سید عرفان فاطمی/ «چهلمین جشنواره فیلم فجر» را می‌بایست نخستین گام جدی «دولت سیزدهم» در مسیر «بازسازی انقلابی» آن هم در یکی از مهمترین و اصلی‌ترین رویدادهای «صنعت سینمای ایران» قلمداد نمود. جشنواره‌ای که ظاهرا قرار است تا از گیجی و منگی درآمده و از یک سو تولیدات سینمایی راه‌یافته به «بخش‌های مسابقه» را تماما به عنوان آثاری منطبق و برخودار از سه معیار اصلی « اخلاق مداری» و «امید آفرینی» و «آگاهی بخشی» معرفی ساخته و از سوی دیگر شرایط را برای نمایش دیگر آثار فاقد مولفه‌های سه‌گانه ترسیم شده در «بخش خارج از مسابقه» فراهم کرده و سعی کند تا «جشنواره سال ۱۴۰۰» به عنوان ویترینی کارآمد از برای آنالیز و ترسیم وجهه واقعی «صنعت سینمای ایران» انجام وظیفه نماید. اقدامی که قطعا موجب اصلاح روش‌ها و تعالی سینمای کشور خواهد شد.
اکنون با این مقدمه لازم است تا در ادامه مطلب گذشته که با عنوان « چهل سالگی «سیمرغ فجر» با چه آثاری رقم خواهد خورد» به محضر خوانندگان محترم تقدیم شد؛ نگاهی بیاندازیم به برخی از دیگر فیلم‌های شاخصی که قرار است توسط «هیات انتخاب» بازبینی شوند و نخستین حضور خود بر پرده نقره‌ای سینما را در «چهلمین جشنواره فیلم فجر» تجربه نمایند.
فیلم سینمایی «شمش طلا»
کارگردان: یوسف حاتمی کیا
تهیه‌کننده: ابراهیم حاتمی کیا
بازیگران: سوگل خلیق، بهناز جعفری، حسن معجونی، یکتا ناصر و...
کارگردان «شمش طلا» فرزند یکی از کارگردانان اسطوره‌ای «سینمای دفاع مقدس» یعنی «ابراهیم حاتمی‌کیا» است. شخصیتی که پس از عبور پسر خود از تجربه مستندسازی؛ حالا نخستین اثر سینمایی او را تهیه‌کنندگی کرده و «شمش طلا» را با «سرمایه‌گذاری بخش خصوصی» روانه «جشنواره چهلم» ساخته است.
پس اگر چه عموما «آقازاده‌های سینمای ایران» چه در حوزه بازیگری و چه در حوزه کارگردانی نتوانستند راه پدران خود را به خوبی آن‌ها طی کنند و در این قاعده ده‌ها نمونه همچون «پولاد کیمیایی» ، «سام قربیان» ، «پوریا شکیبایی» و... وجود دارد؛ با این حال باید منتظر «شمش طلا» ماند و دید که این اثر سینمایی به عنوان فیلمی که تمام داستان آن در یک خانه می‌گذرد و قصه‌ای در مورد «کرونا» دارد؛ چگونه از ساخت درآمده و آیا پسر «حاتمی‌کیا» در کارزار کارگردانی توانسته جا پای پدرش بگذارد یا خیر!
فیلم سینمایی «بی مادری»
کارگردان: سید مرتضی فاطمی
تهیه‌کننده: محمد رضا مصباح، علی اوجی
بازیگران: امیرآقایی، میترا حجار، پردیس پورعابدینی، پژمان جمشیدی و...
کارگردان «بی مادری» هم یکی «آقازاده « محسوب می‌شود با این تفاوت که ایشان «آقازاده تلویزیونی» بوده و پسر یکی از مدیران ارشد تلویزیون است که با سپری نمودن دوره‌ای حضور گسترده در رسانه ملی؛ حالا چند سالی می‌شود به عنوان مجری طرح در آثار سینمایی هم فعالیت کرده و اکنون ردای «کارگردانی سینما» به تن کرده است و با «بی مادری» رسما حضور خود در سینما را اعلام نموده است. اثری که جمعی از عوامل و بازیگران شناخته شده را در کست و نمای خود می‌بیند. البته یکی دیگر از نکات جالب «بی مادری» حضور هم‌زمان دو شخصیت ظاهرا بی‌ربط به هم در مقام «تهیه کنندگی» این اثر است. اثری که «علی اوجی» و «محمدرضا مصباح» اقدام به تهیه آن با عنوان بخش خصوصی نموده و در خلاصه داستان آن آمده انسان چیزی به دست نمی‌آورد مگر چیزهایی از دست بدهد.
نکته قابل تامل دیگر «بی مادری» در عنوان و اسم اولیه آن است که «مادر مرده» نام داشته و با تغییر به «بی مادری» تبدیل شد. پس اگر چه برای قضاوت زود است و باید منتظر نمایش «بی مادری» در «چهلمین جشنواره فیلم فجر» ماند؛ اما واقعیت آن است انتخاب چنین عناوین خاصی را می‌توان در راستای اسامی متداول شده در سال‌های اخیر سینمای ایران قلمداد نمود. اسامی ویژه‌ای که همچون «بی‌همه چیز» در جشنواره سال پیش به نمایش درآمده و عموما با تعمدی ویژه می‌خواهند ثابت کنند که حتی در عناوین فیلم‌های خود نیز اعتقادی به «امیدآفرینی» و «اخلاق‌مداری» در جامعه پیرامونی خود ندارند و اساسا به دنبال ترسیم «فلاکت انسان ایرانی» چه در نحوه قصه‌گوی و چه در پایان‌بندی خود می‌باشند.
فیلم سینمایی «احمد به تنهایی»
کارگردان: حسین مهکام
تهیه‌کننده: حسین مهکام
بازیگران: سهیل مستجابیان، باران کوثری، محمود کلاری و ...
کارگردان «احمد به تنهایی» همان فیلمنامه‌نویس کارهای «عبدالرضا کاهانی» است که حالا چند سالی می‌شود فیلمساز شده و تاکنون سه اثر سینمایی را ساخته است و اکنون در شرایطی «احمد به تنهایی» را روانه «جشنواره چهلم» ساخته که مرور آثار گذشته او حکایت از آن دارد که ایشان در سبک کارگردانی خود به نحوی ویژه سعی در دنباله‌روی شیوه کارگردان «اسب حیوان نجیبی است» داشته و همواره سعی کرده تا در فیلم‌های خود نوعی «پوچگرایی» را در قالب «کمدی ابزورد» به نمایش بگذارد؛ موضوعی که در آخرین ساخته ایشان یعنی فیلم سینمایی «بی‌حسی موضعی» به صورتی افراطی رقم خورد و تلاش کرد تا با روایت پوچگرایانه از اتفاقات داستانی و به طبع آن پایان‌بندی قصه خود ثابت کند که علاقه‌ای خاص به این سبک از تصویرسازی دارد.
پس اگر چه پیشینه هنری و سبک و سیاق آثار تولید شده توسط کارگردان «احمد به تنهایی» حکایت از آن دارد که این اثر به سبب تعارض با سه معیار اصلی «چهلمین جشنواره فیلم فجر» احتمالا از حضور در «بخش مسابقه» باز خواهد ماند؛ اما باید منتظر تماشای آن در «بخش خارج از مسابقه» ماند و نحوه‌ی جدید ایشان در تصورگری اتفاقات تصادفی و پوچ در دل داستانی بی‌سرانجام را مشاهده نمود.
فیلم سینمایی «عاشورا»
کارگردان: هادی حجازی‌فر
تهیه‌کننده: ابوالفضل صفری
بازیگران: هادی حجازی‌فر و...
«عاشورا» عنوان نخستین تجربه «کارگردانی» بازیگر «دوزیست» است که پیش از این قرار بود در قالب سریال برای پخش از تلویزیون آماده شود؛ اما به یکباره با تصمیم سازندگان آن، یک نسخه سینمایی از این اثر نیز برای حضور در «جشنواره چهلم» آماده شد تا نخستین رونمایی از این ساخته در «جشنواره فیلم فجر» صورت پذیرد و پس از «اکران عمومی» نسخه کامل آن به صورت یک «مینی سریال» که شامل هفت قسمت تلویزیونی است از شبکه‌های سیما پخش شود. اثری که روایتگر زندگی یکی از سرداران اصلی و شاخص «دفاع مقدس» به نام «شهید مهدی باکری» است که آوازه دلاوری‌های ایشان در مقام « فرمانده لشکر ۳۱ عاشورا» وجاهتی اسطوره‌ای از ایشان ساخته است. اثری که شرایط تولید سختی را در نقاط مختلف کشور داشته و قطعا می‌تواند یکی از شگفتی‌های «چهلمین جشنواره فیلم فجر» باشد.
فیلم سینمایی «جوجه تیغی»
کارگردان: مستانه مهاجر
تهیه کننده: مستانه مهاجر
بازیگران: حامد کمیلی، نازنین بیاتی، هادی کاظمی، پژمان بازغی و...
«جوجه تیغی» عنوان اثری با ادعای حضور در «ژانر کمدی» است که زندگی جوانی متعصب را روایت می‌کند که از پیشنهادی عجیب گذشته و این امر آینده او را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اثری که سوای نظر از محتوای همچنان غیر قابل قضاوت خود؛ حاشیه‌های بسیاری را از سر گذرانده و در حالی آماده حضور در «جشنواره چهلم» می‌شود که با تغییر کارگردان در اواسط تولید همراه بوده است.
پس اگر چه در ابتدا «حسین پارسایی» برای کارگردانی «جوجه تیغی» انتخاب و حتی سکانس‌هایی با حضور ایشان گرفته شد؛ اما به یکباره با ایجاد اختلافات میان عوامل «حسین پارسایی» از پروژه کنار رفت و نهایتا «مستانه مهاجر» در مقام «تهیه‌کننده» اثر، خودش پای مانیتور رفته و کارگردانی «جوجه تیغی» را به عهده گرفت. البته در تحلیل درست این اتفاق می‌بایست به نقش «محمود کلاری» به عنوان «مدیر فیلمبرداری» و همراهی ویژه ایشان با خانم تهیه کننده نیز توجه داشت.
فیلم سینمایی «بدون قرار قبلی»
کارگردان: بهروز شعیبی
تهیه‌کننده: محمود بابایی
بازیگران: مصطفی زمانی، پگاه آهنگرانی، الهام کردا، صابر ابر و...
کارگرادن «بدون قرار قبلی» که همواره توسط «جشنواره فجر» در «بخش مسابقه» نادیده گرفته شده و هیچگاه در میان کاندیدهای «سودای سیمرغ» قرار نداشته و عملا از جوایز این جشنواره بی‌نصیب مانده؛ این بار با «بدون قرار قبلی» به «جشنواره چهلم» آمده. اثری که هیچ خلاصه داستان دقیقی از آن رسانه‌ای نشده و تنها اعلام شده که در مورد بازگشت یک هنرمند به وطن خویش است!
پس باید منتظر اکران این اثر در جشنواره ماند و دید که «بدون قرار قبلی» به عنوان یکی از معدود فیلم‌های «بهروز شعیبی» که با ادعای تولید در بخش خصوصی و البته با حمایت ویژه و شراکت «بنیاد سینمایی فارابی» به جشنواره می‌آید، از چگونه محتوا و پیامی برخوردار است و آیا کارگردان اثر تصمیم گرفته بعد از هجمه‌هایی که تا کنون به خاطر ساختن «فیلم‌های سفارشی» به او وارد شده؛ به سبک و سیلق کارگردان «شیشلیک» تغییر موضع دهد و یا آنکه در «بدون قرار قبلی» نیز همچنان به اصول و ارزش‌های اولیه خود پایدار خواهد ماند!
فیلم سینمایی «برف آخر»
کارگردان: امیرحسین عسگری
تهیه‌کننده: حسن مصطفوی
بازیگران: امین حیایی، لادن مستوفی، مجید صالحی و ...
«برف آخر» تلاش مجدد کارگردان «بدون مرز» برای تداوم حضور خود بعد از گذشت بیش از پنج سال در «صنعت سینمای ایران» است. اثری که به عنوان‌دار یکی از کنجکاو برانگیزترین تولیدات «چهلمین جشنواره فیلم فجر» محسوب می‌شود و در صورت پیگیری سبک و سیاق «بدون مرز» ؛ قطعا در «ژانر سینمای استراتژیک» دسته بندی شده و می‌توان آن را از سورپرایزهای احتمالی «جشنواره چهلم» قلمداد نمود. این در حالی است که سرمایه‌گذاری «احسان علیخانی» بر روی «برف آخر» و همچنین بازی «امین حیایی» و «مجید صالحی» آن هم با ایفای نقش‌هایی متفاوت و ... نیز می‌تواند بر ابعاد غافلگیرانه این اثر بیافزاید و «برف آخر» را به عنوان فیلمی که در مناطق کوهستانی شمال کشور فیلمبرداری شده و داستان آن در مورد روزمرگی‌های یک دامپزشک است را به اثری قابل تامل و توجه در این دوره از جشنواره مبدل سازد.
فیلم سینمایی «تفریق»
کارگردان: مانی حقیقی
تهیه کننده: مجید مطلبی
بازیگران: ترانه علیدوستی، نوید محمدزاده و...
کارگردان «تفریق» که همواره ثابت کرده «برلین» را به «فجر» ترجیح می‌دهد و با فیلم قبلی خود یعنی فیلم سینمایی «خوک» به جای اینکه فرم‌های «جشنواره فجر» را پُر کند؛ اثر خود را راهی آلمان و جشنواره برلین کرد؛ این بار هم در دو راهی «فجر» و «برلین» مانده و همچنان مشخص نیست که به «جشنواره چهلم» می‌آید یا خیر!
البته با شناخت موجود از شیوه فیلمسازی کارگردان «تفریق» می‌توان عدم تطابق این اثر با سه معیار اصلی «چهلمین جشنواره فیلم فجر» را پیش‌بینی و منتظر اکران آن در «بخش خارج از مسابقه» ماند؛ زیرا عموم تولیدات ایشان در سبک «کمدی سیاه» بوده و هیچ گونه نگاه و رویکردی برآمده از «سبک زندگی و فرهنگ ایرانی» در فیلم‌های آقای کارگردان «تفریق» وجود ندارد و اساسا شیوه تصویرگری مجموعه آثار ایشان به نحوی است که انگار فقط شخصیت‌های فیلم فارسی صحبت می‌نمایند. پس اگر چه ترسیم «سبک زندگی غربی» در فیلم کمدی سیاه «خوک» مصداقی بر این مدعی می‌باشد؛ اما همچنان باید منتظر ماند و دید که آیا کارگردان در «تفریق» نیز به روال گذشته عمل کرده و آیا تغییری در شیوه روایت این اثر که در مورد یک استاد دانشگاه و همسرش است صورت داده یا خیر!
ادامه دارد...
ارسال نظر