همایش‌ها و کنگره‌ها در ایران خیلی وقت است که جای مراکز پژوهشی و تحقیقاتی را گرفته‌اند و برای خالی نبودن عریضه، یکی از بهترین اتفاق‌ها برای مدیران محسوب می‌شوند. کافی است یک سازمان درباره یک مسئله چالش داشته باشد و درست همین‌جا یک همایش سروکله‌اش پیدا می‌شود و تعدادی مدیر و چهره در کنار هم قرار می‌گیرند و عکاسان از این چهره‌ها در حالی‌که کنار هم جای گرفته‌اند و لبخند می‌زنند عکس می‌گیرند، اما اینکه در پایان این همایش‌ها دقیقاً چه محتوایی تولید می‌شود، موضوعی است که خودش احتمالاً نیاز به چند همایش و کنفرانس جداگانه دارد.
جایگاه گمشده فرهنگ
همایش رسانه ملی و تبلیغات بازرگانی، دیروز با حضور قائم‌مقام رئیس رسانه ملی، معاون منابع مالی و سرمایه انسانی صداوسیما، رئیس دانشگاه صداوسیما، استادان دانشگاه و جمعی از پژوهشگران آغاز به کار کرد. رویدادی که ظاهراً قرار است دو روزی به طول بینجامد و به‌طور عادی باید انتظار داشته باشیم که از دل آن، تصمیماتی به نفع فرهنگ و جامعه گرفته شود.
البته روابط عمومی سیما توضیح زیادی درباره این همایش نداده است، اما به این اشاره کرده که بخشی از این رویداد با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی به صورت حضوری و بخش عمده آن نیز به صورت مجازی برگزار می‌شود. در این همایش، موضوعات مختلفی در زمینه تبلیغات بازرگانی بررسی می‌شوند. پژوهشگران در این همایش در حوزه‌هایی همچون حقوق مخاطب، دین و فرهنگ، اقتصاد، مدیریت و سیاست در حوزه تبلیغات به بحث و تبادل‌نظر می‌پردازند.
بی‌بی‌سی ۸ برابر صداوسیما!
جالب اینجاست، همین حالا که همایش تبلیغات و بازرگانی در حال برگزاری است از تلویزیون ملی ایران آگهی تبلیغاتی بایا هر ۱۰ دقیقه یک‌بار از شبکه‌های مختلف در حال پخش است و تلویزیون با پخش آن درآمدزایی می‌کند. درآمدی که شهاب اسفندیاری، رئیس دانشگاه صداوسیما معتقد است باید از بودجه عمومی تأمین شود، نه از تبلیغات و برای اثبات حرفش از بی‌بی‌سی مثال می‌آورد که به گفته او سهم بی‌بی‌سی از تولید ناخالص انگلیس، هشت برابر سهم صداوسیما از تولید ناخالص داخلی است. این بدان معناست که دولت بریتانیا هشت برابر بیشتر برای رسانه حاکمیت خود اهمیت قائل است. این حرف معنایش می‌تواند این باشد که اگر محتوای برنامه‌های سازمان صداوسیما به لحاظ کیفی چنگی به دل نمی‌زند، دلیلش این است که بودجه این سازمان یک‌هشتم بی‌بی‌سی است و احتمالاً تزریق پول بیشتر، سازمان صداوسیما را در تربیت نیرو و تولید فکر و ایده خلاقانه یاری خواهد رساند. گزاره‌ای که البته باید در آن تردید جدی کرد.
یک معاونت برنامه‌ساز برای بازرگانی
شهاب اسفندیاری در این همایش به این نکته اشاره می‌کند که تبلیغات بازرگانی با توجه به اهمیت اثرگذاری آن بر مخاطب، نباید صرفاً تحت نظارت معاونت اداری و مالی صداوسیما باشد، بلکه باید در حد یک معاونت برنامه‌ساز برای آن اهمیت قائل شد.
این سخنان مدیر دانشگاه صداوسیما نشان می‌دهد که بازرگانی مسئله خیلی مهمی است و تا حالا احتمالاً آنطور که باید و شاید از سوی مدیران سیما جدی گرفته نشده است. البته معلوم نیست اهمیت امر بازرگانی به خاطر درآمدزایی آن است یا آفتی که بازرگانی می‌تواند برای امر فرهنگ به بار آورد، آن را مهم می‌کند. پیوند خوردن ثروت و فرهنگ چیز بدی نیست، اما وقتی سرمایه بر فرهنگ تفوق پیدا کند، آنجاست که حال نزار فرهنگ روزبه‌روز بدتر می‌شود و تقریباً چیزی شبیه همین خروجی که از بعضی برنامه‌های سیما مشاهده می‌کنیم، می‌شود. برای مثال یک مجری خوشحال برنامه آشپزی احتمالاً آنقدر از تولید برنامه‌اش پول به جیب زده که فکر می‌کند خیلی آدم مهمی است و رو به یک دختر نوجوان شرکت‌کننده در برنامه‌اش می‌گوید؛ از اینکه پدرت راننده تاکسی است خجالت نمی‌کشی! گویی مثلاً راننده تاکسی بودن چیزی شبیه به دزدی کردن است.
دست کوتاه رسانه ملی برای موضوعات ملی
اسفندیاری با تأکید بر اینکه در دوران ریاست دکتر علی عسکری بر رسانه ملی انضباط شدید مالی بر بودجه صداوسیما حاکم است، ادامه می‌دهد: باید برای نیاز رسانه ملی به استفاده از بودجه عمومی چاره‌ای اندیشید؛ در غیر این صورت ممکن است دست رسانه ملی برای پرداختن به موضوعات اساسی و همچنین نیازهای مردم چندان باز نباشد. معنای این حرف جناب اسفندیاری هم تلویحاً این است که همین حالا به دلیل اینکه بودجه صداوسیما گروگان دولت است، دست سازمان برای پرداختن به موضوعات دیگری غیر از مسائل مردم باز است و سرگرم کردن مردم با برنامه‌های بی‌مزه و تا حدودی سطحی با حضور مجریان، نه‌چندان آداب‌دان و فهیم که تعداد آن‌ها هم روز به روز بیشتر می‌شود، جزو مسائل مهم است.
رئیس همایش رسانه ملی و تبلیغات بازرگانی در ادامه این همایش با اشاره به نمونه‌هایی از تبلیغات شرکت‌های خارجی می‌گوید: «نیاز است در الگوها، مدیریت و سیاستگذاری برای پخش پیام‌های بازرگانی در رسانه ملی تغییراتی ایجاد شود، زیرا نشر ایده و معنا در زندگی مخاطبان دخیل است.»
اینکه جناب رئیس همایش تبلیغات و بازرگانی برای اثبات مسئله بازرگانی به نمونه‌هایی از تبلیغات خارجی اشاره می‌کند، خودش نشان می‌دهد که در این‌باره خارجی‌ها تجربیاتی داشته‌اند و ما لازم است که از آن تجربیات استفاده کنیم. البته این باز هم نشان می‌دهد که ما در علوم انسانی عقب‌ماندگی‌هایی داریم و هنوز نتوانسته ایم این عقب‌ماندگی‌ها را جبران کنیم، پس مدام باید ببینیم خارجی‌ها برای نظم خانواده و جامعه چه کار می‌کنند و ما هم اینجا به فکر بیفتیم و پژوهشگاه‌های ما هم لابد باید بروند دنبال یک کار دیگر!
استفاده غیراخلاقی از زن در تبلیغات به چه قیمتی؟
در ادامه حجت‌الاسلام والمسلمین موسوی‌مقدم با بیان اینکه نیاز است در حوزه پژوهش در موضوع تبلیغات بازرگانی مطالعات به‌گونه‌ای هدایت شود که یافته‌های پژوهش‌های سابق به عنوان پیش‌فرض انگاشته شوند، گفت: با توجه به اینکه پیش‌فرض اثبات شده، جدایی‌ناپذیر بودن پخش تبلیغات از رسانه ملی است، اکنون نیاز است که پژوهش‌ها در حوزه تضادها در موضوع پخش آگهی بازرگانی متمرکز باشد. وی با تأکید بر ضرورت انجام پژوهش‌های کاربردی برای تدوین خط‌مشی‌های به‌روز افزود: این پژوهش‌ها حتماً باید شرایط، ظرفیت‌ها و واقعیت‌های روز را مدنظر قرار دهد تا بتواند در به نقطه تعادل رساندن پخش آگهی بازرگانی، ثمربخش و یاری‌رسان باشد.
*جوان
ارسال نظر