به گزارش سینماپرس، نشست خبری «شهرهای راه‌یافته به مرحله نهایی نهمین دوره پایتخت کتاب ایران» سه‌شنبه ۲۶ فروردین‌ماه ۱۴۰۴، در محل اتاق جلسات معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.

محسن جوادی با اشاره به اینکه انتخاب شهرهای دوستدار کتاب و پایتخت کتاب در دوره پیشین وزارت و معاونت سیدعباس صالحی شکل گرفته است، گفت: این پروژه چند وجهی و متناسب با شرایط اقتصادی و اجتماعی ایران است. دولت باید کمک بیشتری برای خرید کتاب انجام دهد، و بستری برای آزادی اندیشه و فکر و زمینه برای نوشتن مهیا کند. فرایند پیچیده‌ای که برای تولید کتاب از نوشتن، چاپ و خرید وجود دارد، تمام این اقدامات برای این است که کتابی خوانده شود. کتاب در ایران سابقه طولانی دارد و بسیاری ایران را با کتاب می‌شناسند، کتاب بدون اینکه سرمایه زیادی پشت آن باشد راه فرهنگ را باز می‌کند.

سرپرست معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر اینکه چشم امیدی بر شهرهای بزرگ نیست، ادامه داد: یک روستایی می‌تواند جایگاه ابن سینا را پیدا کند به همین دلیل حمایت و تشویق کتاب و کتابخوانی باید مورد توجه قرار بگیرد. از طرفی در بخش داوری جشنواره شهرها و روستاهای دوستدار کتاب، می‌توانیم تعامل‌های بین‌المللی شهر را در نظر بگیریم.

او با اشاره به برنامه‌هایی که طرح آن‌ها روی کاغذ باقی می‌ماند، افزود: گاهی برنامه‌هایی طراحی می‌شود و البته محقق نمی‌شود امیدوارم پروژه‌هایی مانند پایتخت کتاب از حالت تشریفاتی بیرون بیاید و از طرحی روی کاغذ بیشتر شود.

وزارت فرهنگ باید بتواند رابط بین بخش‌های مختلف باشد

جوادی با اشاره به اینکه وزیر فرهنگ برنامه‌هایی را دنبال می‌کند تا کلیه اقدامات تنها در این وزارتخانه انجام نشود، افزود: وزارت فرهنگ باید بتواند رابط بین بخش‌های مختلف باشد و همه اقدامات نباید در وزارت فرهنگ انجام شود. به همین دلیل در همکاری با نهاد کتابخانه‌های عمومی اقداماتی انجام خواهیم داد. امیدوارم بتوانیم سرانه مطالعه را بالا ببریم و کتاب را به مناطقی که به آن علاقه دارند اما نمی‌توانند به کتاب دسترسی داشته باشند، برسانیم.

او با بیان اینکه معاونت فرهنگی بخش شلوغی در وزارت فرهنگ است که اقدامات اداره کتاب، مسائل نشر و چاپخانه‌ها و دیگر مسائل را در بر می‌گیرد، افزود: با وجود مشغله فراوان، با دفتر مجامع، تشکل‌ها و فعالیت‌های فرهنگی همکاری و از آن‌ها حمایت می‌کنیم.

سرپرست معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ارزیابی عملکرد مسئولان برگزاری جشنواره شهرها و روستاهای دوستدار کتاب گفت: بهتر است پروژه‌هایی را برای ارزیابی عملکرد و تاثیر پایتخت و شهرهای دوستدار کتاب و همچنین ارائه تسهیلات و سرمایه‌گذاری و معافیت مالیاتی در نظر بگیریم. همچنین می‌توانیم در بخش مروجان با برخی از حدود ۵۰ مهمانی را که از کشورهای دیگر برای نمایشگاه دعوت کردیم، همکاری کنیم.

معاونت فرهنگی برای «شهرهای زیر چتر کتاب» کتاب‌فروشی می‌سازد
علیرضا نوری‌زاده با اشاره به اینکه جشنواره پایتخت کتاب ایران به ایستگاه نهم رسیده است، گفت: منظور از شهرهای پایتخت کتاب شهرهایی است که هر سال توسط معاونت فرهنگی اعلام می‌شود. سال گذشته سمنان به دلیل شبکه‌سازی و برنامه‌هایی که اجرا کرد، به عنوان پایتخت انتخاب شد. شهرهای نیشابور، یزد، شیراز، اهواز و سنندج شهرهایی هستند که پیش از این به عنوان پایتخت کتاب انتخاب شدند. باید توجه داشت برخی از این شهرها به دلیل همه‌گیری بیش از یک سال به عنوان پایتخت کتاب فعال بودند.

مدیرکل اداره مجامع و تشکل‌های فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در بررسی کیفی و کمی جشنواره روستاها و شهرهای دوستدار کتاب ادامه داد: امسال از نظر کیفی شاهد رشد خوبی در شهرها بودیم اما از نظر کمی با کاهش شهرهای فعال مواجه شدیم، در نهایت ۴۷ شهر به مرحله داوری راه پیدا کردند، «پایتخت کتاب» قبل از نمایشگاه اعلام خواهد شد.

او درباره معیارهای ارزیابی شهرهای دوستدار کتاب، گفت: برخی معیارهای داوری قابلیت شبکه‌سازی برنامه‌ها بود؛ یعنی مختص یک شخص و گروه خاص نباشد و شبکه‌های برنامه‌های آن در هم تنیده باشند. همچنین برنامه‌ها باید قابلیت الگوبرداری داشته باشند و این‌گونه نباشد که برای یک منطقه و اقلیم خاص باشند. از طرفی برنامه‌ها باید زمان‌بندی خاص و ضمانت اجرایی داشته باشند.

نوری‌زاده با اشاره به اینکه دو گروه در سال ۱۴۰۴ به جشنواره اضافه شده اند، بیان کرد: شهرهایی داشتیم که تلاش کردند و تلاش آن‌ها استمرار داشت، اما رقابت نزدیک بود و به عنوان «شهرهای دوستدار کتاب» انتخاب نشدند، آن‌ها در گروه جدیدی با عنوان «شهرهای مشتاق کتاب» گروه‌بندی شدند.

او در توضیح «شهرهای زیر چتر کتاب» توضیح داد: شهرهایی هستند که اقدامات سازنده‌ای انجام می‌دهند اما برای مثال یک کتاب‌فروشی در آن‌ها فعال نیست. در این دوره دو شهر با این ویژگی انتخاب شدند که با همکاری معاونت فرهنگی در آن‌ها کتاب‌فروشی ساخته و تجهیز می‌شود.

پایتخت کتاب می‌توانند الگوی خوبی برای جهان باشند

محسن حاجی‌زین‌العابدینی با اشاره به اینکه در دهه ۹۰ اوج فعالیت‌های ترویج کتابخوانی بحث روستاهای دوستدار کتاب، باشگاه کتابخوانی زندان و غیره شکل گرفت، ادامه داد: برخی از این برنامه‌ها ادامه داشت و برخی در نیمه راه باقی ماند. شهرها و روستاهای دوستدار کتاب بر اساس طرحی بود که یونسکو همراه ایفلا از سال ۲۰۰۱ انجام داد، تا در آن شهری را به عنوان پایتخت کتاب‌خوانی انتخاب کنند. در این شهرها رخدادهای مرتبط با کتاب اتفاق می‌افتد.

عضو هیات‌علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی افزود: در کشور ما انتخاب شهری به عنوان پایتخت کتاب، باعث شادابی و طراوت برای شهرهای دوستدار کتاب می‌شود. شهرهای دوستدار کتاب و پایتخت کتاب ما می‌توانند الگوی خوبی برای جهان باشند.

معرفی نامزدهای پایتخت کتاب

شهرهای دوستدار کتاب و نامزد «پایتخت کتاب» : بهشهر از استان مازندران، لاهیجان از استان گیلان، شاهین‌شهر و میمه از استان اصفهان، قزوین از استان قزوین، ارومیه از آذربایجان غربی و اِوز استان فارس (از کمترین به بیشترین امتیاز).

شهرهای خوی، سیرجان، سبزوار به عنوان شهرهای «مشتاق کتاب» و شهرهای رابُر، و فهرج به عنوان شهرهای «زیر چتر کتاب» معرفی شدند. ‌