به گزارش خبرنگار سینماپرس در دنیای امروز مسائلی چون پدیده جهانی‌ شدن، تداخل فرهنگ‌ ها و... تعریف و فهم هویت ملی را دشوارتر از گذشته کرده؛ بسیاری از کشورهای دنیا در پی آن هستند تا با تولیدات سینمایی و تلویزیونی شان ضمن حراست و پاسداری از ارزش های ملی خود فرهنگ و سنن شان را به دنیا ترویج کنند اما در حالی که ما در کشورمان سرشار از آیین و سنت های نیکو و پسندیده هستیم که در آن خانواده نقش کلیدی و اساسی را ایفا می کند همواره نسبت به این مسأله دچار غفلت شده ایم و توجه درستی به این حوزه نداریم.

بی تردید ما باید علاوه بر حفظ هویت ملی و فرهنگی خویش، با بهره‌گیری از ابزار برآمده از فرهنگ جهانی درصدد جهانی کردن فرهنگ مان باشیم اما متأسفانه سال های متمادی است که به رغم هشدارهای دغدغه مندانه کارشناسان و صاحب نظران این اتفاق در کشورمان رخ نداده و بیش از آنکه درصدد رشد و احیاء ترویج فرهنگ ارزشمندمان باشیم شاهد آن هستیم که فرهنگ ملی روز به روز بی اهمیت تر می شود. ترویج سبک زندگی غربی در برخی فیلم ها و سریال ها، بی توجهی مدیران فرهنگی به این مسائل و وادادگی در مقابل فرهنگ غرب زنگ خطری است که می تواند هویت ما را در آینده ای نه چندان دور از بین ببرد.

این روزها از سبک پوشش و آرایش تا چیدمان منزل و نحوه زندگی و کلام افراد و تعامل شان با یکدیگر در فیلم ها و سریال ها بیش از آنکه یادآور ایرانی های اصیل باشد نشانگر شیوه و سبک زندگی منحظ غرب است؛ به راستی آیا مدیران فرهنگی تاکنون از خود سوأل کرده اند که چرا باید فیلم های مهوعی با موضوعاتی نظیر ازدواج سفید و... در سینمای کشور تولید شوند؟ چرا باید جوان ایرانی بیش از آنکه به سنت های نیکویی مانند شب یلدا و عید نوروز پایبند باشد به هالووین و کریسمس اهمیت بدهد؟

در همین راستا با ۷ تن از هنرمندان و کارشناسان فرهنگی کشور آقایان جواد انصافی، دکتر امان الله قرایی مقدم، جبار آذین، حسین گیتی، منوچهر والی زاده، سعید امیرسلیمانی و سرکار خانم مهوش صبرکن گفتگو کردیم که ماحصل نظرات ایشان برای اطلاع بیشتر مخاطبان گرامی در ذیل نقل شده است.

جواد انصافی نویسنده، بازیگر و کارگردان نمایش های آیینی سنتی در آستانه شب یلدا در خصوص لزوم توجه به آیین و سنن ملی در سینما و تلویزیون گفت: متأسفانه مدیران فرهنگی نسبت به پشتوانه های تاریخی و فرهنگی بی توجهند؛ نه تنها در سینما و تلویزیون شاهد این بی توجهی و اهمال کاری هستیم که در سایر بخش ها و حوزه های دیگر از جمله آموزش و پرورش نیز چنین معضلی به شدت مشاهده می شود به نحوی که مدتی است شاهد آن هستیم مطالب در مورد تاریخ و آیین های کهن در برخی کتاب ها نیز در حال حذف شدن هستند و همین مسأله باعث می شود کودکان، نوجوانان و جوانان هیچ شناختی از آیین و فرهنگ کشور خودمان پیدا نکنند و مجذوب فرهنگ وارداتی غرب شوند. برخی مدیران اصولاً هیچ سوادی در این زمینه ندارند، اصلاً با این مقوله آشنا نیستند و از این رو از درک اهمیت آن عاجزند از سوی دیگر برخی افراد هم وجود دارد که سواد مکفی در این زمینه دارند اما در خیال خودشان ضرورتی برای پرداختن به آن نمی بینند و معتقدند امروزه نیازی برای چنین تولیداتی وجود ندارد.

مهوش صبرکن بازیگر سینما و تلویزیون نیز در گفتگو با سینماپرس تأکید کرد: باعث تأسف است که بی توجهی مدیران فرهنگی به فرهنگ و هویت ملی باعث شده تا نسل جوان تنها مسائل دنیای غرب را دنبال کند؛ فرهنگ ملی ما به قهقرا رفته و کمتر نشانی از هنجارها و ارزش های آن در سبک و شیوه زندگی نسل جوان امروزی دیده می شود، این مسأله نیازمند رسیدگی عاجل از سمت متولیان فرهنگی است و آن ها نباید اجازه دهند بیش از این فرهنگ ملی دچار آسیب شده و به فراموشی سپرده شود. به فرهنگ ملی نباید با دید سیاست نگاه شود؛ فرهنگ متعلق به یک جامعه است و متعلق به هیچ دسته وحزب و گروه و ارگان سیاسی نبوده و نیست! همه ما ملزم هستیم به عنوان یک ایرانی از فرهنگ اصیل و غنی کشورمان حفظ و حراست کنیم.

دکتر امان الله قرایی مقدم جامعه شناس و استاد دانشگاه در این راستا متذکر شد: عدم توجه مدیران رسانه ملی و سینما به فرهنگ غنی و ارزشمند ملی باعث شده تا جوانان پیرو سبک زندگی و فرهنگ منحط غرب شوند؛ وقتی ما از اساطیر خود مانند فردوسی و آرش کمانگیر هیچ سخنی نمی گوییم و به جای آن سریال های کره ای نظیر «افسانه جومونگ» و «جواهری در قصر» پخش می کنیم، وقتی آثار ملی به روز و مناسب ذائقه نسل جوان تولید نمی کنیم و باعث می شویم مخاطبان به سمت تماشای سریال های مهوع ترکیه ای در ماهواره ها بروند که جز سکس و خشونت تصویر دیگری نشان نمی دهند باعث می شویم تا پوشش، سبک زندگی، کلام، رفتار و طرز تفکر جوانان ما هیچ نشانی از فرهنگ و هویت ملی و دینی نداشته باشد و تقلیدی صرف از فرهنگ منحط و مهوع غرب باشد. امروزه ما در برخی خانواده ها با نوعی از زندگی مواجهیم که هیچ قرابت و سنخیتی با فرهنگ و هویت ملی ما ندارد؛ امروز در کمتر خانواده ای همه اعضای خانواده سر یک سفره دور هم جمع می شوند. همه این ها به دلیل آن است که دست اندرکاران فرهنگی ما توجه لازم را برای ترویج فرهنگ ارزشمند ملی و دینی نداشته اند. این بسیار تلخ است که امروزه مراسم هایی مانند شب یلدا، چهارشنبه سوری، عید نوروز و... مورد توجه نسل جوان نیست و به جای آن مراسم هالووین و کریسمس و... برگزار می کنند. همه این ها به دلیل آن است که نسل جوان به دلیل اهمال کاری مدیران فرهنگی نمی دانند که همین کریسمس غربی ها تقلید از یلدای ما است چرا که تاریخ تولد مسیح (ع) معلوم نیست!

جبار آذین منتقد سینما در آستانه شب یلدا در خصوص لزوم توجه به آیین و سنن ملی در سینما و تلویزیون گفت: رویه غلط ترویج سبک زندگی غربی در سینما و تلویزیون نیازمند اصلاح است؛ واقعیت مسلم این است که ایران کشور غنی و قوی و کهن ما متشکل از دو ویژگی عمده و بزرگ و تأثیرگذار و تعیین کننده است؛ ما در ایران اسلامی زندگی می کنیم، ویژگی های ایرانی و اسلامی بودن توجه به مختصات و مولفه و ویژگی هایی را در دستور کار قرار می دهد که باید در زندگی عمومی مردم هم لحاظ شده و به گونه ای جاری شود. دستگاه و سازمان های فرهنگی که وظیفه و رسالت سترگ فرهنگ سازی را بر عهده دارند باید برای ایران اسلامی و مردمی که در این کشور با توجه ایرانی و اسلامی بودن آن زندگی می کنند برنامه ها و اهداف و سیاست های فرهنگی خود را شکل دهند. مضامین فیلم ها بیش از آنکه از خاستگاه آیینی فرهنگ ایرانی-اسلامی برگرفته شده باشند نتیجه نفوذ فرهنگ بیگانه اند. ما در آثار سینمایی و تلویزیونی با نوع برخوردها و پوشش و آرایش و زندگی غربی ها روبرو هستیم، تولیدات ملی و دستاوردهای کشور در آثار ما دیده نمی شود.

حسین گیتی منتقد پیشکسوت سینما خاطرنشان کرد: بی تردید هر انسان آگاه و وطن پرستی از لزوم توجه به آیین و سنن ملی آگاه است؛ ما با تولید آثار سینمایی و تلویزیونی در رابطه با فرهنگ غنی کشورمان باید مانع از نفوذ موریانه وار فرهنگ منحط غرب به کشور شویم اما متأسفانه بسیاری از هنرمندان و مدیران فرهنگی یا از نفوذ فرهنگی دشمنان ناآگاهند یا آن را کم اهمیت می شمارند و به همین علت هم توجه چندانی به تولید آثار سینمایی و تلویزیونی با مضامین ملی ندارند. این وظیفه مدیران فرهنگی است که سینماگران را به این سمت و سو سوق بدهند اما متأسفانه آن ها خود مقصر اصلی کم توجهی به آیین و سنن ملی هستند چرا که الزامی برای تولید این قبیل آثار به وجود نیاورده اند و بالعکس باعث شده اند تا فیلم ها و سریال هایی در کشورمان تولید شود که سبک زندگی و فرهنگ غربی را بسط و گسترش دهد و در جامعه ترویج کند.

منوچهر والی زاده دوبلور پیشکسوت سینمای کشور و عضو انجمن گویندگان و سرپرستان گفتار فیلم سینمای ایران اظهار داشت: سینما یعنی فرهنگ سازی برای خانواده اما متأسفانه سال ها است چنین رویکردی را در آثار سینمایی شاهد نیستیم! ما مردمانی با فرهنگ از کشوری صاحب فرهنگ و تمدن هستیم و باید در آثار فرهنگی و هنری مان همواره به این مقوله مهم توجه داشته باشیم اما متأسفانه سهل انگاری مدیران باعث شده یا اصولاً در سال هایی اصلاً به این مسأله مهم توجه نشود یا اینکه کمتر مورد توجه قرار بگیرد. سینما باید به عنوان یک رسانه مهم و یک ابزاری که می تواند موجبات تفریح و سرگرم شدن تمامی اعضای خانواده را فراهم کند سرشار از تولیدات فرهنگ ساز باشد و به تاریخ و فرهنگ و آداب و رسوم و سنت ها و اعتقادات ملی توجه کند اما آنچه در تولیدات سینمایی به ویژه طی سال های اخیر شاهد هستیم کمترین نشانی از این اتفاق ندارند.

سعید امیرسلیمانی بازیگر سینما و تلویزیون به سینماپرس گفت: پرداختن به آیین و سنن ملی جزو ملزومات حوزه فرهنگ و هنر است اما متأسفانه مدیران این اصل را به فراموشی سپرده اند و کم کاری در این حوزه به شدت مشهود و ملموس و بسیار متأثر کننده است. متأسفانه سواد در این حوزه بسیار اندک است؛ بی توجهی هنرمندان و مدیران برای تولید آثار سینمایی و تلویزیونی در این خصوص باعث شده تا نسل کودک و نوجوان و حتی جوان جامعه ما نیز چندان آگاهی در این حوزه نداشته باشد و آیین و سنن و فرهنگ بومی را نشناسد و به سمت فرهنگ وارداتی تمایل پیدا کند.