«شیوا درویش» نویسنده و کارگردان ژانر کودک تلویزیون در گفت و گو با خبرنگار سینماپرس ضمن بررسی عوامل و دلایل افت کیفیت آثار ژانر کودک در سال های اخیر بیان داشت: در سایر ژانرهای فیلم و سریال، آیا نمونه‌ای با کیفیت که قابل پخش باشد سراغ دارید؟ آیا چنین چیزی وجود دارد؟ این موضوع مربوط به فضای کلی کار و فرهنگی است که در کشور حاکم است.

وی افزود: شاید واقعاً حدود ۱۵ سال پیش، زمانی که روند انحطاط در برنامه‌سازی کودک آغاز شد، بارها در جلسات اعتراض کردم و گفتم این نوع برنامه‌ها را کنار بگذارید. برنامه‌های خاله بازی و عمو بازی کار نیستند. گفته می‌شد بچه‌ها این را دوست دارند، اما من پاسخ دادم: بچه‌ها ممکن است دستشان را به پریز برق بزنند، آیا اجازه می‌دهید؟ می‌گویند خیر. پس چرا اجازه می‌دهید که سیستم برنامه‌سازی کودک اینگونه باشد؟

او ادامه داد: چرا بچه‌ها را به حدی می‌رسانید که فقط به جیغ و هورا و هیجان‌های سطحی علاقه‌مند شوند؟ ما در این ده سال اخیر، از زمانی که دوران خاله بازی و عمو بازی شروع شد، شاهد یک فرهنگ اشتباه به نام «جیغ و هورا» هستیم که بچه‌ها را به دنبال آدرنالین می‌فرستد.

کارگردان مجموعه تلویزیونی «ماجراهای چرا» با انتقاد از انتصابات مدیران تصریح نمود: افراد غیرمتخصصی وارد ژانر کودک شده اند که نه تنها در حوزه کودک تخصص ندارند، بلکه مدیران گروه کودک گاه از حوزه‌های کاملاً نامرتبط مانند شبکه ورزش یا گروه سیاسی انتخاب شده‌اند.

او ادامه داد: دیگر متخصصی وجود ندارد. زمانی که مدیر گروه کنار یک مشاور متخصص کار می‌کرد و حتی اگر به نظرها عمل نمی‌کرد، توان شنیدن را داشت، اکنون این شرایط از بین رفته است. طی ۱۵ تا ۲۰ سال گذشته این روند ادامه یافته و این وضعیت کاملاً طبیعی است.

درویش با بیان این مطلب که وقتی قرار است یک صدا سخن بگوید و این صدا فاقد تخصص، درک و حتی شعور باشد، تکلیف کار مشخص است؛ اظهار داشت: نمی‌توانیم برنامه کودک مناسب تولید کنیم، نمی‌توانیم برنامه بزرگسال خوب بسازیم، کتاب خوب چاپ کنیم یا موسیقی و آثار سفارشی قابل توجه ارائه دهیم. چرا که تصمیم‌گیرنده در فضای فرهنگی، کسی است که دانش به‌روز، زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و سواد لازم را ندارد؛ نمی‌تواند از دانش روز استفاده کند یا برداشت درست داشته باشد.

وی یادآور شد: من یادم نمی‌رود در یکی از جلسات وقتی مشغول نوشتن کار انیمیشن بودم، تصمیم‌گیرنده گفت: «خانم روانشناسی را دور بینداز، به چه دردی می‌خورد؟» چنین نگاهی و دیدگاهی در مدیریت وجود دارد. شما چه انتظاری دارید؟ طبیعی است که من در این سیستم نمی‌توانم کار کنم، اصلاً به من رجوع نمی‌شود.

کارگردان مجموعه «محله ما» و سرزمین کلمات و اعداد چشم انداز خود از سینما و تلویزیون ژاتر کودک را چنین بیان کرد: ابتدا باید گفت اتفاقاً در اینجا تولید انیمیشن بیشترین میزان را دارد و هر سال فیلم سینمایی تولید می‌کنیم و کیفیت آثارمان نیز بد نیست. واقعیت این است که در هیچ دوره‌ای از تاریخ این کشور نتوانسته‌ایم تحلیل درستی از کودک امروز، در زمان و مکان خود داشته باشیم. گاهی که در جلسات حاضر می‌شدم، متوجه می‌شدم مدیران در مورد کودکی خودشان حرف می‌زنند و تصوری از کودک امروز ندارند.

او ادامه داد: کودک امروز متفاوت است. من یک نوه یک سال و دو ماهه دارم و گاهی از واکنش‌هایش به تلویزیون متعجب می‌شوم. او کاملاً می‌فهمد چه چیزی برایش جذاب است و چه چیزی نیست و بر اساس آن انتخاب می‌کند. این دانش باید وجود داشته باشد، اما متأسفانه به اصطلاح متخصصی که این دانش را داشته باشد وجود ندارد.

درویش با بیان این مطلب که در خارج از ایران، تحقیقات متعددی در این زمینه انجام می‌شود که بر اساس آن‌ها پیش می‌روند و این تحقیقات کم هم نیستند؛ تصریح نمود: من خودم مرتباً نشریات و منابعی مانند «PBS» را دنبال می‌کنم که ماهنامه‌هایی درباره کودکان منتشر می‌کنند. این منابع به خانواده‌ها آموزش می‌دهند که چگونه با کودکان خود رفتار کنند، چه بازی‌هایی در خانه و در فصل‌های مختلف انجام دهند و به طور مستمر تحلیل‌هایی درباره کودکان ارائه می‌دهند. این مطالب بسیار ساده اما دقیق و درست است.

وی افزود: حال اگر بخواهید تحلیلی درباره کودک امروز ارائه دهید و به آن رنگ و بوی سیاسی بدهید، چنین موضوعی را نمی‌توان سطحی انجام داد. به تحلیل دقیق و تخصصی نیاز است که توسط متخصصان انجام شود و سپس توسط افراد متخصص اجرا شود.

این سینماگر مطرح کرد: امروزه کودکان ایرانی می‌توانند به صورت رایگان و ارزان بسیاری از آثار را در دسترس داشته باشند که البته همه آن‌ها بد نیستند و نمی‌گویم همه‌شان بی‌کیفیت‌اند، اما اگر کسی بخواهد، می‌تواند بهترین محصولات را یافته و در اختیار فرزندانش قرار دهد؛ محصولاتی که خشونت نداشته و جنبه آموزشی داشته باشند. امروزه کودکان حتی از یک سالگی و دو سالگی انگلیسی صحبت کردن را یاد می‌گیرند، چرا که زیاد می‌شنوند و دوبله هم شده است؛ بنابراین نیازی به تولید داخل نمی‌بینند!

«شیوا درویش» در پایان این گفت و گو خاطرنشان کرد: اگر قرار است تولید داخلی داشته باشیم، باید این تولیدات به اندازه کافی جذاب باشند تا بتوانند با این محصولات خارجی رقابت کنند.