به گزارش سینماپرس، شیوع ویروس کرونا باعث تعطیلی سالن‌های سینما در بسیاری از نقاط جهان و از جمله ایران شده است. این رویه که با قرنطینه خانگی هم همراه شده است، لزوم گسترش هر چه بیشتر محصولات فرهنگی برای مردم را ضروری می‌کند. در شرایطی که سریال‌ها و برنامه‌های نوروزی تلویزیون در ایران به اتمام رسیده بود، خلأ محتوای مناسب فرهنگی برای مردم نمایان شد. تا اینکه «خروج» ابراهیم حاتمی‌کیا راهی تازه در سینمای ایران را آغاز کرد.

برای نخستین بار در سینمای ایران بناست فیلمی با قابلیت اکران پیش از آنکه روی پرده سینماها برود، بصورت اینترنتی از طریق VOD ها پخش شود. این اتفاق سوژه‌ای جذاب برای بسیاری رسانه‌ها فراهم کرده و حالا کمتر رسانه‌ای است که در حوزه فرهنگ و هنر به سراغ اتفاق تازه سینمای ایران و فیلم «خروج» نرفته باشد.

«خروج» بیستمین فیلم سینمایی ابراهیم حاتمی کیاست که در سال ۱۳۹۸ ساخته شده است. این فیلم با پشتبانی سازمان هنری رسانه‌ای اوج تهیه شده و در آن بازیگرانی همچون فرامرز قریبیان، پانته‌آپناهی‌ها، کامبیز دیرباز، مهدی فقیه، جهانگیر الماسی آتش تقی‌پور، گیتی قاسمی و سام قریبیان به ایفای نقش پرداخته‌اند.

نمایش آنلاین «خروج» از روز یکشنبه ۲۴ فروردین روی سایت‌های فیلمیو و نماوا با بلیت ۱۲ هزار تومانی آغاز شد. این فیلم در کمتر از ۴ روز، با فروش ۸۴ هزار و ۴۰۰ بلیت به باشگاه میلیاردی‌ها پیوست. به بهانه نخستین اکران آنلاین سینمای ایران، با پولاد کیمیایی بازیگر و کارگردان سینما گفت‌وگو کردیم.

او معتقد است: اکران آنلاین «خروج» در چنین شرایطی که سینماها به دلیل شیوع ویروس کرونا تعطیل هستند، اتفاقی مثبت و تصمیمی هوشمندانه است و توضیح می‌دهد در شرایط عادی اکران آنلاین به سینما لطمه خواهد زد؛ ولی اینکه فیلم‌ها با فاصله کوتاهی به فضای مجازی بیایند، می‌تواند اتفاق خوبی باشد. ضمن اینکه حسن سینما به دسته‌جمعی دیدن فیلم و خروج از زندگی روزمره است.

کیمیایی درباره حاتمی‌کیا هم می‌گوید: جای او در سینمای ایران مشخص است، حاتمی‌کیا یک صندلی در ردیف‌های اول سال سینما دارد و این جایگاه همیشه برای او محفوظ است.

مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانیم.

* نظرتان درباره اکران آنلاین فیلم‌ها در سینمای ایران چیست؟

به نظر من اولین چیزی که فیلم‌ها با آن مواجه هستند که ممکن است برخی دست به کپی زدن از روی فیلم ببرند و فیلم را داخل سایت‌های مختلف برای پخش غیرقانونی بیاورند. البته این اتفاق در روزهای پیش از این هم اتفاق می‌افتاد که فیلم از روی پرده سالن سینما ضبط می‌شد، ولی طی سال‌های اخیر این اتفاق بسیار کم شده بود و توانسته بودند که جلوی آن را بگیرند.

فکر می‌کنم الان که فیلم روی بستر اینترنت و در خانه پخش می‌شود امکان کپی کردن فیلم به لحاظ فنی راحت‌تر باشد. چرا که اگر کسی دوربینی مقابل صفحه نمایشگر خود قرار دهد می‌تواند این کار را انجام دهد یا به کمک نرم‌افزارهای فیلم گرفتن از روی صفحه نمایش، این گار را بکند. در کل به نظرم تصمیم خوبی گرفته شده است، بخاطر اینکه هم فیلم نمایش داده می‌شود و هم مردم را تشویق می‌کند که در خانه بمانند، آن هم در شرایط فعلی. بنابراین اکران آنلاین فیلم سینمایی «خروج» اتفاقی مثبت است.

* با توجه به برخی مشکلات معیشتی مردم، فکر می‌کنید پرداخت پول برای فیلم دیدن همچنان مورد توجه مردم است و از اکران آنلاین استقبال می‌کنند؟

 این تصمیم بسیار سخت است، به جهت اینکه مردم مشکلات مالی زیادی دارند. برخی سرکار نمی‌روند و خیلی افرادی که روزمزد بوده‌اند، درآمدی ندارند و از پس خرج خانواده خود بر نمی‌آیند. البته این شرایط سخت گریبان اهالی فرهنگ و هنر را هم گرفته است.

امیدوارم از لحاظ وجدانی و فرهنگی کپی‌رایت را رعایت کنیم و همه از راه تعیین شده بلیت را تهیه کنند و فیلم‌ها را ببینند

صنف ما و البته صنف فعالان موسیقی دچار شرایط بسیار سختی شده‌اند. اما این اتفاق (پخش اینترنتی فیلم)، به نظرم اتفاق هوشمندی است چرا که در سینما متوقف نخواهد شد و خیلی‌هایی که برای ساخت فیلم‌هایشان سرمایه‌گذاری کرده‌اند و در نوبت اکران بودند، می‌توانند حتی فروش بیشتری را هم تجربه کنند.

 این البته به شرطی محقق می‌شود که همه از راه تعیین شده بلیت را تهیه کنند و فیلم‌ها را ببینند. حال باید منتظر ماند و دید که چه اتفاقی رخ خواهد داد و بازخورد آن را بررسی کرد. امیدوارم از لحاظ وجدانی و فرهنگی کپی‌رایت را رعایت کنیم، چرا که عوامل برای فیلم‌هایشان زحمت کشیده‌اند. امیدوارم که این فرهنگ رعایت شود و مردم بتوانند فیلم را قانونی تهیه بکنند.

* به نظرتان بعد از رفع شدن شرایط ناشی از شیوع کرونا هم باید اکران آنلاین فیلم‌ها در دستور کار قرار بگیرد یا خیر؟

به نظر من اکران آنلاین در شرایط عادی قطعاً به سینما لطمه می‌زند. به جهت اینکه سینما یک خصوصیت خاص خود و مدیومی جداگانه دارد. هرچند که مطابق نظری که من شخصا دارم، در سال‌های اخیر فیلم‌های ما کمتر مدیوم خاص سینما دارند. اکثر فیلم‌ها ملودرام بوده و به گونه‌ای است که می‌تواند در خانه هم نمایش داده شود.

اکران آنلاین در شرایط عادی قطعاً به سینما لطمه می‌زند؛ ولی اینکه فیلم‌ها با فاصله کوتاهی به فضای مجازی بیایند، می‌تواند اتفاق خوبی باشد

حسن سینما به دسته‌جمعی دیدن فیلم و خروج از زندگی روزمره است، اینکه در یک فضایی برویم و این اجازه به روحمان بدهیم که روی یک موضوع واحدی تفکر و تجزیه تحلیل بکند. به اضافه اینکه موسیقی و صدا و تمام عناصری که سینما را تشکیل می‌دهد هم حائز اهمیت است. اینها آن چیزهایی است که مطابق اسمش «سینما» را تشکیل می‌دهد.

همزمانی اکران فیلم و پخش اینترنتی آن قطعا به سینما لطمه خواهد زد، ولی اینکه فیلم‌ها با فاصله کوتاهی به فضای مجازی بیایند به نظر من مشکلی ندارد و می‌تواند اتفاق خوبی باشد.

* شما بازی در فیلم اکران نشده «صفر» را در کارنامه دارید. فکر می‌کنید این فیلم پس از چند سال آیا به صورت اینترنتی در VODها پخش شود؟

این فیلم متاسفانه در طول سال‌هایی که گذشته دچار مشکلات متنوعی بوده است. این فیلم یکی از فیلم‌های خوب من است و سال‌هاست منتظر این هستم که آن فیلم بیاید و مردم آن را ببینند.

«صفر» یکی از بهترین کارهای من در بازیگری است و نقشی بود که بازی نکرده بودم و شرایط تماشا و دیده شدن این نقش هم در سینما خیلی جذاب است

گاهی دست خود بازیگر نیست که کاری خوب از آب در بیاید. بعضا در جایی که خودت فکر می‌کنی خوب بازی کردی، آنقدر خوب نباشی ولی جایی که خودت خیلی توقع نداشتی اتفاق خوبی برایت بیافتد، مثل گل کردن یک تابلو نقاشی یا آلبوم موسیقی در بین آثار مختلف یک هنرمند. برای من نقشی که در فیلم «صفر» داشتم این چنین بود و اگر فیلم دیده می‌شد اتفاق خیلی خوبی رخ می‌داد.

کاراکترم در آن فیلم نقشی بود که بازی نکرده بودم و شرایط تماشا و دیده شدن این نقش هم در سینما خیلی جذاب است. متاسفانه این فیلم در مقطعی دچار اختلاف تهیه‌کننده و کارگردان قرار گرفت، مقطع دیگری در ماجرای اکران دچار مشکل شد و مسائل دیگر دست به دست هم داد تا اکران این فیلم هم عقب بیافتد.

* شما فرزند یکی از کارگردان‌های باسابقه و صاحب‌سبک در سینمای ایران هستید. حاتمی‌کیا هم یکی از کارگردانان صاحب‌سبک در سینمای ایران است. نظر شما چیست؟

آقای حاتمی کیا به هر جهت سینما را خوب بلد است و بسیار با وسواس و یک دید خیلی باز کار می‌کند. کارهای او با پروداکشن‌های بزرگی همراه هستند و پیش تولیدهای خیلی خوبی دارند.

سینمای حاتمی کیا با پروداکشن‌های بزرگ و پیش‌تولیدهای خوب همراه است؛ او با وسواس کار می‌کند و سینما را به خوبی بلد است

در اینجا چند نکته وجود دارد. یکی اینکه حاتمی کیا در حوزه کاری مشخصی فعالیت می‌کند و به نظرم وقتی فیلمساز در حوزه کاری خودش بماند قطعاً پیشرفت زیادی خواهد داشت. چرا که یک تِمی را اجرا می‌کند که آن را می‌شناسد و با آدم‌هایش آشناست. داشتیم فیلم‌هایی از آقای حاتمی‌کیا که موفقیت‌هایی کمتر از قبلی‌ها داشته‌اند اما به محض اینکه او به منطقه خودش می‌رود و آن آدم‌ها و آن تم را میاورد، اتفاق خوبی برای فیلمش می‌افتد.

حاتمی‌کیا از لحاظ تکنیک، کارگردانی است که استخوان بندی مناسب، دارای مشخصه و امضای بخصوص خود است. اینکه هر سال کار می‌کند به نظر من اتفاق خیلی خوبی است.

تفاوت ایدئولوژیکی نباید باعث ندیدن نقاط مثبت کار کسی شود؛  شکاف عمیقی بین سینمایی‌ها ایجاد شده که نتیجه‌ای جز دلگیر شدن ندارد

ما در سینما یک سری مسائلی داریم که پشت ایدئولوژی خوابیده است. نه فقط در سینما که در جامعه ما زیاد شده است. مثلا ممکن است با شما مشکلات ایدئولوژیکی داشته باشم و طرز فکر دیگران را مورد پرسش قرار دهم، اینها بودنش کنار هم موتوری برای ارتقا خواهد شد، البته اگر که این مسائل تحمل بشود.

ما انسان‌ها وقتی با ادعای زیاد مغرور می‌شویم که این جهان را فتح کرده‌ایم و حتی پا روی کره ماه هم گذاشته‌ایم و از لحاظ تکنولوژیکی بالا هستیم، به محض آمدن یک سرماخوردگی می‌فهمیم که چقدر شکننده هستیم، چقدر با دستپاچگی و ترس همه وجود ما را فرا می‌گیرد. حالا دوباره بر می‌گردیم به همان نوزادی که در طبیعت بودیم. با پیش آمدن چنین شرایطی ـ نظیر شیوع کرونا ـ می‌بینم اینکه به لحاظ تفکری اینکه «من کجا هستم و تو کجا قرار داری» موضوعی کم اهمیت و در درجه‌های بعدی است. چرا که موضوع اصلی نگهداری کره زمین به عنوان خاک ماست.

 شکاف‌ها در مسائل فرهنگی و سینمای ما به جایی رسیده است که می‌خواهیم همدیگر را حذف و انکار کنیم

برخی مسائل ایدئولوژیکی شکاف‌های بسیار عمیقی بوجود آورده است. متاسفانه این شکاف‌ها در مسائل فرهنگی ما به جایی رسیده است که می‌خواهیم همدیگر را حذف و انکار کنیم. حتی نقطه‌های مثبت همدیگر را هم دیگر نمی‌بینیم. وقتی من با کسی مشکلی دارم، می‌روم برای حذف کردن او و دیگر مایل نیستم که بپذیرم این فرد اساساً یک نقاط مثبتی هم دارد!

چنین اتفاقاتی در همین مدت برای پدر من در موضوعات جشنواره فجر رخ داد. از آن طرف هم برای افراد دیگر حتی آقای حاتمی‌کیا هم رخ داد. این مسئله اصلاً زیبا نیست و جز اینکه دلگیری برای آن فرد ایجاد کند چیزی ندارد. حتی برای خود من به عنوان یک عنصر کوچک در سینمای ایران هم این اتفاق افتاد. بخصوص اینکه مردم حمله می‌کنند که چرا اینجور و آنجور موضع نگرفتی. اینها متاسفانه ما را از هم دور خواهد کرد.

 به نظر من جای آقای حاتمی‌کیا در این سینما مشخص است، ایشان یک صندلی در ردیف‌های اول سال سینما دارد. این جایگاه همیشه برای او محفوظ است و هیچ کسی هم نمی‌تواند این جایگاه را از او بگیرد و او در تاریخ سینمای ایران حضور دارد.

*فارس