سید عرفان فاطمی/ طی دو یاداشت گذشته با عناوین « چهل سالگی «سیمرغ فجر» با چه آثاری رقم خواهد خورد» و «از حضور آقازاده ها در چهل سالگی «سیمرغ» تا آثاری که می‌تواند شگفتی ساز باشد» به بررسی و معرفی تعدای از تولیدات سینمایی شاخصی پرداختیم که از شرایط لازم برای حضور در «بخش‌های مسابقه» و یا «بخش خارج از مسابقه» در «چهلمین جشنواره فیلم فجر» برخوردار می‌باشند. تولیداتی که قرار است توسط «هیات انتخاب» بازبینی شده و نخستین حضور خود بر پرده نقره‌ای سینما را در «جشنواره چهلم» تجربه نمایند.
فیلم سینمایی «نگهبان شب»
کارگردان: رضا میرکریمی
تهیه‌کننده: رضا میرکریمی
بازیگران: محسن کیایی، لاله مرزبان، تورج الوند و...
کارگردان «نگهبان شب» که طی سال‌های اخیر با پوشیدن کسوت «دبیری جشنواره جهانی فجر» بیشتر تمرکز خود را بر حمایت‌های مادی و معنوی از برخی تولیدات همسو با عقاید خود داشته و سعی کرده تا به صورت مستقیم از عرصه کارگردانی در سینما فاصله بگیرد؛ حالا با این اثر به دنیای فیلمسازی بازگشته و محیای حضور در «چهلمین جشنواره فیلم فجر» شده است. این در حالی است که بررسی سوابق نشان داده که تمامی فیلم‌های کارگردان «نگهبان شب» از تولیدات ثابت در ادورا مختلف «جشنواره فجر» بوده و این تولیدات بعضا حتی باوجود کیفیت نازل و یا محتوای ناقص خود، «کاندیدای دریافت سیمرغ» و پای ثابت این جشنواره محسوب می‌شوند.
«نگهبان شب» همچنان در سکوت رسانه‌ای به سر می‌برد و از این جهت نمی‌توان هیچ پیش‌قضاوتی در مورد محتوای آن صورت داد. با این همه مرور کارنامه هنری کارگردان «نگهبان شب» نشان می‌دهد که «فمینیسم» سال‌هاست به اصلی‌ترین موضوعات و مضامین مورد علاقه ایشان مبدل گردیده و از این جهت است که آموزه‌های برآمده از این تفکر تقریبا در تمامی آثار اخیر ایشان، از «امروز» تا «دختر» و «قصر شیرین» مورد توجه و تمرکز واقع شده و نقطه اوج آن را می‌توان در «به همین سادگی» مشاهده نمود. بر این اساس اگر تغییر و تحولی در شیوه هنری کارگردان «نگهبان شب» صورت نپذیرفته باشد؛ می‌توان از همین حالا حدس زد که این اثر یکی از «تولیدات فیمینیستی جشنواره چهلم» خواهد بود.
فیلم سینمایی «رگ‌های آبی فروغ»
کارگردان: جهانگیر کوثری
تهیه‌کننده: جهانگیر کوثری
بازیگران: باران کوثری و...
کارگردان «رگ‌های آبی فروغ» که تا به امروز در کسوت «تهیه‌کنندگی» ظاهر شده بود؛ حالا در نخستین تجربه «کارگردانی» خود به سراغ «ژانر بیوگرافی» رفته و در اثری با عنوان «رگ‌های آبی فروغ» سعی دارد تا به روایت بخشی از زندگانی «فروغ فرخزاد» بپردازد. شخصیتی که به عنوان یکی از شعرای نامی زن در ایران پیش از انقلاب مطرح بوده و در میان طیف «شبه روشنفکری» به عنوان الگویی «فمینیستی» و شخصیتی مبارز از برای شکستن بعضی تابوهای جامعه اسلامی ایران معرفی گردیده است و البته برخی او را پشیمان از مسیر «فمینیستی» آمده معرفی ساخته و معتقدند که مرگ مشکوک او در هنگام رانندگی با خودروی جیپ «ابراهیم گلستان» نیز محصول همین تغییر نگرش می‌باشد.
پس اگر چه باید منظر حضور «رگ‌های آبی فروغ» در «بخش‌های مسابقه» و یا «بخش خارج از مسابقه» در «چهلمین جشنواره فیلم فجر» باشیم؛ اما به جهت روایت پرتره گونه از چنین شخصیت بحث برانگیزی، آن هم با مشاورت «همسر آقای کارگردان» و نقش آفرینی «دختر آقای کارگردان» در مقام «فروغ فرخزاد» می‌توان حدس زد که روایت این اثر منجر به برجسته شدن وجاهت «منوالفکرانه» و حتی ضد مذهب این شاعره در منظر دید مخاطبان خواهد شد و «رگ‌های آبی فروغ» را به یکی از «تولیدات فیمینیستی جشنواره چهلم» مبدل خواهد کرد.
فیلم سینمایی «کابل پلاک ۱۰»
کارگردان: نوید محمودی
تهیه کننده: جمشید محمودی
بازیگران: الناز شاکردوست و... و.
برادران کارگردان و تهیه کننده «کابل پلاک ۱۰» که در این سال ها چه در حوزه سریال و چه در حوزه فیلم سینمایی جزء فیلمسازان پرکار در «صنعت سینمای ایران» و همچنین در «صدا و سیمای جمهوری اسلامی» محسوب می‌شوند؛ امسال با تازه‌ترین تولید سینمایی خود قصد دارند تا در «چهلمین جشنواره فیلم فجر» حضور داشته باشند. برادرانی افغانی الاصل که اگر چه همواره از بودجه و امکانات فرهنگی و سینمایی کشور بهره‌های بسیاری برده‌اند؛ اما به شدت رویکردی «ضد ایرانی» و عموما «ضد اسلامی» را در مجموع تولیدات سینمایی خود دنبال ساخته و از این جهت در تولیدات شاخص خود، همچون فیلم سینمایی «مردن در آب مطهر» و یا فیلم سینمایی «چند متر مکعب عشق» سعی کردند تا از یک سو فضای سیاه و ناامیدکننده‌ای از رفتار ایرانی‌ها را با مهاجران افغانستانی ترسیم نمایند و از سوی دیگر» سبک زندگی اسلامی» را به عنوان عامل بدبختی و فلاکت انسان مسلمان با هر نژاد و ملیتی معرفی سازند.
«کابل پلاک ۱۰» دیده نشده و از این جهت قابل تحلیل نمی‌باشد؛ اما با مرور خلاصه داستان این اثر که «لیلا جان چی رو نگاه می‌کنی؟ آدم که مردن خودشو تماشا نمی‌کنه» و همچنین ایفای نقش محوری «الناز شاکردوست» در این اثر سینمایی می‌توان حدس زد که این اثر به نوعی رویکرد «فمینیستی» داشته و ظلم بر جامعه زنان و یا موضوع کشته شدن فعالان زن افغانستانی را در پرتو حاکمیت مذهب و اسلام به تصویر بکشد. حدسی که اگر واقعیت داشته باشد، قطعا «کابل پلاک ۱۰» را نیز به یکی دیگر از «تولیدات فیمینیستی جشنواره چهلم» مبدل خواهد نمود.
فیلم سینمایی «شب گرد»
کارگردان: فرزاد موتمن
تهیه‌کننده: مرتضی شایسته
بازیگران: امیرآقایی، امیر حسین فتحی، روشنک گرامی، مهشید افشارزاده و...
کارگردان «شب گرد» که فراز و نشیب‌های بسیاری را در فیلمسازی تجربه کرده و گاه و بیگاه در «جشنواره فیلم فجر» حاضر بوده و بعضا غایب لقب گرفته؛ امسال با فیلمی در فضای مورد علاقه خود، یعنی «شب» به «جشنواره چهلم» می‌آید. اثری که احتمالا در کنار دیگر ساخته‌های کارگردان «شب گرد» ، یعنی فیلم سینمایی «شب‌های روشن» و فیلم سینمایی «سراسر شب» قرار گرفته و در فضای سیاه و تاریک «شب» به روایت سینمایی خود مبادرت خواهد ورزید.
البته میل به قاب‌بندی‌های «اروتیک» و همچنین «عشق در دل شب» نیز از دیگر مضامین مورد علاقه کارگردان «شب گرد» و مولفه‌های همیشه حاضر در آثار ایشان محسوب می‌شود که به نظر می‌رسد در تازه‌ترین اثر نیز مخاطب شاهد آن خواهد بود. با این همه مرور کیفیت آثار کارگردان «شب گرد» ثابت کرده که ایشان فیلمساز پیش‌بینی شده‌ای نیست و از این جهت باید ببینیم فیلم جدیدش آیا از کیفیت سینمایی لازم برخوردار است یا خیر!
فیلم سینمایی «ملاقات خصوصی»
کارگردان: امید شمس
تهیه‌کننده: امیر بنان
بازیگران: هوتن شکیبا، پریناز ایزدیار، بابک بهشاد و...
کارگردان «ملاقات خصوصی» که بیشتر در فضای «فیلم کوتاه» شناخته شده است؛ امسال نخستین فیلم سینمایی خود را به کمک سازندگان فیلم سینمایی «پوست» تولید کرده و قصد دارد آن را در «چهلمین جشنواره فیلم فجر» رونمایی کند. این در حالی است که مرور تولیدات فیلم کوتاه آقای کارگردان «ملاقات خصوصی» حکایت از تمرکز ایشان بر ترسیم فلاکت و تلخی همراه با ناامیدی داشته و ایشان همواره ثابت کرده به سوژه‌هایی مثل خیانت، قتل، دزدی و... علاقمند است و در فیلم‌های کوتاهش اینگونه فضاها را تجربه کرده است.
البته جزئیاتی از داستان «ملاقات خصوصی» منتشر نشده؛ اما همانطور که از نام آن هم مشخص است بخش عمده‌ای از آن در زندان فیلمبرداری شده است و این موضوع تاحدی تداوم فضا و اتمسفر تولیدات فیلم کوتاه این کارگردان را در نخستین تجربه سینمایی او مشخص می‌کند.
فیلم سینمایی «بازنده»
کارگردان: محمدحسین مهدویان
تهیه‌کننده: امیر بنان
بازیگران: جواد عزتی، رعنا آزادی‌ور و...
کارگردان «بازنده» که چندسالی است بدون وقفه و پشت سر هم کار تولید می‌کند؛ امسال نیز در سکوت خبری فیلم سینمایی جدید خود را با عنوان ویژه «بازنده» کلید زده و در صدد تثبیت حضور خود در «جشنواره فیلم فجر» است. این فیلم که بازیگران اصلی آن را زوج هنری حاضر در سریال نمایش خانگی «زخم کاری» تشکیل می‌دهند و قطعا از فیلم‌های کنجکاو برانگیز «جشنواره چهلم» محسوب می‌شود. اثری که بعد از فیلم ضدحاکمیتی «شیشلیک» که رسما با استهزای طبقه مستضعف و ترسیم حماقت ایشان در حمایت از «آرمان‌های انقلاب اسلامی» سعی می‌کرد تا انسان با شرافت ایرانی را مبتلا به آنچنان فلاکت و بدبختی ادامه داری به تصویر بکشید که دیگر چاره‌ای جُز مهاجرت و یا شورش علیه حاکمیت برای ایشان باقی نمانده، ساخته شده است. انسانی که تمام شئون انسانیت او در «شیشلیک» به سخره گرفته می‌شود و البته کارگردان به این قانع نشده و با بهره‌مندی از نمادها و نشانه‌ها، سعی دارد تا جامعه ایران را درگیر فسادی سیستماتیک و غیر قابل علاجی نشان دهد که به واسطه حضور «نظام تمامیت‌خواه» و «توتالیتاریسم» (Totalitarianism) به اسم «جمهوری اسلامی» پدید آمده است!
با این همه باید منظر «بازنده» و اکران آن در «بخش‌های مسابقه» و یا «بخش خارج از مسابقه» در «چهلمین جشنواره فیلم فجر» ماند و دید که آیا این اثر در راستای تکمیل پازل تغییر رویه آقای کارگردان و کسب وجاهتی «منوالفرکانه» و قرار گرفتن در میان طیف «اپوزیسیون» محسوب می‌شود یا خیر!
فیلم سینمایی «جنگ جهانی سوم»
کارگردان: هومن سیدی
تهیه‌کننده: هومن سیدی
بازیگران: محسن تنابنده، ندا جبرائیلی و ...
کارگردان «جنگ جهانی سوم» با سرمایه‌گذاری «پلتفرم نماوا» تلاش کرده تولید سینمای خود را به «جشنواره فیلم فجر» برساند. جشنواره‌ای که همواره برای کارگردان «جنگ جهانی سوم» خوش‌یُمن و مبارک بوده و این در حالی است که قطعا خاطره تملق آقای کارگردان و اهدای «سیمرغ» خود به «حسن روحانی» موضوعی نیست که از حافظه اهالی سینما حذف شود. سیمرغی که «هومن سیدی» آن را به پاس امیدآفرینی «حسن روحانی» تقدیم او کرد و پس از آن بود که فیلم‌های سراسر سیاه و ناامیدکننده‌ای «اعترافات ذهن خطرناک من» و «مغزهای کوچک زنگ زده» را در «ژانر فلاکت» ساخت و اتفاقا محبوب هیات داوران در ادوار مختلف در «جشنواره فیلم فجر» قرار گرفت!
البته باید منتظر تماشای «جنگ جهانی سوم» ماند و دید که آیا آقای کارگردان با تغییر دولت همراه شده و به کسوت تملق دولت جدید در خواهد آمد و یا آنکه همچنان در سیاهی و فلاکت مورد پسند دولت بنفش به سر می‌برد و این‌بار می‌خواهد امیدهایش را در دل جشنواره‌های خارجی دنبال کند؟! البته اگر درگیر «قانون کپی رایت» در جشنواره‌های خارجی نشود؛ چون پیشینه تولیدات کارگردان «جنگ جهانی سوم» نشان داده که ایشان عادت دارد تا قصه فیلم‌های خود را از یک فیلم خارجی برداشت و شبیه‌سازی نماید!
فیلم سینمایی «مهمانی از کارائیب»
کارگردان: بهزاد فراهانی
تهیه‌کننده: شهرام گیل‌آبادی
بازیگران: رضا بابک، بیوک میرزایی، شقایق فراهانی، آذرخش فراهانی و...
«مهمانی از کارائیب» از جمله تولیدات ویژه در «چهلمین جشنواره فیلم فجر» است. اثری که به صورت خانوادگی توسط خانواده «فراهانی» تولید شده است. اثری که موجب شده تا هم «پدر بازیگر معلوم الحال» به لیست بازیگرانی که ردای کارگردانی به تن کرده‌اند اضافه شود و هم سبب شده تا «مدیرعامل خانه تئاتر» به سینما بیاید و کسوت «تهیه کنندگی سینما» را بر تن سازد.
البته کارگردان «مهمانی از کارائیب» سال‌هاست که تجربه کارگردانی در تئاتر را دارد؛ اما شروع «کارگردانی در سینما» آن هم در سن ۷۷ سالگی قطعا تجربه‌ای متمایز خواهد بود؛ آن هم در فیلمی که با داستان سیاسی ویژه همراه شده و از این جهت می‌تواند «مهمانی از کارائیب» را به اثری قابل تامل در «جشنواره چهلم» مبدل سازد.
لازم به توضیح است که این فیلم ها بخشی از ۷۲ فیلم متقاضی فجر هستند که با اعلام رسانه‌ای خود خبرهایی منتشر کرده‌اند.
افزون بر آنچه که گذشت؛ فیلم‌های دیگری هستند که در مراحل مختلف تولید قرار داشته و همچنان معلوم نیست که در فهرست ۷۲ فیلم متقاضی قرار دارند یا خیر! اما در مجموع با بررسی اجمالی همین تعداد از تولیدات شاخصی که از امکان حضور در «بخش مسابقه» و «بخش خارج از مسابقه» برخوردار می‌باشند؛ سعی نمودیم تا معرفی مختصری نسبت به فیلم‌های متقاضی «جشنواره چهلم» ارایه نموده و ضمن توجه به این موضوع که «هئیت انتخاب» کار سختی در مسیر ارزیابی و تایید حضور آثار متقاضی، آن هم از میان فیلم‌های سینمای معیوب تحویل گرفته شده از «شورای پروانه ساخت» دولت «حسن روحانی» دارند. لازم است تا به این موضوع نیز توجه شود که منطق در «بخش مسابقه جشنواره چهلم» متمایز از ادوار سال‌های اخیر و منطبق بر سه محور اساسی «اخلاق» ، «امید» و «آگاهی‌بخشی» می‌باشد. موضوعی که سبب می‌شود تا طیف گسترده‌ای از تولیدات به «بخش خارج از مسابقه» راه‌یافته و وضعیت حال «صنعت سینمای ایران» را به درستی معین و مشخص سازد.
پایان
ارسال نظر