنیم. من اکنون بیش از ۲۰۰ موضوع دارم که می‌توانم درباره آن با شما صحبت کردم اما واقعا نمی‌دانم اصلا باید از کجا حرف بزنم.
او یادآور شد: یک مدیر می‌گفت ما پنج هزار میلیارد تومان در سال بخشودگی مالیاتی برای هنرمدان داشته‌ایم تاکنون. اما به هنرمند ما بر اساس یک و نیم میلیون تومان حقوق تامین اجتماعی و بازنشستگی‌اش و چون کارفرما ندارد از یک کارگر فصلی هم پایین‌تر نگاه می‌شود.
گیل‌آبادی ادامه داد: الان در رادیو و تلویزیون یک هجمه جدی به سمت هنرمندان شکل گرفته در حالی که هنرمندانی که بهره‌مند هستند کمتر از نیم درصد کل جامعه هنری‌اند؛ افرادی که به قول آقایان درآمدهای بادآورده دارند. در واقع تمام درگیری مالیاتی هنرمندان برای کمتر از نیم درصد جامعه هنری است. اما به خاطر همین نیم درصد هنرمند را رودروی مردم می‌گذارند و فکر نمی‌کنند سر بزنگاه هم پیش بیاید که همین هنرمندان به درد مردم بخورد.
او در پایان با اشاره به اینکه هنرمندی مانند خانم ژاله علو بعد از ۷۰ سال کار رادیو مستاجر است، گفت: اگر کاری برای ما نمی‌توانید بکنید لااقل کاری به کارمان نداشته باشید. آقای وزیر اقتصاد، اگر می‌توانی جلوی ۴۰ درصد فرار مالیاتی را بگیر آن وقت سراغ ۵ هزار میلیارد تومان هنر بیا که البته از همان مقدار درآمد هم در این حوزه خبری نیست.
مصطفی کوشکی (کارگردان و مدیر تئاتر مستقل تهران) هم گفت: پرسش من از شما و دولت این است که آیا اعتقادی از سوی شما به تئاتر، به نقد حاکمیت و به نقد اساسی وجود دارد؟ اگر بله، که همه صحبت‌ها را در این جلسه شنیدیم و نتیجه این حرف‌ها در عمل به ما می‌گوید آیا این اعتقاد وجود دارد یا خیر. و اینکه آیا به خرد و اندیشه اهمیتی داده می‌شود یا نه؟
کوشکی ادامه داد: من احساس می‌کنم متاسفانه نیاز و اعتقادی به تئاتر و هنر وجود ندارد چون احساس می‌کنند تئاتر می‌تواند برایشان مشکل ایجاد کند.
مریم رحیمی نیز در این نشست گفت: نگاه دولت به هنر طوری است که می‌خواهند به خاطر آن نیم درصد سلبریتی در فضای هنر تئاتر، از تمام هنرمندان مالیات بگیرند.
محمودرضا رحیمی نیز در این نشست به بیان مشکلاتی پرداخت که جامعه تئاتری در این سال‌ها با آن مواجهه بوده و مسائل و مشکلاتی که در آینده حیاتش را تهدید می‌کند. که مشروح این صحبت‌ها در خبری جداگانه منعکس می‌شود. فریبا متخصص، مریم کاظمی، آرش دادگر و روزنامه‌نگاران حاضر در این جلسه نیز در ادامه به بیان انتقادات و مسائلی که تئاتر را تهدید می‌کند، پرداختند.
در ادامه بحث همچنین طیبه سیاوشی، فاطمه ذوالقدر و احمد مازنی سه نماینده مجلس حاضر در این نشست به جمع‌بندی و بیان نظرات‌شان درباره مسائل مطروحه پرداختند.
ارسال نظر