به گزارش سینماپرس، با استقرار دولت یازدهم، مباحثی همچون برجام و رفع تحریم‌ها آنچنان بر سایر مطالبات عمومی سایه انداخت که بسیاری از مرزبندی‌های دولت یازدهم و دوازدهم از میان رفت. با امضای برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به برجام، مدیریت وقت فرهنگی علی‌الخصوص معاونت‌های زیرمجموعه وزارت ارشاد چنین استنباط کردند که با استراتژی جدید دولت که صورت نمادین آن پیاده‌روی جان کری و محمد جواد ظریف وزرای وقت امور خارجه دو کشور ایران و آمریکاست، فرصت خوبی برای همسان سازی فرهنگی در قالب پروژه نرمالیزاسیون پدید آمده است.

اگر کارنامه عملکرد معاونت هنری وزارت ارشاد دو دولت حسن روحانی را در حوزه موسیقی بررسی کنیم، می‌توانیم به ثبت رخدادهای پرحاشیه فراوانی بپردازیم.

اواخر آبان ۱۳۹۲ هنوز چند ماهی از انتصاب مرحوم علی مرادخانی در مقام معاونت هنری نگذشته بود که پلیس نیویورک اعلام کرد ۳ نفر به اسامی آرش و سروش فرازمند و علی اسکندریان به قتل رسیده‌اند و جوان دیگری نیز زخمی شده است. آرش و سروش فرازمند سال‌ها در نیویورک زندگی می‌کردند. این دو از فعالان موسیقی زیرزمینی در ایران بودند که به دلیل فعالیت‌های زیرزمینی و غیرقانونی تحت عنوان گروه «سگ‌های زرد» هیچگاه نتوانستند مجوز از وزارت ارشاد برای انتشار آلبوم و موسیقی‌هایشان کسب کنند و به خارج از کشور مهاجرت کردند اما نکته حائز اهمیت این است که اجساد آنها با هزینه وزارت ارشاد به ایران منتقل و در قطعه ۸۸ بهشت زهرا که هنرمندان ایران در آن خاکسپاری می‌شوند، دفن شد.

با دفن اجساد در قطعه هنرمندان این سوال مطرح می‌شود که اگر فرازمندها هنرمند به شمار می‌آیند که باید در کشور به فعالیت می‌پرداختند و مجوز کار از وزارت ارشاد دریافت می‌کردند اگر هنرمند به شمار نمی‌آیند پس چرا اجساد آنها در قطعه هنرمندان جای گرفته‌ است؟

اجساد باید از خارج از کشور و از قاره‌ای دیگر به ایران منتقل می‌شد. سه‌شنبه (۲۸ آبان ماه) اجساد در قطعه هنرمندان دفن شد و عصر روز خاکسپاری مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی، محمدرضا جعفری جلوه به منزل فرازمندها رفت و ضمن عیادت از خانواده برای بازماندگان آرزوی صبر و شکیبایی و سلامتی داشت و حضورش در خانه فرازمند را رسانه‌ای کرد و رئیس سازمان سینمایی وقت هم با خانواده این دو فعال موسیقی دیدار کرد.

وزارت ارشاد برای تعدادی از هنرمندان به دلیل کمبود فضا در قطعه هنرمندان اجازه دفن- با وجود تقاضاهای ارائه شده از سوی خانه سینما - نمی‌دهد و تعدادی از هنرمندان را در قطعه نام‌آوران دفن می‌کنند، اما این دو فعال موسیقی نیویورکی با تصمیم معاون هنری در قطعه هنرمندان جای گرفتند. چندی بعد اخباری رسمی در رسانه‌های منتشر شد که هزینه حمل اجساد که بالغ بر ۱۰۰ میلیون تومان (به سال ۹۲) است توسط وزارت ارشاد از طریق خانه سینما پرداخت شده است.

اما در دوره مدیریت مرحوم مرادخانی حواشی معاونت هنری در حوزه‌های تمام ناشدنی بود. شیوه‌نامه نانوشته معاونت هنری وقت اصرار به تک خوانی بانوان داشت. هنوز از روی کار آمدن دولت جدید زمان زیادی نمی‌گذشت که حاشیه‌ها آغاز شد. داریوش پیرنیاکان در روز جشن خانه موسیقی خواستار آزادی صدای زنان شد که اعضای هیات‌مدیره این مرکز اعلام کردند که سخنرانی او در روز جشن نظرات شخصی بوده و مفاد آن سخنان قبلا به اطلاع هیچ‌یک از اعضا نرسیده است. هرچند عده‌ای بر این باور بودند که در این جشن حضور معاون هنری وزیر ارشاد و عدم پاسخگویی مهر تاییدی بر همراستایی سیاست‌های معاونت هنری وقت با اظهارات پیرنیاکان است.

حضرت آیت الله ناصر مکارم شیرازی در مدت زمان کوتاهی به اظهارات پیرنیاکان پاسخ داد و گفت: عده‌ای آمده‌اند و در مغالطه‌ای آشکار گفته‌اند که فقها دلیلی ندارند برای این که صدای زن نباید پخش شود و چرا علما و فقها می‌گویند خواننده زن نباشد؛ این طرز سخن گویی جسورانه سابقه ندارد.

این مرجع تقلید در ادامه گفت: افرادی که جسور شده و مدعی شده‌اند که فقها دلیل خود را بر ممنوعیت پخش صدای خوانندگان زن بگویند، خبر ندارند که یک طلبه بیست سال درس می‌خواند تا به مرحله اول اجتهاد برسد و یک مرجع تقلید نیز سی یا چهل سال باید تلاش کند تا به این مرحله برسد، حال یک خواننده و نوازنده بیاید و از خود فتوایی بدهد.

حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی بیان کرد: ما در شرایطی که مشغول مذاکره با خارجی‌ها هستیم، باید در داخل متحد باشیم و بدانیم ایجاد اختلاف در داخل در این شرایط به مصلحت کشور نیست. وزارت فرهنگ و ارشاد بداند تکرار این کارها سبب می‌شود مردم فاصله بگیرند.

هنوز از این ماجرا نگذشته بود که کنسرت گروه «ماه» که خوانندگی آن را بانوان به عهده دارند، برنامه‌ای در تالار وحدت برنامه اجرا کردند و این اجرا به یکی از پرحاشیه‌ترین کنسرت‌های دولت یازدهم تبدیل شد. شایعات بر این اساس بود که در این کنسرت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز حضور داشته و در حضورش مهدیه محمدخانی یکی از خوانندگان گروه مجید درخشانی آهنگساز برجسته اقدام به تکخوانی کرده‌ است. این خبر با واکنش وزیر ارشاد مواجه شد.

هر چند بابک دربیکی مشاور وزیر در رسانه‌ها این مطلب را تکذیب کرد.

۴اجرای «اپرای عاشورا» یکی از تازه‌ترین آثار ارکستر سمفونیک تهران در هفته آخر مهرماه با تک‌خوانی خواننده زن این گروه روی صحنه رفت. معاونت هنری در حالی به تک‌خوانی زن در اپرای عاشورا مجوز داد که چندی قبل با پاسخ آیت الله مکارم شیرازی مواجه شده بود، اپرای عاشورا حرکت رو به جلوی معاونت هنری ارشاد بود تا قطار هنجارشکنی‌اش از ریل خارج نشود و البته برای پیش رفتن در این مسیر مرتکب اشتباه بزرگ‌تری شد.

با این حال مسیری که در دولت یازدهم پایه‌ریزی شد در دولت دوازدهم ادامه پیدا کرد و مهدیه محمدخانی آلبوم‌هایش را در داخل کشور تولید می‌کرد و تورهای سراسری کنسرت‌های خود را در خارج از کشور دنبال می‌کرد.

عدم نظارت دفتر موسیقی با شیوه دیگری در کنسرت حمید عسگری خودنمایی کرد و نگین پارسا به صورت مستقل روی صحنه یکی از قطعات حمید عسگری را اجرا کرد. با این حال باب گشوده شده دولت‌های یازدهم در مطالبه‌گری برای تک خوانی زنان در مستند حلال ممنوعه به کارگردانی حسین شمقدری اخیرا در مسیر حمایت از این سیاست حاشیه ساز دولت‌های یازدهم و دوازدهم ساخته شد.

*مشرق