به گزارش سینماپرس، سیدعباس صالحی در آیین معارفه دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور که امروز برگزار شد، با قدردانی از زحمات دبیر پیشین شورای فرهنگ عمومی کشور، گفت: به دکتر آشنا دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور که یکی از پیشکسوتان حوزه فرهنگ هستند خیر مقدم عرض می‌کنم.

او با بیان اینکه در دوره سه ساله‌ای که از مسئولیت در این وزارتخانه فراغت داشتم به آسیب شناسی حوزه مسئولیتم پرداختم، افزود: یکی از حوزه‌هایی که در این بازنگری مورد توجه قرار گرفت شورای فرهنگ عمومی کشور بود.

صالحی با تاکید بر اینکه پیشران فرهنگ عمومی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شورای فرهنگ عمومی کشور است، تصریح کرد: حوزه فرهنگ عمومی حساسیت‌های خاص خود را دارد چون نهادی که وزارت ارشاد در آن مرجعیت فرهنگیِ تثبیت شده دارد، همین شوراست.

ضرورت حضور برجسته‌تر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه فرهنگ

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه این وزارتخانه در سایر سازوکارها دستگاهی مانند سایر دستگاه‌هاست، اما در اینجا نقش قرارگاهی داریم، گفت: لازم است وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نقش برجسته‌تری در حوزه فرهنگ داشته باشد. بر همین اساس باید از این ظرفیت استفاده بیشتری کند.

صالحی افزود: زمینه و زیرساخت مطلوبی در شورای فرهنگ عمومی وجود دارد چرا که می‌تواند تا شبکه‌های شهرستانی امتداد یابد و چنین شبکه‌ای که زمینه‌های امتداد جغرافیایی داشته باشد کمتر در حوزه فرهنگ وجود دارد و مسائلی از این قبیل باعث می‌شود جایگاه دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی برجسته تر شود.

چرا دبیر شورای فرهنگ عمومی از بدنه وزارت ارشاد انتخاب شد؟

او درباره دلیل انتخاب دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور از داخل وزارتخانه، تصریح کرد: به این برآورد رسیدم دبیر شورای فرهنگ عمومی باید از داخل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد تا شناخت بهتری از مجموعه داشته باشد.

وزیر فرهنگ گفت: شاید در بیش از یک دهه اخیر افرادی خارج از وزارتخانه در این حوزه وارد کردیم که نیروهای با کیفیتی بودند، اما چون دبیرخانه‌ این مجموعه در وزارت فرهنگ و ادارات کل استانی است و با معاونت‌های مختلف ارتباط دارد اگر می‌خواهیم وزارتخانه به نفع دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی حرکت کند ضرورت دارد فردی که با شبکه درونی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ارتباط بوده باشد انتخاب شود؛ برهمین اساس نگاه من برای انتخاب دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور معطوف به داخل وزارتخانه بود.

او افزود: مساله دیگر این بود که فردی باید انتخاب می‌شد که در بخش‌های مختلف اعم از ادارات کل استانی کار کرده باشد، جلسات شورای فرهنگ عمومی استان را برگزار و بسیاری از مسائل را به صورت شهودی درک کرده باشد، به ظرفیت حوزه‌های مختلف شناخت داشته باشد و بتواند ظرفیت‌های داخل وزارتخانه را با مسئولیتی که در شورای فرهنگ عمومی برعهده گرفته ارتباط دهد؛ بر اساس این شاخص‌ها بود که آقای آشنا را انتخاب کردیم.

آسیب‌شناسی فعالیت‌های شورای فرهنگ عمومی

صالحی در ادامه به آسیب شناسی شورای فرهنگ عمومی پرداخت و تصریح‌کرد: در شورای فرهنگ عمومی کشور تقریبا به دستگاه‌ها و سازمان‌های اداری تکیه داریم در حالی که منشا فرهنگ عمومی به نحو قابل توجهی از فضای غیر اداری است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: اعضای حقیقی شورا عمدتا سازمان‌های اداری هستند. شاید در دهه اول انقلاب سازمان‌های اداری هشتاد درصد فرهنگ عمومی را راهبری می‌کردند، اما الان سهم نهادهای اداری بیش از سی درصد نیست در حالی که ساختار اداری در شورای فرهنگ عمومی مبتنی بر موسسات صرفا اداری است که باید آن را با روشی ترمیم کرد.

او با طرح این سوال که دبیرخانه چه کاری می‌تواند انجام دهد تا فضا را متعادل‌تر کند، افزود: اگر واقعا بخواهیم در حوزه فرهنگ عمومی اقدام موثری انجام دهیم این رویکرد جوابگو نیست.

نباید با سیاق دهه ۶۰ و ۷۰ فرهنگ عمومی را مدیریت کنیم

صالحی تصریح کرد: شاید در دهه اول انقلاب که آیین نامه شورای فرهنگ عمومی تصویب شد جامعه‌ای تقریبا همگون داشتیم ولی الان جامعه متکثر فرهنگی پیدا کرده‌ایم و دیگر جامعه همگون فرهنگی دهه ۶۰ را نداریم. بر همین اساس باید توجه کنیم مدل راهبری، هدایت و نظارت در عرصه فرهنگ عمومی در جامعه متکثر با جامعه همگون خیلی تفاوت دارد.

او افزود: در آن شرایط همگون وقتی شورای فرهنگ عمومی مصوبه‌ای داشت تا حد زیادی مورد پذیرش جامعه قرار می‌گرفت، اما وضعیت فعلی به گونه‌ای دیگر شده و تغییر کرده است.

صالحی تصریح کرد: شیوه اداره شورای فرهنگ عمومی در جامعه متکثر در قیاس با جامعه همگون فرهنگی خیلی تفاوت دارد و ما باید به این شیوه دست یابیم، اما به نظر می‌آید با همان سیاق دهه ۶۰ و ۷۰ در حال مدیریت فرهنگ عمومی هستیم.

مرجعیت‌ها به هم خورده است

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به ویژگی‌های اجتماعی دهه ۶۰ و ۷۰، گفت: آن زمان در جامعه برای عده‌ای کاریزمای فرهنگی وجود داشت و همه با سخنانشان همراه می‌شدند، اما در وضعیت فعلی حداقل در بخشی از جامعه، آن مرجعیت‌ها به‌هم خورده است؛ اگر از این نهادها انتظار تاثیرگذاری داریم توجه کنیم این دو جامعه دو الگوی اداره و راهبری فرهنگ عمومی می‌خواهند.

او افزود: نظام موضوعات شورای فرهنگ عمومی در مرکز و استان‌ها با اهمیت است و باید در نظر بگیریم این موضوعات چه میزان با اولویت‌ها و مقدوراتی که می‌تواند خود را در مصوبات نشان دهد تطابق دارد.

صالحی تصریح کرد: خوشبختانه رصدهای فرهنگی و اجتماعی زیادی داریم و می‌توانیم به نظام موضوعات نسبتا قابل اعتنا تکیه کنیم که در نتیجه از نظر مواد خام و تحلیل نسبی این موارد جلوتر هستیم.

از فرصت‌های استانی غفلت کردیم

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: مناسبات میان نظام موضوعات شورای فرهنگ عمومی در مرکز و شوراهای فرهنگی در استان‌های مختلف مطلوب نیست و نتوانسته‌ایم ارتباطی میان رصدهای ملی که برش استانی داشت با موضوعات استان‌ها پیدا کنیم. در این قسمت دبیرخانه و اعضای شورا از فرصت‌ها استفاده لازم را نمی‌بردند.

کشور پرمصوبه‌ای هستیم

او افزود: مساله دیگر ضمانت‌های اجرایی مصوبات است که باید در مورد آن بیشتر تامل شود و باید تلاش کنیم چگونه می‌شود ضمانت اجرایی را بالا برد.

صالحی با بیان اینکه کشور پرمصوبه‌ای هستیم، تصریح کرد: به مصوبات محکم و مهم نیاز داریم. اینکه در هر جلسه حجم قابل توجهی از مصوبات داشته باشیم مساله‌ای است که شورای فرهنگ عمومی به آن مبتلاست و باید مورد توجه قرار گیرد.

در تکثر سندنویسی قرار گرفتیم

وزیر فرهنگ گفت: مساله دیگر که باید مورد توجه قرار گیرد سندنویسی‌های بی حاصل است؛ نظام سند نویسی در کشور ما در مقطعی درست بود، اما پس از آن در تکثر سند نویسی قرار گرفتیم. در همین راستا به جای این چنین مسائل که معمولا در مقام عمل بسیار کم محقق می‌شود به سمت مصوبه‌های روشن، عملیاتی و کوتاه برویم.

او با بیان اینکه پیش از این، نظام تعامل شورای فرهنگ عمومی با وزارتخانه و ادارات کل ضعیف بود، افزود: دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی کشور باید پیشران باشد، فرهنگ عمومی باید در سینما، هنر، فرهنگ، قرآن کریم ادارات کل استانی راه یابد، اما در این نظام تعامل نتوانسته‌ایم نمره مطلوب را بگیریم.

صالحی تصریح کرد: بیشترین وظیفه دبیر شورای فرهنگ عمومی جلسات با نهادهای بیرونی بود. باید در این دوره تلاش کنیم نظام تعاملی دبیرخانه شورا با همه اجزای وزارتخانه بیشتر و بهتر برقرار شود.

شورای فرهنگ عمومی با چه ضعف‌هایی مواجه است؟

ضعف مادی و نیروی انسانی شورا و دبیرخانه‌های استانی دیگر مساله‌ای بود که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به آن اشاره کرد و گفت: زمانی در سفرهای استانی متوجه شدیم دبیر شورا در استان‌ها شغل‌های دیگری هم دارد که طبیعتا بر عملکرد وی نیز تاثیرگذار بود؛ برهمین اساس احراز شخصیِ فردی که مسئولیت دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی در استان‌ها را برعهده می‌گیرد اهمیت دارد و باید در دستور کار قرار گیرد تا اطمینان یابیم وی نیروی شایسته‌ای برای این کار است.

او افزود: در آیین‌نامه جدید برخی از تدارکات در نظر گرفته شده که انشاالله مسیر را به جلو خواهد برد. البته باید درنظر داشت تازه در ابتدای این راه هستیم و هنوز به خوبی اجرایی نشده است، البته با شروع به کار استاندارهای جدید می‌توان امیدوار بود این آیین‌نامه با کیفیت بهتری محقق شود.

صالحی با تاکید بر اینکه در مرکز هم باید بررسی کنیم چطور می‌توانیم در دبیرخانه و نظام ارتباطی ضعف مادی و نیروی انسانی را تامین کنیم، تصریح کرد: علاوه بر آن شیوه نامه‌های اداری جلسات شورای فرهنگ عمومی در مرکز و استان‌ها و پی‌گیری مصوبات هم نیاز به بازبینی دارد.

وزیر فرهنگ گفت: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات ظرفیت خوبی را ایجاد کرده است. زمانی که پژوهشگاه وجود نداشت کارهای پژوهشی را شورای فرهنگ عمومی انجام می‌داد، اما الان به واسطه فعالیت‌های پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات حداقل چهار حوزه، ارتباطات فعال‌تری با پژوهشگاه لازم دارد که برخی از آن بالفعل موجود است و صرفا خط ارتباطی آن باید فعال شود و برخی را هم باید ایجاد کرد.

وی با اشاره به رصدهایی که‌ این پژوهشگاه اعم از ادواری، تلفنی و... انجام می‌دهد، افزود: نظام تعاملی مناسبی در استفاده و سفارش‌ها میان پژوهشگاه و شورای فرهنگ عمومی کشور باید برقرار شود و شورا از نتایج آن بهره ببرد، فرصت برگزاری تحلیل نیز دیگر موردی است که باید مدنظر قرار گیرد؛ چرا که یکی از مشکلات ما این است که اقدامات پسینی بعد از رصدها را انجام نمی‌دهیم.

صالحی تصریح کرد: یکی از نهادهایی که به خوبی می‌تواند کارهای انجام شده برای رصد پژوهشگاه را به نتیجه برساند شورای فرهنگ عمومی کشور به واسطه برگزاری نشست‌ها، جلسات مشترک با دانشگاه‌ها و ... است که موجب می‌شود این رصدها به سمت توصیف، تحلیل و ... حرکت کند.

اهمیت مطالعات فرهنگ‌پژوهی کودک و نوجوان

وزیر فرهنگ گفت: یکی دیگر از اقداماتی که باید با سفارش شورای فرهنگ عمومی در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات انجام دهیم، مطالعات حوزه فرهنگ پژوهی است. در بسیاری از حوزه‌ها نیاز به مطالعات فرهنگ پژوهی داریم. به اعتبار شرایطی که در کشور داریم باید مطالعات فرهنگ پژوهی کودک و نوجوان جدی‌تر گرفته شود.

وی افزود: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات نقش قرارگاهی و مرجعیت پیدا کرده است. دبیرخانه مرکز رصد کشور که در پژوهشگاه سازماندهی شده است قدرت برقراری ارتباط با همه نهادهایی که در حوزه رصد کشور فعالیت می‌کنند را دارد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه این فرصتی است که علاوه بر رصدهای پژوهشگاه می‌توان از آن استفاده کرد، گفت: دبیرخانه مطالعات فرهنگ‌پژوهی فرصتی است که شورای فرهنگ عمومی می‌تواند از لحاظ تأمین خام و تحلیل و تبیین از آن بهره ببرد.

صالحی در پایان تاکید کرد: امیدوار هستیم دکتر آشنا و سایر همکاران با کمک خداوند متعال و به حق ایام شهادت حضرت زهرا (س) که در آن قرار داریم گامی موثر در حوزه فرهنگ عمومی کشور بردارند.